Ist Bona West ai, Iehova ese Ena Orea Taudia Ia Hagoadadia
GAVAMANI ese haroro gaukarana idia taravatua tanodia ai, bona tuari ese ia hadikadia tanodia ai, bona vanegai gavamani ese taravatu idia kokia tanodia ai—oibe, tanobada hegegemadai—Iehova ese “siahu badana” be ena Witness taudia ia henidia noho.—2 Korinto 4:7.
Taravatu Ia Noho Neganai, Anina Bada Idia Havaraia
Far Ist ena motumotu haida ai, lagani 17 gavamani ese haroro gaukarana ia taravatua. Witness taudia edia lalodia idia manoka a? Lasi! May 1993 ai, unuseniai idia haroro taudia edia namba be 10,756, bona idia 1,297 be ful-taim haroro taudia. Tanobada ai dika ia bada ia lao dainai, unai motumotu taudia idia ura hereva momokani idia kamonai. Unai dainai hua iboudiai Witness taudia ese ruma 15,654 ai kamonai taudia ida Baibel stadi idia karaia. April huana ai, gabu idauidau ai taunimanima 25,397 idia hebou, Iesu ena mase laloatao totona.
“Dirava Ena Hahediba” Distrik Hebouheboudia idia karaia neganai, tadikaka idia moale, badina be United States ai idia halasidia bukadia be idia danu idia abidia, sibodia edia gado ai. Gado hahanaia taudia, buka edia hereva sekea taudia, bona ma haida danu ese ova-taim gaukarana idia karaia, hebou ai do idia halasia bukana matamatana mai ena rau momo herea do idia hegaegaelaia totona. Printa kampani ta ese buka ia printaia namo herea. Hari buka mai ena laulau 1,000 mai kahana be hebouhebou taudia ese idia abia mai edia moale ida. Unai motumotu ai gavamani taudia momo ese Iehova ena Witness taudia idia matauraidia, to Kerisendom ena haroro taudia ese idia inai henidia. Aiemai helaro be kahirakahira taravatu do idia kokia.
America be Edena Bamona?
Inai West tanodia ai, Iehova ena Witness taudia ese edia hekwakwanai idia hanaidia toho mai edia goada ida, edia tadikaka Ist tanodia ai idia karaia hegeregerena, bona Iehova ena lauma helaga ese ia durudia. Latin-American tanona ta ai, drag dikadia hoihoilaidia oreadia be uda ai idia laolao loulou. Unai gabu ena sivarai ta mani oi laloa.
Witness taudia haida be basi ta ai idia gui, idia lao gabu daudauna haroro totona. Basi amo idia diho neganai, dala maragina ta idia itaia, hanua amo ia lao. Unai dainai tadikaka ta ese taihu bona memero kekeni ia hamaorodia hanua ai do idia haroro, bena tadikaka 5 be unai dala maragina idia gavaia. Tadikaka ta ia gwau:
“Hora rua lalodiai dala ai gavaia, to ruma ta ta sibodia ai davaridia. Bena, tatau 8, edia vairadia idia koudia taudia mai edia ipidi, bona mai edia kaia badadia, be karaharaga uda amo idia raka lasi. Idia be daidia? Ai nanadaidia dahaka idia ura, to ai idia hamaoroa do ai hereva lasi—do ai raka vaira. Vadaeni, ai raka! Hora ma rua lalodiai uda badana ai ai raka bena kamepa ta ai ai ginidae. Gadi taudia momo mai edia ipidi idia noho. Kamepa bogaraginai be ruma namona ta, ia dekenai ai idia hakaua lao.
“Ruma lalonai ai helai neganai, kamepa gunalaia tauna ese ai ia hereva henia. Ena dabua idia namo, ena diba be bada, bona ena toana be namo. Tadikaka ta ia duanaia, ia hamaoroa do ia gini. Bena ia nanadaia, ia gwau: ‘[Aiemai] orea be edena bamona oi laloa?’ Ai diba idia be daidia, unai dainai tadikaka ia gwau: ‘Emui orea ai diba, to ai laloa lasi, bona politikol oreana idauna ta danu ai laloa lasi. Iniseni ai mai ena badina tamona be Iehova Dirava ena Basileia, Keriso Iesu ena imana ai, be do ai harorolaia totona. Kahirakahira ia ese tanobada ena politikol oreadia iboudiai do ia hadikadia ore, tanobada be Paradaiso ai do ia halaoa bena hahenamo hereadaedia be tanobada noholaia taudia do ia henidia—taunimanima ta o orea ta ese idia karaia diba lasi karana unai.’
“Hari tau ese ai ia nanadaia, ia gwau: ‘Inai hereva be edeseniai umui dibaia? Edena bamona umui hegeregere inai bamona do umui hereva?’ Tanobada ai idia vara gaudia edia anina be hora ta mai kahana lalonai ai herevalaia, bona ai hamaoroa taunimanima do ia hamauridia gauna tamona be Baibel ese ia gwauraia. Roma karoa 13 ena anina ai gwauraia danu—siahu taudia ai kamonai henidia, to bema edia hereva ta ese Iehova ena Hereva ta ia utua, emai Dirava, Iehova, ena hereva ai badinaia. Dokonai, aiemai buka ai hahedinarai henia. Buka toi bona Baibel tamona ia abidia, bona ai hoa badina be edia davana be ai ia henia. Ia gwau do ia duahidia.
“Unai murinai tau ta ia hagania, kamepa amo ai do ia hakaua lasi. Emai gabu ai lou henia, bona Iehova ai tanikiu henia, badina be unai haroro idauna ai ai ia hakwalimua.”
Africa, Tuari ese Idia Hadikaia Tanobadana
Ist bona West padadiai be Africa tanobadana. Unuseniai, tano haida ai bese idauidau idia tuari heheni dainai, dagedage bada ia vara. Liberia ai, Iehova ena orea taudia edia noho ia auka, badina be unai tano taudia idia tuari heheni badabada dainai. October bona November 1992 ai, unai tano ena siti badana ai idia tuari. Bena, tuari ia bada ia lao bona gunika ai danu idia tuari neganai, tadikaka ese edia hanua bona edia kongregesen idia heautanidia, taunimanima oredia ida uda lalonai idia heau vareai. To, edia goada be do bada. Gunika ai idia lao gabudia ai idia davaridia taudia be idia haroro henidia.
Tadikaka haida be edia hanua idia heautania murinai, Kingdom Hall ta idia haginia raba plenteisini ta bogaraginai. Tadikaka ma haida, siti badana, Monrovia, amo idia heau mauri taudia, be idia dekediai idia noho. Dina neganai, peleini ese bomu be taoni ta latanai idia negedia diho negadiai, taoni taudia be raba plenteisini idia heau henidia do idia roho mauri totona. Unuseniai tadikaka ese haroro dalana idia lailaia, bena raba audia henudiai idia komu taudia idia haroro henidia loulou! Peleini ta ia roho mai neganai, tadikaka bona taihu be dadaira lalonai idia roho diho, bena peleini ia lao vadaeni neganai, idia daekau bena idia haroro lou.
Hoa gauna be inai: Pablisa taudia 1,000 mai kahana, edia haroro ripotidia be Society dekenai idia siaidia diba taudia, be hua ta ta iboudiai hora 18.1 ai idia haroro bona Baibel stadi 3,111 idia karaia, herevana unai gabu ai tuari ia vara.
Idia hanai laganidia hani lalodiai, Africa ena tano 18 ai gavamani ese edia taravatu Iehova ena Witness taudia edia gaukara dekenai be idia kokia. Moale bada gauna be inai: Malawi gavamani ese edia taravatu, October 1967 ai Witness taudia idia taravatulaidia gauna, be August 12, 1993 ai idia kokia. Witness taudia be idia haroro hehuni neganai anina bada idia havaraia, bona hari idia be mai edia dala do idia haroro goadagoada, taravatu lasi. Toreisi-lou negana idia naria, edia bamodia lalokaudia, edia inai taudia ese idia aladia mase taudia, do idia hedavari henidia lou totona. Mozambique ai, October 4, 1992 ai, maino gwauhamatana idia karaia. Lagani 16 lalodiai tuari ia vara neganai gabu haida idia lao henidia diba lasi, to hari idia lao henidia diba. Idia hanai laganidia 7 lalodiai, Carioco ai idia noho taudia 375, tadikaka bona taihu, be hereva ta Watch Tower Society ena amo idia kamonai lasi, to hari Society be mai ena dala hereva do ia siaidia idia dekediai. Dina-tamona hebouhebouna ta idia karaia, taoni ta ladana Milange ai. Guna, unai gabu ai hahehisi dibura kamepana ta ia noho, ia lalonai Iehova ena Witness taudia momo idia koudia bona edia lalodia idia anidia toho; idia momo be Malawi amo idia roho mauri taudia. Taunimanima 2,915 idia hebou, idia ta be Milange ena administreita; hahenamo herevana amo ia ese Iehova ena Witness taudia ia abidia dae. Unai dina ai Dirava ena hahediba herevadia be unai kamepa gunana gabuna ai idia harorolaidia.
