Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • w97 5/1 rau 18-23
  • Dirava Ena Maino Gwauraia Taudia Idia Moale

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Dirava Ena Maino Gwauraia Taudia Idia Moale
  • 1997 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Sinado maragidia
  • Inai Bamona Atikol
  • Hari Inai Negai Dirava Ena Gwaukau Taudia Dibaia Dalana
  • Dirava Ena Gwaukau Taudia Edia Moale
  • Iehova Ena Orea Ia Heau Noho
  • Gwaukau Taudia Maorodia Dibaia Dalana
    1997 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • “Do Idia Diba Lau be Iehova”
    1988 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Hakala—Iehova ena Gima Tauna Ia Hereva!
    1988 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Iehova Ena Hereva be Ia Mauri Noho Esekiela Bukana Ena Hereva Badadia—1
    Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2007
Ma Haida Itaia
1997 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
w97 5/1 rau 18-23

Dirava Ena Maino Gwauraia Taudia Idia Moale

“Lohiabada ese ia hoia lou taudia do idia giroa mai. Siona dekenai mai ane abia, bona mai moale bada danu do idia mai. Idia be do idia moale ela bona hanaihanai.”​—ISAIA 35:10.

GUNA bamona lasi, hari inai negai taunimanima dekenai sivarai namona gwauraia tauna ta ia lao be gau badana. Namona be gari lasi witness tauna ta be karaharaga Dirava bona ena palani herevadia momokanidia do ia gwauraia hedinarai, kara dika taudia do ia hadibaia dika do idia davaria, bona kudou-maoromaoro taudia do ia durua Dirava ena maino do idia davaria totona.

2 Israela besena ena nega lalonai, Iehova ia gwauhamata unai bamona gwaukau taudia do ia siaia. Lagani 800 B.C.E. be do lasi neganai, peroveta tauna Amosa ia gwau: “Kara ibounai Lohiabada Dirava ia ura karaia gwauraia neganai, ia ese iena hesiai taudia, peroveta taudia ia hamaorodia guna.” (Amosa 3:​7) Amosa ese unai hereva ia gwauraia murinai, lagani handred haida lalonai Iehova ese kara badadia momo ia karaia. Hegeregere, lagani 607 B.C.E. ai, ia ese ia abia hidi besena dekenai matahakani aukana ia henia, badina idia gwau-edeede bona rara idia bubua dainai. Bona kahirakahira dekenai idia noho besedia ia panisia, badina be Israela ena hisihisi idia moalelaia. (Ieremia, karoa 46-​49) Bena, lagani 539 B.C.E. ai, Iehova ese Babulonia Bese Badana ia hamorua bona unai dainai, lagani 537 B.C.E. ai, Israela taudia oredia be edia tano dekenai idia giroa lou, dubu helaga do idia haginia lou totona.​—2 Sivarai 36:22, 23.

3 Unai be mai anina bada herea karadia, bona Amosa ena hereva hegeregerena, Iehova ese ena gwaukau peroveta taudia dekenai ia hahedinaraia guna, do idia vara gaudia be Israela taudia dekenai idia hadibaia totona. Lagani 778 B.C.E. bamona ai, ia ese Isaia ia abia hidi. Lagani 647 B.C.E. ai, Ieremia ia abia hidi. Bena, lagani 613 B.C.E. ai, Esekiela ia abia hidi. Idia bona peroveta taudia mai edia kamonai ma haida ese Iehova ena palani idia gwauraia hedinarai goevagoeva.

Hari Inai Negai Dirava Ena Gwaukau Taudia Dibaia Dalana

4 Hari inai negai be edena bamona? Taunimanima edia noho ia dika ia lao idia itaia neganai, momo ese nega vaira idia garilaia. Kara maoromaoro ura henia taudia ese Kerisendom ena koikoi bona ena kara dika idia itaia neganai, edia lalona idia hisihisi. Iehova ese Esekiela ena amo ia peroveta hegeregerena idia be ‘kara dika rohoroho ibounai hanua lalonai idia karaia noho dainai idia taitai noho, bona idia lalohisihisi noho.’ (Esekiela 9:​4) To, momo ese Iehova ena palani idia diba lasi. Ta ese do ia hadibadia be namo.

