Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • w00 9/1 rau 6-11
  • Keriso Ena Laloa Dalana Oi Hahedinaraia

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Keriso Ena Laloa Dalana Oi Hahedinaraia
  • Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2000
  • Sinado maragidia
  • Inai Bamona Atikol
  • Lalohadai Maorona Abia Dalana
  • Lalohadai Kereredia Hamaoromaoroa
  • Ma Haida amo Diba Ita Abia
  • Keriso Ena Lalohadai Namona Tohotohoa
  • Naria Noho Lalohadaina Oi Hahedinaraia!
    Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2000
  • Keriso Ena Lalokau Dainai Lalokau Ita Hahedinaraia
    2009 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Iesu Ena Laloa Dalana Tohotohoa
    Iseda Basileia Gaukara—2004
  • Keriso Ena Laloa Dalana Oi Abia
    2009 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
Ma Haida Itaia
Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2000
w00 9/1 rau 6-11

Keriso Ena Laloa Dalana Oi Hahedinaraia

“Vadaeni haheauka bona goada ia henia Diravana ese dala ia kehoa Keriso Iesu ena darana hegeregerena umui abia totona.”​—⁠ROMA 15:5, NW.

1. Edena dala ai ta ena lalohadai dainai iena mauri ia namo o ia dika diba?

OIEMU mauri ia hanamoa o hadikaia gauna be emu lalohadai. Bema ta ia gaukara goadagoada eiava ia gaukara goadagoada lasi, ta be lalohadai namona o lalohadai dikana ia hahedinaraia, ta ia kamonai lasi eiava ma haida ida ia gaukara hebou diba, ta ia maumau eiava tanikiu henia karana ia hahedinaraia, unai ese gau idauidau idia vara lalonai unai tauna ena kara bona taunimanima ese ia idia kara henia dalana ia hanamoa o ia hadikaia diba. Bema ta be lalohadai namona ia abia, ena be hekwakwanai idia vara to ia moale noho diba. Bema tau ta be lalohadai dikana ia abia​—⁠herevana ma haida idia laloa iena mauri ia namo​—⁠do ia laloa gau ibounai idia namo momokani lasi.

2. Edena dala amo tau ta be ena lalohadai idauidau ia dibaia?

2 Iseda lalohadai​—⁠namodia bona dikadia​—⁠ita dibaia diba. Momokani, idia ibounai ita dibaia. Collier’s Encyclopedia ese beibi matamata ia herevalaia, ia gwau: “Do ia abia lalohadai be ta amo do ia dibaia, gado ta o diba ta ia dibaia hegeregerena.” Edena dala ai unai lalohadai ita dibaia? Gau idauidau momo dainai, to iseda noho gabuna bona ita bamoa taudia be mai anina. Ai gwauraia vadaeni buka ma ia gwau: “Ita bamoa loulou taudia edia lalohadai ita dibaia, iseda lalona dekenai edia lalohadai ita abia vareai bamona.” Lagani tausen momo gunanai, Baibel ese unai bamona ia hereva, ia gwau: “Aonega tauna danu ia raka hebou noho tauna, be do ia aonega, to kavakava taudia danu oi turana karaia neganai, dika do oi davaria.”​—⁠Aonega Herevadia 13:20; 1 Korinto 15:⁠33.

Lalohadai Maorona Abia Dalana

3. Daika ena lalohadai be namo herea, bona edena bamona ia ita tohotohoa diba?

3 Gau ibounai hegeregerena, Iesu Keriso ese lalohadai maorona abia dalana ia haheitalaia namo herea danu. Ia gwau: “Dala lau hedinaraia vadaeni umui dekenai, vadaeni umui ese danu lau karaia bamona do umui karaia.” (Ioane 13:15) Iesu ita tohotohoa totona, namona be iena kara ita dibaia guna.a Iesu ena mauri ita stadilaia, badina ita ura aposetolo Petero ena sisiba ita badinaia: “Dirava ese umui ia boiria, unai bamona do umui hisihisi totona. Badina be Keriso ese umui dainai hisihisi ia abia. Vadaeni iena kara toana umui dekenai ia hedinaraia, iena murinai do umui raka totona. Iena aena gabudia dekenai do umui raka.” (1 Petero 2:21) Iseda tahua gauna be ita ura Iesu ita tohotohoa namonamo. Unai ena anina ta be iena laloa dalana ita badinaia.