Misinari ta ia gwau: “United Nations High Commissioner for Refugees ena gwaukau tauna ta ese iseda tadikaka, Tete Provinsi ai roho-mauri taudia edia kamepa ai idia noho taudia, edia kara ia herevalaia. Ia gwau Iehova ena Witness taudia be sibodia edia kamepa idia karaia, idia edia bona taunimanima oredia edia be mai padadia. Ia gwau, ‘Iehova ena Witness taudia mo sibodia ese edia kamepa idia naria namonamo; idia goeva, edia gaukara idia karaia namonamo, bona idia be mai edia diba.’ Bena peleini ai lau ia laohaia, do lau itaia totona. Ai roho hanai neganai, taria tauna ese kamepa rua lau ia hahedinarai henia. Ta ena toana be dika bona ia miro; kopukopu amo edia ruma idia haginidia kahirakahira, laini ai idia haginidia lasi. Ma ta ena toana be namo; ruma be laini ai idia haginidia bona laini padadiai dala idia karadia. Ruma edia toana be namo bona edia magu idia goeva. Haida idia penidia. Peleini taria tauna ia gwau, ‘Edena be oiemu orea taudia edia?’ Unai kamepa taudia lau hedavari henidia neganai lau moale bada. Hari, kongregesen 8 be unuseniai.”
“Ugava Tanona” Ai
Ist bona West padadiai be Europe tanona ta ladana Albania. Unai tano taudia edia gado ai ena ladana idia hatoa Shqipëria, anina be “Ugava Tanona.” Lagani 50 lalodiai gavamani ese Iehova ena Witness taudia edia orea idia taravatua, to vanegai unai taravatu idia kokia, unai dainai Witness taudia be edia tadikaka Ist bona West kahadia ai hegeregeredia idia tomadiho diba, taravatu lasi. ‘Edia nega idia haorea kava lasi.’ (Efeso 5:16) Sunday March 21 ai, siti badana Tiranë ai, hebouhebou ta idia karaia, National Theater ai; unai be edia nega ginigunana Albania ai. Saturday adorahi ai Witness taudia 75 ese unai hebou rumana dikana idia hagoevaia bona ena toana idia hanamoa momokani. Ruma biagua taudia idia hoa maragi lasi. Unai gaukara taudia 75 amo 20 mo sibodia be bapatiso taudia!
Witness taudia be tano idauidau amo idia ginidae neganai, tadikaka ida idia hedavari bona idia rosidia. Idia laloa edia hebouhebou dinana be mai anina bada. Hebouhebou ena program hamatamaia totona Tadikaka Nasho Dori ia guriguri neganai, ena imana ia abidia isi, guba ia dudui henia. Lagani 1930 ai bapatiso ia abia, bona hari ena matana idia kepulu. Program be Albania gadona ai idia halasia, bona hereva henia taudia momo be special pioneer taudia idau tanodia amo. Bapatiso idia abia gwauraia taudia 41 be bapatiso tanikana idia lao henia neganai, hebou taudia 585 ese ane ta ladana “Keristen Gwauhamatana” idia abia; unai tanika be Greek tadikaka ese Kingdom Hall ai idia haginia. Hari inai nega be idau vaitani! Guna, bema idia be mai edia Baibel, gavamani ese leiba kamepadia ia siaidia lao, bona rua o toi sibodia be tomadiho totona idia hebou diba.
Hebouhebou dinana murinai, hebou rumana biaguna ese Watch Tower opesi ia rini henia. Ia be vaia ia laloa lasi daidia ese unai ruma idia gaukaralaia, ena henuna tauna ese, to ia gwau: “Umui lau tanikiu henia inai. Inai ruma ia goeva momokani, guna ena toana be inai bamona be lau itaia lasi. Toana be hodahoda be guba amo ia diho ia latanai. Bema gabeai umui ura do umui gaukaralaia lou, mani umui lou mai, bena gaukaralaia taudia ladadia edia lisi ai emui ladana do ai torea guna. Namona be umui do ai boiria, hua toi toi ai do umui gaukaralaia, davana lasi.”
Witness taudia ese goada idia davaria, bena edia hanua idia lou henidia mai tanikiu henia ida, bona Iesu ena mase laloa lou dinana totona idia hegaegae matamaia. Dina 15 murinai, April 6 ai, gabu 7 ai idia hebou. Idia hebou hehuni lasi negana ginigunana be unai.
Berat hanuana ai, hebou taudia idia momo daekau ela bona 170, unai dainai fada tauna ia badu dikadika. Basileia harorolaia taudia be 33; idia 21 be unai hebouhebou ai bapatiso idia abia. Memorial hebouna idia lao henia taudia be 472. Gabu ma haida ai danu taunimanima momo idia hebou, special pioneer taudia ese idia hakaudia dainai.
Albania ena Katolik taonina mai ena dubu badana, Shkodër, ai, dubu oreana ese niuspepa ta idia printaia matamaia bena hua ta ta ai niuspepa ese “Iehova ena Witness Taudia Dadaraidia Daladia” ia herevalaidia. Nega ginigabena ai ia gwau: “Iehova ena Witness taudia ese Shkodër idia abia vadaeni”! Witness taudia edia orea badana mai ena taunimanima rua, ese taunimanima 74 Memorial ai idia haboudia. Memorial herevana idia kamonai murinai, ruma bese 15 ese Witness taudia idia noidia Baibel amo do idia stadi henidia. Taoni ma ta ladana Durres ai, ena be Witness taudia hani sibodia idia noho, to Memorial hebouna idia lao henia taudia be 79.
Hanua ta ladana Kalmeti i Vogel ai, Memorial hebouna be tadikaka ta ena ruma ai idia karaia, badina be Katolik memero kekeni idia gwau Witness taudia be nadi amo do idia hododia. Unuseniai taunimanima 22 be maino ai idia hebou. Pablisa taudia be ima, idia toi be hebouhebou ai bapatiso idia abia Tiranë ai.
Vlorë ai, uhau rua ese Gima Kohorona ta idia abia, idia duahia, bena Society idia tore henia, idia gwau: “Ai gwau ai be Iehova ena Witness taudia, badina be hereva momokani be Gima Kohorona amo ai davaria vadaeni. Mani heduru umui siaia ai dekenai.” Society ese special pioneer taudia rua ia siaidia unuseni, bena nega sisina unai uhau ta ia hegeregere pablisa ai do ia lao. Ia bona ma taunimanima 63 be Memorial hebouna ai idia hebou.
Albania tadikakana ta ese hereva momokani ia dibaia United States ai, bena lagani 1950 murinai ia lou lao ena hanua korikorina, Gjirokastër; unuseniai iena goada hegeregerena Iehova ena hesiai ia lao henia ela bona ia mase. Hereva momokani uhedia be ena natuna maruanena ena lalona ai ia hadodia. Gavamani ese ena taravatu ia kokia neganai, ena natuna ese Watch Tower Society ia noidia do idia durua. Kamonai tauna ma ta iena hanua ena not kahanai ese revareva ia siaia heduru abia totona, unai dainai Society ese special pioneer taudia hani idia siaidia unuseni. Memorial murinai, idia ta ese Society ena opesi Tiranë ai ia rini henia, ia gwau: “Iehova ena lauma ena heduru be bada herea. Ai moale bada. Memorial hebouna be namo herea.” Basileia harorolaia taudia be 7 sibona, to hebou taudia be 106.
Memorial totona hida idia hebou? Lagani 1992 ai, pablisa taudia be 30 neganai, hebou taudia be 325. Lagani 1993 ai, pablisa taudia be 131 neganai, 1,318 idia hebou. Unai lagani ruaosi ai hebou taudia edia namba ese pablisa taudia edia namba be nega 10 amo ia hanaia. Unai nega kwadogina ai ‘maragina be daha ta ai ia lao’ be moale havaraia gauna!—Isaia 60:22.
“Emu Palai Kwanaudia Oi Halatadia”
Iehova ena Witness taudia edia haroro gaukarana be tanobada ena gabu iboudiai ia bada ia lao neganai, gado ta ia boiboi, ia gwau: “Emu palai rumana oi habadaia. Emu ruma namona ena dabua oi veridia roro. Oi naria lasi. Emu palai kwanaudia oi halatadia, bona emu palai ikokodia oi ha-aukadia. Badina be idiba kahanai bona lauri kahanai do umui momo umui lao.” (Isaia 54:2, 3) Ia hedinarai goevagoeva Dirava ena “ruma namona,” iena tomadiho taudia edia orea tanobada hegegemadai, be ia bada ia lao, Europe ena ist tanodia ai, guna Russia ese ia biagudia tanodia unai. Lagani momo lalodiai gavamani ese edia tomadiho idia taravatua neganai, Iehova ese ena hesiai taudia ia hagoadadia, bona hari ia ese siahu ia henidia, iena orea do idia habadaia bona do idia hagoadaia totona.
Moscow, Russia ai, Locomotive Stadium ai, July 22-25, 1993 ai, taunimanima 23,743 idia hebou, “Dirava Ena Hahediba” Intenesenel Hebouhebouna ai. Lagani rua gunanai toana be unai bamona hebouhebouna karaia dalana be lasi vaitani. To idia hebou! Taunimanima 1,000 mai kahana be Japan bona Korea amo idia mai, 4,000 bamona be United States bona Canada amo idia mai, bona daha daha be South Pacific, Africa, Europe, bona tano ma haida amo idia mai—momokani, Ist be West ida idia hedavari. Edia Russia tadikakadia bona taihudia 15,000 ida idia hebou; unai ese edia lalodia ia hagoadadia momokani! Edia moale be bada herea momokani.
Witness taudia matamatadia 1,489 idia bapatisodia. Bapatiso sivaraina be niuspepa ai idia halasia tanobada hegegemadai. Bapatiso raraia taudia ese edia imadia idia patapatadia neganai, edia rege be bada herea momokani, to hebou dokonai edia rege ese unai ia hanaia. Unai neganai haroro tauna ese volantia taudia 4,752 bona unai gabu biagudia, edia heduru dainai hebouhebou ia heau namonamo taudia, ia tanikiu henidia, bena ia gwau: “Gau badana be Iehova ita tanikiu henia!” Oibe, Iehova ena lauma ese Otodoks tomadiho oreana taudia edia badu siahuna ia koua bona Iena orea taudia ia hagoadadia dainai, unai hebouhebou idia karaia.
Hebouhebou ma ta be Ukraine ena siti Kiev ai idia karaia, August 5-8 ai. Volantia taudia ese steidiam idia hanamoa guna, bena taunimanima 64,714 be unuseniai idia hebou. Unai neganai danu Witness taudia be Ist bona West tanodia bona tanobada ena kahana iboudiai amo idia mai. Hebou ena hereva badadia be gado 12 ai idia hahanaidia. Tadikaka 53,000 be basi, peleini, bona tereini amo idia ginidae neganai, tadikaka ese idia hedavari henidia bena edia mahuta gabudia idia laohaidia; unai be hotel, sikuli, ruma, bona kada ai. Unai gaukara iboudiai idia karaia neganai, moni bada idia haorea lasi bona edia gaukara ia heau namonamo, unai dainai unai siti ena pulisi taudia idia hoa bona idia hanamodia.
Unai hebouhebou ena hoa gauna be bapatiso. Hora rua mai kahana ai tadikaka bona taihu matamatadia 7,402 ese bapatiso idia abia neganai, hebou taudia ese edia imadia idia patapatadia badabada. Unai bapatiso taudia edia namba ese namba badana gunana, 7,136, ia hanaia. Lagani 1958 ai taunimanima 7,136 ese bapatiso idia abia New York City ai, taunimanima 253,922 idia hebou neganai.
Hari inai hahemaoro negana be ena dokona ia heau henia lalonai, mamoe bamona taudia hutuma Ist, West, bona “tanobada ena kahana ibounai” amo be orea tamona ai idia gogodia; gunaguna inai bamona ia vara lasi. Momokani, “hutuma bada herea . . . bese idauidau, iduhu idauidau, kopina idauidau, bona gado idauidau” amo ese lauma Israel taudia idia bamodia, bona idia gwau Iesu ena boubou gauna idia abidadama henia; unai boubou gauna be Iehova ena lohia siahuna hamomokania gaudia iboudiai edia badina.—Kara 1:8; Apokalupo 7:4, 9, 10.
[Pictures on page 8, 9]
Ist be West ida idia hedavari, Moscow ai bona Kiev ai