Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • w98 7/15 rau 14-19
  • Oi be Dirava Ena Laga-Ani Dekenai Oi Vareai Vadaeni, A?

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Oi be Dirava Ena Laga-Ani Dekenai Oi Vareai Vadaeni, A?
  • 1998 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Sinado maragidia
  • Inai Bamona Atikol
  • Dirava be Ena Gaukara amo Ia Laga-Ani
  • Israela Taudia be Dirava Ena Laga-Ani Dekenai Idia Vareai Lasi
  • Laga-Ani Ia Do Noho
  • Dirava Ena Laga-Ani Dekenai Oi Vareai
  • Dirava Ena Hereva be mai Ena Siahu
  • Duahia Taudia Edia Henanadai
    Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2001
  • Dirava Ena Laga-ani be Dahaka?
    Gima Kohorona Iehova Ena Basileia E Herevalaiamu—2011
  • Gaukara Bona Laga-Ani be “Mai Edia Nega”
    Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia (Stadi)—2019
  • Sabati
    Buka Helaga Herevalaia
Ma Haida Itaia
1998 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
w98 7/15 rau 14-19

Oi be Dirava Ena Laga-Ani Dekenai Oi Vareai Vadaeni, A?

“Dirava ena laga-ani dekenai ia vareai tauna ese iena gaukara dekena amo ia laga-ani noho.”​—HEBERU 4:10.

1. Dahaka dainai laga-ani ita ura bada?

LAGA-ANI. Unai be hereva namo hereana! Hari inai negai, tanobada ai iseda mauri ia bisi bada dainai, ita momo ita laloa laga-ani sisina ita abia be namo. Herevana ita be matamata eiava buruka, ita be headava taudia eiava headava lasi taudia, to dina ibounai maurina dainai reana ita lalo-hekwarahi bona ita hesiku. Bona idia gorere taudia be dina ta ta idia hekwarahi bada. Baibel ia gwau bamona, “Dirava ese ia karadia gaudia ibounai be idia hisihisi noho.” (Roma 8:22) Ia laga-ani noho tauna be lahedo tauna lasi, badina taunimanima ese laga-ani idia abia be mai anina.

2 Iehova Dirava danu be ia laga-ani noho. Genese bukana ai ita duahia: “Vadaeni, guba bona tanobada mai edia anina ibounai be Dirava ese ia karaia haorea. Dina namba 7 dekenai, Dirava ia itaia, iena gaukara ibounai be idia ore, vadaeni unai dina namba 7 lalonai ia laga-ani sibona, iena gaukara ia rakatania.” Iehova ia laloa “dina namba 7” be idau, badina ena lauma amo ia havaraia herevana be ma ia gwau: “Dirava ese dina namba 7 ia hanamoa, bona dina helaga ia halaoa.”​—Genese 2:​1-3.

Dirava be Ena Gaukara amo Ia Laga-Ani

3. Dahaka gaudia be Dirava ia laga-ani ena badina lasi?

3 Dahaka dainai Dirava be “dina namba 7 lalonai ia laga-ani”? Momokani, ia hesiku dainai ia laga-ani lasi. Iehova ena “siahu be bada herea” bona “ia manoka o hesiku diba lasi.” (Isaia 40:26, 28) Ita gwau lasi ena badina be Dirava ia ura lasi ia gaukara, eiava ia ura gaukara idauna ta ia karaia dainai ia laga-ani, badina Iesu be ita ia hamaoroa: “Egu Tamana be ia gaukara noho ia mai bona hari, lau danu lau gaukara noho.” (Ioane 5:17) Momokani, “Dirava be Lauma” bona tauanina ena gaukara daladia bona ena dabu gaudia ese ia idia koua lasi.​—Ioane 4:24.

4. Edena dala ai “dina namba 7” be idia ore vadaeni ‘dinadia’ 6 amo ia idau?

4 Dirava be “dina namba 7 lalonai ia laga-ani” ena badina be edena bamona do ita dibaia diba? Ita dibaia diba, bema ita lalo-parara ena be Dirava ese ena gaukara ‘dinadia’ latadia 6 lalonai ia havaraia gaudia ia moalelaia, to ia ese “dina namba 7” ia hanamoa bona ia gwauraia “helaga.” Concise Oxford Dictionary ia gwau “helaga” ena anina be “(dirava ta o tomadiho karana ta totona) idia hahelagaia gauna.” Unai dainai, Iehova ese “dina namba 7” ia hanamoa bona ia gwauraia helaga amo ia hahedinaraia unai dina bona ena “laga-ani” be mai anina ena ura helagana ia hagugurua karana dekenai, ena dabu gauna ta dekenai lasi. Unai anina be dahaka?

5. Ena gaukara ‘dinadia’ 6 lalonai Dirava ese dahaka ia hamatamaia?

5 Idia ore vadaeni gaukara ‘dinadia’ 6 lalonai, Dirava ese tanobada bona ia kahirakahira idia noho gaudia edia heau daladia ibounai ia karaia bona ia hamatamaia. Hari saiens taudia ese unai gaudia edia gaukara daladia namodia idia dibaia noho. “Dina namba 6” ena dokona negana lalonai, Dirava ese tau bona hahine ginigunadia ia havaraia bona ‘dina ia daekau kahana dekenai ia karaia umana, ladana Eden, dekenai’ idia ia atoa. Vadaeni, Dirava ese inai peroveta herevana amo ena ura taunimanima besena bona tanobada totona ia gwauraia: “Emui bese do umui havaraia, do umui momo herea. Tanobada ena gabu ibounai dekenai do umui noho, bona unai tano do umui biagua. Davara ena gwarume bona ataiai manudia, bona mauri gaudia, tanobada dekenai idia marere gaudia ibounai do umui biagua.”​—Genese 1:​28, 31; 2:8.

6. (a) “Dina namba 6” ia ore neganai, Dirava ese ia karaia gaudia ibounai be edena bamona ia laloa? (b) Edena dala ai “dina namba 7” be helaga?

6 Ena gaukara “dina namba 6” ia ore neganai, Baibel ia gwau: “Dirava ese ia karaia vadaeni gaudia ibounai ia itaia, bona momokani idia be namo herea.” (Genese 1:​31) Dirava ese ia karaia gaudia ibounai ia moalelaia. Unai dainai, tanobada dekenai ia karaia gaukarana amo ia laga-ani, eiava tanobada dekenai gaukara ma ta ia karaia lasi. Ena be unai negana ai paradaiso be goevadae bona mai hairaina, to ia be gabu maragina sibona dekenai, bona tanobada dekenai taunimanima rua sibona idia noho. Nega sisina daudau do ia hanaia, tanobada bona taunimanima besena be Dirava ena ura hegeregerena do idia noho totona. Unai dainai, ia ese “dina namba 7” ia atoa siri, idia ore vadaeni “dina” 6 lalonai ia havaraia vadaeni gaudia ibounai be ena ura helagana hegeregerena do idia lao totona. (Efeso 1:​11 itaia.) “Dina namba 7” be do ia ore neganai, taunimanima besena goevadaena ese tanobada hegegemadai paradaisona do ia noholaia ela bona hanaihanai. (Isaia 45:18) Dirava ese “dina namba 7” ia atoa siri, eiava ia hahelagaia, ena ura tanobada bona taunimanima besena dekenai do ia guguru totona. Unai dainai ia be “helaga.”

7. (a) Dirava be “dina namba 7” lalonai ia laga-ani ena anina be dahaka? (b) “Dina namba 7” ena dokona ai, gau iboudiai be edena bamona?

7 Unai dainai Dirava be “dina namba 7” ai, ia karaia gaukarana amo ia laga-ani. Unai be hegeregere ia raka siri, ia hamatamaia gaudia ese edia gaukara idia hagugurua totona. Ia diba momokani “dina namba 7” ena dokona ia ginidae neganai, gau iboudiai be ena ura hegeregerena ai idia lao vadaeni. Ena be koua gaudia reana idia vara, to ia hanaidia vadaeni. Dirava ena ura ibounai do ia guguru neganai, kamonai taudia ibounai be namo do idia davaria. Gau ta ese unai do ia koua diba lasi, badina Dirava ese “dina namba 7” ia hanamoa, bona ia ‘hahelagaia.’ Unai be helaro namona kamonai taudia totona!

Israela Taudia be Dirava Ena Laga-Ani Dekenai Idia Vareai Lasi

8. Edena negai bona edena dala ai Israela taudia be Sabati idia karaia matamaia?

8 Iehova ese gaukara bona laga-ani negadia ia atoa dainai, Israela besena ese namo ia davaria. Dirava ese Sinai Ororona dekenai Israela besena dekenai Taravatu ia do henia lasi neganai, Mose amo ia gwau: “Umui laloa, lau Lohiabada ese [sabati] dinana umui dekenai lau henia vadaeni. Unai dainai dina namba 6 lalonai dina rua ena aniani lau henia. Dina namba 7 lalonai emui noho gabuna dekenai do umui noho, emui ruma do umui rakatania lasi.” Anina be, “taunimanima be dina namba 7 lalonai gaukara ta idia karaia lasi.”​—Esodo 16:22-​30.

9. Dahaka dainai ita laloa diba Israela taudia be Sabati taravatuna idia abia dae mai edia moale ida?

9 Aigupito ena igui amo Dirava ese ia ruhaia Israela taudia dekenai unai be dala matamatana. Ena be Aigupito taudia bona ma taunimanima haida ese nega idia duahia bona kahana ta ta ai dina 5 ia lao 10 idia noho, to toana be igui hesiai Israela taudia dekenai laga-ani dinana ta idia henia lasi. (Esodo 5:​1-9 itaia.) Unai dainai ita laloa diba Israela taudia be unai dala idauna idia abia dae mai edia moale ida. Namona be idia laloa lasi unai Sabati taravatuna be maduna metauna eiava koua gauna, to namona be idia badinaia mai edia moale ida. Momokani, Dirava ese gabeai ia hamaorodia Sabati dinana dainai, Aigupito dekenai igui hesiai gaukara idia karaia negana bona ia ese idia ia ruhaia karana do idia laloatao.​—Deuteronomi 5:​15.

10 Bema Mose ida Aigupito idia rakatania Israela taudia ese Iehova idia kamonai henia, ia gwauhamatalaia “aniani namodia gabuna” dekenai idia vareai diba. (Esodo 3:8) Unuseniai laga-ani momokanina idia moalelaia diba, Sabati dinana ai sibona lasi to edia mauri ibounai lalonai. (Deuteronomi 12:​9, 10) To, unai ia vara lasi. Aposetolo Paulo be idia ia herevalaia, ia gwau: “Inai taudia be daika, Dirava ena gadona idia kamonai, to iena hereva idia negea? Taudia be unai, Mose ese Aigupito dekena amo ia hakaudia, ani? Bona lagani 40 lalonai Dirava ese ia badu henidia taudia be daika? Taudia be unai, idia kara dika, vadaeni taunimanima noho lasi gabuna dekenai idia moru, idia mase, ani? Ma daika taudia be Dirava ese gwauhamata metauna ia henidia, ia gwau, ‘Lauegu laga-ani gabuna dekenai do umui vareai lasi?’ Taudia be unai, iena hereva idia negea taudia, ani? Unai dainai, ita diba vadaeni, Dirava idia abidadama henia lasi dainai, iena laga-ani gabuna dekenai idia vareai lasi.”​—Heberu 3:16-19.

10, 11. (a) Bema Israela taudia ese Iehova idia kamonai henia, dahaka idia moalelaia diba? (b) Badina be dahaka Israela taudia be Dirava ena laga-ani dekenai idia vareai lasi?

11 Unai be hadibaia gauna mai anina bada ita dekenai! Idia ese Iehova idia abidadama henia lasi dainai, unai uru taudia be ia gwauhamatalaia laga-ani idia abia lasi. To, taunimanima idia noho lasi gabuna dekenai idia mase. Idia lalo-parara lasi idia be Aberahamo ena natudia dainai, Dirava ena ura tanobada besedia ibounai hanamoa totona be idia amo ia vara diba. (Genese 17:​7, 8; 22:18) Idia be Dirava ena ura idia badinaia lasi, to sibona edia mauri gaudia bona ura gaudia idia laloa bada. Namona be ita ese unai bamona dala ita badinaia lasi!​—1 Korinto 10:​6, 10.

Laga-Ani Ia Do Noho

12. Keristani taudia ginigunadia ese dahaka idia abia diba, bona edena dala ai?

12 Paulo ia hahedinaraia Israela taudia idia abidadama lasi dainai Dirava ena laga-ani dekenai idia vareai diba lasi, bona unai murinai ena tadikaka ia hereva henidia. Heberu 4:​1-5 hegeregerena, Paulo ese idia ia hagoadaia, ia gwau: “Dirava ena gwauhamata ia do noho, gauna be inai: Ita be iena laga-ani dekenai do ita vareai.” Paulo ese idia ia hagoadaia “Sivarai Namona” do idia abidadama henia, badina “ita abidadama henia dainai, iena laga-ani gabuna do ita vareai diba.” Iesu ena mauri davalaia boubouna ese Taravatu ia kokia vadaeni dainai, ita diba Paulo ese unai siri dekenai Sabati dinana ena laga-ani ia herevalaia lasi. (Kolose 2:​13, 14) Paulo ese Genese 2:2 bona Salamo 95:11 edia hereva ia gwauraia neganai, ia ese Heberu Keristani taudia ia hagoadaia Dirava ena laga-ani dekenai do idia vareai.

13 Namona be Heberu Keristani taudia idia laloa Dirava ena laga-ani dekenai idia vareai diba be “Sivarai Namona,” hegeregere Israela taudia gunadia ese bema idia laloa Sabati ena laga-ani be “Sivarai Namona” idia dekenai. Unai dainai, Paulo ese ena tadikaka ia noia idia be taunimanima idia noho lasi gabuna dekenai Israela taudia ese idia karaia kerere do idia karaia lasi. Hari ita gwauraia Salamo 95:7, 8 ena hereva ia gwauraia bona ena be Dirava ese nega daudau gunanai ena havaraia gaukarana amo ia laga-ani vadaeni, to iseda lalona ia veria inai hereva “hari dina” ita laloa totona. (Heberu 4:​6, 7) Paulo ena hereva ena anina be dahaka? Ia be inai, “dina namba 7,” Dirava ese ena ura tanobada bona taunimanima dekenai do ia guguru vaitani totona ia atoa dinana unai, be ia do ore lasi. Unai dainai, gau badana be ena Keristani tadikaka be Dirava ena ura do idia badinaia bona sibona edia ura gaudia do idia tahua momo lasi. Ia hereva lou: “Umui emui kudouna do umui ha-aukaia lasi.”​—NW.

14 Ma danu, Paulo ia hahedinaraia Dirava ese ia gwauhamatalaia “laga-ani” be Iosua ena gunalaia henunai Gwauhamata Tanona idia noholaia hamatamaia karana sibona lasi. (Iosua 21:44) Paulo ia gwau: “Bema Iosua ese unai taudia dekenai Dirava ia gwauhamatalaia laga-ani ia henidia, Dirava be dina ma ta do ia herevalaia lasi.” Unai ia laloa dainai, Paulo be ma ia gwau: “Dirava ena taudia edia [sabati] laga-ani be ia do noho.” (Heberu 4:8, 9) Unai ‘sabati laga-ani’ be dahaka?

Dirava Ena Laga-Ani Dekenai Oi Vareai

15, 16. (a) ‘Sabati laga-ani’ ena anina idauna be dahaka? (b) Ta ese “iena gaukara dekena amo ia laga-ani” ena anina be dahaka?

15 Greek herevana idia hahanaia ‘sabati laga-ani’ ena anina ma ta be “sabati idia karaia noho.” (Kingdom Interlinear) Profesa William Lane ia gwau: “Unai hereva ena anina idauna be Iuda tomadiho lalonai idia karaia Sabati taravatudia amo ia mai, unai taravatu edia badina be Esodo 20:​8-​10 ai, unai siridia ai laga-ani bona hanamoa karana idia hakapua hebou . . . [Ia] ese Dirava tomadiho bona hanamoa karana lalonai idia karaia aria bona moale ia hahedinaraia goevagoeva.” Unai dainai, Dirava ese ia gwauhamatalaia laga-ani be gaukara hadokoa karana sibona lasi. Ia be anina lasi gaukara metaudia rakatania bona mai moale ida Dirava hanamoa hesiai gaukarana karana.

16 Paulo ena hereva gabena ese unai ia hamomokania, ia gwau: “Badina be Dirava ena laga-ani dekenai ia vareai tauna ese iena gaukara dekena amo ia laga-ani noho. Ia laga-ani, Dirava ese iena gaukara dekena amo ia laga-ani bamona.” (Heberu 4:10) Dirava be hesiku dainai, gaukara dina namba 7 ai ia laga-ani lasi. To, tanobada dekenai ena havaraia gaukarana ia haorea, ia hamatamaia gaudia be do idia guguru bona hairai momokanina do idia abia, ia idia hanamoa bona abia isi totona. Ita be Dirava ia havaraia gaudia dainai, namona be ita ese unai gaukara dalana do ita badinaia. Namona be ita ese ‘sibona eda gaukara amo ita laga-ani,’ anina be, hahemauri abia totona Dirava vairanai sibona eda maoro ita hamomokania toho karana do ita hadokoa. To, namona be ita abia dae momokani hahemauri be Iesu Keriso ena mauri davalaia boubouna dainai ita abia, ia amo gau ibounai be Dirava ena ura hegeregerena do idia noho.​—Efeso 1:​8-​14.

Dirava Ena Hereva be mai Ena Siahu

17. Edena kara Israela besena taudia idia karaia bona ita dadaraia be namo?

17 Israela taudia be Dirava idia kamonai henia bona idia abidadama henia lasi dainai, ia gwauhamatalaia laga-ani dekenai idia vareai lasi. Unai dainai, Paulo ese Heberu Keristani taudia ia hagoadaia, ia gwau: “Unai dainai, mai iseda goada ibounai, Dirava ena laga-ani do ita vareai toho. Bona ita ibounai ese Dirava ena hereva do ita utua lasi, gunaguna idia utua bamona, ita ta do ia boio garina.” (Heberu 4:11) Iesu ena negai idia noho Iuda taudia momo be ia idia abidadama henia lasi, bona lagani 70 C.E. ai Iuda taudia edia nega oromana ia ore neganai, idia momo be dika bada idia davaria. Hari inai negai ita ese Dirava ena gwauhamata herevana ita abidadama henia be gau badana!

18 Badina namodia dainai Iehova ena hereva ita abidadama henia diba. Paulo ia gwau: “Dirava ena hereva be ia mauri noho, bona ia be mai ena siahu. Ia be mai ena matana momokani. Iena matana ese kaia mai ena kahana ruaosi ena matana ia hereaia momokani. Ia ese tau ta ia gwadaia neganai, unai tau ena lalona momokani dekenai ia vareai. Ia vareai ela bona lalona bona lauma ruaosi ia hapararaia. Bona ia ese iseda lalona bona iseda kudouna ena ura ibounai ia tahua diba.” (Heberu 4:12) Oibe, Dirava ena hereva ena “matana ese kaia mai ena kahana ruaosi ena matana ia hereaia.” Namona be Heberu Keristani taudia be edia tubudia dekenai ia vara gauna idia laloatao. Ena be Iehova ia gwau taunimanima idia noho lasi gabuna dekenai do idia mase, to unai hahemaoro herevana idia abia dae lasi bona Gwauhamata Tanona dekenai idia vareai toho. To Mose be idia ia sisiba henia, ia gwau: “Amaleka taudia bona Kanana taudia be umui emui vairana dekenai idia noho. Idia ese umui do idia alaia mase tuari dekenai.” Bona Israela taudia be mai edia kwarana auka ida idia lao neganai, “Amaleka taudia bona Kanana taudia, unai ororo dekenai idia noho taudia ese Israela taudia idia tuari henidia, idia halusidia. Bona idia ese Israela taudia idia lulua lao ela bona Horoma.” (Numera 14:39-​45) Iehova ena hereva ena matana ese kaia mai edia kahana ruaosi ibounai edia matana ia hereaia, bona mai ena ura ida unai hereva ia kamonai lasi tauna be davana do ia abia momokani.​—Galatia 6:​7-9.

19. Edena dala ai Dirava ena hereva be mai ena goada ida ia “vareai,” bona dahaka dainai namona be ita abia dae Dirava ese iseda kara ena badina do ia tahua?

19 Dirava ena hereva be mai ena goada ida “tau ta ia gwadaia neganai, unai tau ena lalona momokani dekenai ia vareai. Ia vareai ela bona lalona bona lauma ruaosi ia hapararaia”! Ia be ta ena lalohadai bona ena lalona idia hasiahua gaudia lalonai ia vareai, laulau dalanai ia be turia edia lalona kahanai ia vareai danu! Ena be Iehova ese Aigupito ena igui amo ia ruhaia Israela taudia idia gwauhamata Taravatu do idia badinaia, to Iehova ia diba edia kudouna ai ia henia gaudia bona ena taravatu idia laloa bada lasi. (Salamo 95:​7-​11) Idia be ena ura idia karaia lasi, to sibona edia tauanina ena ura gaudia idia abia totona idia hekwarahi. Unai dainai, idia be Dirava ia gwauhamatalaia laga-ani dekenai idia vareai lasi to taunimanima idia noho lasi gabuna dekenai idia mase. Unai ita laloa namonamo be namo, badina “gau ta Dirava dekena amo ita hunia diba lasi. Dirava ese ia karaia gaudia ibounai nega ibounai ia itaia noho. Idia be hanaihanai iena matana edia vairanai idia noho. Bona Dirava ese danu iseda kara do ia kota henia.” (Heberu 4:13) Unai dainai namona be ita ese iseda gwauhamata Iehova dekenai do ita hagugurua bona namona be “ita be boio taudia lasi.”​—Heberu 10:39.

20. Nega vairai dahaka do ia vara, bona hari dahaka ita karaia be namo Dirava ena laga-ani dekenai ita vareai totona?

20 Ena be “dina namba 7”​—Dirava ena laga-ani dinana​—be ia do ore lasi, to Dirava ese ena ura tanobada bona taunimanima totona ia laloa bada noho. Kahirakahira, Mesia Pavapavana, Iesu Keriso, ese Dirava ena ura idia dadaraia taudia ibounai, Satani Diabolo danu, be tanobada amo do ia kokia. Keriso ena Lagani 1,000 Lohia Negana lalonai, Iesu bona ia ida idia lohia taudia 144,000 ese tanobada bona taunimanima be Dirava ena ura korikorina hegeregerena ai do idia halaoa. (Apokalupo 14:1; 20:​1-6) Hari be nega namona, iseda mauri lalonai Iehova Dirava ena ura ita laloa bada ita hahedinaraia totona. Dirava vairanai sibona eda maoro ita hamomokania bona sibona eda ura gaudia ita tahua lasi, to hari ita be ‘eda gaukara amo ita laga-ani’ bona mai eda kudouna ibounai ida Basileia ena gaukara ita karaia be namo. Unai ita karaia bona iseda guba Tamana, Iehova, ita kamonai henia noho neganai, Dirava ena laga-ani ena namo do ita moalelaia hari inai nega amo ela bona hanaihanai.

Anina Oi Gwauraia Diba, A?

◻ Badina be dahaka Dirava be “dina namba 7” ai ia laga-ani?

◻ Israela taudia ese edena laga-ani idia moalelaia diba, to dahaka dainai ia dekenai idia vareai lasi?

◻ Dahaka ita karaia be namo Dirava ena laga-ani dekenai ita vareai totona?

◻ Edena dala ai Dirava ena hereva ia mauri noho, ia be mai ena siahu, bona ena matana ese kaia mai ena kahana ruaosi ena matana ia hereaia?

2. Edena nega ai Iehova ia laga-ani matamaia?

13. Paulo be Salamo 95 ena hereva ia gwauraia neganai, dahaka dainai iseda lalona ia veria inai hereva “hari dina” ita laloa totona?

14. Edena dala ai Paulo ese ia hahedinaraia Dirava ena laga-ani be ia do ore lasi?

18. (a) Paulo ese dahaka badina ia henidia ita ese Dirava ena hereva ita abidadama henia totona? (b) Edena dala ai Dirava ena hereva ena “matana ese kaia mai ena kahana ruaosi ena matana ia hereaia”?

[Picture on page 16, 17]

Israela taudia be Sabati idia karaia, to Dirava ena laga-ani dekenai idia vareai lasi. Ena badina oi diba, a?

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2025)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia