Iehova Dirava be Mai Ena Palani
“Lau laloa hegeregerena, unai bamona do ia vara; bona lau lalohadailaia hegeregerena, unai bamona do ia momokani.”—ISAIA 14:24.
1, 2. Momo ese mauri ena anina edena bamona idia herevalaia?
GABU iboudiai taunimanima idia henanadai, idia gwau: “Mauri ena anina be dahaka?” Politik gunalaia tauna ta ia gwau: “Hari inai negai momo idia henanadai, idia gwau, ‘Dahaka totona ita mauri noho?’ ” Memero kekeni be mauri ena anina idia nanadailaidia neganai, edia haere be inai bamona: “Emu lalona ena ura iboudiai oi karadia.” “Miniti iboudiai mauri moalelaia.” “Eda natudia ita havaradia, ita moale bena ita mase.” Ta lasi ese mauri ena anina be nega daudau lalonai do ia hedinarai dalana ia gwauraia.
2 China ena aonega tauna gunana ta ia gwau: “Mauri ena anina korikorina be taunimanima be vaia idia karaia karadia lalodiai ita davaria.” Anina be, taunimanima do idia vara, lagani 70 o 80 lalodiai do idia hekwarahi, bena do idia mase bona do idia ore ela bona hanaihanai. Evolusen saiens tauna ta ia gwau: “ ‘Atai’ amo ia mai haerena ita tahua, to ta be lasi.” Unai bamona taudia idia laloa mauri be hekwarahi helulu mo bona mase ese ia haorea. Unai lalohadai lalodiai helaro be lasi.
3, 4. Tanobada ena dika dainai momo ese mauri edena bamona idia laloa?
3 Momo idia laloa mauri be anina lasi, badina be idia itaia taunimanima edia mauri be lalohisihisi ai idia honu. Hari inai negai, ena be taunimanima edia diba be bada herea, to tanobada hegegemadai taunimanima bilion ta bamona be idia gorere bada o edia aniani be hegeregere lasi. Lagani ta ta iboudiai memero kekeni milion milion be unai dainai idia mase. Inai danu, idia hanai laganidia 90 bamona lalodiai taunimanima momo herea be tuari dainai idia mase. Raskol karadia bona dagedage karadia idia vara noho. Famili momo idia dika, taunimanima ese drag idia ania kava, AIDS bona pokese goreredia idia vara. Tanobada gunalaia taudia ese unai hekwakwanai haoredia dalana idia davaria diba lasi.
4 Unai dainai hahine ta ia gwau: “Inai gau dikadia iboudiai idia vara noho dainai, mauri ena anina be maragi.” Momo edia lalohadai be iena hegeregerena. Bona tau burukana ta ia gwau: “Nega daudau lau be mauri ena anina lau tahua. Bema mauri be mai anina, hari lau laloa lasi.” Momo idia diba lasi dahaka dainai Dirava ese hisihisi ia koua lasi, unai dainai tanobada ena hekwarahi ese edia helaro ia haboioa.
5. Tanobada ena tomadiho idauidau ese daradara edena bamona idia habadaia?
5 Tomadiho gunalaia taudia danu be mauri ena anina idia lalo-tamonalaia lasi bona idia daradaralaia. Anglikan haroro tauna badana ta ia gwau: “Egu mauri negana ibounai lalonai mauri ena anina lau tahua. . . . Lau davaria lasi.” Momokani, idia momo idia gwau mase neganai kara namo taudia idia lao guba bona kara dika taudia idia lao hel ena lahi, bena unuseniai do idia noho ela bona hanaihanai. To unai ese taunimanima edia hisihisi tanobada ai ia haorea lasi. Bona, bema Dirava ena palani be taunimanima be aneru hegeregeredia guba ai do idia noho, dahaka dainai nega matamanai unai bamona ia karadia lasi bona hisihisi momo edia vara dalana ia koua lasi? Taunimanima momo ese mauri ena anina idia daradaralaia, eiava idia abia dae lasi ia be mai anina.
Dirava be mai Ena Palani
6 To Buka Helaga ese ita ia hamaoroa Iehova, guba bona tanobada edia Pavapava Badana, be mai ena noho hanaihanai palanina, tanobada taudia totona. Bona Iehova ena palani ena anina be momokani do ia vara. Ia gwau, medu ese uhe ia hatubua hegeregerena, “lauegu uduna amo ia lasi herevana be unai bamona. Lau dekenai do ia giroa lou kava lasi, to lau moalelaia gauna do ia hagugurua bona ia totona lau siaia gauna ena anina do ia havaraia momokani.” (Isaia 55:10, 11) Iehova ena gwauhamata be “do ia momokani.”—Isaia 14:24.
6, 7. Baibel ese guba bona tanobada edia Pavapava Badana edena bamona ia gwauraia?
7 Namona be ita taunimanima ita abia dae vaitani Siahu Ibounai Diravana ese ena gwauhamata do ia hamomokanidia, badina be ia “koikoi diba lasi.” (Tito 1:2; Heberu 6:18) Ia gwau: “Lau be Dirava, Dirava idauna ta be lasi bona ta be lau hegeregerena lasi. Matamana negana ai dokona lau gwauraia, bona nega gunadia ai idia do vara lasi gaudia lau gwauraidia guna; lau gwau, ‘Egu palani do ia gini, bona lau moalelaidia gaudia iboudiai do lau karaia.’ . . . Lau herevalaia vadaeni, bona ena anina do lau havaraia. Lau lalohadailaia vadaeni, bona do lau karaia.”—Isaia 46:9-11.
8. Mai edia momokani ida idia ura Dirava do idia dibaia taudia ese idia davaria diba a?
8 Inai danu, Iehova “ia ura lasi tau ta ia mase. Ia ura taunimanima ibounai ese dika dekena amo edia lalona do idia giroa.” (2 Petero 3:9) Unai dainai ia ura iboudiai be ia do idia diba. Peroveta tauna Asaria ia gwau: “Bema [Dirava] umui tahua, do umui davaria.” (2 Sisiga 15:1, 2) Unai dainai, mai edia momokani ida idia ura Dirava bona ena palani do idia dibadia taudia bema ia idia tahua, do idia dibadia diba.
9, 10. (a) Unai bamona taudia durudia totona, Dirava be dahaka ia karaia? (b) Dirava ena Hereva ita tahua dainai, dahaka ita diba?
9 To Dirava be edeseniai do idia tahua? Idia tahua mai edia momokani taudia durudia totona, ena Hereva, Baibel, ia henidia. Gunaguna, Ia ese ena lauma helaga, guba bona tanobada ia karalaidia siahuna, amo kamonai taudia ia hakaudia, iena palani herevadia do idia toredia totona. Aposetolo Petero ese Baibel ena peroveta herevadia ia gwauraidia, ia gwau: “Peroveta hereva gunadia be tau ta ese sibona ena ura dekenai ia gwauraia lasi. Lasi momokani. To Lauma Helaga ese helaga taudia ia hasiahua momokani dainai, idia ese Dirava ena hereva idia gwauraia.” (2 Petero 1:21) Unai hegeregerena, aposetolo Paulo ia gwau: “Buka Helaga ena hereva ibounai be Dirava ena Lauma ese ia havaraia. Bona inai hereva be mai ena siahu, hereva momokani ita dekenai do ia hadibaia. . . . Unai hereva momokani dainai Dirava ena tau ena goada be hegeregere momokani.”—2 Timoteo 3:16, 17; 1 Tesalonika 2:13.
10 Mani inai oi laloa: Dirava ena Hereva dainai ita “hegeregere momokani.” Ia dainai ta ia diba goevagoeva Dirava be daika, ena palani be dahaka, bona ena ura iena hesiai taudia dekediai be dahaka. Dirava ese ia havaraia bukana ena toana korikorina be unai. Hari buka sibona amo Dirava ita diba maoromaoro diba. (Hereva Lada-isidia 2:1-5; Ioane 17:3) Bema unai bamona ita karaia, ‘ita be natuna maragidia bamona do ita noho lasi, hadibaia hereva idauidau ese ita do idia koia lou lasi.’ (Efeso 4:13, 14) Salamo torea tauna ese lalohadai maorona ia gwauraia, ia gwau: “[Dirava ena] hereva be lauegu aena ena lamepa, bona egu dala ena diari.”—Salamo 119:105.
Ia Hahedinaraia Lao
11 Dirava ena palani tanobada bona taunimanima totona be ia ese taunimanima ginigunadia ruaosi ia hamaorolaidia. (Genese 1:26-30) To Iena lohia siahuna idia dadaraia neganai, taunimanima be lauma diburana bona mase lalodiai idia moru. (Roma 5:12) To Iehova ia diba taunimanima haida do idia ura ena hesiai do idia lao henia. Unai dainai, nega daudau herea lalonai, ia ese ena palani be ena hesiai taudia mai edia kamonai ia hahedinarai henidia. Ia hereva henidia taudia haida be inai: Enoka (Genese 5:24; Iuda 14, 15), Noa (Genese 6:9, 13), Abraham (Genese 12:1-3), bona Mose (Esodo 31:18; 34:27, 28). Dirava ena peroveta tauna Amos ia gwau: “Pavapava Badana Iehova ese kara ta do ia karaia lasi ela bona ena hereva hehunidia be ena hesiai taudia, peroveta taudia, do ia hadibalaidia guna.”—Amos 3:7; Daniel 2:27, 28.
12. Iesu ese Dirava ena palani be edena bamona ma ia hadiaridia?
12 Gwau-edeede be Eden ai ia vara, bena lagani 4,000 bamona idia ore murinai, Dirava ena Natuna, Iesu Keriso, be tanobada ai ia noho neganai, Dirava ena palani edia kahadia ma haida ia hahedinaraidia. Ia hahedinaraia Dirava ese guba Basileiana ia haginia gwauraia, tanobada do ia lohiaia totona. (Daniel 2:44) Iesu ese unai Basileia ia harorolaia loulou. (Mataio 4:17; 6:10) Ia bona ena hahediba taudia idia gwau, Dirava be nega matamanai ia lalohadalaia palanina ena anina be ena Basileia henunai do ia vara. Tanobada be paradaiso ai do ia lao, bona ia lalonai taunimanima goevadaedia do idia mauri ela bona hanaihanai. (Salamo 37:29; Mataio 5:5; Luka 23:43; 2 Petero 3:13; Apokalupo 21:4) Dirava ena siahu amo Iesu bona ena hahediba taudia ese hoa karadia idia karaia, unai amo idia hahedinaraia dahaka be unai tanobada matamatana lalonai do ia vara.—Mataio 10:1, 8; 15:30, 31; Ioane 11:25-44.
13. Pentekoste 33 C.E. ai, Dirava ese taunimanima ia kara henidia dalana edena bamona ia haidaua?
13 Iesu Keriso ia toreisi lou, bena dina 50 idia ore murinai, Pentekoste 33 C.E. ai, Dirava ena lauma be ena orea taudia edia ekalesia latanai ia bubua diho, Iehova ena gwauhamata besena ai ia halaodia, kamonai lasi Israelana ena gabunai. (Mataio 21:43; 27:51; Kara 2:1-4) Unai ese ia hahedinaraia unai nega amo ela Dirava ese ena palani herevadia be unai orea matamatana amo do ia hahedinaraidia. (Efeso 3:10) Aposetolo edia negai Keristen ekalesiana ena oromana idia karaia.—1 Korinto 12:27-31; Efeso 4:11, 12.
14. Hereva momokani tahua taudia ese Keristen ekalesiana momokanina edena bamona idia dibaia diba?
14 Hari inai negai, hereva momokani tahua taudia ese Keristen ekalesiana momokanina idia davaria diba, badina be Dirava ena kara badana, lalokau, ia hahedinaraia hanaihanai. (1 Ioane 4:8, 16) Oibe, lalokau be Keristen tomadihona momokanina ena toana ta. Iesu ia gwau: “Taunimanima ibounai do idia diba umui be lauegu diba tahua taudia, ta ta dekenai do umui lalokau henia dainai.” “Lauegu taravatu be inai, umui ta ta umui lalokau henia, lau ese umui lau lalokau henia hegeregerena.” (Ioane 13:35; 15:12) Ma ia gwau: “Lauegu taravatu do umui badinaia, unai dekena amo lauegu turana do umui lao.” (Ioane 15:14) Dirava ena hesiai taudia momokanidia ese lalokau taravatuna idia badinaia. Idia herevalaia mo lasi, badina be “abidadama mai ena kara namodia lasi, be mase gauna.”—Iakobo 2:26.
Edia Lalodia Ia Hadiaridia
15 Iesu ia gwau gabeamo Keristen ekalesiana momokanina taudia edia lalodia be ma do ia hadiaridia, edia diba Dirava ena palani dekenai do ia habadaia totona. Ena orea taudia ia gwauhamata henidia, ia gwau: “Durua Tauna, Lauma Helaga be unai, Tamana ese lauegu gabuna abia totona do ia siaia. Ia ese gau ibounai do ia hadibaia umui dekenai.” (Ioane 14:26) Ma ia gwau: “Lau be hanaihanai umui danu ita noho ela bona tanobada dokona.” (Mataio 28:20) Unai hegeregerena, Dirava ena hesiai taudia edia lalo-diari ia dekenai bona ena palani dekediai be ia bada ia lao. Oibe, “kara maoromaoro taudia edia dala be daba matana bamona; ena diari ia bada ia lao ela bona dina ia hedinarai momokani.”—Hereva Lada-isidia 4:18.
16. Lauma diarina ita abia dainai, dahaka ita diba Dirava ena palani dekenai?
16 Hari inai negai, unai lauma diarina be bada herea, badina be Baibel ena peroveta herevadia momo edia anina be idia vara noho o idia be kahirakahira do idia vara. Unai ese ia hahedinaraia ita be inai nega dikana ena “dokonai” ita noho. Inai nega be “tanobada dokona” idia gwauraia, ia murinai Dirava ena tanobada matamatana do ia vara. (2 Timoteo 3:1-5, 13; Mataio 24:3-13) Daniel ena peroveta herevana hegeregerena, nega daudau lasi Dirava ena guba Basileiana ese hari idia noho basileiadia “iboudiai be do ia hamakohidia maragimaragi bona do ia haoredia, bena ia sibona do ia gini ela bona hanaihanai.”—Daniel 2:44.
17, 18. Dahaka peroveta herevadia badadia edia anina be hari idia vara noho?
17 Peroveta herevadia hari idia momokani, ta be Mataio karoa 24 ena siri 14 ai. Iesu ia gwau: “Basileia ena Sivarai Namona be tanobada ibounai dekenai do idia harorolaia. Vadaeni unai murinai dokona be do ia ginidae.” Tanobada ibounai lalonai unai Basileia harorolaia gaukarana be Iehova ena Witness taudia milion milion ese idia karaia noho. Bona lagani ta ta ai taunimanima tausen momo be edia orea lalonai idia vareai. Inai be Isaia 2:2, 3 ena hereva hegeregerena; ia gwau inai tanobada dikana ena “dina gabedia ai” taunimanima bese momo amo be Iehova ena tomadiho momokani do idia mai henia, bona ‘ia ese ena kara do ia hadibalaidia, bona idia be ena dala ai do idia raka.’
18 Isaia karoa 60, siri 8 hegeregerena, idia be “ori bamona” idia mai Iehova tomadiho henia totona. Is 60 Siri 22 ia gwau: “Maragina be daha ta ai do ia lao, bona maragimaragina be bese badana ai do ia lao. Lau, Iehova, be ena nega korikorina ai do lau haharagaia.” Idia vara gaudia ese idia hahedinaraia ena nega korikorina be hari. Bona idia vareai matamata taudia idia diba momokani Iehova ena Witness taudia ida idia hebou neganai, idia be Keristen ekalesiana momokanina idia davaria vadaeni.
19 Unai ita diba momokani, badina be inai vareai matamata taudia, Iehova ena orea lalonai idia vareai guna taudia milion milion ida, ese edia mauri be Dirava idia gwauhamatalai henia bona ena ura idia karaia noho dainai. Unai ena anina ta be iena lalokau taravatuna idia badinaia noho. Hari Keristen taudia ese ‘edia tuari kaiadia be tano geia auridia ai idia halaodia vadaeni bona tuari daladia do idia dibadia lou lasi.’ (Isaia 2:4) Tanobada hegegemadai Iehova ena Witness taudia iboudiai be unai bamona idia karaia, badina be lalokau karadia idia karaia. Anina be do idia tuari heheni lasi, bona ma haida do idia tuari henidia lasi danu. Inai dainai idia idau vaitani, tanobada ena tomadiho oreadia hegeregeredia lasi. (Ioane 13:34, 35; 1 Ioane 3:10-12, 15) Idia parara lasi, badina be edia bese heagilaidia karadia ai idia vareai lasi, to edia lalokau dainai tanobada hegegemadai idia be tadikaka edia orea bamona idia noho, “mai laloa tamona danu.”—Kolose 3:14; Mataio 23:8; 1 Ioane 4:20, 21.
Momo Idia Ura Lasi Do Idia Diba
20 Dirava ena hesiai taudia bogaragidiai lauma diarina ia bada ia lao, to tanobada taudia oredia be lauma diburana masemasena lalonai idia diho noho. Iehova bona ena palani idia diba lasi. Isaia ese inai nega ia gwauraia, ia gwau: “Itaia, dibura ese tanobada do ia koua, bona dibura masemase ese tanobada besedia do ia koudia.” (Isaia 60:2) Inai ia vara, badina be idia ura lasi Dirava do idia dibaia bona do idia hamoalea. Iesu ia gwau: “Kota henia ena badina be inai, diari be tanobada dekenai ia mai vadaeni, to taunimanima ese dibura idia ura henia bada, diari be idia ura henia maragi, badina edia kara be ia dika. Badina be kara dika taudia ibounai ese diari idia ura henia lasi, diari dekenai idia lao henia lasi, edia kara do idia hedinarai garina.”—Ioane 3:19, 20.
20, 21. Dahaka dainai taunimanima momo herea be lauma diburana lalonai? (2 Korinto 4:4; 1 Ioane 5:19)
21 Unai bamona taudia idia ura momokani lasi Dirava ena ura do idia dibaia. Sibodia edia ura idia tahua hanaihanai. Dirava ena ura idia laloa lasi dainai, dika do idia davaria, badina be Baibel ia gwau: “Ia ura lasi taravatu do ia kamonai henia dainai ena taiana ia koua tauna, ena guriguri be gau dika rohorohona.” (Hereva Lada-isidia 28:9) Idia abia hidi dalana ena davana do idia abia. Aposetolo Paulo ia gwau: “Umui laloa kerere lasi, Dirava ita koia diba lasi. Bema tau ta aniani uhena ia hadoa, vadaeni unai bamona aniani sibona be do ia abia.”—Galatia 6:7.
22. Dirava do idia diba urana idia ura taudia hutuma be hari edena bamona idia karaia?
22 To hutuma be idia ura Dirava ena ura do idia dibaia, bona ia idia tahua mai edia momokani ida, bona ia ese ia veridia. Iakobo 4:8 ia gwau: “Dirava dekenai do umui raka kahirakahira lao, vadaeni ia ese umui dekenai do ia raka kahirakahira mai.” Iesu ese unai bamona taudia ia gwauraidia, ia gwau: “Kara momokani idia badinaia taudia ese diari dekenai idia lao henia, vadaeni diari ese ia hedinaraia idia be kara namodia idia karaia, Dirava idia kamonai henia dainai.” (Ioane 3:21) Dirava ena palani hegeregerena do idia abidia hahenamodia be hereva gabena ese do ia gwauraia.
Edena Bamona Do Oi Haere?
◻ Momo ese mauri ena anina edena bamona idia gwauraia?
◻ Iehova be edena bamona ia hahedinaraia ia be mai ena palani?
◻ Aposetolo edia negai dahaka lalo-hadiaridia karana badana ia vara?
◻ Hari inai negai Keristen ekalesiana momokanina be edena bamona ita dibaia diba?
11. Iehova ese ena palani edena bamona ia hahedinaraia taunimanima dekediai?
15. Dirava ena hesiai taudia be dahaka idia diba momokani?
19. Dahaka dainai ita gwau Iehova ena Witness taudia edia orea lalonai idia vareai matamata taudia be Keristen ekalesiana momokanina idia mai henia?