Dahaka Dainai Apokalips Idia Gari Henia?
“LAGANI momo herea lalonai, Keristani fundamentalism taudia idia gwau nega sisina murinai tanobada ibounai hadikaia karana badana [ta] do ia vara.” Unai be Time magasin dekenai tomadiho gaudia ia torea tauna Damian Thompson ena hereva. Ma ia gwau: “Hari unai taudia idia hoa, badina edia lalohadai be momo ese idia abia dae sibona lasi, to guna idia kirikirilaia taudia ese idia halasia noho: kompiuta program karaia taudia, bisinesi taudia badadia bona politikol taudia unai.” Ia gwau lagani 2000 ai tanobada hegegemadai kompiuta do idia dika idia garilaia dainai “guna tomadiho idia laloa lasi taudia be hari lagani 1000 lohia negana lalohadaina idia abia dae” bona “taunimanima edia gari bada, gavamani idia gaukara lasi, aniani dainai idia heai, peleini be ruma latadia idia bampaia karadia” idia vara matamaia negana idia laloa mai edia gari ida.
Tomadiho orea maragidia, nega momo idia gwauraia “apokalips” oreadia, edia maino hadikaia karadia ese momo edia lalo-hekwarahi idia habadaia. January 1999 ai, France ena Le Figaro niuspepa ena hereva ta ena sinado be “Jerusalem Bona Apokalips Idia Gwauraia Taudia” bona ia gwau: “[Israel] ena sekuriti oreadia idia gwau Mount of Olives dekenai eiava ia kahirakahira ai ‘lagani 1000 lohia negana laloa bada taudia’ handred mai kahana ese Iesu ena giroa lou karana eiava apokalips idia naria noho.”
Lagani 1998 Britannica Book of the Year ena ripoti ta ese “Dika Davaria Dinana Idia Laloa Bada Orea Idauidau” ia herevalaia. Ia ese orea idauidau huanai, sibona hamasea taudia edia orea ia herevalaidia, hegeregere Heaven’s Gate oreana, People’s Temple oreana, bona Order of the Solar Temple oreana, bona lagani 1995 ai, Tokyo ena trein gabuna dekenai taunimanima 12 ia hamasea bona tausen momo ia hadikaia gasi mai ena poisini ia halasia oreana ladana Aum Shinrikyo (Supreme Truth). University of Chicago ena tomadiho hadibaia profesa Martin E. Marty ese unai ripoti ia herevalaia neganai, ia gwau: “Kalenda dekenai lagani 2000 do ia hedinarai ese lalohadai idauidau ia havaraia—bona ita diba unai dainai peroveta herevadia bona kara idauidau momo do idia vara. Idia haida ese dika idia havaraia diba. Namona be unai nega dainai ita naria namonamo.”
Apokalips Gari Henia Karana Ena Sivarai
Apokalips, eiava Apokalupo, be Baibel ena buka ginigabena, Ioane ese lagani 96 C.E. ai ia torea ore. Unai buka ese peroveta herevadia bona laulau herevadia ia gaukaralaia momo dainai, gabeai inai hereva “apokalips” be idaunegai toretoredia, Baibel bukana Apokalupo idia do torea lasi negana lalonai idia torea gaudia, idia herevalaia neganai idia gaukaralaia. Unai toretore edia gori sivarai mai edia laulau herevadia be idaunegai Parasa bona ia do goada lasi negana amo. Unai dainai, The Jewish Encyclopedia ia gwau “unai [Iuda apokalips] toretoredia lalonai idia hedinarai gori herevadia ese Babulonia taudia edia lalohadai bona kara idia hahedinaraia.”
Lagani 200 B.C.E. amo ia lao lagani 100 C.E. lalonai Iuda apokalips toretoredia idia halasia momo. Baibel ia tahua diba bada tauna ta ese unai toretore idia halasia ena badina ia herevalaia, ia gwau: “Iuda taudia ese nega ibounai be kahana rua ai idia haria. Kahana ta be hari inai nega, ia be dika momokani negana . . . Unai dainai, Iuda taudia ese hari idia vara gaudia edia dokona negana idia naria. Kahana ta be dohore ia mai negana bona unai nega be do ia namo momokani, Dirava ena nega namona, ia lalonai maino, noho namo bona kara maoromaoro do idia noho . . . Edena dala ai hari inai nega be dohore ia mai negana ai do ia lao? Iuda taudia idia abia dae taunimanima ese unai idia karaia diba lasi, bona unai dainai Dirava ese unai do ia karaia negana idia naria noho. . . . Dirava do ia mai dinana idia gwauraia Lohiabada Ena Dina bona unai dina lalonai dika bada bona hadikaia kara badana bona hahemaoro karana do idia vara bona unai hisihisi amo nega matamatana do ia vara. Apokalips toretoredia ibounai ese unai gaudia idia herevalaia.”
Apokalips Idia Gari Henia Karana be mai Badina, Eiava?
Baibel bukana Apokalupo ese ‘Siahu Ibounai Diravana ena Dina Badana ena tuari,’ eiava Aramagedono, ia herevalaia, unai nega lalonai kara dika taudia ibounai do idia hadikaia ore, bena lagani 1000 negana (nega haida idia gwauraia Lagani 1000 Lohia Negana) do ia vara bona ia lalonai Satani be guri dobu masemase lalonai do idia negea diho bona Keriso ese taunimanima do ia hahemaoro henia. (Apokalupo 16:14, 16; 20:1-4) Middle Ages lalonai, haida ese unai peroveta herevadia idia lalo-pararalaia maoromaoro lasi badina Katolik “Saint” Augustine (lagani 354 ia lao lagani 430 C.E. lalonai) ia gwau Lagani 1000 Lohia Negana be Keriso ena vara negana ai ia matamaia bona ia murinai Hahemaoro Ginigabena do ia vara. Toana be Augustine ese unai gaudia idia vara negana ia laloa bada lasi, to lagani 1000 ia mai kahirakahira neganai, taunimanima idia gari bada. Unai Middle Ages lalonai ia vara Apokalips gari henia karana ena bada dekenai histori torea taudia edia lalohadai be idauidau. To, momo ese idia gari henia eiava lasi be herevana, to ita diba unai gari karana be badina lasi.
Hari inai negai danu be unai bamona, taunimanima idia gari badina idia laloa lagani 2000 eiava 2001 ese tomadiho dalanai bona bisinesi dalanai apokalips negana dikana do ia matamaia. To unai bamona gari be mai ena badina maorona, a? Bona Baibel bukana Apokalupo, eiava Apokalips, lalonai ia noho sivarai ita gari henia be namo, eiava ita ura henia be namo? Mani oi duahia noho.
[Picture on page 4]
Middle Ages lalonai idia vara Apokalips gari henia herevadia be badina lasi
[Credit Line]
© Cliché Bibliothèque Nationale de France, Paris
[Picture Credit Line on page 3]
Maya/Sipa Press