Guba
Anina: Iehova Dirava bona ena kamonai anerudia edia noho gabuna; taunimanima ese unai gabu idia itaia diba lasi. Baibel lalonai inai hereva “guba” ena anina idauidau haida be inai: Dirava; iena kamonai anerudia edia orea; Dirava ena lalo-namo abia gabuna; dina, hua bona hisiu; guba padana, tanobada kuboruna ia gegea ahu gabuna; taunimanima edia gavamani Satana ena siahu henunai; kara maoromaoro gavamanina matamatana guba dekenai, ia lalonai Iesu Keriso bona ia ida do idia noho hebou taudia be Iehova ese siahu ia henidia do idia lohia totona.
Tanobada ai ita do vara lasi neganai, lauma edia gabu ai ita noho, a?
Ioane 8:23: “[Iesu Keriso] ia gwau, ‘Umui be henunai dekena amo, lau be ataiai dekena amo, umui be tanobada taudia, to lau be tanobada tauna lasi.’ ” (Iesu be lauma edia gabu amo ia mai. To, Iesu ia hereva bamona, taunimanima oredia be lauma edia gabu amo idia mai lasi.)
Roma 9:11, 12: “Dirava ese Rebeka dekenai ia hereva, ia gwau, ‘Oiemu vara guna natuna ese gabeai ia vara natuna ena hesiai gaukara do ia karaia.’ Inai bamona Dirava ia hereva, be ia hedinarai ia sibona ena ura do ia gini. Dirava ese inai bamona ia hereva unai memero idia do vara lasi neganai, bona idia be kara namo eiava kara dika idia do karaia lasi neganai. Unai dainai ita diba Dirava ena abia hidi dalana be edia kara totona lasi, to Dirava ena ura ta dekenai, bona iena ura lasi ma ta dekenai.” (Momokani, bema unai hekapa, Iakobo bona Esau, be lauma edia gabu ai idia noho guna, Dirava ese edia kara unuseniai ia itaia vadaeni dainai edia kara edia toana ia diba vadaeni, ani? To Baibel ia gwau edia kara edia toana idia hedinarai lasi ela bona Rebeka ese ia havaradia murinai.)
Kara maoromaoro taudia iboudiai be guba dekenai idia lao, a?
Kara 2:34: “Davida [Baibel ese ia gwauraia ‘Iehova ena lalokau tauna’] ia daekau lasi guba dekenai.”
Mat. 11:11: “Umui lau hamaoroa momokani, hahine edia bogana dekena amo idia vara taudia ibounai be ta ese Ioane ia hanaia lasi, to Guba Basileia lalonai, tau maragina ese Ioane ia hanaia.” (Anina be, Ioane ia mase neganai guba dekenai ia lao lasi.)
Sal. 37:9, 11, 29: “Kara dika taudia na bae henege daure; a Iehova e nariamu taudia ese tano bae abia. . . . Manau taudia ese tano bae abia; maino ena harihari-bada idia ese bae moalelaia. Kara maoromaoro taudia ese tano bae abia, bae noholaia hanaihanai.”
Bema Adam ia kara dika lasi, gabeai guba dekenai ia daekau, a?
Gen. 1:26: “Dirava ma ia gwau, Taunimanima ita karaia namo, iseda toana bona iseda laulau hegeregerena. Davara gwarume bona atai manudia bona boromakau, bona tano dekenai idia rau gaudia ibounai, ia ese do ia biagua.” (Anina be, Dirava ena ura Adam dekenai be ia ese tanobada bona idia noholaia gaudia do ia naridia. Guba dekenai do ia lao herevana ta ia gwauraia lasi.)
Gen. 2:16, 17: “Iehova Dirava ese unai tau dekenai taravatu ia atoa, ia gwau, Uma gabu dekenai gini au ibounai edia huahua oi ania diba, idia be taravatu lasi, to kara namona bona kara dikana hadibaia au ena huahua oi ania lasi, badina be inai huahua oi ania dina dekenai do oi mase mokokani.” (Taunimanima do idia mase be Iehova ena palani hegeregerena lasi. Dirava ese Adam ia henia taravatuna amo ia hadibaia, mase lao henia dalana dekenai do ia raka lasi totona. Mase be gwau-edeede ena davana; ia be mauri namona guba dekenai ena iduara lasi. Bema Adam bona Eva ese Iehova idia kamonai henia, davana namona, mauri hanaihanai Paradaiso lalonai idia abia diba. Isaia 45:18 itaia danu.)
Nega vairai ta do ia moale momokani dalana tamona be, guba dekenai do ia lao, a?
Sal. 37:11: “Manau taudia ese tano bae abia; maino ena harihari-bada idia ese bae moalelaia.”
Apok. 21:1-4: “Guba matamatana bona tanobada matamatana lau itaia. . . . Gado ta lau kamonai, helai gabuna badana dekena amo ia mai, ia hereva badabada, ia gwau, ‘Harihari Dirava ena noho gabuna be taunimanima edia huanai do ia noho, bona idia be iena bese taudia do idia lao. Dirava be idia danu do ia noho, bona ia be edia Dirava do ia lao. Ia ese matana ranu ibounai edia matana dekena amo do ia dahua. Mase bona lalohisihisi, bona taitai, bona hisihisi be do idia ore momokani. Badina be gau gunadia be idia ore vadaeni.’ ”
Mika 4:3, 4: “Bese ta ese dare basine abia isi, bese ta ituari-henina totona, bona tuari daladia basie tahudia; a ta ta ena vine auna ena vine auna bona ena suke auna ena suke auna henudiai bae helai, bona tau ta ese basine hagaridia; badina be Iehova Sabaota na uduna amo vada e hereva.”
Iesu ese guba ena dala ia kehoa, ia do mase lasi neganai idia mase taudia edia, a?
Petero Ginigunana 3:19, 20 ena anina be dahaka? “Iena lauma dekena amo Keriso ese, dibura ruma lalonai idia noho laumadia dekenai ia lao, ia haroro henidia. Idia be gunaguna, Noa ena nega lalonai Dirava ena hereva idia negea. To Dirava ese davana ia henidia haraga lasi. Lasi, to mai haheauka danu idia ia naria noho, Noa ese lagatoi ia karaia neganai. Lagatoi lalonai idia noho taudia, ibounai 8 sibona be ranu dekena amo idia mauri.” (Unai “dibura ruma lalonai idia noho laumadia” be Abata Badana ia do vara lasi neganai Noa ena hereva idia dadaraia taudia edia lauma a, bona Iesu ese guba dekenai idia lao dalana ia kehoa idia edia, a? Iuda 6 bona 2 Petero 2:4 be Genese 6:2-4 ida ita hahegeregeredia neganai, ita davaria unai lauma be aneru, Dirava ena natudia. Noa ena negai idia diho mai tanobada dekenai, tauanina idia karaia bona tanobada kekenidia idia adavadia. Petero Ginigunana 3:19, 20 ai ia torea herevana, “laumadia,” be Greek gado herevana pneuʹma·sin amo idia hahanaia, bona inai hereva, “taudia,” be psy·khaiʹ amo idia hahanaia. Unai ‘lauma’ be mase taudia edia laulau lasi, idia be gwau-edeede anerudia. Unai “taudia” be mauri taudia, Noa bona ena ruma bese taudia unai. Iesu ese “dibura ruma lalonai idia noho laumadia” dekenai ia harorolaia herevana be kota herevana.)
Petero Ginigunana 4:6 ena anina be dahaka? “Badina dahaka Sivarai Namona be mase taudia dekenai idia haroro henia? Badina be inai: idia be taunimanima ibounai hegeregerena, edia tauanina ese Kota ena davana do idia davaria to edia lauma be do idia mauri diba. Oibe, Dirava ena mauri do idia abia diba.” (Unai “mase taudia” be Keriso ia do mase lasi neganai idia mase taudia, a? Baibel ese ia hahedinaraia vadaeni hegeregerena, mase taudia be “dibura ruma lalonai idia noho laumadia” lasi. Unai lauma be gwau-edeede anerudia. Bona haroro karana ese unai mase taudia ia durudia diba lasi, badina Kohelete 9:5 ia gwau mase taudia be ‘gau ta idia diba lasi,’ bona Salamo 146:4 ia gwau ta ia mase neganai ‘ena lalohadai idia ore.’ To Efeso 2:1-7, 17 ese inai bamona taudia ia herevalaidia: Guna idia be lauma dalanai idia mase, to sivarai namona idia abia dae dainai lauma dalanai idia mauri.)
Guba maurina, “Taravatu Matamatana” lalonai idia gwauraia, be Keristen taudia iboudiai ese do idia abia, a?
Ioane 14:2, 3: “Egu Tamana ena ruma dekenai noho gabudia be momo herea, bema inai be lasi be do lau hamaoroa umui dekenai. Badina lau be do lau lao, gabu ta do lau karaia hegaegae umui emui. Bema lau lao, emui gabu ta do lau karaia hegaegae neganai lau be do lau giroa mai, lau dekenai do lau abia dae umui, vadaeni lau noho gabuna dekenai be umui danu unuseni do umui noho.” (Inai siri lalonai Iesu ese ia hahedinaraia, ia hereva henidia taudia, iena kamonai aposetolo taudia, be gabeai ia ida do idia noho, ena Tamana ena “ruma” lalonai, guba dekenai. To ia gwau lasi ma hida do idia lao guba dekenai.)
Ioane 1:12, 13: “[Iesu] idia abia dae taudia dekenai siahu ia henia, idia be Dirava ena natudia totona. Badina be iena ladana idia abidadama henia taudia be unai. Dirava ena natuna idia vara, be headava ena kara dekena amo idia vara bamona lasi, idia be tanobada tamana dekena amo idia vara lasi. Dirava sibona be idia edia Tamana.” (Joh 1 Siri 11 ese ia hahedinaraia Iesu ese “iena bese taudia,” Iuda taudia, ia herevalaidia unai. Unai negai Iesu idia abia dae taudia iboudiai be Dirava ena natudia ai idia lao, bona edia helaro be guba dekenai mauri do idia abia. Unai siri edia hereva ese idia hahedinaraia unai kara ia vara vadaeni; unai nega murinai Keristen taudia ai do idia lao taudia iboudiai ia herevalaidia lasi.)
Roma 8:14, 16, 17: “Dirava ena Lauma ese ia hakaua taudia be Dirava ena natuna. Dirava ena Lauma bona iseda laumadia danu idia hereva hebou, idia gwauraia ita be Dirava ena natuna. Ita be Dirava ena natuna dainai, ita ese iena bese taudia do idia abia hanamoa gauna be ita danu do ita abia, bona Dirava ese Keriso ia henia hanamoa gauna do ita abia danu. Badina bema Keriso danu ita hisihisi nega tamona, be ia danu iena hairaina do ita abia nega tamona.” (Momokani, Paulo ese unai hereva ia torea neganai, Dirava ena lauma ese ia hakaudia taudia iboudiai be Dirava ena natudia, bona edia helaro be Keriso ida hairai do idia abia hebou. To guna be unai bamona lasi. Luka 1:15 ia gwau Ioane Bapatiso ese lauma helaga do ia abia, to Mataio 11:11 ese ia hahedinaraia guba Basileiana ena hairai do ia abia lasi. Unai hegeregerena, Dirava ese guba Basileiana taudia iboudiai ia gogodia vadaeni murinai, ma haida idia hedinarai, ena Natuna murinai idia raka bona Dirava idia hesiai henia, to guba ena hairai do idia abia lasi.)
Edena siri “Taravatu Matamatana” lalonai ese idia hahedinaraia Keristen taudia haida ese do idia abia davana be mauri hanaihanai tanobada dekenai?
Mat. 5:5: “Dagedage lasi taudia be idia namo, badina tanobada do idia abia.”
Mat. 6:9, 10: “Aiemai Tamana e, guba dekenai oi noho, oiemu ladana do ai hahelagaia. Oiemu Basileia do ia mai, oiemu ura gauna tanobada dekenai do ai karaia, guba dekenai idia karaia bamona.” (Dirava ena ura tanobada dekenai be dahaka? Genese 1:28 bona Isaia 45:18 ese dahaka idia hahedinaraia?)
Mat. 25:31-33, 40, 46: “Taunimanima ena Natuna be mai ena hairai danu do ia mai, mai ena aneru helagadia danu, ena terona namo herea momokani latanai do ia helai. Vadaeni bese ibounai iena vairana dekenai do ia haboua. Vadaeni ia ese idia do ia hapararaia, mamoe naria tauna ese mamoe bona nanigosi ia hapararaia bamona. Mamoe be ena idiba kahana dekenai do ia atoa, nanigosi be ena lauri kahana dekenai do ia atoa. . . . Lohiabada ese idia [mamoe] dekenai do ia haere, do ia gwau, ‘Umui lau hamaoroa momokani, inai lauegu tadikakana ogogami herea dekenai unai bamona umui karaia neganai, be lau dekenai umui karaia vadaeni danu.’ . . . Idia [nanigosi] be davana ia dika hanaihanai gabuna dekenai do idia lao. To kara maoromaoro taudia [mamoe] be mauri hanaihanai gabuna dekenai do idia lao.” (Unai “mamoe” be idau, bona Lohiabada ena tadikaka, Dirava ese ia boiridia guba ai do idia noho totona taudia, be ma idau. [Heb. 2:10–3:1, Taravatu Matamatana (1963)] Keriso be ena terona ai ia helai neganai bona iena “tadikaka” haida be tanobada dekenai hisihisi idia ania noho neganai, unai mamoe bamona taudia idia mauri noho.)
Ioane 10:16: “Lau be mai egu mamoe idaudia haida danu idia noho. Idia be inai magu lalonai idia noho lasi. Idia danu do lau hakaudia mai, vadaeni egu gadona do idia kamonai, vadaeni orea do ia tamona, naria tauna danu do ia tamona.” (Inai “mamoe idaudia haida” be daidia? Idia be Mamoe Naria Tauna Namona, Iesu Keriso, murinai idia raka taudia, to “taravatu matamata” maguna lalonai idia noho lasi, guba maurina helarona idia abia taudia edia magu unai. To idia ese unai magu lalonai idia noho taudia idia bamodia.)
2 Pet. 3:13: “Dirava ese ia gwauhamata vadaeni guba matamata bona tanobada matamata do ia havaraia. Inai totona do ita naria noho. Unai gabu dekenai be kara maoromaoro sibona do ia noho.” (Apokalupo 21:1-4 danu)
Apok. 7:9, 10: “Inai murinai lauegu matana lau negea, hutuma bada herea lau itaia, duahia diba lasi. Idia be bese idauidau, iduhu idauidau, kopina idauidau, bona gado idauidau. Idia ibounai be helai gabuna badana vairanai bona Mamoe ena Natuna vairanai idia gini. Edia dabua be kurokuro, bona edia imana dekenai niu rauna idia dogoatao. Idia boiboi badabada, idia gwau, ‘Taunimanima hamauria siahuna be iseda Dirava ena, helai gabu badana dekenai ia helai Diravana. Inai siahu be Mamoe ena Natuna ena danu.’ ” (Unai hutuma be aposetolo Ioane ese ia itadia, “maka” idia abia taudia, “taunimanima ibounai edia huanai dekena amo Dirava ese idia ia hoia” Siona Ororona guba dekenai Keriso ida do idia noho hebou taudia, ia itadia murinai. Apokalupo 7:3, 4; 14:1-4 itaia.)
Baibel ia gwau taunimanima hida ese guba maurina do idia abia?
Luka 12:32: “Orea maragi e, umui gari lasi, badina emui Tamana ese ia hereva vadaeni Basileia do ia henia umui dekenai.”
Apok. 14:1-3: “Ma lau itaia, Mamoe ena Natuna [Iesu Keriso] be Siona ororo dekenai ia gini [guba dekenai; Heberu 12:22-24 itaia]. Ia danu be taunimanima 144,000 idia gini, iena ladana, bona iena Tamana ena ladana be edia baguna dekenai Dirava ese ia torea. . . . Ane matamatana idia abia . . . Unai ane be tau ta ia davaria diba lasi, unai taunimanima 144,000 sibona. Dirava ese unai taudia tanobada dekena amo ia hamauria.”
Unai taunimanima 144,000 iboudiai be Iuda bese taudia, a?
Apok. 7:4-8: “Lau kamonai, Dirava ena maka idia abia taudia edia momo be 144,000. Idia be Israela bese taudia, edia iduhu 12 dekena amo, inai bamona: Iuda . . . Ruben . . . Gad . . . Asere . . . Napatali . . . Manase . . . Simeona . . . Levi . . . Isakara . . . Sebuluna . . . Iosepa . . . Beniamina.” (Israel bese korikori ena iduhu ia gwauraidia lasi, badina Iosepa be iduhu ta lasi, bona Efraim bona Dan edia iduhu be unai lisi lalonai idia noho lasi, bona Levi taudia be dubu ena hahelaga taudia dainai, edia iduhu be iduhu 12-osi ta idia gwauraia lasi. Numera 1:4-16 itaia.)
Roma 2:28, 29: “Bema tau ta ia gwau ia be Iuda tauna, kopina utua kara ia karaia sibona dainai, ia be Iuda momokani lasi, bona iena kopina utua be tauanina gauna sibona. To tau ta be Iuda tauna korikori bema iena lalona be ia hegeregere. Iena kopina utua kara korikori danu be iena lalona dekenai ia vara gauna, kopina gauna sibona lasi. Inai be taunimanima idia torea taravatuna badinaia gauna lasi. Lasi, inai be Dirava ena Lauma ese ia karaia gauna.”
Gal. 3:26-29: “Umui ibounai be Dirava ena natuna, Keriso Iesu umui abidadama henia dainai. . . . Iuda taudia bona Iuda lasi taudia, idia guia hesiai taudia bona ura kwalimu taudia, tatau bona hahine, umui ibounai be tamona sibona. Keriso Iesu danu umui hakapua dainai umui ibounai be tamona. Bema umui be Keriso ena taudia neganai umui be Aberahamo ena natuna, bona Dirava ena gwauhamata gauna do umui davaria.”
Inai namba 144,000 ese gau ta ia laulaulaia sibona, a?
Haere ita davaria diba Apokalupo karoa 7 lalonai, badina unai namba 144,000 ia gwauraia guna, bena Apok 7 siri 9 lalonai ‘hutuma bada herea, duahia diba lasi’ taudia ia gwauraidia. Bema unai namba 144,000 be namba korikori lasi, unai “hutuma bada herea” bona unai 144,000 edia idau ia hedinarai lasi. Bema ta ia gwau unai namba be namba korikorina, iena hereva be Iesu ena hereva Mataio 22:14 lalonai hegeregerena. Guba Basileiana do idia abia taudia be inai bamona ia gwauraidia: “Taunimanima momo be Dirava ese ia boiria, to momo lasi sibona ia abia hidi.”
Apokalupo 7:9, 10 ese ia gwauraia “hutuma bada herea” taudia danu be guba dekenai idia lao, a?
Apokalupo ia gwau taunimanima 144,000 be “Dirava ese . . . tanobada dekena amo ia hamauria,” Siona Ororona ai guba dekenai Keriso ida do idia noho totona, to inai “hutuma bada herea” be unai bamona ia gwauraidia lasi.—Apok. 14:1-3.
Inai hereva, “idia ibounai be helai gabuna badana vairanai bona Mamoe ena Natuna vairanai idia gini,” be reana edia gini gabuna korikori ia gwauraia lasi, to ena anina be Dirava vairanai idia namo, ia ese ia lalo-namo henidia dainai. (Apokalupo 6:17; Luka 21:36 itaia danu.) Ena be guba dekenai idia daekau lasi, to inai hereva “helai gabuna badana vairanai . . . idia gini” (Greek gado, e·noʹpi·on tou throʹnou; anina be “helai gabuna badana amo ia itadia diba gabunai”) be momokani idia dekenai. Idia gini gabunai Dirava ese “ia itadia diba,” ia gwau taunimanima edia natudia be guba amo ia itadia diba.—Sal. 11:4; ma danu Mataio 25:31-33; Luka 1:74, 75; Kara 10:33 itaia.
Apokalupo 19:1, 6 ese ia gwauraidia “taunimanima hutuma bada guba dekenai” be idau, bona Apokalupo 7:9 ese ia gwauraidia taudia “hutuma bada herea” be ma idau. Baibel ia gwau lasi unai “hutuma bada guba dekenai” be “bese idauidau” taudia eiava Mamoe Natuna ena amo hahemauri idia abia; idia be aneru. Baibel ese “hutuma bada” idauidau ia herevalaidia.—Mar. 5:24; 6:34; 12:37.
Guba dekenai idia lao taudia ese dahaka do idia karaia unuseniai?
Apok. 20:6: “Idia be Dirava bona Keriso edia boubou helaga karaia taudia. Bona lagani 1,000 lalonai Keriso danu do idia lohia.” (Daniel 7:27 danu)
1 Kor. 6:2: “Umui diba lasi, a, dina ta Keriso ena taudia ese inai tanobada do idia kota henia?”
Apok. 5:10: ‘Oi ese idia oi haboua, vadaeni idia be Basileia ta, bona Dirava ena boubou helaga karaia taudia oi ese idia oi halaoa vadaeni, bona idia ese tanobada do idia gunalaia.’
Daika ese guba dekenai do idia lao taudia ia abidia hidi?
2 Tes. 2:13, 14: “Aiemai varavara taudia e, ai be umui dainai nega ibounai Dirava ai hanamoa. Badina be Dirava ese umui ia abia hidi guna, mauri umui abia totona. Bona hereva momokani umui abidadama henia dainai, Lauma Helaga ena siahu dekena amo Dirava ena helaga taudia umui ia halaoa vadaeni. Dirava ese umui dekenai ia boiboi vadaeni, Sivarai Namona umui dekenai ai harorolaia dekena amo. Umui dekenai ia boiboi, iseda Lohiabada Iesu Keriso ena hairaina umui danu do umui abia totona.”
Roma 9:6, 16: “Dirava ia abia hidi taudia be Israela taudia sibona lasi, to taunimanima ma haida danu. . . . Dirava ena abia hidi kara be taunimanima edia ura dainai eiava edia kara dainai lasi, to inai be Dirava ena bogahisihisi dainai sibona.”