Tau Bona Hahine Ginigunadia amo Gau Haida Ita Dibaia Diba
DIRAVA ese tanobada ia itaia. Ia hegaegaelaia taunimanima ese do idia noholaia totona. Ia karaia gaudia ia itadia, idia namo. Momokani, unai gaukara ia ore neganai, ia gwau idia “namo herea.” (Genese 1:12, 18, 21, 25, 31) To Dirava ena gaukara be unai bamona ia do gwauraia lasi neganai, gau ta ia gwauraia, “namo lasi.” Momokani, Dirava ia karaia gaudia ibounai be namo momokani, ta ia dika lasi. To, ena hereva ena anina be iena havaraia gaukarana ia do haorea lasi. Iehova ia gwau: “Unai tau sibona ia noho be ia namo lasi, lau ese durua tauna ia bamona do lau karaia.”—Genese 2:18.
Iehova ena ura taunimanima totona be tanobada paradaisona lalonai, gorere lasi mauri hanaihanai, bona ma gau momo do idia moalelaia. Adamu be taunimanima ibounai edia tamana. Iena adavana, Heva, be “mauri taudia ibounai edia sinana” ai ia lao. (Genese 3:20) Ena be hari tanobada be edia bese bilioni amo ia honu, to taunimanima be idia goevadae lasi.
Adamu bona Heva edia sivarai be taunimanima idia diba. To ena namo ita dekenai be dahaka? Taunimanima ginigunadia edia sivarai amo dahaka ita dibaia diba?
“Tau Bona Hahine Ia Karaia”
Adamu be animal edia ladana ia henia neganai, ia itaia idia ibounai be mai edia turana bona ia be turana lasi. Unai dainai Iehova ese taunimanima mai hairaina ta iena ruduna turiana amo ia karaia ia itaia neganai ia moale bada. Adamu ia lalo-parara Heva be iena kahana ta dainai, ia gwau: “Ia be lauegu turia ena turia, bona lauegu hidio ena hidio. Iena ladana do idia atoa, Hahine, badina be tau dekena amo be ia kokia.”—Genese 2:18-23.
Tau be “durua tauna” ta ia abia be namo. Hari ia abia hahinena be hegeregere momokani. Heva be Adamu ia bamoa namo herea—uma gabu bona animal do idia naria, bese idia havaraia, bona turana korikorina hegeregerena mai aonega ida ura namona bona heduru ia henia.—Genese 1:26-30.
Iehova ese edia ura gaudia ibounai ia henidia. Dirava ese Heva be ena adavana dekena ia mailaia bona ia hatamonadia neganai, headava karana bona ruma bese ia havaraia, unai dekena amo taunimanima ese edia noho dalana do idia haheaua. Genese bukana ia gwau: “Tau ese tamana sinana do ia rakatania, iena adavana dekenai do ia noho, ruaosi be tauanina tamona do idia lao.” Bona Iehova ese headava tau bona hahine ginigunadia ia hanamodia bona ia hamaorodia bese do idia havaraia neganai, ia hahedinaraia iena ura be unai natudia be bese namona lalonai do idia vara, mai edia tamana bona sinana, idia do idia naridia totona.—Genese 1:28; 2:24.
“Dirava Ena Toana Hegeregerena”
Adamu be Dirava ena natuna goevadaena, Iena ‘toana bona laulau hegeregerena.’ To “Dirava be lauma” dainai, unai toana be tauanina dalana ai ia hegeregere lasi. (Genese 1:26; Ioane 4:24) Ia ida ia hegeregere toana be kara dekenai, unai dala amo tau ese animal ia hereaia momokani. Oibe, matamana negana amo unai tau ena lalona dekenai be lalokau, aonega, siahu, bona hahemaoro maoromaoro karadia ia atodia. Ia be mai ena ura kwalimu bona lauma dalanai ia goada. Iena lalona ai ia noho hemami maorona, eiava iena lalona ena mamina, ese ia durua maoro bona kerere ia dibaia. Tau be mai ena darana, unai ese do ia durua taunimanima edia noho ena badina do ia laloa, ena Havaraia Tauna dekenai iena diba do ia habadaia, bona iena turana namona ai do ia lao diba. Adamu be unai dala ai ia hegaegae dainai, durua gaudia ibounai idia noho Iehova ese ia karaia gaudia do ia biagua maduna ia hagugurua totona.
Heva ese Taravatu Ia Hamakohia
Oibe, Adamu be karaharaga Iehova ia atoa taravatu tamona be Heva dekenai ia hadibaia: Idia be uma gabu lalonai au ibounai edia huahua do idia ania diba, to tamona sibona ena huahua do idia ania lasi—namo bona dika ia dibaia auna ena huahua. Unai au huahua do idia ania lasi. Bema idia ania neganai, do idia mase.—Genese 2:16, 17.
Nega sisina murinai, Dirava ese ia taravatua au huahua dainai kara ta ia vara. Heva be ita itaia diba lasi laumana ta ese gaigai ta amo ia hereva henia. Gaigai be hahine dekenai ia henanadai koikoi, ia gwau: “Momokani, uma gabu ena au huahua ta ania lasi taravatu Dirava ese ia atoa o lasi?” Heva ia haere, ia gwau, uma ena au ibounai edia huahua idia ania diba to au tamona ena huahua do idia ania lasi. To gaigai ese hahine ia koia, ia gwau: “Inai be momokani lasi, dohore umui mase lasi. Dirava be inai bamona ia hereva badina ia diba, umui ania neganai aonega do umui davaria, bona Dirava hegeregere do umui noho, kara namona bona kara dikana do umui diba.” Hahine ese unai taravatu auna be dala idauna ai ia laloa matamaia. “Unai au ena toana be namo herea, bona ena au huahua ia itaia be aniani gauna namona.” Heva ia koia namo herea dainai, ia ese Dirava ena taravatu ia hamakohia.—Genese 3:1-6; 1 Timoteo 2:14.
Heva ena kara dika be ia dadaraia diba lasi gauna, a? Lasi momokani! Mani iena gabu dekenai oi gini. Gaigai be Dirava bona Adamu ese idia herevalaia gauna ia hagagevaia momokani. Edena bamona do oi laloa bema oi lalokau henia bona oi abidadama henia tauna ta be oi diba lasi tauna ta ese ia gwauraia koikoi tauna? Heva ese ena kara ia haidaua diba, ena lalohisihisi bona badu ia hahedinaraia diba, bona do ia kamonai henia lasi danu. Danu, Dirava ena kara maoromaoro bona iena adavana ena hereva ia henanadailaia gaigaina be daika? Kwara dagina matauraia karana dainai, Heva be kara ta ia do karaia lasi neganai heduru ia tahua be namo. Bema hereva ta be Dirava ena hahediba daladia amo ia idau, namona be ita danu be unai bamona ita kara be namo. To, Heva be Hedibagani Tauna ena hereva ia abidadama henia, ia ura sibona ese dahaka be namo bona dahaka be dika do ia abia hidi totona. Unai lalohadai ia laloa noho lalonai, iena ura danu ia bada ia lao. Iena kerere badana be unai ura kererena ia laloa noho, bona iena lalona dekena amo ia kokia lasi eiava ena ruma bese kwarana ida ia herevalaia lasi!—1 Korinto 11:3; Iamesi 1:14, 15.
Adamu ese Ena Adavana Ia Kamonai Henia
Gabeai Heva ese Adamu ena lalona ia ania bona iena kara dika lalonai ia vareai. Adamu ena manoka karana be edena bamona do ita herevalaia? (Genese 3:6, 17) Adamu ese badinaia karana ena hahetoho ia davaria. Ia ia Havaraia Tauna, bona gau ibounai bona iena adavana lalokauna, Heva, danu ia henia tauna do ia badinaia, eiava? Adamu be hari do ia karaia karana dainai Dirava ena hakaua hereva do ia tahua, eiava? Eiava ena adavana ida do idia kara dika hebou? Adamu ia diba goevagoeva, Heva ese taravatu au huahua ia ania amo ia laloa do ia abia gauna be koikoi gauna sibona. Aposetolo Paulo be Dirava ena lauma amo inai ia torea: “Satani ese Adamu ia koia lasi, to ia ese hahine sibona ia koia. Vadaeni hahine ese Dirava ena taravatu ia utua.” (1 Timoteo 2:14) Bena Adamu be mai ena ura ida Iehova dadaraia karana ia abia hidi. Dirava ese unai kara do ia hamaoromaoroa diba be ia abidadama henia bada lasi, to iena adavana amo do ia parara garina ia gari bada herea.
Adamu be ena kara amo sibona ia hamasea. Unai kara dainai, mai hebogahisi danu Iehova ese ia dekenai ia henia bona ena natuna ai do ia halaoa besena, ibounai ia hamasea danu, badina iboudiai be kara dika lalonai idia vara dainai do idia mase. (Roma 5:12) Sibona ena ura atoa guna gwau-edeede karana ese dika bada herea ia havaraia!
Kara Dika Ena Davana Dikana
Kara dika idia karaia murinai, maoromaoro idia hemarai. Unai tau bona hahine be mai moale danu Iehova idia hereva henia lasi to idia hunia. (Genese 3:8) Edia hetura karana Dirava ida idia hadikaia. Idia karaia karana dainai Dirava ia henanadai neganai, idia be sori toana idia hahedinaraia lasi, ena be idia ruaosi be idia diba Dirava ena taravatu idia hamakohia. Dirava ese ia taravatua au huahua idia ania amo, Dirava ena henari karana namona amo idia siri.
