Iseda Dava Bada Ahuna—Ena Anina Oi Dekenai be Dahaka?
“Umui mai, egu Tamana ese ia hanamoa taudia e, Basileia umui abia, tanobada ia karaia neganai, ia ese ia karaia hegaegae umui emui.”—MATAIO 25:34.
1. Taunimanima ese edena bamona ahuna gaudia idia abia?
TAUNIMANIMA ibounai ese ahuna gaudia idauidau idia abia. Haida ese idia abia kohu ia hegeregere, noho namona idia abia totona. Ma haida be ogogami maurina idia abia. Nega haida, sene taudia dekenai idia vara gaudia eiava idia kamonai gaudia dainai, edia bese taudia dekenai ma bese ta inai henia lalohadaina idia henia. To, ita ibounai ese gau ta ita abia. Tau ginigunana, Adamu, amo ita ibounai ese kara dika ita abia. Unai ahuna dainai gabeai ita mase.—Hadibaia Tauna 9:2, 10; Roma 5:12.
2, 3. Matamanai, Iehova ese Adamu bona Heva edia natudia dekenai edena bamona ahuna ia henia toho, bona dahaka dainai idia abia lasi?
2 Ita ia lalokau henia guba Tamana, Iehova, be matamanai taunimanima dekenai ahuna idauna ta ia henia—mauri goevadaena ela bona hanaihanai Paradaiso lalonai. Iseda tama sina ginigunadia, Adamu bona Heva, be kara dika lasi mauri goevadaena idia abia. Tanobada be Iehova Dirava ena harihari gauna taunimanima dekenai. (Salamo 115:16) Ia henia umana, Eden, ese ia hahedinaraia dahaka do ia vara diba tanobada ibounai lalonai, bona iseda tama sina ginigunadia vairanai gaukara namo hereana ta ia noho. Natudia do idia havaraia, tanobada bona ena tubutubu gaudia bona animal do idia naria, bona Paradaiso ena hetoana do idia habadaia ela bona tanobada ibounai dekenai ia noho. (Genese 1:28; 2:8, 9, 15) Edia natudia ese idia danu do idia gaukara. Idia ese ahuna namo hereana ta do idia henia diba idia dekenai!
3 To bema idia ura unai gaudia ibounai do idia moalelaia, Adamu, Heva, bona edia natudia ese Dirava idia tura henia namonamo be gau badana. Iehova dekenai edia lalokau bona kamonai karana idia hahedinaraia be namo, to Adamu bona Heva ese Dirava ia henia gaudia idia laloa bada lasi bona iena taravatu idia kamonai henia lasi. Edia noho gabuna, Paradaiso, idia haboioa bona Dirava ia henia helaro namona do idia abia lasi. Unai dainai, edia natudia dekenai unai gau namodia do idia henia diba lasi.—Genese 2:16, 17; 3:1-24.
4. Adamu ia haboioa ahuna be edena bamona ita abia diba?
4 Iehova be mai hebogahisi ida dala ia karaia, Adamu bona Heva edia natudia ese Adamu ia haboioa ahuna do idia abia totona. Edena dala ai? Dirava ia abia hidi negana ai, iena Natuna, Iesu Keriso, ese ena mauri goevadaena ia henia Adamu ena natudia totona. Unai kara amo, Keriso ese idia ibounai ia hoia. To, unai ahuna do idia abia kava lasi. Namona be Dirava vairanai ladana namona idia abia, bona unai do idia abia bema Iesu ena kara dika davana karaia boubouna idia abidadama henia bona edia kamonai henia karana amo edia abidadama idia hahedinaraia. (Ioane 3:16, 36; 1 Timoteo 2:5, 6; Heberu 2:9; 5:9) Oiemu mauri dalana ia hahedinaraia ia henia davana oi laloa bada, a?
Aberahamo amo Idia Abia Ahuna
5. Edena dala ai Aberahamo ia hahedinaraia ena hetura karana Iehova ida ia laloa bada?
5 Iehova ese ena ura tanobada totona ia karaia noho neganai, dala idauna ta ai Aberahamo ia kara henia. Unai abidadama tauna ia hamaoroa iena tano ia rakatania bona Dirava ia hahedinaraia tanona ma ta dekenai do ia lao. Aberahamo be mai ena ura ida ia kamonai. Aberahamo be unuseniai ia ginidae murinai, Iehova ia gwau Aberahamo lasi, to Aberahamo ena tubudia ese unai tano do idia abia, edia ahuna bamona. (Genese 12:1, 2, 7) Aberahamo ese dahaka ia karaia? Mai ena ura ida Aberahamo ese Iehova ia gwauraia gabuna ai bona ia hakaua dalana ai ia hesiai henia, ena tubudia ese unai ahuna do idia abia diba totona. Unai idau tano dekenai, lagani 100 lalodiai, Aberahamo ese Iehova ia hesiai henia ela bona ia mase. (Genese 12:4; 25:8-10) Bema unai neganai oi noho, do oi karaia, a? Iehova ia gwau Aberahamo be iena “turana.”—Isaia 41:8.
6. (a) Aberahamo ese iena natuna merona ia bouboulaia gwauraia mai ena ura ida neganai, dahaka ia hahedinaraia? (b) Aberahamo ese edena bamona dava bada ahuna ia henia iena natudia dekenai?
6 Lagani momo lalodiai, Aberahamo ese natuna merona, Isako, totona ia naria, bona unai mero ia lalokau henia bada. Unai mero ia bada ia lao bona ia tauhau neganai, Iehova ese Aberahamo ia hamaoroa unai mero ia abia lao bona do ia bouboulaia. Aberahamo ia diba lasi ena kara ese Dirava ena kara, mauri davalaia boubouna totona ena Natuna ia henia karana, do ia laulaulaia; to, ia kamonai bona Isako ia bouboulaia gwauraia neganai Iehova ena aneru ese ia koua. (Genese 22:9-14) Iehova ia gwau vadaeni Aberahamo dekenai ia henia gwauhamatadia be Isako amo do ia hagugurua. Unai dainai, ia hedinarai goevagoeva ena be unai bamona kara ia do vara lasi, to Aberahamo ena abidadama be Dirava ese Isako do ia hatorea isi lou diba. (Genese 17:15-18; Heberu 11:17-19) Badina be Aberahamo ese ena natuna ia dogoatao lasi, Iehova ia gwau: “Oiemu garana dainai tanobada besedia ibounai be sibodia do idia hanamoa.” (Genese 22:15-18, NW ) Unai ese ia hahedinaraia Genese 3:15 (NW ) ia herevalaia Garana, hamauria tauna o Mesia, be Aberahamo ena bese amo do ia mai. Unai be ahuna namo hereana!
7. Edena dala ai Aberahamo, Isako, bona Iakabo ese edia ahuna laloa bada karana idia hahedinaraia?
7 Aberahamo ese Iehova ena kara unai neganai ena anina korikorina ia lalo-pararalaia lasi; iena natuna Isako bona iena tubuna Iakabo, “idia ruaosi danu ese unai gwauhamata be Dirava dekena amo idia abia,” idia lalo-pararalaia lasi danu. To idia ibounai ese Iehova idia abidadama henia momokani. Idia be basileia hanuana ta dekenai idia noho lasi, badina gau namo hereana ta, ‘hanua badana ta totona idia naria noho, mai abidadama danu. Unai hanua be mai ena nadi badina aukana, bona mai goadana. Unai hanua be Dirava sibona ese iena palani hegeregerena ia karaia, bona ia haginia danu.’ (Heberu 11:8-10, 13-16) To, Aberahamo ena bese taudia ibounai ese Aberahamo amo idia abia diba ahuna ena namo idia laloa bada lasi.
Ahuna Idia Laloa Maragi Taudia Haida
8. Edena dala ai Esau ia hahedinaraia ena ahuna ena namo ia laloa maragi?
8 Esau, Isako ena vara guna natuna mero, ese ena vara guna ahuna ia laloa bada lasi. Helaga gaudia ia laloa bada lasi. Unai dainai dina ta, Esau ia hitolo neganai, iena tadina Iakobo dekenai iena vara guna ahuna ia hoihoilaia. Dahaka totona? Aniani tamona, paraoa bona vasiahu ia ania totona! (Genese 25:29-34; Heberu 12:14-17) Dirava ena gwauhamatadia Aberahamo dekenai do ia hagugurua besena be Iakabo amo do ia mai, to Dirava ese Iakabo ena ladana ia haidaua, ia gwauraia Israela. Unai bamona ahuna idia abia dainai, edena daladia idia kehoa idia dekenai?
9. Edia lauma ahuna dainai, Iakabo, o Israela, ena bese ese edena roho mauri karana idia davaria?
9 Hitolo bada negana dainai, Iakabo bona iena ruma bese idia lao Aigupito dekenai. Unuseniai idia noho bona idia momo idia lao, to hesiai taudia ai idia lao danu. To, Iehova ese Aberahamo ida ia karaia gwauhamatana ia laloaboio lasi. Dirava ia abia hidi negana ai, Israela ena natudia be edia igui hesiai gaukarana amo ia ruhaia bona idia ia hamaoroa “aniani namodia gabuna,” Aberahamo dekenai ia gwauhamatalaia tanona, dekenai do ia hakaudia.—Esodo 3:7, 8; Genese 15:18-21.
10. Sinai Ororona ai, Israela ena natudia edia ahuna dainai, dahaka hoa karadia idia vara?
10 Israela ena natudia ese Gwauhamata Tanona dekenai idia lao neganai, Iehova ese idia ia haboua Sinai Ororona dekenai. Unuseniai idia ia hamaoroa: “Harihari bema lauegu hereva do umui kamonai henia, bona lauegu taravatu do umui badinaia neganai, umui be lauegu bese korikori do umui lao. Tanobada besedia ibounai be lauegu, to bese ibounai edia huanai umui be lauegu abia hidi besena. Lauegu helaga taudia do lau halaoa umui, bese helagana do umui lao. Lau sibona dekenai do umui helaga.” (Esodo 19:5, 6) Mai edia ura bona lalo-tamona ida idia ese unai idia abia dae, bena Iehova ese idia dekenai ena Taravatu ia henia—unai bamona ia do karaia lasi ma bese ta dekenai.—Salamo 147:19, 20.
11. Israela ena natudia edia lauma ahuna ena dava bada gaudia haida be dahaka?
11 Unai bese matamatana ese lauma ahuna namo hereana idia abia! Dirava momokanina tamona idia tomadiho henia. Ia ese Aigupito amo idia ia ruhaia bona Sinai Ororona ai Taravatu idia abia neganai, idia hoalaia karadia idia itaia. Peroveta taudia amo ‘Dirava ena hereva’ ma haida idia abia bona unai ese edia ahuna ia habadaia. (Roma 3:1, 2) Iehova ia gwau idia be iena witnes o hereva hamomokania taudia ai do idia lao. (Isaia 43:10-12) Mesia Garana be edia bese dekenai do ia vara. Taravatu ese ia do ia hahedinaraia, ena kara toana ia gwauraia hedinarai, bona ia mai ena badina idia laloa bada totona idia ia durua. (Galatia 3:19, 24) Danu, dala ia kehoa helaga taudia edia basileia bona bese helagana ai do idia lao bona Mesia Garana ida do idia gaukara hebou.—Roma 9:4, 5, NW.
12. Ena be Israela taudia be Gwauhamata Tanona lalonai idia vareai, to dahaka idia davaria lasi? Dahaka dainai?
12 Iena gwauhamata hegeregerena, Iehova ese Israela taudia ia hakaua lao Gwauhamata Tanona dekenai. To gabeai aposetolo Paulo ia hahedinaraia hegeregerena, edia abidadama be lasi dainai, unai tano be “laga-ani” gabuna lasi. Unai bese ese “Dirava ena laga-ani dekenai” idia vareai lasi, badina be Dirava ena laga-ani dinana, Adamu bona Heva ia havaraia murinai ia matamaia negana, ena anina idia lalo-pararalaia lasi bona idia badinaia lasi.—Heberu 4:3-10.
13. Israela ena bese ibounai ese edia lauma ahuna idia laloa bada lasi dainai, dahaka idia haboioa?
13 Israela taudia korikoridia ese Mesia ena guba Basileia dekenai helaga taudia edia basileia bona bese helagana ai idia lao taudia edia namba ibounai idia henia diba. To edia dava bada ahuna idia laloa bada lasi. Mesia ia mai neganai, Israela taudia oredia sibona ese idia abia dae. Unai dainai, helaga taudia edia basileia lalonai Israela taudia korikoridia edia namba be maragi. Israela besena korikorina amo Basileia ia kokia bona “ena huahua do ia havaraia besena” dekenai ia henia. (Mataio 21:43) To unai be edena bese?
Guba Dekenai Ia Noho Ahuna
14, 15. (a) Iesu ena mase murinai, edena dala ai Aberahamo ena “garana” dainai bese ibounai ese namo idia davaria matamaia? (b) “Dirava ena Israela” taudia edia ahuna be dahaka?
14 Lauma Israela taudia, “Dirava ena Israela” taudia, be Iesu murinai idia raka bona Dirava ena lauma amo ia havaraia lou 144,000 taudia, be Basileia do ia abia besena. (Galatia 6:16; Apokalupo 5:9, 10; 14:1-3) Unai 144,000 taudia haida sibona be Iuda taudia, to idia momo be Idau Bese taudia. Unai dala amo, Iehova ena gwauhamata Aberahamo dekenai, ena “garana” amo bese ibounai do ia hanamoa, ia guguru matamaia. (Kara 3:25, 26; Galatia 3:8, 9) Ia guguru negana ginigunana ai, idau bese taudia be lauma helaga amo ia horoa bona Iehova Dirava ena heubu lauma natudia, Iesu Keriso ena tadikaka, ai idia lao. Bena, “garana” ena kahana ma ta ai idia lao danu.—Galatia 3:28, 29, NW.
15 Ia do mase lasi negana ai, Iesu ese unai bese matamatana lalonai do idia vareai diba Iuda taudia dekenai gwauhamata matamatana, iena rara amo do ia hamomokania gauna, ia herevalaia. Unai hamomokania boubouna idia abidadama henia dainai, unai gwauhamata lalonai idia vareai taudia do idia ‘goevadae momokani, ela bona hanaihanai.’ (Heberu 10:14-18) ‘Dirava ena vairana dekenai idia be maoromaoro’ bona edia kara dika ia gwauatao. (1 Korinto 6:11) Unai dainai, unai dala dekenai idia be Adamu, ia do kara dika lasi neganai, hegeregerena. To, tanobada paradaisona dekenai do idia mauri lasi. Iesu ia gwau guba dekenai gabu ta do ia hegaegaelaia idia totona. (Ioane 14:2, 3) Tanobada dekenai do idia abia diba gaudia idia rakatania ‘guba dekenai mauri do idia abia’ totona. (1 Petero 1:4) Guba dekenai dahaka do idia karaia? Iesu ia gwau: “Basileia ta lau henia inai, umui dekenai.”—Luka 22:29.
16. Horoa Keristani taudia ese edena gaukara namo hereana ta do idia karaia?
16 Guba dekena amo, Keriso ida idia lohia taudia ese gau momo do idia karaia, kara ta be tanobada dekenai Iehova ena lohia siahuna gwau-edeede henia karana ibounai do idia kokia. (Apokalupo 2:26, 27) Aberahamo ena lauma garana ena kahana ma ta ai idia lao dainai, bese ibounai taudia do idia durua mauri goevadaena idia abia totona. (Roma 8:17-21, NW ) Dava bada ahuna idia abia unai!—Efeso 1:16-18.
17. Tanobada dekenai idia do noho neganai, horoa Keristani taudia ese edia ahuna amo edena kahana idia moalelaia?
17 To Iesu murinai idia raka horoa taudia edia ahuna be vaira negana lalonai sibona do idia abia lasi. Iesu sibona ia karaia diba dalana ai, idia ia durua Iehova, Dirava momokanina tamona, idia diba totona. (Mataio 11:27; Ioane 17:3, 26, NW ) Iena hereva bona kara amo, ‘Dirava abidadama henia’ karana bona Iehova kamonai henia karana edia anina ia hadibaia. (Heberu 2:13; 5:7-9) Iesu ese Dirava ena ura ena diba momokanina ia henia idia dekenai, bona idia ia hamaoroa lauma helaga ese idia do ia hakaua bona lalo-parara badana do idia abia. (Ioane 14:24-26) Ia hadibaia dainai, edia lalona bona kudouna dekenai idia diba Dirava ena Basileia be mai anina bada gauna. (Mataio 6:10, 33) Danu, Iesu ese maduna ta ia henia idia dekenai, Ierusalema, Iudea, Samaria, bona gabu daudaudia dekenai do idia lao, haroro bona hahediba taudia halaoa gaukarana idia karaia totona.—Mataio 24:14; 28:19, 20; Kara 1:8.
Hutuma Bada Herea Totona, Dava Bada Ahuna
18. Edena dala amo Iehova ena gwauhamata, Aberahamo ena “garana” amo bese ibounai ese namo do idia davaria, be hari ia guguru?
18 Toana be, lauma Israela, Basileia do idia abia “orea maragi” unai, ena namba ibounai idia abia vadaeni. (Luka 12:32) Lagani momo lalodiai, Iehova ese hutuma bada herea bese idauidau amo haboua gaukarana ia habadaia. Unai dainai, Iehova ena gwauhamata Aberahamo dekenai, iena “garana” amo bese ibounai ese namo do idia davaria, be dala badana ai ia guguru. Unai hahenamo idia abia taudia ese mai edia moale ida Iehova dekenai hesiai gaukara helagana idia henia bona idia diba Iesu Keriso, Dirava ena Mamoe Natuna, idia abidadama henia be edia roho mauri dalana tamona. (Apokalupo 7:9, 10) Iehova ese oi ia boiria unai moale oreana lalonai oi vareai totona, to oi karaia vadaeni, a?
19. Namo idia abia besedia ese edena ahuna idia laloa?
19 Iehova ese orea maragina lalonai idia noho lasi taudia dekenai edena dava bada ahuna ia henia toho? Guba mauri ahuna ia henia lasi. Ia be guna Adamu ese ena natudia dekenai ia henia diba ahuna—noho hanaihanai mauri goevadaena, gabeai tanobada ibounai do ia hahonua paradaisona dekenai. Unai tanobada ai, “mase bona lalohisihisi, bona taitai, bona hisihisi be do idia ore momokani.” (Apokalupo 21:4) Dirava ena lauma amo ia havaraia Herevana be oi dekenai ia gwau: “Lohiabada dekenai do oi abidadama, bona kara namo do oi karaia, vadaeni tano dekenai do oi noho namo, mai maino danu. Oiemu moale be Lohiabada dekena amo do oi tahua, vadaeni ia ese, oi ura henia gaudia oi dekenai do ia henia. Nega daudau lasi lalonai kara dika taudia do idia ore . . . To manau taudia ese noho gabuna tano do idia abia, do idia helai namonamo, mai moale bona mai maino danu. Kara maoromaoro taudia ese, [tanobada do idia abia bona ia] dekenai do idia noho ela bona hanaihanai.”—Salamo 37:3, 4, 10, 11, 29.
20. “Mamoe idaudia” ese edena dala ai horoa Keristani taudia idia abia lauma ahuna momo idia moalelaia danu?
20 Iesu ena “mamoe idaudia” be guba Basileia ia lohia tanobadana ai gabu ta do idia abia. (Ioane 10:16a) Ena be guba dekenai do idia noho lasi, to horoa taudia idia moalelaia lauma ahuna momo do idia abia. Horoa taudia ibounai edia orea, “hesiai tauna mai ena kamonai, bona mai ena kara maoro,” ese mamoe idaudia dekenai Dirava ena Hereva ena dava bada gwauhamatadia edia anina idia hahedinaraia. (Mataio 24:45-47; 25:34) Horoa taudia bona mamoe idaudia taudia ese Dirava momokanina tamona, Iehova, idia diba bona idia tomadiho henia hebou. (Ioane 17:20, 21) Iesu ena kara dika davana karaia boubouna dainai Dirava idia tanikiu henia hebou. Idia be orea tamona lalonai, Mamoe Naria Tauna tamona, Iesu Keriso, henunai idia gaukara. (Ioane 10:16b) Idia ibounai be tanobada ibounai lalokau tadikaka bamona oreana dekenai idia noho. Edia hahenamo be idia be Iehova bona ena Basileia edia Witnes taudia. Oibe, bema Iehova dekenai emu mauri oi gwauhamatalaia bona bapatiso oi abia vadaeni, unai ibounai be emu lauma ahuna ena kahana.
21, 22. Ita ibounai be edena dala amo ita hahedinaraia diba iseda lauma ahuna ita laloa bada?
21 Emu lauma ahuna be dava bada gauna oi dekenai, a? Oi laloa bada dainai, Dirava ena ura be mai anina bada gauna emu mauri lalonai, a? Baibel amo bona Dirava ena orea amo, Keristani kongregesen ena hebou ibounai lao henia hanaihanai sisibana oi badinaia, bona unai amo emu laloa bada karana oi hamomokania, a? (Heberu 10:24, 25) Unai ahuna ena namo ia bada momokani oi dekenai dainai, hekwakwanai oi davaria neganai Dirava do oi hesiai henia noho, a? Emu laloa bada karana ena goada ia hegeregere hedibagani ta, ahuna haboioa dalana unai, be oi vairanai ia hedinaraia neganai do oi dadaraia, a?
22 Namona be ita ibounai be Dirava ese ia henidia lauma ahuna ita laloa bada. Paradaiso ita laloa noho lalonai, namona be Iehova ia henia lauma gaukara ita karaia goadagoada. Bema iseda hetura karana Iehova ida be gau ginigunana iseda mauri lalonai, do ita hamomokania Dirava ia henia ahuna ita laloa bada momokani. Namona be inai taudia edia hereva do ita gwauraia danu: “Lauegu Dirava bona lauegu King, oi do lau hanamoa noho, bona oiemu ladana badana do lau abia isi noho, ela bona hanaihanai.”—Salamo 145:1.
Edena Bamona Do Oi Gwauraia?
• Bema Adamu ese Dirava ia badinaia, ita dekenai edena ahuna do ia henia diba?
• Aberahamo ena bese ese idia abia diba ahuna be edena bamona idia laloa?
• Keriso murinai idia raka horoa taudia edia ahuna be dahaka?
• Hutuma bada herea taudia edia ahuna be dahaka, bona edena dala ai idia hahedinaraia idia laloa bada momokani?
[Pictures on page 20]
Aberahamo ena bese ese dava bada ahuna gwauhamatana idia abia
[Pictures on page 23]
Emu lauma ahuna oi laloa bada, a?