4, 5. Roma 15:​1-3 ese Iesu ena laloa dalana ia herevalaia neganai, edena kara badana ia hahedinaraia, bona Keristani taudia be edena bamona ia idia tohotohoa diba?

4 Keriso Iesu ena laloa dalana ita abia ena anina be dahaka? Paulo ena revareva Roma taudia dekenai, ena karoa 15, ese ita ia durua unai henanadai ita haerelaia totona. Unai karoa ena siri ginigunadia ai, Paulo ese Iesu ena kara badana ta ia herevalaia, ia gwau: “Ita abidadama goada taudia be namo manoka taudia ita durudia edia abidadama do ia gini totona. Ita sibona iseda moale do ita tahua lasi. Ita ibounai ta ta ese iseda badibadinai ia noho tauna do ita hamoalea, iena namo bona iena goada havaraia totona, bona iena abidadama do ia goada totona. Badina be Keriso ese sibona ena namo ia tahua lasi, Buka Helaga dekenai ia torea hegeregerena, ia gwau: ‘Edia hereva dekenai oi idia hadikaia taudia ese lau danu idia hadikaia vadaeni.’ ”​—⁠Roma 15:​1-3.

5 Iesu ena lalohadai idia tohotohoa Keristani taudia ia hagoadaia, sibona idia hegaegaelaia ma haida do idia hesiai henia mai manau ida totona, to sibodia edia ura do idia tahua lasi. Momokani, unai bamona mai manau ida hesiai henia karana be “abidadama goada taudia” edia kara ta. Lauma dalanai Iesu ena goada be tau iboudiai edia goada ia hereaia, bona sibona ia herevalaia neganai, ia gwau: “Taunimanima ena Natuna bamona, ia mai lasi taunimanima ese iena hesiai gaukara do idia karaia totona, to ia be taunimanima edia hesiai gaukara karaia totona ia mai, bona iena mauri do ia atoa diho, taunimanima momo edia dika davana karaia totona.” (Mataio 20:28) Ita Keristani taudia, ita ura ma haida ita hesiai henia, “manoka taudia” ita hesiai henia danu.

6. Iesu ese dagedage karadia bona hereva dikadia ia laloa dalana ai, ita be edena bamona ia ita tohotohoa?

6 Iesu ia hahedinaraia kara namona ma ta be, hanaihanai ena laloa dalana bona ena kara ese anina namona idia havaraia. Dala ia kehoa lasi ma haida edia lalohadai kerere ese iena lalohadai namona Dirava hesiai henia gaukarana dekenai idia hadikaia totona, bona namona be ita be ia bamona. Iesu ese Dirava ia tomadiho henia mai abidadama ida dainai ia idia dagedage henia bona gwauraia dika neganai, Iesu ia haheauka bona ia maumau lasi. Iesu ia diba, edia dekena tauna idia hamoalea ‘ena namo bona ena goada havaraia totona’ taudia idia laloa diba abidadama lasi bona lalo-parara lasi tanobadana amo dagedage sibona do idia abia.

7. Edena dala ai Iesu ese haheauka ia hahedinaraia, bona dahaka dainai ia ita tohotohoa?

7 Iesu ena lalohadai maorona be dala ma haida dekenai ia hahedinaraia. Iehova dekenai haheauka lasi hemami ia hahedinaraia lasi, to Iena ura do ia hagugurua negana ia naria noho mai haheauka ida. (Salamo 110:1; Mataio 24:36; Kara 2:​32-36; Heberu 10:​12, 13) Danu, Iesu ese ia murinai idia raka taudia dekenai haheauka lasi karana ia hahedinaraia lasi. Idia ia hamaoroa: “Lau dekenai diba do umui tahua”; to ia “manau” dainai iena hadibaia dalana ese idia ia hagoadaia bona idia laga-ani bamona. Bona ia be ‘dagedage lasi tauna’ dainai, boiboi bada dalanai ia hereva lasi bona ia hekokoroku lasi. (Mataio 11:29) Paulo ese ita ia hagoadaia Iesu ena lalohadai ita tohotohoa be namo, unai dainai ia gwau: “Keriso Iesu ena laloa bamona umui danu do umui laloa be namo. Ia be nega ibounai Dirava bamona ia noho. Oibe, Keriso be Dirava danu ia hegeregere, to ia laloa lasi unai bamona do ia noho, ia sibona do ia dogoatao gauna. Lasi, to ia ese sibona ena ura dainai, iena dagi badana ia negea, bona hesiai tauna momokani ia lao. Ia be taunimanima hegeregerena ia vara, bona taunimanima edia toana ia abia.”​—⁠Filipi 2:​5-7.

