Ia be Hanamoa o Hanamoa Koikoi Herevana?
TA ESE oi ia hamaoroa, “Oiemu huina ena sitailo matamata be namo herea!” Unai be hanamoa o hanamoa koikoi herevana? “Unai dabua be oi dekenai ia hegeregere momokani!” Hanamoa o hanamoa koikoi? “Inai aniani ena mamina be namo herea momokani, guna lau ania aniani ta bamona lasi.” Unai be hanamoa o hanamoa koikoi herevana? Unai bamona hereva namodia ita kamonai neganai, reana ita laloa, unai hereva ia gwauraia tauna be mai momokani ida ia hereva eiava ia hereva kava sibona ita ia hamoalea totona.
Edena bamona ita diba bema tau ta be hanamoa hereva momokani ia gwauraia eiava ia koikoi sibona? Unai be mai anina bada, a? Ia herevalaia gauna ita abia dae bona ita moalelaia sibona be namo, a? Ma haida dekenai hanamoa hereva ita gwauraia neganai, ita be edena bamona? Ita gwauraia hanamoa herevana ena badina ita laloa namonamo guna vadaeni, a? Unai henanadai ita lalodia ese ita do ia durua ita aonega totona bona Iehova Dirava hanamoa dalanai iseda malana ita gaukaralaia.
Hanamoa Bona Hanamoa Koikoi Herevadia Edia Anina
Webster’s Dictionary ese hanamoa ia gwauraia, ia be abia dae eiava hahenamo ia hahedinaraia, bona danu ia ese tomadiho o ma ta dekenai hairai henia karana ia gwauraia. Gabeai idia gwauraia anina rua be Iehova Dirava sibona dekenai ita henia hanamoa idia herevalaia. Unai be tomadiho momokani ena kahana badana ta, badina lauma helaga ena siahu henunai salamo torea tauna ia gwau: “Dirava do ita hanamoa be namo. . . . Ita hanamoa be kara namona bona kara maorona.” “Mauri noho gaudia ibounai e, Lohiabada ena ladana do umui hanamoa!”—Salamo 147:1; 150:6.
To, ita gwau lasi ena anina be taunimanima do ita hanamoa lasi. Lasi, hanamoa ita henia diba, hahenamo, abia dae, o hahemaoro herevana namona amo. Iesu ena parabole ta lalonai, biaguna ta ese iena hesiai tauna ia hamaoroa: “Namo herea! Oi be hesiai tauna namona, kara maoromaoro tauna.”—Mataio 25:21.
To, hanamoa koikoi hereva ena anina be ia be momokani lasi, hereva kava o hanamoa herevadia momo gwauraia karana, nega momo unai bamona ia karaia tauna be sibona ena namo ia tahua. Mai ena aonega ida hanamoa herevadia momo ia gwauraia tauna ia ura ma ta ena lalo-namo o gau haida do ia abia, o ia ura ia hanamoa tauna be ia laloa ia do ia kara namo henia be namo. Unai dainai hanamoa koikoi herevadia gwauraia taudia be sibodia edia ura idia tahua taudia. Iuda 16 ena hereva hegeregerena, “bema idia laloa sibodia edia ura gaudia do idia davaria diba, idia ese taunimanima haida idia hanamoa koikoi.”—The Jerusalem Bible.
Baibel Ena Lalohadai
Baibel ena hereva be dahaka, ma haida ita hanamoa karana dekenai? Iehova ese unai kara dekenai ita tohotohoa be namo haheitalai ia hahedinaraia. Baibel ese ita ia hamaoroa bema Iehova ena ura ita karaia hanamoa do ita abia. Aposetolo Paulo ia gwau “tau ibounai ese Dirava ena hanamoa hereva do idia abia, edia kara hegeregerena.” Petero ese ita ia hamaoroa iseda abidadama ena goada idia tohoa amo ‘hanamoa do ita davaria.’ Vadaeni, Iehova ese taunimanima do ia hanamodia ese ia hahedinaraia hanamoa hereva momokani henia karana be manau, lalokau, bona namo havaraia karana, bona do ita laloaboio lasi be namo.—1 Korinto 4:5; 1 Petero 1:7.
Baibel ena hereva hegeregerena, hanamoa herevadia ita abia gabuna ta be gavamani taudia amo, idia ese iseda kara namo idia itaia bona mai momokani ida ita idia hanamoa. Ita ia hamaoroa, “kara namo do oi karaia, vadaeni gavamani ese oi do ia hanamoa.” (Roma 13:3) Danu ita ese lalo-momokani taudia amo hanamoa herevadia ita abia diba bona edia hereva ena badina be koikoi lasi. Baibel be Aonega Herevadia 27:2 dekenai, ia gwau: “Tau ta ese oi do ia hanamoa be namo, to oi sibona do oi hanamoa lasi.” Unai ese ia hahedinaraia taunimanima amo hanamoa ita abia dae be maoro.