Unai dainai, Dirava ese ia hahedinaraia natuna havaraia karana ena hisihisi be do ia bada. Heva be iena adavana do ia ura henia, bona tau ese do ia biagua. Sibona naria karana ia tahua toho, to anina idauna ia vara. Adamu be hisihisi danu tano ena aniani do ia ania. Eden dekenai do ia boga kunu diba mai hekwarahi lasi, to hari ia be iena mauri totona do ia hekwarahi ela bona tano dekenai do ia giroa lou badina tano dekena amo ia mai.—Genese 3:16-19.
Vadaeni, Adamu bona Heva be Eden ena uma gabuna amo ia luludia. Lohiabada Dirava ia gwau: “Hari inai tau be ita hegeregere ia lao vadaeni, badina be kara namo bona kara dika ia diba. Mauri auna ena huahua do ia ania noho be ia dika, mauri hanaihanai ia abia garina.” Diba bada tauna Gordon Wenham, ia gwau “unai hahemaoro karana be ia guguru lasi,” unai dainai ita ese Dirava ena hereva orena ita laloa—reana do ita gwau, “uma gabuna amo lau lulua be namo.” Nega momo, Baibel torea tauna ese Dirava ena lalohadai ibounai ia hahedinaraia. To iniseniai, Wenham ia gwau, “Dokona kahana ia gwauraia lasi ese Dirava ena karaharaga karana ia hahedinaraia. Ia ese ena hereva ia do haorea lasi neganai, uma gabuna dekena amo ia luludia.” (Genese 3:22, 23) Unai amo, herevahereva karana Iehova bona tau bona hahine ginigunadia huanai be ia doko.
Unai dina ena hora 24 lalonai Adamu bona Heva be tauanina dalanai idia mase lasi. To, lauma dalanai idia mase. Idia be mauri ena Badina amo idia siri bona unai idia hamaoromaoroa diba lasi dainai, mase idia lao henia matamaia. Edia natuna iharuana, Abela, be edia vara guna natuna, Kaino, ese ia alaia neganai, mase ginigunana idia itaia lalohisihisina mani oi laloa!—Genese 4:1-16.
Unai murinai, tau bona hahine ginigunadia edia sivarai be sisina sibona ita diba. Adamu ena mauri laganidia be 130 neganai, iena natuna ihatoina, Seta ia vara. Adamu be lagani 800 ma ia mauri noho, bona “natuna tatau bona hahine” ia havaraia. Bena ena mauri lagani ibounai be 930 neganai, ia mase.—Genese 4:25; 5:3-5.
Ita Dibaia Gauna Ta
Taunimanima ginigunadia edia sivarai ese hari inai negai taunimanima edia noho dikana ena badina ia hahedinaraia sibona lasi, to gau badana ta ita ia hadibaia danu. Iehova amo ta ia siri bona sibona ia naria toho be kavakava karana. Aonega korikori taudia be Iehova bona iena Hereva idia abidadama henia, idia be sibodia edia diba dekenai idia tabekau lasi. Iehova ese dahaka be namo bona dahaka be dika ia gwauraia, bona kara maorona ita karaia ena anina be iena hereva ita badinaia. Kara kerere ena anina be iena taravatu utua bona iena hakaua herevadia dadaraia.
Dirava be taunimanima idia ura gaudia ia henidia bona ia do henidia noho—unai be mauri hanaihanai, ura kwalimu, edia ura hagugurua mamina, moale, tauanina namona, maino, gau namodia, bona gau matamatadia dibaia dalana. Iseda guba Tamana, Iehova, dekenai ita tabekau momokani karana amo, unai ibounai do ita moalelaia diba.—Hadibaia Tauna 3:10-13; Isaia 55:6-13.
[Box/Picture on page 26]
Adamu Bona Heva—Gori Taudia Sibona, A ?
Kara dika dainai paradaiso ginigunana ia boio sivaraina be idaunegai, Babulonia taudia, Asuria taudia, Aigupito taudia, bona ma haida ese idia abia dae. Momo ese idia abia dae gauna be mauri ena au huahua ta ia noho bona idia abia taudia be mauri hanaihanai do idia abia. Unai dainai taunimanima idia laloatao Eden lalonai be dika badana ta ia vara.
Hari inai negai, momo idia laloa Adamu bona Heva edia sivarai Baibel lalonai be gori sibona. To, saiens taudia momo idia diba taunimanima ibounai be ruma bese tamona amo idia mai. Tomadiho stadilaia taudia momo ese iseda tubudia amo taunimanima dekenai kara dika ginigunana ena dika ia hanaia lao be idia hakoikoi diba lasi. Bema idia abia dae gauna be taunimanima be tau tamona sibona amo ia mai lasi, unai ena anina be do idia gwau kara dika ginigunana be tamana tamona lasi to haida ese idia karaia. Unai amo, idia ese Keriso, “Adamu dokona,” ese taunimanima ia hoia lou karana do idia hakoikoia. To Iesu bona iena hahediba taudia ese unai bamona hekwakwanai idia davaria lasi. Idia diba Genese ena sivarai be momokani.—1 Korinto 15:22, 45; Genese 1:27; 2:24; Mataio 19:4, 5; Roma 5:12-19.