8, 9. (a) Dahaka dainai sibona eda ura dadaraia karana ita habadaia totona ita hekwarahi be namo? (b) Iesu ena haheitalai ita tohotohoa goevagoeva diba lasi neganai, dahaka dainai iseda lalona ia manoka lasi be namo, bona unai dala dekenai Paulo be edena bamona haheitalai namona ia henia?

8 Ita gwau haraga diba ita ura ma haida ita hesiai henia bona edia ura do ita tahua guna, iseda do ita tahua murinai. To iseda laloa dalana be mai momokani ida ita tahua neganai, reana ia hahedinaraia iseda kudouna ena ura korikorina be unai bamona lasi. Dahaka dainai? Gau ginigunana be, Adamu bona Heva amo sibona eda ura tahua karana ita abia; gau iharuana be, ita noholaia tanobada ese sibona eda ura tahua karana ia hagoadaia. (Efeso 4:​17, 18) Nega momo sibona eda ura dadaraia karana ita habadaia totona, namona be iseda goevadae lasi laloa dalana ita dadaraia bona laloa dalana matamatana ita goadalaia. Unai ita karaia totona, iseda lalona ita hadaia bona ita hekwarahi be namo.

9 Iesu ena mauri dalana goevadaena bona iseda goevadae lasi maurina be idau momokani dainai, reana nega haida iseda lalona ia hamanokaia. Reana ita laloa Iesu ena laloa dalana ita abia diba lasi. To Paulo ena hagoadaia herevadia mani oi laloa: “Lau diba egu lalona dekenai bona egu kudouna dekenai be namo ta ia noho lasi. Badina be lau ura kara namo do lau karaia, to karaia totona be lau hegeregere lasi. Kara namodia lau ura karaia neganai, be lau karaia diba lasi. Bona kara dikadia lau ura lasi karaia neganai, be lau karaia inai. Momokani, egu kudouna be Dirava ena Taravatu dekenai ia moale bada. To lau davaria, egu lalona dekenai taravatu idauna ta ia gaukara noho. Inai taravatu ese egu lalona ia ura henia Taravatuna ia tuari henia noho. Vadaeni inai taravatu, egu lalona dekenai kara dika ia havaraia gauna ese lau ia guia noho.” (Roma 7:​18, 19, 22, 23) Momokani, Paulo ena kara dika ese ia koua loulou dainai, Paulo ese Dirava ena ura ia karaia diba to ia ura dalana hegeregerena lasi. To iena lalohadai​—⁠Iehova bona Iena taravatu ia laloa dalana unai​—⁠be namo herea. Lalohadai namo hereana ita abia diba danu.

Lalohadai Kereredia Hamaoromaoroa

10. Paulo ese Filipi taudia ia hagoadaia edena laloa dalana idia abia totona?

10 Tadikaka haida be mai edia lalohadai kererena bona idia hanamoa be namo, a? Oibe. Toana be Keristani taudia ginigunadia haida dekenai unai be momokani. Paulo be Filipi taudia dekenai ia siaia revareva lalonai, lalohadai maorona ia herevalaia. Ia gwau: “Lau gwau lasi lau kwalimu vadaeni [toreisi lou guna karana amo guba maurina ia do abia lasi], o lau goeva momokani vadaeni. Lasi, to mai egu goada ibounai kwalimu ahuna lau tahua noho, do lau dogoatao gwauraia. Keriso Iesu ia ura inai bamona do lau goadalaia, bona inai totona ia ese lau ia abia, iena murinai do lau raka. Lauegu varavara taudia e, lau laloa lasi, inai kwalimu ahuna lau abia vadaeni. To kara tamona lau goadalaia noho, lauegu kara gunadia lau laloaboio, bona vaira neganai gaudia do lau goadalaia. Unai dainai heau helulu ena dokona gabuna dekenai maoromaoro lau heau henia, kwalimu ahuna do lau abia totona. Inai kwalimu ahuna be guba dekenai mauri matamata, Dirava ese lau ia boiria totona gauna, Keriso Iesu dainai. Lauma ena gaudia dekenai ita goada vadaeni taudia be inai lauegu laloa bamona do ita laloa be namo.”​—⁠Filipi 3:​12-15.

11, 12. Edena dala idauidau ai Iehova ese ita dekenai lalohadai maorona ia hahedinaraia?

11 Paulo ena hereva idia hahedinaraia, Keristani ta ai ia lao tauna, bema ia laloa lauma dalanai ia goada ia lao noho be anina lasi gauna, lalohadai kererena ia abia. Keriso ena laloa dalana ia abia lasi. (Heberu 4:11; 2 Petero 1:10; 3:14) Ia be helaro lasi tauna, a? Lasi. Bema ita ura momokani iseda lalohadai ita haidaua, Dirava ese ita ia durua diba. Paulo be ma ia gwau: “To bema umui haida emui laloa be idau, Dirava ese emui lalona do ia hadiaria diba.”​—⁠Filipi 3:⁠15.

12 To, bema ita ura Iehova ese lalohadai maorona ia hahedinaraia ita dekenai, namona be iseda gaukara ita karaia danu. Bema edia “laloa be idau” taudia ese mai guriguri ida Dirava ena Hereva idia stadilaia, bona “hesiai tauna mai ena kamonai, bona mai ena kara maoromaoro” idia henia Keristani bukadia edia heduru idia gaukaralaia, lalohadai maorona do idia abia diba. (Mataio 24:45) Keristani elda taudia, lauma helaga ese idia ia abia hidi “Dirava ena ekalesia” idia naria totona, be mai moale danu edia heduru do idia henia. (Kara 20:28) Iehova ita tanikiu henia badina iseda kara dika ia laloa bona mai ena lalokau ida heduru ia henia! Namona be unai heduru ita abia dae.

Ma Haida amo Diba Ita Abia

13. Baibel lalonai, Iobu ena sivarai amo, lalohadai maorona dekenai dahaka ita dibaia?

13 Roma karoa 15 ai, Paulo ia hahedinaraia guna idia vara gaudia edia haheitalai ita laloa dobu ese iseda lalohadai ia hanamoa diba. Ia gwau: “Buka Helaga dekenai idia torea hereva be ita dekenai hadibaia totona idia torea, vadaeni do ita gini goada, bona Dirava ena namo dekenai do ita naria, mai haheauka danu.” (Roma 15:⁠4) Iehova ena idaunegai abidadama hesiai taudia be nega haida edia lalohadai haida idia hanamoa be namo. Hegeregere, nega momo Iobu ese lalohadai namona ia hahedinaraia. Ia gwau lasi Iehova ese kara dika ia karaia, bona ena be hisihisi ia abia, to unai ese ena Dirava abidadama henia karana ia hamanokaia lasi. (Iobu 1:​8, 21, 22) To, ia ura sibona ena kara ia gwauraia maoro toho. Iehova ese Elihu ia siaia, Iobu ena ura kererena hamaoromaoroa totona. Iobu ia badu lasi, to mai manau ida unai sisiba ia abia dae, bona maoromaoro iena lalohadai kererena ia hanamoa.​—⁠Iobu 42:​1-6.

14. Bema ta ese ita dekenai sisiba ia henia lalohadai kererena ita abia dainai, edena dala amo Iobu ita tohotohoa diba?

14 Bema Keristani tadikaka ta ese mai hebogahisi ida ita ia hamaoroa lalohadai kererena ita hahedinaraia, Iobu bamona do ita kara, a? Iobu bamona, namona be ita ese Dirava ita gwauraia dika lasi. (Iobu 1:​22, NW ) Ita kerere lasi to hisihisi ita mamia neganai, do ita gwau lasi Iehova ese unai hisihisi ia havaraia bona ia do ita maumauraia lasi. Namona be sibona do ita gwauraia maoro toho lasi, badina Iehova ena hesiai gaukara lalonai herevana edena hahenamo ita abia, ita laloatao ita be “hesiai taudia” sibona.​—⁠Luka 17:⁠10.

15. (a) Iesu murinai idia raka taudia haida ese edena lalohadai kererena idia hahedinaraia? (b) Edena dala ai Petero ese lalohadai namona ia hahedinaraia?

15 Aposetolo taudia edia negai, Iesu ena hereva idia kamonai taudia haida ese ia maoro lasi lalohadaina idia hahedinaraia. Nega ta, Iesu ese idia lalo-parara haraga diba lasi gauna ia gwauraia. Bena “ena diba tahua taudia momo ese inai hereva idia kamonai, vadaeni idia gwau, ‘Unai hereva be ia metau, daika ese do ia abia dae diba?’ ” Unai hereva idia gwauraia taudia ese idia hahedinaraia goevagoeva lalohadai kererena idia abia. Unai lalohadai kererena dainai Iesu idia kamonai henia noho lasi. Unai sivarai ia gwau: “Unai neganai iena diba tahua taudia momo ese Iesu idia rakatania, bona ia danu idia raka hebou lou lasi.” Idia ibounai ese lalohadai kererena idia abia, a? Lasi. Unai sivarai ma ia gwau: “Vadaeni Iesu ese iena diba tahua taudia 12 dekenai ia nanadaia, ia gwau, ‘Umui danu do umui raka siri, a?’ Simona Petero ia haere ia dekenai, ia gwau, ‘Lohiabada e, ai be daika dekenai do ai lao.’ ” Bena Petero ese ia henia henanadai be ia sibona ia haerelaia, ia gwau: “Mauri hanaihanai herevadia be oi dekenai idia noho.” (Ioane 6:​60, 66-68) Lalohadai namona ia hahedinaraia! Baibel siridia edia anina korikorina idia hahedinaraia eiava iseda lalo-parara edia anina dekenai idia hamaoromaoroa neganai, reana ita abia dae haraga lasi, to namona be Petero ena haheitalai namona ita tohotohoa, ani? Kavakava karana be Iehova tomadiho henia karana ita rakatania eiava ‘ita dekenai ia hadibaia hereva momokani’ ita gwauraia hedinarai lasi, badina be gau haida ita lalo-parara haraga lasi!​—⁠2 Timoteo 1:⁠13.

16. Iesu ena nega lalonai idia noho Iuda tomadiho gunalaia taudia ese edena lalohadai dika hereana idia hahedinaraia?

16 Aposetolo taudia edia negai, Iuda tomadiho gunalaia taudia ese Iesu ena laloa dalana idia hahedinaraia lasi. Edia lalona idia hadaia Iesu do idia kamonai henia lasi, bona Iesu ese mase amo Lasaro ia hamauria lou neganai unai lalohadai idia hahedinaraia. Unai hoa karana ese lalohadai namona idia abia taudia dekenai ia hamomokania Dirava ese Iesu ia siaia. To, ita duahia: “Unai dainai, dubu biagudia bona Farisea taudia be kaunsolo taudia idia boiria, idia haboua, idia gwau, ‘Edena bamona do ita karaia, badina be unai tau ese toa kara momo ia karaia? Bema ita dogoatao lasi, taunimanima ibounai ese do idia abidadama henia, vadaeni Roma taudia do idia mai, iseda Dubu Helaga bona iseda bese do idia hadikaia ore.’ ” Edia hanamoa dalana be dahaka? “Vadaeni unai dina dekena amo idia ese Iesu alaia mase totona dala idia tahua.” Iesu ena mase dalana idia hegaegaelaia sibona lasi, to idia ura ena hoa karana ia hamomokania tauna idia hamasea danu. “Unai dainai dubu biagudia idia hereva hebou, Lasaro danu do idia alaia, idia gwau.” (Ioane 11:​47, 48, 53; 12:​9-11) Bema unai bamona lalohadai ita abia bona ita idia hamoalea diba gaudia ese ita idia habadua sibona, unai be dika herea! Oibe, bona ita ia hadikaia diba danu!

Keriso Ena Lalohadai Namona Tohotohoa

17. (a) Daniela be edena negai gari lasi lalohadai ia hahedinaraia? (b) Edena dala ai Iesu ia hahedinaraia ia be gari lasi tauna?

17 Iehova ena hesiai taudia ese lalohadai namona idia dogoatao noho. Daniela ena inai taudia ese hehuni dalana ai taravatu ta idia haginia, ia gwau dina 30 lalonai, tau ta ese dirava ta o tau ma ta ia noinoi henia diba lasi, king sibona. Daniela ia diba unai taravatu ese iena hetura karana Iehova Dirava ida do ia hadikaia. Dina 30 lalonai Dirava dekenai do ia guriguri lasi, a? Lasi, mai gari lasi ida dina ta lalonai nega toi ia ese guriguri ia henia Iehova dekenai, guna ia karaia hegeregerena. (Daniela 6:​6-17) Iesu ese ena inai taudia ia gari henia lasi danu. Sabati dinana ta ai tau ta ia davaria, ena imana ia dika. Iesu ia diba idia noho Iuda taudia momo do idia badu bema Sabati dekenai ta ia hanamoa. Idia dekenai henanadai ia henia edia lalohadai korikorina idia hahedinaraia totona. Idia hereva lasi neganai, Iesu ese unai tauna ia hanamoa. (Mareko 3:​1-6) Iesu ese ena gaukara ia karaia noho mai gari lasi ida, bona ia laloa ia maoro dalana ai ia karaia.

18. Dahaka dainai taunimanima haida ese ita idia dagedage henia, to edia lalohadai dikana dainai dahaka ita karaia be namo?

18 Hari, Iehova ena Witnes taudia idia diba namona be dagedage taudia bona do idia karaia diba gaudia idia gari henia lasi. Bema idia gari henia, Iesu ena laloa dalana idia hahedinaraia lasi. Taunimanima momo ese Iehova ena Witnes taudia idia dagedage henia, haida be unai idia karaia badina diba momokani idia abia lasi bona ma haida ese Witnes taudia eiava edia sivarai idia inai henia dainai idia dagedage henia. To namona be edia lalohadai dikana ese iseda lalohadai namona ia hadikaia lasi. Bema ma haida ese iseda tomadiho dalana idia biagua toho, unai do ita abia dae lasi.

19. Edena dala ai ita be Iesu ena laloa dalana ita hahedinaraia diba?

19 Nega ibounai, Iesu ese ia murinai idia raka taudia dekenai bona Dirava ia haginia gaudia dekenai lalohadai namona ia hahedinaraia, herevana nega haida ia auka. (Mataio 23:​2, 3) Namona be iena haheitalai ita tohotohoa. Momokani, iseda tadikaka idia goevadae lasi, to ita danu ita goevadae lasi. Bona tura namodia bona ita do idia badinaia momokani taudia be iseda tadikaka bamona oreana sibona lalonai ita davaria, ani? Iehova ese iena Hereva lalonai idia noho gaudia edia anina ibounai ia do hahedinaraia lasi, to tomadiho oreana ma ta ena lalo-parara ese iseda lalo-parara ia hanaia, a? Namona be Iesu Keriso ena laloa dalana, laloa dalana maorona, ita dogoatao noho. Gau haida ita karaia be namo, bona idia ta be Iehova naria noho dalana ita dibaia, bona hereva gabena lalonai unai do ita kikilaia.

[Footnote]

a Tau Hereadaena bukana, Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc. ese ia halasia gauna, be Iesu ena mauri bona haroro gaukara ia herevalaia.

Anina Oi Gwauraia Diba, A?

• Iseda lalohadai ese iseda mauri ia haidaua dalana be dahaka?

• Iesu Keriso ena laloa dalana mani oi gwauraia.

• Iobu ena lalohadai amo dahaka ita dibaia?

• Dagedage ita davaria neganai, edena lalohadai be lalohadai maorona?

[Pictures on page 7]

Lalohadai namona ia abia Keristani tauna ese ma haida ia durua

[Picture on page 9]

Dirava ena Hereva ita stadilaia mai guriguri ida ese ita ia durua Keriso ena laloa dalana ita badinaia totona

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2025)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia