Inai Oi Diba, A?
Dahaka dainai Pontio Pilato be Kaisara ia gari henia?
Iuda tomadiho gunalaia taudia ese Roma ena Gavana Pontio Pilato idia doria Iesu ia hamasea totona, idia gwau: “Unai tau bema oi ruhaia, oi be Kaisara ena turana lasi!” (Ioane 19:12) Unai siri ai inai hereva, “Kaisara” be Roma ena Pavapava Tiberio ia herevalaia. Dahaka dainai Pilato be Tiberio Kaisara ia gari henia?
Tiberio Kaisara be edena bamona tauna? The New Encyclopædia Britannica ia gwau, Tiberio be “sibona ena ura ia laloa bada tauna, bona mai dagedage bada ida ena ura ia hagugurua.” Ia be lalohadai kerere momo tauna dainai, bema ia laloa ta be ia ia badinaia lasi, unai tauna be do ia hahisia bona hamasea. Unai Encyclopædia be ma ia gwau, “Tiberio ena negai idia noho histori idia torea taudia idia gwau, Tiberio be matabodaga bona dagedage kara dika rohorohodia ia moalelaia. Bena ia ura ta ia alaia, vadaeni do ia alaia nega danu ia gwauraia.”
Tiberio ena kara dika rohorohodia dainai, Pontio Pilato be Iuda tomadiho gunalaia taudia edia hereva ia kamonai neganai, ia be idia edia hereva ia abia dae bona oda ia henia Iesu idia hamasea totona.—Ioane 19:13-16.
Dahaka dainai Iesu ese iena aposetolo taudia edia aena ia huria?
Idaunegai, Israela taudia momo be dina ta ta ai gaukara idauidau idia karaia neganai, tamaka idia karaia lasi. To, ma haida be mai edia tamaka, to unai tamaka be mai varodia. Dala bona uma be kahu bona kopukopu gabudia dainai, nega momo taunimanima edia aena be idia miro.
Unai dainai, nega momo taunimanima be ruma dekenai idia vareai gwauraia neganai, edia tamaka be ruma murimurinai idia rakatania. Bona heabidae taudia be vadivadi taudia edia aena idia huria. Nega momo unai gaukara be ruma biaguna o hesiai tauna ta ese ia karaia. Baibel be unai kara idia karaia taudia haida edia sivarai ia herevalaia danu. Hegeregere, Aberahamo be ia idia vadivadi henia taudia dekenai ia gwau: “Lau ura ranu totona do lau boiboi, idia mailaia, emui aena huria totona. Bona inai au henunai umui laga-ani. Aniani sisina do lau mailaia, goada do umui abia.”—Genese 18:4, 5; 24:32; 1 Samuela 25:41; Luka 7:37, 38, 44.
Unai sivarai amo ita laloparara, dahaka dainai Pasova negana lalonai Iesu be iena hahediba taudia edia aena ia huria. Unai nega ai, ruma biaguna, hesiai tauna ta, eiava ena hahediba tauna ta be unai kara idia karaia lasi. Unai dainai, Iesu ese tauele bona disi ta mai ena ranu ia abia bona ena hahediba taudia edia aena ia huria neganai, ia be manau bona lalokau karana ia hahedinaraia.—Ioane 13:5-17.