Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • w95 9/15 rau 20-23
  • Dirava Badinaia Famili Gunadia—Iseda Nega Ena Haheitalai

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Dirava Badinaia Famili Gunadia—Iseda Nega Ena Haheitalai
  • 1995 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Sinado maragidia
  • Inai Bamona Atikol
  • Kwarana Dagina​—Hekwarahi Gauna, A?
  • Kara ta Idia Karaia
  • Tama Ena Hahediba Gaukara Mose Ena Taravatu Henunai
  • Sina Bona Natu Iuda Besena Lalonai
  • Iseda Nega Ena Haheitalai
  • Iehova Ena Lalokau Karana Ruma Bese Totona
    1992 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Emui Ruma Bese Idia Roho Mauri Totona Umui Gaukara Goadagoada
    1994 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Ruma Bese ena Mauri Namona
    Mauri Hanaihanai Paradaiso Lalonai
  • Emu Ruma Bese Hamoalea Dalana
    Baibel be Dahaka ia Hadibaia?
Ma Haida Itaia
1995 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
w95 9/15 rau 20-23

Dirava Badinaia Famili Gunadia​—Iseda Nega Ena Haheitalai

FAMILI​—United Nations ia ura tanobada ibounai ese do idia laloa bada. Edena bamona ia karaia? Lagani 1994 be “Famili ena Intenesenel Laganina” ia gwauraia dalana amo. Ena be tanobada ena lohia taudia, taunimanima edia noho dalana idia stadilaia taudia, bona famili kaunsolo taudia ese edia lalohisihisi idia hahedinaraia haraga badina natudia havaraia kava karana bona headava hadokoa karana idia bada idia lao dainai, to hanamoa dalana namona ta idia havaraia lasi.

Baibel dekenai famili edia hekwakwanai hanamoa dalana ia noho, a? Taunimanima haida idia laloa Baibel be ia hegeregere lasi hari inai nega ena famili durua totona. Badina ia be lagani momo gunanai Middle East tanona ai, edia kara hegeregerena ai idia torea. Tanobada ena kahana momo dekenai, taunimanima edia mauri be Baibel negadia edia mauri amo ia idau vaitani. Ena be unai bamona idia laloa, to Baibel be Iehova Dirava, famili ibounai edia ladana be ia amo idia abia tauna, ese ia torea. (Efeso 3:​14, 15; 2 Timoteo 3:16) Baibel be dahaka ia hereva famili edia hekwakwanai dekenai?

Iehova ia diba dahaka ese famili taudia edia mauri do ia hamoalea bona ia hanamoa. Unai dainai, iena Hereva, Baibel unai be famili totona mai ena hereva namodia, bona sisiba haida danu. Baibel lalonai Dirava ena taravatu idia badinaia famili edia haheitalai idia noho danu. Unai dainai, idia gaukara hebou namonamo bona idia moale. Baibel ena nega lalonai idia noho famili edia mauri ita itaia bona idia amo dahaka ita dibaia diba, mani ita tahua.

Kwarana Dagina​—Hekwarahi Gauna, A?

Famili lalonai kwarana dagina mani ita laloa. Guna negadiai, tatau hegeregere Aberahamo, Isako, bona Iakobo be idia abidia dae “iduhu kwarana taudia.” (Kara 7:​8, 9; Heberu 7:4) Ralph Gower ena buka ladana, The New Manners and Customs of Bible Times lalonai, ia gwau: “Famili be . . . tamana ta ese ia lohiaia ‘basileia maragina.’ Ia ese adavana, natuna, tubuna, bona hesiai taudia​—iena ruma taudia ibounai ia lohiadia.” Momokani, iduhu kwarana taudia ese edia natuna tataudia edia famili idia biagua danu.​—Genese 42:37 itaia.

Unai ese tatau be gwaumaoro ia henia edia adavadia bona natudia idia hahisidia totona, a? Lasi vaitani. Momokani, Dirava ese hahine ginigunana, Eva ia hamaoroa, ia gwau: “Oiemu adavana do oi ura henia noho, bona ia ese oi do ia biagua.” (Genese 3:16) Unai hereva ese headava hahine edia mauri ia gwauraia, to ia ese Dirava idia tomadiho henia taudia huanai do idia vara gaudia ia gwauraia lasi. Dirava idia gari henia tatau ese Iehova ena ura do idia laloatao. Hahine be Iehova ese “tau dekenai durua tauna” ia karaia, ia be hesiai hahinena lasi. (Genese 2:20) Guna negadia ai, dirava idia gari henia tatau ese edia dagi idia gaukaralaia kerere lasi badina idia diba idia be Dirava henunai bona idia karaia gaudia dainai do ia kota henidia. Dirava idia gari henia iduhu kwarana taudia ese edia adavadia bona natudia be hesiai taudia bamona idia kara henidia lasi to idia dekenai lalokau korikorina idia hahedinaraia.

Natu ese idia abia lalokau toana be Genese 50:23 (NW) lalonai ia hedinarai. Unuseniai Iosepa ena tubudia be inai bamona ia gwauraidia: “Idia be Iosepa ena tuina latanai idia vara.” Anina be Iosepa ese unai natudia ia abidia dae iena tubudia, to ena anina ma ta be ia ese mai lalokau ida maragidia danu ia gadara, iena tuina latanai. Hari inai negai danu, tama ese edia natudia unai bamona idia gadara henidia be namo.

Dirava idia gari henia iduhu kwarana taudia ese lauma dalanai edia famili idia naridia danu. Noa be abata murinai lagatoi amo ia diho neganai, “Noa ese boubou patana Dirava dekenai ia haginia . . . boubou gauna totona.” (Genese 8:20; Iobu 1:6 itaia.) Mai abidadama iduhu kwarana tauna, Aberahamo be iena famili taudia dekenai hadibaia herevadia ia henia be haheitalai namona. Ia ese ‘iena natudia bona iena tubudia dekenai Iehova ena taravatu ia hadibaia namonamo. Vadaeni, idia ese Iehova ena taravatu do idia kamonai henia, kara maoromaoro bona kara namona dekenai.’ (Genese 18:19) Mai lalokau ida kwarana dagina idia gaukaralaia dainai famili taudia be tauanina bona lauma dalanai idia goada.

Hari, Keristani tatau ese unai haheitalai idia tohotohoa. Tomadiho dalana ai edia kwarana dagina idia gaukaralaia, bona edia haheitalai namona amo edia famili idia durua Dirava ena taravatu idia badinaia totona. (Mataio 28:​19, 20; Heberu 10:​24, 25) Iduhu kwarana taudia bamona, Keristani tatau bona tama be nega idia henia edia famili taudia dekenai hadibaia hereva gwauraia totona.

Kara ta Idia Karaia

Iduhu kwarana tauna, Iakobo be iena ravana dekenai ena abitorehai davana ia henia ore neganai, ia gwau: “Hari be nega ia ginidae vadaeni, egu adavana bona natuna kohu momo do idia davaria totona do lau gaukara hamatamaia.” (Genese 30:30) Tama iboudiai bamona, Iakobo be iena famili edia tauanina gaudia ia laloa momo, bona ia gaukara goada ia naridia totona. Genese 30:43 ia gwau: “Iakobo be kohu momo tauna momokani ia lao. Iena mamoe bona nani be momo herea, iena hesiai tatau bona hahine, kamelo bona doniki danu idia momo herea.”

Lagani haida murinai, Iakobo be Kanana tanona dekenai ia noho neganai, ia diba lasi iena natuna kekeni, Daina, be Dirava idia diba lasi Kanana kekenidia danu ia hebamo noho.a (Genese 34:1) Bona iena bese lalonai dirava idaudia tomadiho gaudia idia noho ia diba neganai gau ta ia karaia lasi. To gabeai, Kanana tauna ta ese Daina ia hadikaia murinai, Iakobo ese kara ta ia karaia. Ia gwau: “Idau dirava umui dekenai idia noho gaudia umui negea, umui sibona umui hagoevaia, dabua miro lasi umui karaia.”​—Genese 35:​2-4.

Namona be Keristani tama ese lauma dalanai edia famili idia naria namonamo. Bema famili ena goada lauma dalanai idia hadikaia gaudia hegeregere, matabodaga idia sivarailaia bukadia eiava miusiki dikadia idia noho, kara ta ia karaia be namo.

Mai abidadama hahinedia hegeregere, Sara, Rahela, bona Rebeka ese edia famili edia kara idia biagua danu. Ena be idia be edia adavadia henunai idia noho, to unai ese ia koudia lasi, bema ia hegeregere neganai, namo totona kara ta idia karaia. Hegeregere, Esodo 4:​24-26 lalonai ita ia hadibaia, Mose be ena famili ida Aigupito dekenai idia lao noho neganai, “Lohiabada [“Iehova ena aneru,” Septuagint] be Mose ena vairana dekenai ia gini, ia ese Mose (Mose ena natuna mero) do ia alaia gwauraia.” Unai ia hahedinaraia Mose ena natuna be Iehova ese ia hamasea gwauraia badina Mose ese natuna ena kopina ia utua lasi. Sipora ia kara haraga bona ena natuna mero ena tauanina ia utua. Vadaeni, aneru ese mero ia hamasea lasi. Hari danu, bema ia hegeregere neganai, Keristani hahine ese kara ta idia karaia diba.

Tama Ena Hahediba Gaukara Mose Ena Taravatu Henunai

Lagani 1513 B.C.E. ai, Israela besena lalonai iduhu kwarana dagina ia ore. (Esodo 24:​3-8) Tama be famili ena kwarana dagina idia do huaia noho. To, Dirava ese Mose dekenai Taravatu ia henia bona idia abidia hidi diadi taudia ese idia naridia neganai, famili ena taravatu be unai Taravatu henunai ia noho. (Esodo 18:​13-26) Levi helaga taudia ese tomadiho ena boubou gaukarana idia naria. To, tama be do mai edia maduna badana. Mose ia gwau: “Inai Taravatu, hari dina umui dekenai lau henia gaudia do umui laloaboio lasi. Umui emui natudia dekenai inai Taravatu do umui hadibaia goada, ruma dekenai umui noho neganai, bona dala dekenai umui raka neganai. Bona umui hekure noho, o umui gaukara noho neganai, inai Taravatudia do umui herevalaia.”​—Deuteronomi 6:​6, 7.

Taravatu lalonai aria haida hegeregere, Pasova idia karaia bona unai bamona aria haida negadiai eiava ma nega ta ai, tama ese natudia idia hadibaia diba. Pasova dinana, Nisana 14, ia mai kahirakahira neganai, Iuda famili taudia be Ierusalema dekenai do idia lao dainai idia hegaegae. (Deuteronomi 16:16; Luka 2:41 itaia danu.) Idia hegaegae noho lalonai, natudia ibounai be idia moale bada. Edia laolao be mai ena moale bada danu. Unai nega ai medu dinadia idia ore, bona dina ena siahu ese keru hodahodana ia hasiahua. Heremona Ororona ena sinou ia veve neganai, Ioridane Sinavai ia honudae.

Idia laolao neganai, tama ese edia natudia dekenai idia hanaia gabu idauidau edia ladana idia hadibaia, bona unai gabu dekenai idia vara gaudia idia hamaorodia. Unai gabu haida be reana Ebala bona Gerisema Ororodia, unuseniai Mose ese Taravatu ena hahenamo bona ena hadikaia herevana ia duahia. Bona Betele danu, unuseniai Iakobo ena nihi lalonai ia ese vadavada ta ia itaia, tano dekena amo ia daekau lao guba. Mai moale ida idia herevahereva! Idia laolao noho lalonai, gabu ma haida amo loaloa taudia idia mai bona edia famili ida idia laolao hebou, bona idia hahegoada hebou.

Edia laolao dokona ai, Ierusalema, “hairai herea gabuna” ai idia ginidae. (Salamo 50:2) Alfred Edersheim ia gwau: “Tomadiho totona idia lao taudia momo be reana hanua murimurina ai idia kamepa. Hanua lalonai idia noho taudia be haida ese mai lalokau ida idia abidia dae.” Oibe, Heberu matamata taudia ese edia tadikaka edia lalokau bona heabidae karana idia mamia. Hari inai nega lalonai, lagani ta ta lalonai Iehova ena Witness taudia edia hebouhebou negadia ai danu unai bamona ia vara.

Vadaeni, Nisana 14 ia ginidae. Pasova boubou ena animal idia alaia bona hora haida lalonai idia gabua. Hanuaboi malokihi kahirakahira ai famili taudia ese mamoe, muramura lasi paraoa bona au rau iditadia danu idia ania. Kastom hegeregerena, mero do ia henanadai: “Inai tomadiho karana ena anina be dahaka?” Bena tamadia ese do idia hadibaia, idia gwau: “Inai be Lohiabada ena Pasova boubou ena kara, Aigupito dekenai ia ese Israela taudia edia ruma ia raka hanaia lao, Aigupito taudia sibona mo ia alaia mase, bona iseda taudia ibounai ia hamauria.”​—Esodo 12:​26, 27; 13:8.

Israela ena King Solomona ia gwau: ‘Kiri be mai ena nega bona mavaru danu be mai ena nega.’ (Hadibaia Tauna 3:4) Israela natudia be nega idia henidia idia gadara totona. Iesu Keriso be maketi gabudia dekenai maragidia idia gadara ia raraia. (Sekaraia 8:5; Mataio 11:16) Bona vaia edia kara, mai edia kohu tama sina ese moale karadia idia hegaegaelaia bona famili taudia ese ane idia abia, idia mavaru bona aniani idia moalelaia hebou. (Luka 15:25) Unai hegeregerena, hari danu, Keristani tama sina ese moale karadia namodia bona hebamo namodia idia hegaegaelaia diba edia natudia totona.

Sina Bona Natu Iuda Besena Lalonai

Mose ena Taravatu henunai sina edia maduna be dahaka? Aonega Herevadia 1:8 ia gwau: “Lauegu natuna e, oiemu tamana bona sinana, edia hadibaia hereva do oi kamonai henia.” Iena tau ena siahu henunai, Dirava ena hahegani hegeregerena ai, Iuda hahinena ese ena famili lalonai iena maduna ia huaia. Ia buruka neganai, iena natudia ese do idia matauraia.​—Aonega Herevadia 23:22.

Sina ena maduna be bada danu, natudia hadibaia gaukarana dekenai. Ia sibona ese beibi ia naria ela bona beibi ese rata ia rakatania, unai amo sina bona natu be idia hetura namo herea. (Isaia 49:15) Tama ese natudia meromero be gaukara ta ia hadibadia neganai, sina ese natudia kekeni dekenai ruma gaukara ia hadibadia. Sina edia kara be mai anina bada natudia memero edia mauri lalonai danu. Hegeregere, king Lemuela, ena sinana ese “peroveta hereva be iena natuna dekenai ia hadibaia” dainai ia aonega.​—Aonega Herevadia 31:1.

Iuda hahine namona be mai moale ida “iena famili ia naridia namonamo noho.” Aonega Herevadia 31:​10-31 ia hahedinaraia, ia ese ruma gaudia ia hoidia, tano ia hoidia, bona bisinesi maragina ia haheaua danu. Ena hahine ia ura henia bada tauna dekenai, ena adavana be “davana bada herahera nadi, edia namo ia hereaia”!

Iseda Nega Ena Haheitalai

Baibel negadia ai, famili lalonai idia huaia maduna idauidau ese famili taudia edia tubu tauanina bona lauma dalanai ia naria. Tama ese edia kwarana dagina do idia gaukaralaia mai lalokau ida edia famili hanamoa totona. Idia ese tomadiho karana idia gunalaia. Tama bona sina ruaosi ese edia natudia idia laloa bada​—idia hadibadia, nega tamona idia guriguri, bona idia totona moale karadia idia hegaegaelaia. Dirava idia badinaia sina be heduru hahinedia namodia, edia adavadia edia kwarana dagina idia matauraia, to edia famili durua totona kara haida idia karaia danu. Kamonai natudia ese edia tama sina bona Iehova Dirava idia hamoalea. Oibe, Baibel ena nega lalonai, Dirava idia gari henia famili be haheitalai namo herea iseda nega totona.

[Footnotes]

a Namona be ita laloatao unai gaudia idia do vara lasi neganai, Iakobo ese kara haida ia karaia iena famili be Kanana taudia edia kara dika amo ia koudia totona. Ia ese boubou patana ta ia haginia, unai ese ia hahedinaraia iena mauri be Kanana taudia edia amo ia idau. (Genese 33:20; Esodo 20:​24, 25) Danu, ena kamepa be Sekema hanuana murimurina ai ia haginia bona sibona ena ranu guri ia karaia. (Genese 33:18; Ioane 4:​6, 12) Unai dainai, Daina be ia diba vadaeni Iakobo ia ura lasi ia be Kanana taudia danu do ia hebamo.

[Picture on page 23]

Oiemu famili ia moale diba, Baibel ena nega lalonai Iehova idia tomadiho famili taudia bamona

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2025)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia