Matamata Taudia E, Iehova Hesiai Henia Dalana Umui Abia Hidi
“Hari dina do umui abia hidi be namo. Edena dirava ena hesiai gaukara do umui karaia?”—IOSUA 24:15.
1, 2. Kerisendom lalonai edena bapatiso karadia idia karaia bona unai be kerere?
“NATUDIA idia bada bona Keriso idia diba neganai, vadaeni Keristani taudia ai idia lao diba.” Unai hereva be lagani 200 C.E. murinai ia noho toretore tauna, Tertullian, ese ia gwauraia. Badina iena nega ai Keristani tomadihona idia negea taudia edia orea lalonai beibi idia bapatisoa, bona ia ese unai kara ia abia dae lasi. To bisop tauna ta Augustine, be Tertullian bona Baibel ena hereva dekenai ia lalotamona lasi. Ia gwau bapatiso ese ta ena kara dika ia kokia bona idia bapatiso lasi beibi idia mase neganai, idia be hel lahina dekenai idia lao. Unai lalohadai dainai, beibi idia vara murinai maoromaoro idia habapatisoa.
2 Kerisendom ena dubu badadia momo lalonai, beibi bapatisoa karana idia do karaia noho. Danu histori lalonai, sibodia idia gwauraia Keristani besedia edia lohia bona tomadiho gunalaia taudia, ese tuari dekenai idia halusia tomadiho koikoi taudia idia doria bapatiso idia abia totona. To beibi bapatisoa karana bona taunimanima badadia doria idia bapatiso totona, be Baibel ese ia gwauraia lasi.
Ta Ta Sibona Ena Ura Dainai Ia Gwauhamata
3, 4. Dahaka ese idia gwauhamata tama sina edia natudia ia durua diba, edia mauri idia gwauhamatalaia totona?
3 Ena be tama eiava sina sibona be abidadama Keristani tauna, to Baibel ese ia hahedinaraia Dirava ena matanai edia natudia maragidia be helaga. (1 Korinto 7:14) Anina be unai taudia edia natudia be Iehova ena gwauhamata hesiai taudia, a? Lasi. To, Iehova dekenai idia gwauhamata tama sina ese edia natudia idia hadibaia namonamo, unai amo edia natudia be sibona edia ura hegeregerena edia mauri idia gwauhamatalaia. Aonega tauna King Solomona ia gwau: “Egu natuna tau e, oiemu tamana ena oda hereva do oi kamonai henia, bona oiemu sinana ena hadibaia hereva, be do oi rakatania lasi. . . . Oi raka loaloa neganai, inai edia hereva ese oi do idia hakaua. Do oi hekure neganai, edia sisiba ese oi do idia naria. Oi noga neganai, idia ese oi dekenai do idia hereva henia. Badina edia oda be lamepa bamona, bona edia hadibaia hereva be diari, bona edia matakani be mauri dalana.”—Aonega Herevadia 6:20-23.
4 Bema matamata taudia ese edia Keristani tama sina edia hakaua herevadia idia badinaia, unai ese idia do ia gimaia. Danu, Solomona ia gwau: “Aonega merona ese iena tamana ia hamoalea noho, to kavakava merona ese, iena sinana ena lalona ia hisihisi henia noho.” Ma ia gwau: “Lauegu natuna e, egu sisiba do oi kamonai, vadaeni aonega do oi davaria. Mauri dala maorona do oi raka totona, do oi laloa namonamo.” (Aonega Herevadia 10:1; 23:19) Oibe, umui matamata taudia be emui tama sina edia hadibaia karana amo namo umui abia totona, gau badana be mai emui ura ida edia sisiba bona matahakani umui abia dae. Umui vara neganai umui be aonega lasi, to ‘aonega do umui davaria’ diba, bona “mauri dalana” dekenai do umui raka matamaia.
Hadibaia Ena Anina be Dahaka?
5. Paulo ese tama bona natudia dekenai dahaka sisiba ia henia?
5 Aposetolo Paulo ia gwau: “Memero bona kekeni e, umui emui tamana bona sinana do umui kamonai henia. Kara maorona be unai. ‘Emui tamana bona sinana do umui matauraia.’ Inai be Buka Helaga ena Taravatu mai ena gwauhamata ginigunana. Badina be inai bamona umui karaia neganai, gwauhamata be inai: ‘Mauri namona do umui abia, bona emui mauri do ia daudau tanobada dekenai.’ Tamana bona sinana e, emui natudia do umui habadua lasi, to Lohiabada ena hadibaia hereva idia dekenai do umui hadibaia.”—Efeso 6:1-4.
6, 7. Tama sina ese edia natudia idia “hadibaia” ena anina be dahaka, bona dahaka dainai ita gwau unai be edia natudia doria karana lasi?
6 Keristani tama sina ese ‘Lohiabada ena hadibaia hereva be edia natudia dekenai idia hadibaia’ neganai, anina be edia natudia idia doria edia dala idia abia dae totona, a? Lasi. Tama sina be edia natudia dekenai kara maoromaoro taravatudia idia hadibaia dainai, ta ese idia ia maumauraia be maoro, a? Haida idia abia dae Dirava ia noho lasi, bona unai lalohadai be edia natudia dekenai idia hadibaia neganai, ta ese idia ia gwauraia dika lasi. Katolik taudia be edia natudia dekenai, Katolik tomadihona ena hahediba herevadia idia hadibaia, bona ta ese idia ia gwauraia dika lasi. Unai dainai, bema Iehova ena Witnes taudia be edia natudia dekenai Iehova ena lalohadai, hereva momokani bona kara maoromaoro taravatudia idia hadibaia, namo lasi ta ia gwau edia natudia edia lalona idia biagua.
7 Buka ta (Theological Dictionary of the New Testament) ia gwau, Efeso 6:4 ai, Greek gado herevana idia hahanaia “hadibaia,” ena anina be “lalona hamaoromaoroa, ia kerere gauna hamaoromaoroa, ta ena lalohadai Dirava dekenai ia hanamoa.” To bema mero eiava kekeni ta ese ena tama sina edia hadibaia herevadia ia dadaraia, badina ia ura ena turadia edia kara ia tohotohoa, be edena bamona? Daika ese natuna ia doria noho—tama sina eiava matamata tauna ena turadia? Bema ena turadia ese ia idia doria drag ia ania, ia inuinu kekero, eiava matabodaga karana ia karaia, to tama sina idia ura edia natuna ena kara idia hamaoromaoroa, unai amo natuna ese ia karaia kara ena dika ia itaia, ta ese idia ia gwauraia dika be maoro, a?
8. Dahaka ese Timoteo ena lalona ia veria Baibel ena hereva ia abia dae totona?
8 Aposetolo Paulo be tau matamatana Timoteo ia tore henia, ia gwau: “Oi ese oi abia dae, bona oi abidadama henia hereva momokani, be do oi badinaia namonamo noho. Inai hereva momokani oi dekenai ai hadibaia taudia ibounai oi diba noho, ani? Bona inai danu oi diba noho, oi be mero maragi neganai, Buka Helagadia dekenai oi manada momokani. Inai Buka Helagadia ese oi dekenai aonega idia henia noho diba, ela bona hamauria do oi davaria, Keriso Iesu oi abidadama henia dainai.” (2 Timoteo 3:14, 15) Timoteo ia maragi neganai, iena sinana bona tubuna hahine ese Baibel amo ia idia hadibaia namonamo, unai dainai ena abidadama Dirava dekenai ia goada. (Kara 16:1; 2 Timoteo 1:5) Gabeai idia be Keristani taudia ai idia lao neganai, Timoteo idia doria lasi Baibel ena hereva ia abia dae totona. To ia idia hadibaia namonamo dainai, unai ese Timoteo ena lalona ia veria Baibel ena hereva ia abia dae totona.
Iehova Ia Ura Sibona Emu Abia Hidi Oi Karaia
9. (a) Iehova ese taunimanima dekenai dahaka ia henia, bona dahaka dainai? (b) Dirava ena Natuna tamona ese edena dala ai iena ura kwalimu ia gaukaralaia?
9 Iehova ese taunimanima be robot bamona ia karaia diba, bena Ia sibona ena ura do idia karaia, to sibodia edia ura do idia karaia lasi. To taunimanima be unai bamona ia karaia lasi, ia ese idia dekenai ura kwalimu ia henia. Dirava ia ura taunimanima be sibodia edia ura dainai ia idia hesiai henia. Ia ura iena taunimanima—matamata bona buruka—be ia idia lalokau henia dainai ena hesiai gaukara idia karaia. Lalokau dainai Dirava ia hesiai henia tauna hereadaena be Iesu, Iehova ese ia be inai bamona ia gwauraia: “Inai be lauegu Natuna, egu lalokau, lau moale bada ia dekenai.” (Mataio 3:17) Unai vara guna Natuna be ena Tamana dekenai ia gwau: “Lauegu Dirava e, lau ura dikadika oiemu ura do lau karaia. Oiemu taravatu be lauegu kudouna lalonai ia noho.”—Salamo 40:8; Heberu 10:9, 10.
10. Iehova ese iseda gaukara ia abia dae totona, edena badina maorona dainai ia ita hesiai henia?
10 Iehova ia ura ena Natuna ena siahu henunai idia gaukara taudia danu, be mai edia ura ida Ia idia hesiai henia. Salamo torea tauna ia gwau: “Oi ese oi dekenai idia dagedage taudia, be do oi tuari henidia dinana dekenai, oiemu orea taudia ese oi dekenai do idia haboua, bona mai edia ura kwalimu danu oi do idia durua. Daba maragi neganai paripari ia hedinarai bamona, oiemu durua taudia be oi dekenai do idia haboua, ororo helagana dekenai.” (Salamo 110:3) Iehova ena orea ibounai—guba bona tanobada ai—be Dirava idia lalokau henia dainai iena ura idia karaia.
11. Idia gwauhamata vadaeni tama sina edia natudia, be dahaka abia hidi idia karaia diba?
11 Unai dainai umui matamata taudia e, namona be umui laloparara, emui tama sina eiava kongrigeisen ena elda taudia ese umui do idia doria lasi bapatiso umui abia totona. To umui sibona emui ura dainai Iehova umui hesiai henia be namo. Iosua ese Israela taudia ia hamaoroa: “[Iehova] ena hesiai gaukara do umui karaia, mai emui momokani, bona mai emui laloa maoromaoro danu. . . . Hari dina do umui abia hidi be namo. Edena dirava ena hesiai gaukara do umui karaia?” (Iosua 24:14-22) Unai hegeregerena, namona be sibona emu ura dainai Iehova dekenai oi gwauhamata bona emu mauri oi henia iena ura oi karaia totona.
Sibona Emu Maduna Do Oi Huaia
12. (a) Tama sina ese edia natudia idia hadibaia diba, to idia totona dahaka idia karaia lasi? (b) Matamata taudia be edena negai do idia hegeregere abia hidi idia karaia, Iehova idia hesiai henia totona?
12 Natudia idia tubu daekau bena sibodia edia abia hidi idia karaia diba neganai, edia tama sina edia abidadama karana ese idia do ia gimaia lasi. (1 Korinto 7:14) Hahediba tauna Iamesi, ia gwau: “Bema kara namona karaia ena dala oi diba, to oi karaia lasi, unai be oi kara dika.” (Iamesi 4:17) Tama sina be edia natudia totona Dirava do idia hesiai henia lasi, unai hegeregerena natudia danu be edia tama sina totona Dirava do idia hesiai henia lasi. (Esekiela 18:20) Iehova bona ena ura oi dibaia vadaeni, a? Oi bada dainai oi dibaia gaudia oi lalopararalaia bona Iehova oi tura henia matamaia diba, a? Bona ita gwau diba oi hegeregere abia hidi oi karaia Iehova oi hesiai henia totona, a?
13. Idia bapatiso lasi matamata taudia ese sibodia dekenai dahaka henanadai idia henia be namo?
13 Oi be Keristani ruma bese lalonai oi tubu, hebou dekenai oi lao bona oi haroro, to bapatiso oi do abia lasi, a? Bema unai bamona, oi sibona oi nanadaia: ‘Dahaka dainai unai gaudia lau karaia? Egu tama sina ese lau idia doria dainai lau hebou bona haroro eiava Iehova lau hamoalea totona lau karaia, a?’ Oi sibona dekenai oi hamomokania “edena kara be namo, edena kara Dirava ia ura henia, bona edena kara be goeva momokani,” a?—Roma 12:2.
Oi Bapatiso be Namo Ena Badina
14. Baibel amo edena sivarai ese ia hahedinaraia, ta ia naria lasi, to ia bapatiso be namo?
14 “Dahaka ese egu bapatiso ia koua?” Unai henanadai be Etiopia tauna ese Filipo dekenai ia gwauraia, badina Filipo amo ia kamonai Iesu be Mesia. To Etiopia tauna be Baibel amo ia abia dibana be ia hegeregere dainai, ia laloparara Keristani kongrigeisen ida ia gaukara hebou be namo, bona unai ese ia hamoalea bada. (Kara 8:26-39) Unai hegeregerena, Iehova ese hahine ladana Lidia “ena lalona ia kehoa, bona ia ese Paulo ia kamonai henia” bena ia bona ena ruma bese taudia ese bapatiso idia abia. (Kara 16:14, 15) Danu, Paulo bona Sila be Filipi ai ia noho dibura tauna dekenai ‘Iehova ena hereva idia gwauraia’ neganai ia abia dae. Bena ia “bona ena ruma bese taudia ibounai danu nega tamona bapatiso idia abia.” (Kara 16:25-34) Unai dainai bema Iehova bona iena ura oi dibaia vadaeni, oi ura momokani ia oi hesiai henia, kongrigeisen lalonai oi be mai emu ladana namona, hanaihanai hebou dekenai oi lao bona oi haroro, dahaka ese emu bapatiso ia koua?—Mataio 28:19, 20.
15, 16. (a) Dahaka lalohadai kerere dainai matamata taudia haida ese bapatiso idia abia lasi? (b) Edena dala ai gwauhamata bona bapatiso karana ese matamata taudia ia gimaia diba?
15 Oi ura lasi oi bapatiso haraga badina oi laloa kerere ta oi karaia garina bena oi do idia hahemaoro henia, a? Bema unai bamona, mani inai oi laloa: Do oi ura lasi draiva laiseni oi abia badina oi gari nega ta aksiden do oi abia, a? Lasi! Unai dainai bema oi hegeregere vadaeni bapatiso oi abia totona, vadaeni oi bapatiso be namo. Oibe, bema Iehova dekenai emu mauri oi gwauhamatalaia bona oi ura Ia oi hesiai henia, unai ese oi do ia hagoadaia kara dika oi dadaraia totona. (Filipo 4:13, NW ) Matamata taudia e, namo lasi umui laloa bema bapatiso umui abia lasi, Dirava ese umui do ia hahemaoro henia lasi. Oi bada bona sibona emu abia hidi oi karaia diba neganai, herevana oi bapatiso eiava lasi to emu kara dainai Iehova ese oi do ia hahemaoro henia.—Roma 14:11, 12.
16 Tanobada hegegemadai Witnes taudia momo idia gwau, edia matamata negana ai bapatiso idia abia dainai, unai ese idia ia durua bada. Mani Western Europe ai ia noho mauri lagani 23 merona ita laloa. Ia gwau ena mauri lagani be 13 neganai bapatiso ia abia, unai ese ia ia durua ia naria namonamo bona “uhau edia lebulebu karadia”ese ia idia hamorua lasi totona. (2 Timoteo 2:22) Ia maragi neganai, ena tahua gauna be ful-taim hesiai tauna ai do ia lao. Hari ia be mai moale ida Iehova ena Witnes taudia edia brens opesi dekenai ia gaukara. Iehova hesiai henia dalana idia abia hidi matamata taudia ibounai, oi danu, ese hahenamo momo do umui abia.
17. Mauri ena kahana haida sibona lalonai ‘Iehova ena ura’ ita laloa be namo eiava? Gwauraia hedinarai.
17 Gwauhamata bona bapatiso amo ita hahedinaraia, iseda mauri ena kahana ibounai lalonai Iehova ena ura ita laloa be namo. Iseda gwauhamata ita hagugurua totona, iseda ‘nega ita haorea kava lasi.’ Edena bamona unai ita karaia diba? Bema guna anina lasi gaudia dekenai iseda nega ita haorea, namona be unai nega ita gaukaralaia Baibel ita stadilaia, hebou dekenai ita lao bona “Basileia ena Sivarai Namona” ita harorolaia. (Efeso 5:15, 16; Mataio 24:14) Iehova dekenai ita gwauhamata bona ita ura ia ita hesiai henia neganai, unai ese iseda mauri ena kahana ibounai do ia hanamoa. Hegeregere moale karadia bona miusiki namodia do ita abia hidi, bona aniani bona inuinu karadia dekenai ita naria namonamo. Bema Iehova ena taravatu idia utua lasi moale karadia ita abia hidi, unai amo vairai negai mauri do ita moalelaia diba ela bona hanaihanai. Iehova ena Witnes memero bona kekeni tausen momo ese oi idia hamaoroa diba, moale davaria dala namodia momo idia noho, to gau badana be unai moale karadia be ‘Iehova ena ura’ ida idia hegeregere.—Efeso 5:17-19.
‘Umui Danu Do Ai Lao’
18. Matamata taudia ese sibodia dekenai dahaka henanadai idia henia be namo?
18 Lagani 1513 B.C.E. amo ela bona Pentekoste 33 C.E. ai, Iehova be mai ena taunimanima tanobada ai bona ia ura idia be ia idia tomadiho henia bona ena hereva hamomokania eiava witnes taudia ai idia lao. (Isaia 43:12) Israela memero kekeni be unai bese lalonai idia vara. Pentekoste dinana amo, Iehova be mai ena “bese” tanobada ai—lauma Israela—“iena ladana idia abia taudia” unai. (1 Petero 2:9, 10; Kara 15:14, NW; Galatia 6:16) Aposetolo Paulo ia gwau Keriso “ia ura orea tamona ita do ia halaoa, ia sibona ena orea, do ita goevagoeva, bona iena kara namodia do ita karaia totona.” (Tito 2:14) Matamata taudia e, umui sibona umui tahua unai bamona taudia be edeseniai idia noho. Hari inai negai, daidia idia “kara maoromaoro,” Baibel ena hakaua hereva idia badinaia, idia be Iehova ena abidadama Witnes taudia, bona idia gwau Basileia sibona ese taunimanima edia noho do ia hanamoa? (Isaia 26:2-4) Kerisendom ena dubu bona dubu haida mani umui itaia, bena edia kara bona Baibel ese Dirava ena hesiai taudia momokanidia totona ia gwauraia kara, umui hahegeregerea.
19. Tanobada hegegemadai taunimanima milioni momo be dahaka idia diba momokani?
19 Tanobada hegegemadai taunimanima milioni momo—matamata taudia danu—be idia diba momokani Iehova ena Witnes taudia edia horoa orena taudia be unai “kara maoromaoro besena.” Bona idia ese unai lauma Israela taudia idia hamaoroa, ‘Umui danu do ai lao.’ (Sekaraia 8:23) Dirava ai guriguri henia bona ai ura momokani umui matamata taudia ese abia hidi umui karaia Dirava ena orea taudia huanai umui noho totona, bona “mauri do umui abia hidi”—mauri matamata Iehova ena tanobada matamata dekenai.—Deuteronomi 30:15-20; 2 Petero 3:11-13.
Riviu
• Hadibaia karana ena anina be dahaka?
• Iehova ese edena bamona hesiai gaukara ia abia dae?
• Keristani ruma bese lalonai idia tubu matamata taudia ibounai be dahaka abia hidi idia karaia diba?
• Dahaka dainai ta ia naria lasi, to ia bapatiso be namo?
[Pictures on page 26]
Daika do oi kamonai henia?
[Picture on page 28]
Edena dala ai gwauhamata bona bapatiso karana ese oi ia gimaia diba?
[Picture on page 29]
Dahaka ese oi ia koua bapatiso oi abia totona?