Umui Laloa Goada Bona Gini Goada Noho
“Do umui laloa goada bona gini goada noho. . . . Peroveta taudia edia hagoadaia hereva, be do umui laloa noho.”—SEKARAIA 8:9.
1, 2. Dahaka dainai Hagai bona Sekaraia edia buka be mai anina bada ita dekenai?
ENA BE Hagai bona Sekaraia edia peroveta hereva be lagani 2,500 gunanai idia torea, to idia be mai anina bada oiemu mauri dekenai. Unai buka rua lalonai ita davaria Baibel ena sivarai be histori sibona lasi. Edia ‘hereva ibounai be ita dekenai hadibaia totona idia torea.’ (Roma 15:4) Unai buka rua lalonai idia noho peroveta herevadia ita duahia neganai, ita be lagani 1914 ai Basileia ia gini negana amo ema bona hari iseda negai idia vara gaudia ita laloa.
2 Idaunegai, Dirava ena taunimanima dekenai idia vara gaudia be aposetolo Paulo ese inai bamona ia gwauraia: “Iseda sene taudia dekenai unai bamona kara idia vara, be ita dekenai toa bamona, do ita itaia mai gari danu. Edia sivarai danu Buka Helaga lalonai idia torea vadaeni, idia ese ita do idia sisiba henia totona. Badina be tanobada ena dokona be kahirakahira negana ita noho inai.” (1 Korinto 10:11) Unai dainai oi henanadai, ‘Hari iseda negai, Hagai bona Sekaraia edia buka be mai anina bada, a?’
3. Hagai bona Sekaraia be dahaka idia perovetalaia?
3 Stadi ginigunana dekenai ita herevalaia bamona, Iuda taudia be Babulonia ena igui amo idia ruhaia bona Dirava ese ia henia tanona dekenai idia giroa lou. Unai nega be Hagai bona Sekaraia ese idia perovetalaia. Unai peroveta taudia rua ese dubu helaga haginia lou gaukarana idia herevalaia. Lagani 536 B.C.E. ai, Iuda taudia ese dubu helaga ena badina nadi idia haginia. Ena be Iuda buruka taudia haida be dubu helaga gunana idia laloa, to “taunimanima momo be mai moale bada danu idia boiboi.” To hari iseda negai, unai kara ia hereaia gauna ta ia vara. Unai be dahaka?—Esera 3:3-13.
4. Tanobada Tuarina Ginigunana murinai dahaka ia vara?
4 Tanobada Tuarina Ginigunana murinai, Iehova ena horoa taudia be Babulonia Badana ena igui idia rakatania. Unai ese ia hahedinaraia Iehova ese idia ia durua. Guna, toana be tomadiho gunalaia taudia bona edia politikol turadia ese Bible Student taudia edia haroro bona hadibaia gaukarana idia koua. (Esera 4:8, 13, 21-24) To, Iehova Dirava ese haroro bona hadibaia gaukarana idia koua gaudia ia kokia. Lagani 1919 amo ema bona hari iseda negai, Basileia harorolaia gaukarana ia bada ia lao bona gau ta ese ia koua lasi.
5, 6. Edena dala badana ai Sekaraia 4:7 do ia guguru?
5 Ita diba iseda negai Iehova ese ena kamonai hesiai taudia ia durua dainai, haroro bona hadibaia gaukarana be idia karaia noho. Sekaraia 4:7 ia gwau: “Dubu Helaga do oi haginia lou, bona gaukara do oi haorea totona nadina, be iena gabu dekenai oi atoa vadaeni neganai, taunimanima be do idia boiboi, do idia gwau, ‘Dirava ena hariharibada bona ena hanamoa be inai Dubu Helaga ena latanai do ia noho!’ ” Unai kara ese hari iseda nega ai, dahaka mai anina gauna ia laulaulaia?
6 Sekaraia 4:7 be Siahu Ibounai Lohiabadana ena tomadiho momokani do ia goeva negana ia herevalaia. Unai be tanobada ena lauma dubu helagana ena ariara ai do ia vara. Unai lauma dubu helagana be Iehova ese Keriso Iesu ena boubou gauna amo ia hegaegaelaia dalana, Ia ita tomadiho henia totona. Momokani, lauma dubu helagana be aposetolo taudia edia negai ia gini vadaeni. To, tomadiho momokani be ia do goevadae momokani lasi. Tomadiho momokani taudia milioni momo be hari tanobada ena lauma dubu helaga ena ariara dekenai idia gaukara noho. Iesu Keriso ena Lagani 1000 Lohia Negana lalonai, unai taudia bona do idia toreisi lou taudia momo herea be goevadae taudia ai do idia lao. Lagani 1000 ia ore murinai, Dirava idia tomadiho henia momokani taudia sibona be tanobada goevadaena ai do idia noho.
7. Iseda negai, tomadiho momokani hagoevaia gaukarana dekenai Iesu ena maduna be dahaka, bona dahaka dainai unai be hagoadaia gauna?
7 Lagani 515 B.C.E. ai, dubu helagana idia haginia ore neganai, Gavana Serubabele bona Hahelaga Tauna Badana Iosua idia noho bona unai idia itaia. Sekaraia 6:12, 13 ese Iesu ena maduna tomadiho momokani hagoevaia gaukarana dekenai ia herevalaia: “Lau, Siahu Ibounai Lohiabada ese inai bamona lau gwau, ‘Tau ta, ena ladana be Rigi, harihari do oi itaia, badina ia be iena gabu dekenai do ia tubu, bona ia ese Lohiabada ena Dubu Helaga do ia haginia. . . . Vadaeni taunimanima ese ia do idia matauraia, king bamona. Iena terona dekenai do ia helai, bona ia ese iena taunimanima do ia biagua. Bona iena terona ena badibadinai be hahelagaia tauna ta do ia gini.’ ” Iesu—hari guba dekenai ia noho bona Davida ena lohia besena amo ia tubu tauna—be lauma dubu helagana dekenai idia karaia Basileia ena gaukara ia durua dainai, daika ese ia koua diba? Ta lasi! Namona be unai ese ita ia hagoadaia iseda haroro gaukara ita goadalaia totona, bona anina lasi gaudia ita laloa bada lasi.
Mai Anina Bada Gaudia
8. Dahaka dainai iseda mauri lalonai lauma dubu helagana ena gaukara ita atoa guna be namo?
8 Iehova ese ita ia durua bona hanamoa totona, namona be lauma dubu helagana dekenai ita karaia gaukara be iseda mauri lalonai ita atoa guna. Namo lasi ita be Iuda taudia bamona, idia gwau: “Lohiabada ena Dubu Helagana haginia negana be ia do ginidae lasi.” Laloaboio lasi, ita be “nega ena dokona dekenai” ita noho. (Hagai 1:2; 2 Timoteo 3:1) Iesu ia gwau, ena hahediba taudia ese Basileia ena sivarai namona do idia harorolaia bona kamonai taudia be hahediba taudia ai do idia halaoa. Ita naria namonamo, ita ura lasi unai gaukara namona ita dadaraia. Dagedage taudia ese nega sisina lalonai haroro bona hahediba taudia halaoa gaukarana idia koua, to lagani 1919 ai unai gaukara idia hamatamaia lou bona idia do karaia noho ema bona hari. To namona be oi diba unai gaukara be do ita karaia haorea momokani!
9, 10. Iehova ena hahenamo ita abia totona, dahaka ita karaia be namo, bona ita dekenai ena anina be dahaka?
9 Mai goada ida unai gaukara ita karaia noho neganai, hahenamo do ita abia—ita ibounai bona ita ta ta sibona danu. Mani Iehova ena gwauhamata ita laloa, unai ese ita do ia hagoadaia. Iuda taudia be mai kudouna ibounai ida Iehova idia tomadiho henia bona mai goada ida edia dubu helaga ena badina haginia lou gaukarana idia hamatamaia lou neganai, Iehova ia gwau: “Harihari ia lao, lau ese umui do lau hanamoa.” (Hagai 2:19) Iehova ese ia lalonamo henidia dainai, idia ia hanamoa bada. Dirava ese ia gwauhamatalaia hahenamo ita laloa: “Emui uhe be do idia tubu namo herea, emui vain ese huahua momo do idia atoa, emui tano ese uiti anina momo do ia havaraia, bona guba dekena amo medu namo herea do ia diho. Inai gau namodia ibounai be inai egu bese, do mauri noho taudia dekenai do lau henia.”—Sekaraia 8:9-13.
10 Iehova ese Iuda taudia be lauma bona tauanina dalanai ia hanamodia hegeregerena, Ia ese ita do ia hanamoa danu, bema mai moale ida Ia henia gaukarana ita karaia goadagoada. Do ita abia hahenamo haida be iseda huanai maino bona noho namo do ia noho, bona lauma dalanai do ita goada. To, namona be oi laloparara, Dirava ese ita do ia hanamoa noho bema lauma dubu dekenai ita karaia gaukarana be Iehova ena ura hegeregerena ita karaia.
11. Edena dala ai sibona eda kara ita tahua diba?
11 Hari be nega namona ‘iseda mauri dalana ita laloa namonamo’ totona. (Hagai 1:5, 7) Unai dainai ita ese nega ita atoa be namo iseda mauri lalonai mai anina bada gaudia ita tahua totona. Hari inai negai, bema ita ese lauma dubu dekenai iseda gaukara ita karaia bona Iehova ena ladana ita abia isi noho, Ia ese ita do ia hanamoa. Oi sibona oi nanadaia: ‘Guna lau laloa bada gaudia be hari lau lalodia bada, a? Lau bapatiso neganai, Iehova, ena hereva momokani, bona ena gaukara lau karaia totona lau hahedinaraia urana be lau do hahedinaraia noho, a? Lau ese Iehova bona ena Basileia lau laloa bada lasi, to mauri namona lau ura henia, a? Taunimanima lau gari henia—haida be dahaka do idia laloa lau dekenai lalohadaina—ese lau ia koua, a?’—Apokalupo 2:2-4.
12. Hagai 1:6, 9 ese Iuda taudia be edena bamona ia herevalaidia?
12 Ita ura Dirava ena ladana abia isi gaukarana ita karaia, bena ena hahenamo do ita abia. Hagai 1:9 ia hereva bamona, dubu helaga haginia gaukarana idia hamatamaia namonamo murinai, Iuda taudia be ‘ta ta edia ruma, edia ruma idia gaukaralaia noho.’ Dina ta ta ai, sibona edia ura gaudia idia abia totona idia hekwarahi. To, aniani, inuinu gaudia bona dabua dekenai idia “hegeregere lasi.” (Hagai 1:6) Iehova ese idia ia hanamoa lasi. Unai ese gau ta ia hadibaia ita dekenai, a?
13, 14. Hagai 1:6, 9 amo ita dibaia gauna be edena dala ai ita badinaia diba, bona dahaka dainai ia be mai anina bada?
13 Iehova ena hahenamo ita abia noho totona, namona be Iena ladana do ita abia isi bona ita sibona iseda ura do ita dadaraia, ani? Oibe, unai bamona ita karaia totona, kohu momo tahua karana, moni abia haraga karadia, gabeai moni gaukara namona abia totona iunivesiti dekenai nega bada ia haorea sikulina, eiava sibona ita hanamoa totona kosi idauidau karaia karadia ita dadaraia be namo.
14 Ena be unai gaudia be dika lasi, to bema mauri hanaihanai ida ita hahegeregerea, do ita itaia unai gaudia be “anina lasi.” (Heberu 9:14) Edena dala ai? Unai gaudia be lauma dalanai gau namona ta do idia havaraia lasi. Bema tau ta be unai gaudia ia karaia noho, lauma dalanai ia mase diba. Aposetolo edia negai, horoa Keristani taudia haida dekenai unai bamona ia vara. (Filipi 3:17-19) Iseda negai danu, haida dekenai unai bamona ia vara vadaeni. Reana haida oi diba idia be Keristani gaukara bona kongrigeisen idia dadaraia; idia ura lasi Iehova ena hesiai gaukara idia karaia. Ita ura unai taudia be Iehova dekenai do idia giroa. Unai ese ia hahedinaraia bema “anina lasi” gaudia ita tahua, Iehova ese ita do ia lalonamo henia lasi bona hahenamo do ita abia lasi. Do oi itaia unai ese dika bada herea do ia havaraia. Badina Dirava ena lauma ena huahua, moale bona maino do oi hahedinaraia lasi. Bona Keristani tadikaka ese idia hahedinaraia lalokauna do oi mamia lasi!—Galatia 1:6; 5:7, 13, 22-24.
15. Edena dala ai Hagai 2:14 ese ia hahedinaraia iseda tomadiho karana be mai anina bada?
15 Hagai ena hereva be mai anina bada. Iuda taudia be Iehova ena dubu helaga idia dadaraia bona sibodia edia ruma idia karaia neganai, Iehova be dahaka ia laloa? Hagai 2:14 ai: “Lohiabada ia gwau: Inai bese bona inai basileia be unai bamona egu vairana dekenai, bona edia gaukara ibounai danu be unai bamona. Bona unai dainai boubou patana dekenai lau dekenai idia henia gaudia ibounai be mai miro danu.” Iuda taudia be tomadiho momokanina idia dadaraia dainai, Ierusalema ena boubou patana dekenai idia atoa boubou gaudia be Iehova ese ia abia dae lasi.—Esera 3:3.
Iehova ese Ita Do Ia Durua
16. Sekaraia ese ia abia matahanai amo, Iuda taudia be dahaka idia diba be namo?
16 Sekaraia ese ia abia matahanai ibounai 8 lalonai, Iehova ia gwauhamata Iena dubu helaga idia haginia lou Iuda taudia be Dirava ese do ia durudia. Matahanai ginigunana lalonai, Iehova ia gwauhamata bema kamonai Iuda taudia ese edia gaukara idia karaia noho, Ia ese Ierusalema bona Iuda do ia hanamoa bona dubu helagana do idia haginia haorea. (Sekaraia 1:8-17) Matahanai iharuana ese ia hahedinaraia tomadiho momokanina ena gaukara idia koua gavamani iboudiai be dika do idia davaria. (Sekaraia 1:18-21) Matahanai ma haida lalonai idia hedinarai gaudia haida be, Iehova ese dubu helaga haginia gaukarana ia gimaia, bese idauidau taudia be Iehova ena dubu helaga dekenai do idia mai, maino bona noho namo do ia vara, gaukara idia koua totona idia vara dagedage karadia, kara dika ia kokia dalana bona danu aneru ese dubu haginia gaukarana idia gimaia karana. (Sekaraia 2:5, 11; 3:10; 4:7; 5:6-11; 6:1-8) Hari oi laloparara diba, dahaka dainai Dirava ese kamonai Israela taudia ia durua dainai, edia mauri idia haidaua bona Dirava ese ia henia gaukarana idia karaia.
17. Do ita abia hahenamo idauidau ita laloa neganai, ita sibona dekenai dahaka henanadai haida ita henia be namo?
17 Unai hegeregerena, tomadiho momokanina do ia gini herevana ese ita ia hagoadaia, Iehova ena hesiai gaukara ita karaia bona ena dubu helagana ita laloa bada totona. Sibona oi nanadaia: ‘Bema lau abia dae hari be Basileia ena sivarai namona harorolaia bona hahediba taudia halaoa gaukara karaia negana, vadaeni lauegu mauri dalana bona lau tahua gaudia ese unai idia hamomokania, a? Nega lau atoa Dirava ena peroveta herevadia Baibel lalonai lau stadilaia totona, a? Bona lau dibaia gaudia be tadikaka ma haida bona haroro gaukara dekenai lau davaria taudia ida lau herevalaia, a?’
18. Sekaraia karoa 14 hegeregerena, vaira negana ai dahaka do ia vara?
18 Sekaraia ia peroveta Babulonia Badana do idia hadikaia ore murinai, Aramagedono do ia mai. Ia gwau: “Dibura danu be do ia vara lasi. Diari be do ia noho nega ibounai, hanuaboi neganai danu. Inai bamona kara do ia vara negana be Lohiabada sibona ia diba.” Oibe, tanobada ai Iehova idia inai henia taudia dekenai, Aramagedono be dibura bona keru negana! To, mai abidadama ida Iehova idia tomadiho henia taudia dekenai, unai dina ese namo do ia havaraia bona nega ibounai diari do ia hedinarai. Danu Sekaraia ese ia hahedinaraia, tanobada matamatana lalonai gau ibounai ese Iehova ena helaga karana do idia gwauraia. Tanobada ai Dirava ena lauma dubu helagana badana dekenai tomadiho momokani sibona do idia badinaia. (Sekaraia 14:7, 16-19) Unai be moale bada gauna! Idia perovetalaia herevadia edia anina idia guguru bona Iehova ena lohia siahuna do ia abia isi neganai, unai do ita itaia. Oibe, unai be Iehova ena dina badana!
Noho Hanaihanai Hahenamo
19, 20. Dahaka dainai Sekaraia 14:8, 9 ese oi ia hagoadaia?
19 Unai gaudia idia vara murinai, Satani bona iena demoni be guri dobu masemase lalonai idia atodia, anina be gau ta do idia karaia diba lasi. (Apokalupo 20:1-3, 7) Unai neganai Keriso ena Lagani 1,000 Lohia Negana lalonai hahenamo be momo herea. Sekaraia 14:8, 9 ia gwau: “Unai dina ia ginidae neganai, ranu namona be Ierusalema dekena amo do ia bubua lao, kahana be Mase Davara dekenai do ia heau diho lao, ma kahana be Davara Badana dekenai do ia heau diho lao. Inai ranu ruaosi be do idia heau noho hanaihanai, medu neganai, bona medu lasi neganai danu. Bona Lohiabada be tanobada ibounai ena King do ia lao. Taunimanima ibounai ese ia dekenai do idia tomadiho henia, edia Dirava. Unai dina neganai Lohiabada be do ia tamona, bona iena ladana danu be do ia tamona.”
20 Unai “ranu namona,” eiava “mauri ranuna ena sinavai” be Iehova ese taunimanima dekenai mauri hanaihanai idia abia totona do ia henia hahenamo ia laulaulaia, unai ranu be Mesia Basileiana ena terona amo do ia aru mai. (Apokalupo 22:1, 2) Iehova idia tomadiho henia hutuma bada herea taudia be Aramagedono amo idia roho mauri murinai, namo bada do idia davaria badina mase amo do ia ruhaia. Bona idia mase vadaeni taudia be do idia toreisi lou. Unai ese tanobada dekenai Iehova ena lohia dalana matamatana do ia hamatamaia. Tanobada hegegemadai, taunimanima ibounai do idia diba Ia sibona be Guba bona Tanobada edia Lohia Badana bona Ia sibona do idia tomadiho henia.
21. Iseda mauri lalonai dahaka ita atoa guna be gau badana?
21 Hagai bona Sekaraia ese idia gwauraia peroveta herevadia bona idia guguru gaudia ibounai amo, ita diba momokani Dirava ese ita dekenai ia henia gaukarana, tanobada ena lauma dubu ena ariara dekenai ita karaia gaukarana unai, ita karaia noho be namo. Tomadiho momokani do ia goevadae negana ita naria noho lalonai, namona be ita hekwarahi bada Basileia gaudia be iseda mauri lalonai ita atoa guna. Sekaraia 8:9 ese ita ia hagoadaia: “Do umui laloa goada bona gini goada noho. . . . Peroveta taudia edia hagoadaia hereva, be do umui laloa noho.”
Oi Laloatao, A?
• Hari inai negai, Hagai bona Sekaraia edia buka be mai anina bada, a?
• Hagai bona Sekaraia edia buka ese idia hahedinaraia bamona, dahaka be mai anina bada?
• Dahaka dainai Hagai bona Sekaraia edia buka ita stadilaia neganai, iseda abidadama ia hagoadaia vaira negana totona?
[Picture on page 10]
Hagai bona Sekaraia ese Iuda taudia idia hagoadaia mai kudouna ibounai ida idia gaukara totona, bona unai dainai hahenamo idia abia
[Pictures on page 11]
Oi be ‘emu ruma oi gaukaralaia noho,’ a?
[Picture on page 12]
Iehova ese hahenamo ta ia gwauhamatalaia, bona ia henia vadaeni