Iseda Lalona ai Bona Tauanina ai Ita Goeva be Namo
‘Emui tauanina . . . boubou gauna bamona do umui henia, mai mauri bona mai helaga danu, Dirava umui dekenai do ia moale totona.’—ROMA 12:1.
BEMA tau ta ia ura Iehova Dirava ena hesiai gaukara ia karaia, gau badana be ena lauma dalanai bona ena kara dekenai ia goeva. Vadaeni, unai anina be ena lalona ai bona ena tauanina ai do ia goeva danu. Inai tanobada ena kara ia dika dainai bema taunimanima edia ura be unai kara idia rakatania Iehova ena hesiai gaukara idia karaia totona, gau badana be edia lalona bona edia kara idia haidaudia. Roma ena Keristen taudia ia tore henidia neganai, aposetolo Paulo ia gwau: “Unai dainai, lauegu varavara taudia e, Dirava ena bogahisihisi bada herea dainai umui lau noia, emui tauanina umui henia Dirava dekenai. Boubou gauna bamona do umui henia, mai mauri bona mai helaga danu, Dirava umui dekenai do ia moale totona. Inai bamona tomadiho momokani Dirava dekenai umui henia be namo. Inai tanobada taudia edia kara bamona do umui karaia lasi, to Dirava ese emui lalona do ia hagiroa, do idia matamata, bona idau momokani. Unai dekena amo Dirava ena ura be do umui diba momokani. Do umui diba edena kara be namo, edena kara Dirava ia ura henia, bona edena kara be goeva momokani.” (Roma 12:1, 2) Tauanina bona lalona idia goeva ena anina be dahaka?
Lalona ena Goeva
2 Dirava ese Taravatu ia do henia lasi neganai, kamonai tauna Iobu ese ia hahedinaraia, bema iseda matana bona iseda kudouna ita biagua lasi, idia ese ura bodagadia ita lalonai do idia havaraia. Ia gwau: “Lauegu matana dekenai taravatu lau atoa vadaeni. Unai dainai haneulato rami hebou be edena bamona lau laloa diba? Bema hahine ta ese egu lalona ia veria, . . . unai be kerere metau hereana, unai be kara dikana, hahemaoro taudia ese do idia hahemaorolaia.” (Iobu 31:1, 9-11) Bema iseda matana idia roharoha momo bona iseda kudouna ese dala maorona idia badinaia namonamo lasi, namona be iseda lalona ita sisiba henia, “lalo-parara korikori ia havaraia sisibana unai.”—Hereva Lada-isidia 1:3.
3 King David ena matana ese idia hakaua lao ela bona ia be Bataseba ida idia heudahanai. (2 Samuel 11:2, 4) Unai ese ia hahedinaraia, Iehova ese dagi badadia ia henidia taudia danu, bema edia lalona idia biagua lasi, kara dika lalonai idia moru diba. Iseda helalo dalana ita haidaua be reana mai ena hekwarahi bada. Unai bamona ita hekwarahi neganai, namona be Iehova ita guriguri henia mai iseda lalona ibounai ida, ita noia ita do ia durua. David be Bataseba ida idia karaia kererena amo ia helalo-kerehai murinai, ia guriguri, ia gwau: “Dirava e, kudou goeva be lau lalonai oi havaraia, bona lauma matamatana be lau lalonai oi atoa, ia gini goada gauna unai.”—Salamo 51:10.
4 Namona be Keristen elda taudia idia naria namonamo, ura kereredia ese edia lalona do idia ania loulou bena kara dika rohorohodia do idia karaia garina. (Iakobo 1:14, 15) Paulo ese Keristen elda ta ladana Timoteo ia tore henia, ia gwau: “Lauegu oda ena anina korikori be, lau ura lalokau do ia vara, laloa goevagoeva, laloa maoromaoro bona abidadama korikori dekena amo.” (1 Timoteo 1:5) Momokani, elda ta be ena lauma gaukaradia ia karaia noho lalonai bema ena matana bona ena kudouna ese lebulebu karadia idia laloa noho, iena abidadama be abidadama korikorina lasi.
5 Namona be ita Keristen taudia iboudiai ita goada karaia, iseda lalona idia goeva totona. Anina be, muvini piksa dikadia, TV program dikadia bona buka dikadia, iseda lalona idia hakererea gaudia iboudiai amo do ita siri. Iseda lalona idia goeva totona, namona be “momokani gaudia iboudiai, . . . maoromaoro gaudia iboudiai, goevagoeva gaudia iboudiai” ita laloa toho. Aposetolo Paulo be ma ia gwau: “Kara namodia iboudiai bona hereva amo ita hanamoa diba gaudia iboudiai, be umui laloa noho.”—Filipi 4:8, NW.
Tauanina ena Goeva
6 Ena be taunimanima ta ena kara bona ena tauanina idia goeva, to reana Dirava ia badinaia lasi; to Dirava ia badinaia tauna ena kara bona ena tauanina idia goeva be gau badana. Mose ena Taravatu ese lepra gorerena ia hadikadia rumadia hagoevadia dalana bona kara idauidau dainai idia miro taudia edia digudigu dalana ia gwauraia hedinarai goevagoeva. (Levitiko, karoa 14 bona 15 itaia.) Israel taudia iboudiai ia haganidia do idia helaga. (Levitiko 19:2) Buka ta ladana Insight on the Scriptures ia gwau: “Dirava ese [Israel taudia] dekenai taravatu ia henidia aniani dekenai, tauanina dekenai, bona kara goeva dekenai, bona unai taravatu dainai idia diba idia be bese idauna bona Dirava vairanai idia be helaga.”—Volume 1, rau 1128.
7 Ena be Iehova ena Witness taudia be Babulono ena tomadiho koikoi ena miro amo idia goeva bona kara mirodia be idia bogaragidiai idia abia dae lasi, to sekit naria taudia haida edia ripoti ese idia hahedinaraia, haida be tauanina dalanai idia goeva lasi bona edia gau idia atodia namonamo lasi. Namona be Keristen taudia iboudiai ese Betele rumadia naridia karadia idia tohotohoa, unai ruma ena ladana ena anina be “Dirava ena Ruma.”
8 Watch Tower Society ena hedikwota dekenai eiava ena branch ta dekenai, ta be Betele oreana tauna ta ai ia lao neganai, buklet ta idia henia, Hakaua Oreana ese idia hegaegaelaia gauna unai. Unai buklet ese ia hadibaia ena gaukara be edena bamona do ia karaia bona sibona ena kara edena bamona do ia naria namonamo. Hereva kwarana ta be inai: “Daiutu Naria Dalana bona Goeva Karana”; unai hereva henunai ia gwau: “Betele dekenai idia noho taudia be tauanina ai, kara ai, bona lauma ai idia goeva momokani be namo. Namona be Betele taudia iboudiai idia naria namonamo, idia sibodia do idia goeva, bona edia daiutu danu do idia goeva totona. Unai ese ia durudia idia gorere lasi totona. Ta ia miro ena badina maorona ta ia noho lasi. Namona be dina iboudiai oi digudigu. . . . Oi aniani gwauraia neganai oiemu imana oi huria guna be gau badana, bona ai ura umui ibounai be unai bamona do umui karaia. Emu imana oi huria eiava oi digudigu murinai, besini eiava digudigu gabuna be ranu amo oi hagoevaia be namo, oiemu bamona bona ruma hagoevaia hahinena do oi hahekwarahidia garina.”
9 Betele Rumadia lalodiai, mei rumadia idia hagoevadia loulou dainai idia be nega ibounai idia goeva momokani, bona ima huria besini idia noho, mei rumadia ai idia lao taudia be maoromaoro edia imana do idia huria totona. Betele taudia idia hamaorodia namona be mei rumana idia rakatania neganai ia goeva, anina be do idia sekea namonamo, ranu ese kukuri ia arua oho eiava lasi. Unai dala amo idia ese gabeai mei rumana dekenai do ia lao tauna eiava ruma ia hagoevaia hahinena idia durua. Vadaeni, namona be Keristen ruma bese iboudiai ese unai bamona taravatu namodia, lalokau taravatudia, idia badinaia be namo, ani?
10 Momokani, tano idauidau ai taunimanima edia noho be idau. Gabu haida dekenai, taunimanima edia ruma lalodiai digudigu gabudia be lasi. To Keristen tataudia bona hahinedia momo herea ese sopu bona ranu idia davaria diba, unai amo sibodia edia tauanina bona edia natudia edia danu idia hagoevaia loulou diba.a Tanobada dekenai ruma momo lalodiai kukuri arua oho ranuna ena paipa be lasi. To Dirava ese Israel taudia ia oda henidia, edia kukuri be tano lalonai do idia guria, edia tuari taudia edia kamepa dekediai danu. (Deuteronomi 23:12, 13) Momokani, Iehova ese ena taravatu amo kamepa noholaia taudia ia haganidia, edia dabua do idia huria loulou, do idia digudigu loulou, gorere ena toana do ia hedinarai neganai hanamoa dalana do idia tahua haraga, mase tauanidia dekenai do idia naria namonamo, bona dala do idia karaia, edia ranu bona edia aniani do idia goeva totona. Unai taravatu iboudiai ese unai bese taudia idia durudia idia gorere lasi totona. Vadaeni, Iehova ena orea taudia hari inai nega lalonai be unai bamona idia goeva be namo, ani?—Roma 15:4.
Ruma bona Motuka Hagoevaia
11 Iseda ruma, herevana idia be davana maragi gaudia, to idia goeva diba, bona iseda gau be idia lalodiai ita atodia namonamo diba. Unai ia vara totona, namona be ruma taudia ese edia dabua, buka, pepa, magasin, bona unai bamona gaudia ma haida be ruma lalonai idia negedia kava lasi, bena ruma hahinena be hora momo lalodiai ena haroro eiava unai bamona gaukarana ma ta do ia karaia diba, badina be unai gau idauidau atoa namonamo gaukarana dekenai hora momo ia haoredia lasi. Betele lalonai, ena be ruma naria hahinedia ese ruma idia hagoevaia, to Betele taudia ta ta iboudiai idia haganidia, dabai edia mahuta patana do idia hamaoromaoroa bona edia kohu be edia daiutu lalodiai do idia atodia namonamo guna bena do idia rakatania. Iseda Kingdom Hall ita moalelaia, badina be idia goeva, bona idia lalodiai kohu idia atoa namonamo dainai. Namona be iseda ruma danu ese idia hahedinaraia ita be Iehova ena orea goevana bona helagana ena taunimanima!
12 Hari inai nega lalonai Iehova ena Witness taudia momo ese motuka idia gaukaralaia, hebou dekenai bona haroro gabudia dekenai idia lao totona. Tano haida dekenai, motuka lasi taudia be idia hekwarahi bada Iehova ena hesiai gaukara lalonai. Unai dainai namona be iseda motuka edia toana idia namo bona idia goeva, iseda ruma hegeregeredia. Momokani, Keristen taudia be hora momo lalodiai edia motuka naridia karadia idauidau idia karaia diba lasi, tanobada taudia haida hegeregeredia. To ena be Iehova ena hesiai taudia be unai bamona idia kara lasi, to namona be edia motuka idia goeva bona idia namo. Motuka ena lalona be nega sisina lalonai idia hagoevaia diba. Elda taudia bona kongregesen ena hesiai taudia ese edia motuka amo pablisa be haroro totona idia abidia lao neganai, namona be unai dekenai idia naria namonamo, bena tadikaka ese edia kara do idia tohotohoa diba. Witness tauna ta ese kamonai matamata taudia be hebou dekenai laohaidia totona iena motuka lalonai ia udadia neganai, bema iena motuka ia miro eiava gau idauidau be ia lalonai ia atodia namonamo lasi, unai ese hereva momokani oreana ena toana ia hadikaia diba.
13 Unai hegeregerena, bema dala ita tahua iseda tauanina bona iseda ruma bona iseda motuka idia goeva totona, Iehova ena orea goevana taudia hegeregeredia ita ese ia do ita hanamoa.
Tomadiho Totona Ita Goeva
14 Israel lalonai, Taravatu hegeregerena idia goeva taudia mo sibodia idia tomadiho diba; unai taravatu idia utua taudia edia davana be mase. Iehova ese Mose bona Aaron ia hamaorodia, ia gwau: “Umui ese Israel taudia be edia miro amo do umui hagoevadia, lauegu kalaga helagana, idia bogaragidiai ia noho dubuna, do idia hamiroa, bona edia miro ai do idia mase garina.” (Levitiko 15:31) Kara Dika Boubouna Dinana ai, Dirava ena oda hegeregerena hahelaga tauna badana be ranu lalonai ia digu nega rua. (Levitiko 16:4, 23, 24) Kapa besini ta be kalaga helagana dekenai idia atoa, bona gabeai kapa tanika bada hereana be dubu helagana dekenai idia atoa, unai gau be hahelaga taudia edia hurihuri gabuna; unuseniai idia digu guna bena murinai boubou gaudia be Iehova idia henia. (Esodo 30:17-21; 2 Sisiga 4:6) Israel taudia oredia be edena bamona? Bema Taravatu ta idia utua dainai idia miro, tomadiho karana ta idia karaia diba lasi ela bona Taravatu hegeregerena idia be sibodia idia hagoevaia lou. (Numera 19:11-22) Unai ibounai ese ia hahedinaraia goevagoeva, helaga Diravana, Iehova, idia tomadiho henia taudia edia tauanina idia goeva be gau badana.
15 Momokani, Iehova ena orea taudia hari inai nega lalonai be ia ese ia haganidia lasi animal be tanobada dubuna ta dekenai do idia bouboulaidia. Mose ena Taravatu henunai idia karaia boubou karadia be ia ese ia hadokodia, bona edia gabunai “Keriso ese . . . iena tauanina nega tamona sibona boubou gauna ia halaoa.” (Heberu 10:8-10) Ita ese ‘mai Lauma bona mai momokani danu Tamana ita tomadiho henia.’ (Ioane 4:23, 24) To unai anina be, ita dekenai boubou gaudia be lasi iseda helaga Diravana, Iehova do ita henia, a? Momokani, Dirava ese Israel taudia ia haganidia idia goeva totona, to unai hahegani be mai anina ita dekenai a?
16 Malaki ena peroveta herevana ese ia hahedinaraia horoa Keristen taudia, dokona negana lalonai tanobada dekenai idia noho taudia, be Dirava ese do ia hagoevadia, dubu helagana lalonai do idia gaukara totona. Iehova ena Witness taudia edia sivarai ese ia hahedinaraia lagani 1918 lalonai unai bamona ia hagoevadia matamaia. Lagani 1919 amo ema bona harihari, horoa orena taudia ese ‘momokani boubou gaudia be Iehova idia henia mai edia kara maoromaoro ida.’ bona edia “boubou gauna” be ‘Iehova ese ia moalelaia.’ (Malaki 3:3, 4) Unai dainai, idia ese “boubou gaudia bona harihari gaudia helagadia, Dirava do ia abia dae gaudia ia dekenai [idia] henia, Iesu Keriso ena ladana dainai.” (1 Peter 2:5) Aposetolo Paulo ia gwau: “Ia dainai ita be dina dina iboudiai Dirava hanamoa karana be boubou gaudia bamona do ita henia; iseda uduna bibinadia ese iena ladana do idia hanamoa taunimanima vairadiai.”—Heberu 13:15, NW.
17 Horoa oreana taudia ia boiridia dubu ena hahelaga gaukarana do idia karaia totona, to Dirava ese “hutuma bada herea” taudia be unai gaukara karaia totona ia boiridia lasi, to idia ese iena lauma dubu helagana ena magu lalodiai, “dina bona hanuaboi . . . [Iehova] ena hesiai gaukara idia karaia noho.” (Apokalupo 7:9, 10, 15) Ita diba, Israel taudia oredia, hahelaga dagina idia abia lasi taudia, be Taravatu hegeregerena idia goeva be namo, kalaga helagana dekenai do idia tomadiho totona, eiava gabeai, dubu helagana dekenai do idia tomadiho totona. Unai hegeregerena, bema mamoe idaudia ena hutuma bada herea taudia idia ura dubu helagana dekenai hesiai gaukara do idia karaia, bona ‘Dirava ena ladana hanamoa karana boubou gauna bamona do idia henia,’ orena taudia ida “ena ladana be taunimanima vairadiai do idia hanamoa” totona, vadaeni, namona be edia tauanina ai, edia lalona ai, edia kara ai, bona lauma dalanai idia goeva be namo.
Idia Goeva Haroro Gaukara bona Hebou Totona
18 Unai ena anina be dahaka? Anina be ruma ta ruma ta gaukara lalonai, dala dekenai, eiava ta ena ruma dekenai, iseda tauanina idia goeva lasi bona dabua namona ita karaia lasi neganai bema Iehova ena ladanai ita hereva, unai be maoro lasi, bona Iehova matauraia karana lasi. Unai dainai, namona be unai bamona kara dekenai ita naria namonamo, bena Iehova ena hesiai taudia, iena ladana be idia dekenai ia noho taudia, hegeregeredia do ita karaia. Ena be iseda dabua be davana bada gaudia lasi, to namona be idia goeva, bona mai edia toana namona, Iehova Dirava ena hesiai gaukara idia karaia tataudia bona hahinedia edia toana hegeregerena. Namona be iseda tamaka edia toana idia namo. Unai hegeregerena, hebou iboudiai dekenai, Kongregesen Buka Stadi dekenai danu, namona be iseda tauanina idia goeva bona dabua namodia ita atoa mai eda hemataurai ida.
19 Haroro gaukara ita karaia noho lalonai bona iseda hebou dekenai ita lao negadiai, bema iseda tauanina idia goeva bona iseda dabua idia goeva bona edia toana be namo, unai dala amo ita ese ‘hairai bona mataurai Sivarai Namona dekenai ita havaraia. Inai ita hadibaia Sivarai Namona be iseda Hahemauri Tauna Dirava ena.’ (Tito 2:10) Taunimanima momo ese iseda goeva bona iseda toana namona idia laloa bada, bona unai dainai Iehova ena palani, ia ese guba matamatana bona tanobada matamatana do ia havaraia sivaraina unai, ita harorolaia neganai, be idia kamonai henia vadaeni.—2 Petero 3:13.
20 Iehova ena kara maoromaoro tanobada matamatana ia kahirakahira mai lalonai, namona be ita iboudiai ese iseda lalona bona iseda kara do ita tahua namonamo, bema kerere haida idia noho namona be ita hamaoromaorodia. Paulo ia gwau: “Umui emui laloa ia do goada lasi dainai lau be taunimanima edia laloa bamona lau hereva noho. Guna neganai umui ese kara dika idauidau ibounai bona lebulebu ena hesiai gaukara umui karaia momokani. To harihari umui ese mai emui lalona ibounai kara maoromaoro ena hesiai gaukara do umui karaia, Dirava ena kara helaga abia totona.” (Roma 6:19) Hari inai nega lalonai ita be lauma dalanai bona tauanina dalanai ita goeva neganai, unai ese huahua namona ia havaraia, “gau namona umui davaria, unai be kara helaga, bona iena dokona be mauri hanaihanai.” (Roma 6:22) Unai dainai, namona be, ‘iseda helaga Diravana, Iehova ena hesiai gaukara ita karaia noho lalonai, iseda lalona ai bona iseda tauanina ai do ita goeva.’—Roma 12:1.
[Footnote]
a Heduru hereva ma haida oi diba totona namona be sivarai ta ladana “Kara Goeva Badinaia Karana” be Noga! 2/1989 gauna, rau 9-13 oi itaia.
Inai Oi Laloatao, A?
◻ Iseda matana bona kudouna be kara bodaga dekenai edena bamona ita idia veria diba?
◻ Israel taudia ese Iehova ena taravatu goeva karana amo idia badinadia neganai, dahaka hahenamo idia davaria?
◻ Dahaka dainai Keristen ruma bese iboudiai ese Betele dekenai idia badinaia sisibana idia tohotohoa be namo?
◻ Edena negadiai iseda tauanina bona dabu toana ita laloa bada be gau badana?
◻ Dahaka dainai Iehova ena hesiai taudia idia ura edia ruma bona motuka idia goeva noho?
[Study Questions]
1. Paulo ia hereva hegeregerena, dahaka dainai iseda lalona bona tauanina idia goeva be gau badana?
2. Iseda matana bona kudouna be edena bamona ita idia veria diba kara bodaga ita karaia totona, bona dahaka do ita karaia unai kara dadaraia totona?
3, 4. (a) David bona Bataseba edia kara amo dahaka ita diba, bona dahaka ita karaia iseda lalohadai dikadia ita haidaua totona? (b) Dahaka dainai Keristen elda taudia idia naria namonamo be gau badana?
5. Iseda lalona idia goeva noho totona dahaka do ita dadaraia?
6. (a) Levitiko bukana amo Israel taudia iboudiai be tauanina dekenai idia goeva totona dahaka hahegani idia abia mani oi gwauraia. (b) Dahaka dainai unai taravatu idia abia?
7. Namona be Iehova ena Witness orea edia kara be edena bamona, to sekit naria taudia haida edia ripoti ese dahaka idia hahedinaraia?
8, 9. (a) Gaukara totona Betele lalonai taunimanima idia vareai matamaia neganai dahaka sisiba idia henidia? (b) Dahaka dainai Keristen ruma bese iboudiai be Betele dekenai idia badinaia haheganina idia tohotohoa be namo?
10. (a) Bema oiemu ruma lalonai digudigu gabuna be lasi, oi bona emu natudia umui goeva noho diba, a? (b) Israel lalonai dahaka taravatu idia noho idia goeva noho totona, bona hari inai negai unai ese Iehova ena Witness taudia edena bona ia durudia diba?
11. (a) Ena be ita Keristen taudia iseda ruma be davana bada gauna lasi, to namona be hanaihanai ena toana be edena bamona? (b) Betele taudia iboudiai ese sisiba idia abia dahaka idia karaia totona?
12, 13. (a) Iseda motuka be Iehova ena hesiai gaukara lalonai ita gaukaralaia neganai, dahaka sisiba ita badinaia be namo, bona ita badinaia totona iseda nega bada ita halusia, a? (b) Dahaka dainai iseda tauanina, iseda ruma, bona iseda motuka do idia goeva noho be namo?
14. Israel lalonai dahaka taravatu idia badinadia edia tomadiho lalonai idia goeva totona, bona unai taravatu dainai dahaka ita diba?
15. Dahaka dainai hari ita ese animal ita bouboulaidia lasi, bona henanadai haida be dahaka?
16. Edena bamona ita diba lagani 1918 amo Malaki 3:3, 4 ena peroveta herevana horoa Keristen taudia dekenai ia guguru, bona Iehova dekenai dahaka boubou gauna idia henia diba?
17. Ena be “hutuma bada herea” be hahelaga oreana taudia lasi, to dahaka dainai edia tauanina, edia lalona, edia kara, bona lauma dalana dekenai idia goeva be gau badana?
18. Ruma ta ruma ta gaukarana ai bona hebou dekenai ita lao neganai iseda tauanina, dabua, bona tamaka idia goeva ita laloa bada, a?
19. Ita be Keristen haroro taudia, bona iseda tauanina bona dabua toadia idia namo neganai, lauma dalanai dahaka hahenamo ita abia?
20. Iseda lalona bona iseda tauanina idia goeva neganai unai ese dahaka huahua namodia ia havaraia?
[Picture on page 19]
“Betele dekenai oi gaukara totona, gau badana be tauanina ai, kara ai bona lauma dalanai oi goeva noho”
[Picture on page 20]
Sinana ese nega bada herea do ia negea ena ruma bese taudia idia negea kava gaudia ia atoa namonamo totona be namo, a?
[Picture on page 21]
Miniti 10 lalonai, motuka oi hagoevaia bada herea diba