To hanamoa koikoi herevadia gwauraia o abia dae be maoro lasi. Badina be dahaka hanamoa koikoi herevadia be Iehova ese ia badulaia? Badina ta be idia be hereva momokani lasi, bona Iehova be koikoi ia gwauraia dika. (Aonega Herevadia 23:6, 7 itaia.) Bona danu, ia be kara maoromaoro lasi. Salamo torea tauna be Dirava ese ia ura henia lasi taudia ia herevalaia neganai, ia gwau: “Ta ta dekenai idia hereva koikoi noho, idia hanamoa koikoi heheni, kudou momokani amo idia hereva lasi. Mani Yahweh ese edia hanamoa koikoi udu bibina do ia utua oho.”—Salamo 12:2, 3, JB.
Momokani, hanamoa koikoi hereva gwauraia karana be lalokau karana lasi. Sibona ena ura tahua karana ese unai kara ia biagua. Hanamoa koikoi gwauraia taudia ia herevalaia murinai, salamo torea tauna, Davida ese edia hereva dalana ia gwauraia, ia gwau: “Iseda hereva dekena amo do ita kwalimu. Iseda uduna edia hereva, be ita ese ita biagua noho. Daika ese ita ia koua diba?” Iehova ese unai bamona sibona edia ura tahua taudia ia gwauraidia ‘ogogami taudia idia dagedage henia taudia.’ Edia hanamoa koikoi malana idia gaukaralaia, haida idia hagoadaia totona lasi, to idia amo gau ta do idia abia bona idia dekenai hisihisi idia henia.—Salamo 12:4, 5.
Hanamoa Koikoi Herevadia—Tarapu Ta
“Oiemu turana oi hanamoa koikoi neganai, oi ese oi sibona oiemu tarapu oi karaia noho inai.” Aonega bada King Solomona ese unai ia gwauraia, bona unai be momokani vaitani! (Aonega Herevadia 29:5) Farisea taudia ese hanamoa koikoi herevadia amo idia ura Iesu idia dibagania. Idia gwau: “Hadibaia tauna e, ai diba oi be momokani tauna, Dirava ena dala oi hadibaia mai momokani danu, tau ta dekenai oi gari lasi, badina be taunimanima edia laloa dekenai oi laloa momo lasi.” Unai be lalo-ani herevadia! To edia hereva koikoi mai manau danu ese Iesu ia koia lasi. Ia diba idia ese ena hadibaia herevadia idia abidadama henia lasi, to idia ura Kaisara dekenai takisi henia herevana amo ia idia dibagania toho.—Mataio 22:15-22.
Aposetolo edia negai ia lohia King Heroda be Iesu amo ia idau. Kaisarea taoni dekenai taunimanima ia hereva henidia neganai, idia boiboi idia gwau: “Inai be dirava ta ena gadona, tau ena gadona lasi.” Heroda ese unai taudia edia hereva, ia hedinarai goevagoeva ia be hanamoa koikoi herevana, ia gwauraia dika lasi, to ia abia dae. Iehova ena aneru ese karaharaga Heroda ia panisia, gaigaigaigai ese iena tauanina idia ania, vadaeni ia mase.—Kara 12:21-23.
Lo Keristani tauna ese hanamoa koikoi herevadia do ia lalo-pararalaia diba be namo. Kongregesen elda taudia be inai kara dekenai do idia naria namonamo, bema hahemaoro komiti ese idia hahemaoro henia tauna be hanamoa herevadia momo ia gwauraia, reana ia ese elda ta be ma ta ida ia hahegeregerea bona ia hereva henia noho elda be manau bona hebogahisi tauna ia gwauraia neganai.
Baibel be hanamoa koikoi herevadia ese idia havaraia tarapu ta ia gwauraia hedinarai goevagoeva. Tauhau ta be ariara hahine ese ena lalona ia ania bona matabodaga karana lalonai ia vareai unai. (Aonega Herevadia 7:5, 21) Unai sisiba be mai anina bada hari inai negai. Lagani ta ta ai momo be Keristani kongregesen murimuri ai idia atoa matabodaga karadia dainai. Reana hanamoa koikoi herevadia dainai unai bamona matabodaga karadia lalonai idia moru, a? Taunimanima idia ura ma haida ese idia hanamodia bona idia gwauraidia namo dainai, hanamoa koikoi udu bibina ena hereva koikoi mai manau danu ese Keristani tauna ena matabodaga karana inai henia karana ia hamanokaia diba. Bema hanamoa koikoi hereva mai manau amo sibona ita naria namonamo lasi, ita idia veria diba kara dika bada ita karaia totona.
Hanamoa Koikoi Herevadia Amo Ita Idia Gimaia Gaudia
Hanamoa koikoi herevadia ese unai hereva ia kamonai tauna ia veria sibona lalokau henia eiava sibona laloa bada karana ia habadaia totona. Unai kara dainai tau ta be sibona ia laloa bada, ena mamina be ia ese ma haida ia hereaia. Aonega tauna François de La Rochefoucauld ese hanamoa koikoi herevadia be moni koikoina ida ia hahegeregerea, “bema hekokoroku karana ia noho lasi unai kara be anina lasi.” Unai dainai, sibona ita naria namonamo dalana be aposetolo Paulo ena sisiba namona do ita badinaia, ia gwau: “Umui ta ta ibounai dekenai lau hamaoroa inai: Oi hekokoroku lasi. Oi ese sibona oiemu maka do oi diba, bona inai maka do oi hanaia lasi, do oi laloa lasi oi be bada momokani. Umui ibounai emui diba ena maka do umui laloa maoromaoro, Dirava ese umui ta ta dekenai abidadama ia henia hegeregerena.”—Roma 12:3.
Ena be vaia eda ura be iseda mamina ia hanamoa herevadia sibona ita kamonai, to nega iboudiai ita kamonai be namo gaudia be Baibel ena sisiba bona matahakani herevadia. (Aonega Herevadia 16:25) King Ahaba ia ura ia moalelaia herevana sibona ia kamonai; iena hesiai taudia ese peroveta tauna Mikaia idia hamaoroa, “peroveta taudia [Ahaba ena hanamoa koikoi hereva idia gwauraia peroveta taudia] edia hereva be tamona vadaeni, idia gwau Ahaba be do ia kwalimu. Namo oi ese edia hereva oi durua.” (1 King Taudia 22:13) Bema Ahaba be hereva momokani ia kamonai bona iena gwau-edeede karana ia haidaua, Israela be tuari dekenai ia lusi lasi, bona ia be ia mase lasi. Lauma dalanai ita noho namonamo totona, namona be Keristani elda taudia edia sisiba goadana, to lalokauna, ita abia dae haraga be namo. Idia ura ita idia durua hereva momokani ena dalana maorona ai ita raka noho totona. Namo lasi ita idia hanamoa noho taudia, hanamoa koikoi herevadia amo ita ura ita kamonai gaudia idia gwauraia taudia ita tahudia!—2 Timoteo 4:3 itaia.
Namona be Keristani taudia be hanamoa koikoi herevadia do idia gwauraia lasi. Abidadama tauna Elihu bamona, mai goada ida idia guriguri: “Lau be maka tamona dekenai taunimanima ibounai do lau hereva henia, bona tau ta do lau hanamoa koikoi henia lasi; badina be hanamoa koikoi karana lau diba lasi, bona bema unai bamona lau karaia, lau ia Havaraia Tauna ese lau do ia hamasea haraga.” Bena, Paulo bamona, do idia hereva diba: “Nega ta ai ese umui ai hanamoa koikoi lasi, . . . emui kohu do ai abia totona.”—Iobu 32:21, 22, An American Translation; 1 Tesalonika 2:5, 6.
Ita Hanamoa Ia Maoro Neganai
Dirava ena siahu amo idia torea aonega herevana ia hahedinaraia hanamoa herevana be tohoa gauna bamona, ia gwau: “Uro be siliva totona bona lahi siahu bada herea ese ia hadikaia diba lasi uro be golo totona, to hanamoa herevadia be taunimanima edia kara ia tohoa gauna.” (Aonega Herevadia 27:21, The New English Bible) Oibe, hanamoa herevadia ese tau ta dekenai sibona laloa bada eiava hekokoroku lalohadai ia havaraia diba, unai kara ese tau ta ia hamorua diba. To, hanamoa herevana ese iena manau bona hekokoroku lasi karana ia hahedinaraia diba danu, bema ia abia dae ia karaia gaudia, idia dainai ia idia hanamoa gaudia unai, be Iehova ena heduru dainai ia karaia diba.
Kara maoromaoro o gau namona ta hagugurua dainai hanamoa hereva momokani idia gwauraia neganai, ia gwauraia tauna bona ia abia tauna ia hagoadaia. Unai amo do idia lalokau bona hahegoada heheni. Ia durudia mai anina bada gaudia idia tahua totona. Matamata taudia be kara namona ta idia karaia dainai ita hanamodia neganai, do idia ura ma kara namodia haida idia karaia. Reana do ia durudia edia mauri lalonai ma haida ese idia ura henia kara namodia idia karaia toho neganai, taunimanima namodia ai do idia lao.
Unai dainai, namona be hanamoa koikoi herevadia ita dadaraia—haida dekenai ita gwauraia lasi o ita abia dae lasi. Hanamoa hereva ita abia neganai, ita manau be namo. Bona iseda lalona ibounai ida hanamoa do ita henia—iseda tomadiho karana dekenai hanaihanai Iehova ita hanamoa bona iseda lalona ibounai ida ma haida ita hanamoa bona ita abia dae, bona ita laloatao ‘nega korikori dekenai, hereva namona ta ita gwauraia, be namo bada!’—Aonega Herevadia 15:23.