5 Hari inai negai ta be mai ena gari lasi ida ia haroro, Isaia, Ieremia, bona Esekiela idia haroro bamona, a? Iesu ese ia hahedinaraia ta do ia karaia. Iseda negai idia vara gaudia ia perovetalaia neganai, ia gwau: “Basileia ena Sivarai Namona be tanobada ibounai dekenai do idia harorolaia. Vadaeni unai murinai, dokona be do ia ginidae.” (Mataio 24:14) Hari inai negai daika ese unai peroveta herevana ia hagugurua, daika be gwaukau tauna, sivarai namona harorolaia tauna unai? Iseda negai bona idaunegai Israela ena negai idia vara gaudia hegeregeredia ese ita idia durua unai henanadai ita haerelaia totona.

6 Tanobada Ibounai Tuarina Ginigunana ena dibura negana ai, Iehova ena orea taudia, “Dirava ena Israela” ena horoa taudia oredia idia guia, gunaguna Israela be Babulonia ese ia guia bamona. (Galatia 6:​16) Lauma dalanai, Babulonia Badana, tanobada ena tomadiho koikoi iboudiai oreana lalonai idia koudia, bona ena kahana badana Kerisendom be mai ena kerere bada. To herevana unai ia vara, Iehova ena hereva Esekiela dekenai ese ia hahedinaraia ia rakatanidia vaitani lasi. Ia gwau: “Bese idauidau edia huanai dekena amo do lau haboudia lou, bona lau ese Israela tano be idia dekenai do lau henia lou.” (Esekiela 11:17) Iehova ese unai gwauhamata idaunegai Israelana dekenai do ia hamomokania totona, Parasa tauna Kurese ia abia hidi, bena Kurese ese Tanobada Basileiana Badana, Babulonia, ia halusia bona Israela taudia oredia be edia tano dekenai idia giroa lou dalana ia kehoa. To hari inai negai be edena bamona?

7 Lagani 1900 sisina murinai, idia vara gaudia ese idia hahedinaraia goevagoeva Kurese ia hereaia Tauna ta ia gaukara noho. Ia be daika? Ia be Iesu Keriso, lagani 1914 ai guba Basileiana ai ia lohia matamaia tauna. Inai Pavapava badana ese ena horoa tadina taudia tanobada ai ia lalo-namo henidia. Lagani 1919 ai, horoa Keristani taudia be lauma dalana ai dibura gabuna amo ia ruhadia bena edia “tano” dekenai ia abidia lou. Unai “tano” ena anina be edia noho lauma dalana ai. (Isaia 66:​8, NW; Apokalupo 18:4) Unai dala amo Esekiela 11:​17 ena anina be inai nega lalonai danu ia vara. Idaunegai, Babulonia ena moru ese Israela taudia be edia tano dekenai do idia giroa lou dalana ia kehoa. Dirava ena Israela inai nega lalonai hanamoa lou karana ese ia hahedinaraia Kurese ia hereaia Tauna ese Babulonia Badana ia hamorua. Unai moru be Apokalupo karoa 14 ena aneru iharuana ese ia boiboilaia, ia gwau: “Babulonia badana be ia moru vadaeni! Oibe, unai hanua badana ia dika vadaeni. Oibe, Babulonia ese bese ibounai dekenai iena uaina aukana ia henidia, ia hakaudia kerere, vadaeni iena heudahanai karadia idia karaia.” (Apokalupo 14:⁠8) Kerisendom bona Babulonia Badana ena kahana oredia idia lusi momokani unai! Bona unai be hahenamo badana Keristani taudia korikoridia dekenai!

8 Dirava ena bese taudia be edia tano dekenai idia giroa lou murinai idia mamia moalena, be Esekiela 11:​18-20 ai, ita duahia. Iena hereva edia anina ia vara dalana ginigunana be Israela hagoevaia karana Esera bona Nehemia edia nega ai. Hari inai negai edia anina ia vara dalana be unai hegeregerena. Mani ia vara dalana ita tahua. Iehova ia gwau: “Israela dekenai do idia giroa lou neganai, idia ese Israela ena kaivakuku gaudia, gau dika herea ibounai, bona ena kara dika rohorohodia ibounai be do idia abia siri ore momokani.” Ia peroveta hegeregerena, lagani 1919 ai, Iehova ese ena orea taudia ia hagoevaia matamaia bona iena hesiai do idia lao henia totona ia hagoadadia. Idia ese Babulonia ena kara bona ena hahediba herevadia, Dirava vairanai idia hamirodia gaudia, be edia tomadiho dalana amo idia kokia matamaia.

9 Bena, siri 19 dekenai Iehova be ma ia gwau: “Bona idia ese edia lalodia do idia hatamonaia, bona unai neganai lauma matamata be idia edia lalodia dekenai do lau atoa. Vadaeni edia laloa auka be edia lalodia dekenai amo do lau kokia, bona laloa manada idia dekenai do lau henia.” Unai hereva hegeregerena, lagani 1919 ai, Iehova ese ena horoa hesiai taudia ‘edia lalodia ia hatamonaia,’ ena hesiai do idia lao henia “mai edia lalona tamona danu” totona. (Sepanaia 3:​9) Ma danu, Iehova ese ena orea taudia dekenai lauma helaga ia henia, haroro gaukarana ai do ia hagoadadia bona Galatia 5:​22, 23 ese ia gwauraia huahua namodia be idia lalonai do ia havaraia totona. Iehova ese lalo-aukana, nadi bamona, ia henidia lasi, to lalo-manau, lalona mai ena kamonai, iena ura do ia abia dae lalona, ia henidia.

10 Dahaka dainai unai ia karaia? Iehova sibona ese ia gwauraia hedinarai. Esekiela 11:​20 ai ita duahia, ia gwau: “Egu taravatu bona egu oda ibounai do idia kamonai henia. Bona idia ese egu bese taudia do idia lao, bona lau ese edia Dirava do lau lao.” Dirava ena Israela taudia idia diba Iehova ena taravatu idia badinaia be namo bona sibona edia lalohadai idia badinaia be dika. Idia diba Dirava ena ura idia karaia bona taunimanima garina idia gari lasi. Unai dainai, idia be idau, Kerisendom ena Keristani taudia koikoidia bamona lasi. Idia be Iehova ena taunimanima. Unai dainai, Iehova ese iena gwaukau tauna, iena “hesiai tauna mai ena kamonai, bona mai ena kara maoromaoro” ai do ia halaodia.​—⁠Mataio 24:​45-47.

Dirava Ena Gwaukau Taudia Edia Moale

11 Edia dagi namona idia lalo-pararalaia neganai idia abia moalena ena toana be oi laloa diba, a? Edia orea ese Isaia 61:10 (NW) ena hereva idia gwauraia lou, idia gwau: ‘Lau ese Iehova do lau moalelaia bada. Egu Dirava do lau moalelaia.’ Isaia 35:10 ena gwauhamata be idia dekenai ia momokani: “Lohiabada ese ia hoia lou taudia do idia giroa mai. Siona dekenai mai ane abia, bona mai moale bada danu do idia mai. Idia be do idia moale ela bona hanaihanai. Edia lalohisihisi bona taitai, be do idia ore momokani.” Lagani 1919 ai, Iehova ena maino gwauraia taudia ese sivarai namona be taunimanima iboudiai dekenai idia harorolaia matamaia neganai, edia moale be unai bamona. Unai nega amo ema bona hari, unai gaukara idia karaia noho, bona edia moale be ia bada ia lao. Ororo ai ia haroro neganai, Iesu ia gwau: “Taunimanima huanai maino idia karaia taudia be idia namo, badina be Dirava ese do ia gwauraia idia be iena natuna.” (Mataio 5:9) Unai hereva ena anina be lagani 1919 amo ema bona hari, ‘Dirava ena natudia’ ia horoa taudia oredia dekenai ia vara.

12 Unai lagani lalodiai Dirava ena Israela taudia edia momo ia daekau ia lao ela bona lagani 1930 murinai horoa taudia oredia gogoa gaukarana ena dokona ia kahirakahira neganai. Sivarai namona harorolaia taudia edia momo ia daekau karana be unai neganai ia doko, a? Lasi. Keristani taudia hutuma bada mai edia tanobada helarona be idia hedinarai matamaia, bona idia ese edia horoa tadikaka idia bamodia haroro gaukarana lalonai. Aposetolo Ioane ese unai hutuma bada be matahanai ta lalonai ia itaia, bona dala namona ai ia gwauraidia, ia gwau: “Idia be Dirava ena helai gabuna badana ena vairanai idia gini noho. Dina bona hanuaboi idia ese Dirava ena hesiai gaukara idia karaia noho.” (Apokalupo 7:​15) Oibe, unai hutuma bada ese Dirava ena hesiai idia lao henia. Unai dainai, lagani 1935 murinai, horoa taudia edia momo ia diho matamaia neganai, edia bamodia mai edia kamonai ese haroro gaukarana idia goadalaia bona idia habadaia.

13 Unai dalana ai, Isaia 60:​3, 4 ia guguru, ia gwau: “Bese idauidau ese, oiemu diari dekenai do idia mai, bona king taudia do idia mai, idia ese oiemu dina matamata ena daba rere do idia itaia gwauraia. Oiemu matana do oi negea, do oi itaia, oiemu bese taudia be idia haboua noho, oi dekenai idia giroa mai noho! Oiemu natuna memero be daudau dekena amo idia raka mai, bona oiemu natuna kekeni be dagira dekenai idia huaia mai noho.” Dirava ena Israela taudia ese unai gaudia dainai idia abia moalena be Isaia 60:5 ese dala hereadaena ai ia gwauraia, ia gwau: “Inai kara oi itaia neganai, oi be moale dekenai do oi honu momokani, bona emu lalona do ia haragaharaga, moale dainai. Bese idauidau ese edia kohu, be oi dekenai do idia mailaia. Davara unai kahana dekena amo ena kohu, davana bada gaudia, do idia mailaia.”

Iehova Ena Orea Ia Heau Noho

14 Lagani 613 B.C.E. ai, Esekiela ese mata hanai ta lalonai Iehova ena guba oreana ia itaia, ena toana be ia heau kariota ta bamona. (Esekiela 1:​4-​28) Gabeai, Iehova ese ia hamaoroa, ia gwau: “Tanobada tauna e, Israela taudia dekenai do oi lao, bona oi dekenai lau hamaoroa hereva, be idia dekenai do oi gwauraia.” (Esekiela 3:​4) Inai lagani 1997 lalonai, ita itaia Iehova ena guba oreana be ia heau noho, Dirava ena palani edia anina havaraia totona. Unai dainai, iseda lalona ese ita idia hagoadaia noho, taunimanima dekenai unai palani do ita herevalaia. Esekiela ena negai, ia be Iehova ese ena lauma amo ia hadibaia herevadia ia gwauraia. Hari inai negai, ita ese Iehova ena lauma amo ia havaraia Herevana, Baibel, ena hereva ita gwauraia. Bona unai buka ena hereva taunimanima totona be namo herea! Taunimanima momo ese nega vaira idia lalo-hekwarahilaia, to Baibel ese ia hahedinaraia inai nega ena dika​—⁠bona ena namo danu​—⁠ese idia laloa gaudia idia hereaia.

15 Idia vara gaudia idia dika momokani, badina inai hereva ia gunalaia herevadia lalonai ita duahia hegeregerena, Kerisendom bona tomadiho koikoi oredia iboudiai be kahirakahira do idia hadikaia ore, lagani 607 B.C.E. ai Ierusalema idia hadikaia ore bamona. Unai sibona lasi, to tanobada ena politikol oreadia iboudiai, Apokalupo bukana lalonai dagedage gauna mai ena kwarana 7 bona mai ena doana 10 amo idia laulaulaia gaudia, be kahirakahira do idia haorea vaitani, Ierusalema kahirakahira idia noho Iehova idia tomadiho henia lasi besedia momo idia haorea vaitani bamona. (Apokalupo 13:​1, 2; 19:19-​21) Esekiela ena negai, Iehova ese Ierusalema hadikaia ore negana ia kahirakahira dainai ia vara garina ia gwauraia goevagoeva. To taunimanima be inai tanobada hadikaia ore negana ia kahirakahira idia lalo-pararalaia neganai, iena hereva ena anina do idia laloa badabada. Iehova ese Esekiela ia hamaoroa, ia gwau: “Tanobada tauna e, do oi tai, oiemu kudouna ia makohia noho bamona do oi tai. Taunimanima ese oi idia itaia noho gabuna dekenai, mai lalohisihisi bada danu do oi tai. Vadaeni idia ese oi do idia nanadaia, do idia gwau, ‘Badina dahaka oi tai noho?’ Unai neganai do oi gwau: ‘Sivarai metauna lau kamonai, vaira neganai kara badadia do idia vara, gari bada gaudia. Inai kara idia ginidae neganai, kudouna ibounai do idia veve, bona imana ibounai do idia manoka, lauma ibounai do idia mase bamona, bona tui ibounai be do idia heudeheude. Unai kara be ia mai noho, do ia vara momokani. Lohiabada Dirava ese inai hereva ia gwauraia vadaeni.’ ” (Esekiela 21:​6, 7; Mataio 24:30) Gari havaraia karadia be kahirakahira do idia vara. Taunimanima edia namo ita laloa bada dainai idia ita hadibaia, Iehova ena badu, do ia mai ena “sivarai” ita gwauraia hedinarai.

16 Danu, taunimanima momo idia lalo-pararalaia lasi, to inai nega be nega namona manau taudia dekenai. Edena dala ai? Iesu Keriso be iseda dika dainai ia mase vadaeni bona hari ia be Dirava ena Basileia ena king dagina ai ia lohia noho. (1 Timoteo 1:​15; Apokalupo 11:15) Taunimanima edia hekwakwanai, toana be idia kokia diba lasi gaudia, be nega daudau lasi murinai unai guba Basileiana ese do ia kokia. Mase, gorere, kara dika, hitolo, bona raskol karadia be do idia ore vaitani, bona Dirava ena Basileia ese paradaiso tanobadana do ia lohiaia. (Apokalupo 21:​3, 4) Taunimanima ese Dirava ena maino do idia moalelaia​—⁠Iehova Dirava ida bona idia ta ta ida maino ai do idia noho.​—Salamo 72:7.

17 Tanobada ena kahana haida dekenai, manau taudia hutuma ese Dirava ena maino sivaraina idia abia dae noho. Haheitalai haida be, lagani gunanai Ukraine dekenai pablisa edia namba be 17 pesen amo ia bada daekau. Mozambique dekenai be 17 pesen amo, bona Lithuania dekenai 29 pesen amo ia bada daekau. Russia dekenai 31 pesen amo ia bada daekau, bona Albania dekenai pablisa edia namba be 52 pesen amo ia bada ia lao. Unai namba ena anina be kudou-momokani taudia ten tausen momo idia ura Dirava ena maino idia moalelaia bona kara maoromaoro lalonai idia gini goada. Orea ia bada ia lao haraga ese moale ia mailaia Keristani tadikaka oreana ibounai dekenai.

18 Oi noho gabuna dekenai taunimanima idia kamonai haraga, a? Bema oibe, oi ida do ai moale. To, teritori haida lalonai, hora momo lalonai idia hekwarahi bada kamonai tauna tamona do idia davaria totona. Unai bamona teritori dekenai idia haroro taudia idia lahedo eiava idia lalo-hisihisi, a? Lasi. Iehova ena Witness taudia ese Dirava ena hereva Esekiela dekenai idia laloatao, Ia ese unai peroveta tauna matamatana ia hamaoroa ena tano ena Iuda taudia dekenai ia haroro neganai, do ia gwau: “Sedira unai dagedage taudia ese oi dekenai do idia kamonai, o oi do idia kamonai lasi. To idia be do idia diba momokani, peroveta tauna ta be idia edia huanai ia mai vadaeni.” (Esekiela 2:5) Esekiela hegeregerena, ita ese Dirava ena maino be taunimanima dekenai ita herevalaia, herevana idia kamonai eiava lasi. Bema, idia kamonai, ita moale bada. To bema ita idia dadaraia, idia kirikirilaia, idia dagedage henia neganai, ita haheauka. Ita ese Iehova ita lalokau henia, bona Baibel ia gwau: “Lalokau be . . . metau ibounai lalonai ia gini goada noho.” (1 Korinto 13:​4, 7) Ita haheauka dainai, idia diba Iehova ena Witness taudia be daidia. Ita harorolaia herevana idia diba. Dokona do ia ginidae neganai, do idia diba Iehova ena Witness taudia ese guna idia durudia toho, Dirava ena maino idia moalelaia totona.

19 Iehova ena hesiai lao henia ena hahenamo be hahenamo ma ta ese ia hereaia, a? Lasi! Dirava ita tura henia bona ita diba iena ura ita karaia noho karadia amo moale hereadaena ita davaria. “Ane dekena amo oi idia tomadiho henia taudia, be mai edia moale momokani danu. Lohiabada e, idia be oiemu bogahisihisi ena diari lalonai idia mauri noho.” (Salamo 89:15) Namona be iseda moale, Dirava ena maino be taunimanima dekenai ita gwauraia dainai ita abia moalena, be nega ibounai do ita laloa bada. Namona be unai gaukara do ita karaia namonamo noho mai eda goada ida, ela bona Iehova ia gwau gaukara ia ore vadaeni.

Oi Laloatao, A?

◻ Hari inai negai, daidia be Dirava ena maino gwauraia taudia?

◻ Edena bamona ita diba Babulonia Badana be lagani 1919 ai ia moru?

◻ “Hutuma bada” taudia be dahaka idia laloa bada?

◻ Taunimanima momo idia lalo-pararalaia lasi, to dahaka dainai nega vaira ai dika bada do ia vara?

◻ Ena be momo idia laloa lasi, to dahaka dainai kudou-maoro taudia dekenai nega vaira be namo?

[Study Questions]

1. Taunimanima be dahaka idia abia be mai anina bada?

2, 3. Israela besena dekenai, Iehova ese ena gwauhamata Amosa 3:7 ai be edena bamona ia hagugurua?

4. Dahaka ese ia hahedinaraia taunimanima dekenai maino gwauraia taudia idia lao be namo?

5. Iesu ese edena bamona ia hahedinaraia iseda negai gwaukau taudia do idia noho?

6. (a) Tanobada Ibounai Tuarina Ginigunana lalonai, “Dirava ena Israela” taudia dekenai idia vara gaudia gwauraia. (b) Edena dala ai Esekiela 11:17 be idaunegai Israelana dekenai ia guguru?

7. Lagani 1919 ai, dahaka kara ese ia hahedinaraia Iesu ese kara ta ia karaia Babulonia Badana dekenai? Gwauraia hedinarai.

8. Lagani 1919 ai, Dirava ena taunimanima idia ruhadia neganai, Esekiela bukana ese edia moale be edena bamona ia herevalaia?

9. Lagani 1919 amo ema bona hari, Iehova ese dahaka hahenamo ia henia ena taunimanima dekenai?

10. Dahaka dainai lagani 1919 amo ema bona hari, Iehova ese ena taunimanima ia hanamodia?

11. Edena dala ai Isaia bukana ese Iehova ena taunimanima edia moale ia hahedinaraia?

12, 13. (a) Daidia ese Iehova hesiai henia lalonai Dirava ena Israela taudia idia bamoa, bona dahaka gaukara idia karaia? (b) Iehova ena horoa hesiai taudia ese dahaka idia moalelaia?

14. (a) Esekiela ia mata hanai neganai, dahaka gaudia ia itaia, bona dahaka hahegani ia abia? (b) Hari inai negai, Iehova ena taunimanima ese dahaka idia diba bona edena maduna idia laloa bada?

15. Taunimanima momo idia lalo-parara lasi, to dahaka dainai inai nega ena dika be bada herea momokani?

16. Ena be taunimanima momo ese idia lalo-pararalaia lasi, dahaka dainai inai nega be namo manau taudia dekenai?

17. Dahaka dainai Dirava ena maino gwauraia taudia idia moale bada?

18. Herevana taunimanima idia kamonai eiava lasi, to iseda lalohadai be dahaka?

19. Ita be Dirava ena hesiai taudia korikoridia dainai, edena hahenamo badana ita laloa bada?

[Picture on page 21]

Taunimanima edia noho ia dika ia lao idia itaia neganai, momo ese nega vaira idia garilaia

[Picture on page 23]

Hari inai nega Dirava ena maino idia gwauraia taudia be moale bada taudia tanobadana dekenai

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2025)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia