Matamata Taudia E—Dirava Ena Hereva Badinaia
“Aonega bona laloa kehoa do oi abia.”—AON. 4:5.
1, 2. (a) Dahaka ese aposetolo Paulo ia durua ia davaria hekwakwanai ia hanaia totona? (b) Aonega bona laloa kehoa be edeseni amo oi abia diba?
“LAU ura be kara namona lau karaia, to kara dika sibona lau karaia.” Oi diba daika ese unai hereva ia gwauraia, a? Unai be aposetolo Paulo ena hereva. Ena be Paulo ese Iehova ia lalokau henia, to nega haida kara maoromaoro ia karaia totona be ia auka. Iena hemami be edena bamona? Ia gwau: “Lau madi o! Lau be dika momokani inai!” (Roma 7:21-24) Nega haida emu hemami be Paulo bamona, a? Oi ura kara maoromaoro oi karaia to nega haida ia auka, a? Paulo bamona oi lalohisihisi danu, a? Bema emu hemami be unai bamona, oi lalomanoka lasi. Paulo ese unai hekwakwanai ia hanaia bamona, oi danu oi hanaia diba.
2 Paulo be “hereva momokani” ena heduru ia tahua dainai, unai hekwakwanai ia hanaia. (2 Tim. 1:13, 14) Ia ese aonega bona laloa kehoa ia abia, unai amo ena hekwakwanai ia haheaukalaia bona abia hidi maorodia ia karaia. Iehova Dirava ese oi dekenai aonega bona laloa kehoa ia henia diba. (Aon. 4:5) Iena Hereva, Baibel lalonai sisiba namodia idia noho. (2 Timoteo 3:16, 17 duahia.) Baibel ena hakaua herevadia ese oi idia durua emu tama sina ida oi herevahereva namonamo, moni oi gaukaralaia namonamo, bona sibona oi noho neganai Dirava ena taravatu oi badinaia totona. Hari, unai dala idauidau do ita herevalaia.
Ruma Bese Lalonai
3, 4. Dahaka dainai oi mamia nega haida emu tama sina edia taravatu oi badinaia be auka, to dahaka dainai taravatu idia atoa?
3 Oi laloa emu tama sina be taravatu aukadia momo idia atoa, a? Dahaka dainai unai bamona oi laloa? Badina ta be reana oi ura sibona emu ura gaudia oi abia hidi bona oi karaia. Vaia, matamata taudia idia tubu daekau neganai, idia ura unai bamona idia karaia. To, emu tama sina ida oi noho neganai, hemataurai karana be edia taravatu oi badinaia.—Efe. 6:1-3.
4 Tama sina ese idia atoa taravatu ena badina oi lalopararalaia neganai, edia taravatu oi badinaia be do ia auka lasi. Reana nega haida emu hemami be Brielle,a mauri lagani 18 kekenina, ena hemami bamona. Ena tama sina ia herevalaia ia gwau: “Idia be edia matamata negana idia laloa boio, bona lauegu ura gaudia idia laloa lasi. Lau be kekeni maragi bamona idia kara henia, bona idia ura lasi egu lalohadai lau gwauraia, o sibona egu ura gaudia lau abia hidi.” Brielle bamona, reana oi laloa emu tama sina be gau momo dekenai oi idia taravatua. To, emu tama sina be taravatu idia atoa badina oi idia laloa bada. Ma danu, Keristani tama sina idia diba Iehova ese idia do ia hahemaoro henidia bema oi idia naria namonamo lasi.—1 Tim. 5:8.
5. Emu tama sina oi kamonai henidia neganai, dahaka namo do oi davaria?
5 Emu tama sina edia taravatu oi badinaia karana be hegeregere sitoa dekenai abitorehai oi karaia bamona. Bema emu abitorehai oi haloua haraga, nega gabeai oi do idia koua lasi oi abitorehai lou totona. Unai hegeregerena, emu tama sina oi matauraia bona kamonai henia be gau badana. (Aonega Herevadia 1:8 duahia.) Bema unai bamona oi karaia, oi ura karaia gaudia haida dekenai oi do idia koua lasi. (Luka 16:10) To, bema nega ibounai emu tama sina oi kamonai henidia lasi, oi ura karaia gaudia momo dekenai oi do idia taravatua.
6. Edena dala ai tama sina ese natudia do idia durua idia atoa taravatu idia badinaia totona?
6 Tama sina edia haheitalai namona ese edia natudia do idia durua idia atoa taravatu idia badinaia totona. Tama sina be mai edia ura ida Iehova ena taravatu idia badinaia neganai, idia hahedinaraia iena taravatu badinaia karana be mai ena namo. Unai ese matamata taudia do ia durua edia tama sina ese idia atoa taravatu idia badinaia totona. (1 Ioa. 5:3) Danu, Baibel ena sivarai haida ese idia hahedinaraia, guna Iehova ese ena hesiai taudia edia lalohadai ia kamonai danu. (Gen. 18:22-32; 1 Kin. 22:19-22) Unai dainai, nega haida tama sina ese natudia edia lalohadai idia kamonai be namo.
7, 8. (a) Matamata taudia ese idia davaria hekwakwanai haida be dahaka? (b) Matamata taudia be tama sina ese idia matahakani henia neganai, dahaka idia laloatao be gau badana?
7 Nega haida tama sina be natudia idia hereva auka henidia momo, unai dainai natudia ese tama sina idia matauraia be auka. Nega haida reana oi be Craig bamona, ia gwau: “Egu sinana be pulisi hahinena bamona, lau karaia gaudia dekenai kerere ia tahua momo.”
8 Nega haida tama sina be matahakani idia henia neganai, ita laloa idia be ita idia gwau-henia. Baibel ese ia hahedinaraia matahakani ita abia neganai, ita lalohisihisi bona ita abia dae be auka. (Heb. 12:11) To, dahaka ese oi do ia durua matahakani oi abia dae totona? Inai oi laloatao be gau badana: Emu tama sina be oi idia lalokau henia dainai, oi idia matahakani henia. (Aon. 3:12) Idia ura oi idia durua kara dika oi dadaraia bona kara namodia do oi manadalaia. Idia diba bema oi idia matahakani henia lasi, unai be lalokau karana lasi. (Aonega Herevadia 13:24 duahia.) Namona be ita laloatao kerere ita karaia neganai, sisiba ita abia bona unai ese ita ia hadibaia unai kerere ita karaia lou lasi totona. Unai dainai ena be oi idia sisiba auka henia, to namona be edia aonega herevadia oi abia dae, badina oi idia laloa bada. Baibel ia gwau: “Aonega ena namo ese, siliva ena namo ia hereaia, bona aonega ena davana ese, golo ena davana ia hereaia.”—Aon. 3:13, 14.
9. Tama sina ese oi idia hereva auka henia neganai, dahaka oi karaia be namo?
9 Danu, tama sina be goevadae lasi taudia. (Iam. 3:2) Oi idia sisiba henia neganai, nega haida idia laloa namonamo lasi dainai idia hereva haraga. (Aon. 12:18) Dahaka dainai unai bamona idia karaia? Reana gau haida dainai idia lalohekwarahi, eiava idia mamia kerere oi karaia badina idia ese oi idia hadibaia namonamo lasi. Namo lasi oi dekenai idia gwauraia hereva aukadia dainai oi badu, to namona be edia sisiba oi abia dae badina idia ura oi idia durua. Edia matahakani oi abia dae neganai, dina vaira ai oi do ia durua tau o hahine namona ai oi lao totona.
10. Emu tama sina edia matahakani bona hereva auka karana be edena dala ai oi haheaukalaia diba?
10 Oi ura emu tama sina edia matahakani bona hereva auka karana oi haheaukalaia, a? Namona be emu herevahereva karana idia ida oi hanamoa. Edena dala ai unai oi karaia diba? Dala ginigunana be edia hereva oi kamonai namonamo. Baibel ia gwau: “Umui ta ta ibounai ese hereva dekenai do umui kamonai haraga, to hereva do umui gwauraia haraga lasi. Bona do umui badu haraga lasi.” (Iam. 1:19) Namo lasi emu tama sina idia hereva neganai, edia hereva oi utua toho, to namona be emu badu oi biagua bona edia hereva oi kamonai namonamo. Mai badu ida oi idia hereva henia karana oi laloa lasi, to edia sisiba namodia oi laloa dobu be namo. Bena idia dekenai sori herevana oi gwauraia, unai amo idia diba edia sisiba oi abia dae. To, bema oi ura emu tama sina dekenai emu kara o hereva ena badina oi gwauraia hedinarai, dahaka oi karaia be namo? Aonega karana be hereva ta oi gwauraia lasi, to emu tama sina ese idia gwauraia gaudia oi badinaia. (Aon. 10:19) Idia itaia oi be edia sisiba oi kamonai neganai, do idia ura oiemu hereva idia kamonai danu. Unai bamona oi karaia neganai, oi hahedinaraia oi be Dirava ena Hereva oi badinaia bona lo tauna ai oi lao.
Moni Oi Gaukaralaia Neganai
11, 12. (a) Moni gaukaralaia karana dekenai, Baibel be dahaka ia gwau, bona dahaka dainai? (b) Edena dala ai emu tama sina ese oi idia durua diba?
11 Hadibaia Tauna 7:12 ia gwau: “Moni ese oi ia gimaia noho diba.” To danu, unai siri ese ia hahedinaraia aonega ese moni ia hereaia. Baibel ese ita ia hadibaia moni be mai anina bada, to moni ura henia bada karana be dika. Dahaka dainai moni ura henia bada karana ita dadaraia be namo? Mani inai haheitalai ita laloa: Nadunadu ia manadalaia tauna dekenai, kaia mai ena matana be tulu namona ta. To, kaia ia gaukaralaia namonamo lasi tauna be ena imana ia utua diba. Moni be kaia mai ena matana bamona—bema gaukaralaia namonamo dalana oi diba, ia be emu tulu namona ai do ia lao. To, “moni idia ura bada taudia” be edia ruma bese maurina bona edia hetura karana ma haida ida bona Iehova ida idia hadikaia danu. Unai dainai “lalohisihisi momo” idia davaria.—1 Timoteo 6:9, 10 duahia.
12 Edena dala ai moni oi gaukaralaia namonamo diba? Emu tama sina oi noia oi idia durua emu moni gaukaralaia ena palani oi karaia totona. Solomona ia gwau: “Aonega tauna do oi hadibaia, vadaeni iena aonega do ia bada lao. Kara maoromaoro tauna do oi hadibaia, vadaeni iena diba do ia bada lao.” (Aon. 9:9) Kekeni matamata ta ladana, Ana be ena tama sina amo heduru ia tahua. Ia gwau: “Egu tamana ese lau ia hadibaia edena bamona moni gaukaralaia palani do lau karaia, bona lau ia hadibaia ruma bese lalonai moni gaukaralaia namonamo dalana be mai anina bada.” Ana be ena sinana ese ia hadibaia namonamo danu. Ia gwau: “Egu sinana ese lau ia hadibaia gau ta lau do hoia lasi neganai, sitoa ma haida dekenai unai gauna ena davana lau sekea namonamo guna.” Unai sisiba ese edena dala ai Ana ia durua? Ana ia gwau: “Hari egu moni lau gaukaralaia namonamo diba. Lau ese kohu momo lau hoia kava lasi, bona egu moni lau biagua namonamo. Unai dainai, lau moale badina egu moni be ia hegeregere bona lau be ma haida amo lau abitorehai lasi.”
13. Moni gaukaralaia karana dekenai edena bamona emu kara oi biagua diba?
13 Bema oi laloa namonamo lasi bona kohu oi hoia kava sibona, o oi ura emu turadia oi hamoalea dainai unai bamona oi karaia, emu moni do ia ore haraga. Dahaka ese oi do ia durua unai kara oi dadaraia totona? Moni gaukaralaia dalana dekenai sibona emu kara oi biagua be namo. Ellena, mauri lagani 20 taihu ta be inai bamona ia karaia. Ia gwau: “Egu turana ida lau loaloa neganai, palani lau karaia guna unai amo lau diba moni hida do lau gaukaralaia. . . . Lau davaria aonega karana be moni idia gaukaralaia namonamo turadia lau bamoa, unai amo idia ese lau idia durua sitoa dekenai ai lao neganai, kohu edia davana lau hahegeregerea guna, bena gabeai lau abia hidi edena kohu do lau hoia.”
14. Dahaka dainai kohu momo ura henia karana oi dadaraia be namo?
14 Iseda mauri lalonai moni ita gaukaralaia namonamo be mai anina bada. Iesu ia gwau “Dirava dibaia totona idia hitolo taudia” be moale korikorina do idia davaria. (Mat. 5:3, NW ) Ma ia gwau, “kohu ura henia bada” karana ese Dirava dibaia urana ia hadikaia diba. (Mar. 4:19) Unai dainai, namona be Dirava ena Hereva oi abia dae bona moni gaukaralaia karana dekenai lalohadai maorona oi badinaia.
Sibona Oi Noho Neganai
15. Edena bamona negadiai Dirava ena taravatu oi badinaia be auka?
15 Edena nega ai gau haida ese emu Dirava badinaia karana idia tohoa diba—oi sibona oi noho neganai eiava ma haida ida oi noho neganai? Sikuli gabunai eiava gaukara gabunai oi noho neganai, oi ura Dirava ena taravatu oi badinaia, bona emu hetura karana Iehova ida idia hadikaia diba gaudia oi dadaraia. To, nega haida sibona oi noho neganai, Iehova ena kara maoromaoro taravatudia oi badinaia be auka, unai dainai oi naria namonamo be namo.
16. Sibona oi noho neganai, dahaka dainai Iehova oi badinaia be namo?
16 Ena be sibona oi noho, to dahaka dainai Iehova ena taravatu oi badinaia noho be namo? Inai oi laloatao be gau badana: Iehova be oi ia laloa bada dainai, emu kara amo ia oi hamoalea, eiava ena lalona oi hahisia diba. (Gen. 6:5, 6; Aon. 27:11; 1 Pet. 5:7) Ia ura oi ese ia oi kamonai henia, unai amo emu mauri be do ia namo. (Isa. 48:17, 18) Idaunegai Israela taudia haida be Iehova ena hakaua herevadia idia dadaraia neganai, ia lalohisihisi. (Sal. 78:40, 41) To, aneru ta be peroveta tauna Daniela dekenai ia gwau: “Daniela, Dirava ia lalokau henia bada oi.” (Dan. 10:11) Dahaka dainai unai bamona ia hereva? Badina Daniela be taunimanima vairadiai bona sibona ia noho negadiai Dirava ia badinaia.—Daniela 6:10 duahia.
17. Moale karadia oi abia hidi gwauraia neganai, edena henanadai oi lalodia be namo?
17 Sibona oi noho neganai, Dirava oi badinaia totona namona be ‘emu lalona oi hadibaia lou, hadibaia lou, unai amo oi be maoro bona kerere edia toana do oi diba namonamo.’ (Heb. 5:14) Hegeregere, oi ura miusiki oi kamonai, TV oi raraia, bona Internet oi gaukaralaia neganai, edena be maoro bona edena be kerere oi diba totona, inai henanadai oi lalodia be namo: ‘Lau abia hidi gauna ese lau do ia durua hisihisi ia davaria tauna lau hebogahisi henia totona eiava ia lau kirikirilaia?’ (Aon. 17:5) ‘Lau abia hidi gauna ese lau do ia durua kara namo lau ura henia totona, eiava lau do ia veria kara dika lau karaia totona?’ (Amo. 5:15) Oi sibona oi noho neganai oi karaia gaudia ese do idia hahedinaraia oi be dahaka gaudia oi laloa bada.—Luka 6:45.
18. Bema hunia dalanai kara dika ta oi karaia noho, dahaka oi karaia be namo, bona dahaka dainai?
18 To bema hunia dalanai kara dika ta oi do karaia noho, dahaka oi karaia be namo? Namona be inai oi laloatao: “Oiemu kara dika oi hunia noho neganai, namo ta do oi davaria lasi. Oiemu kara dika do oi gwauraia hedinarai, bona dika do oi rakatania, unai neganai Dirava ese oi do ia bogahisihisi henia.” (Aon. 28:13) Hunia dalanai kara dika oi karaia noho be aonega karana lasi, badina unai ese ‘Dirava ena Lauma Helaga ena lalona do ia hahisia’! (Efe. 4:30) Dirava bona emu tama sina dekenai emu kara dika oi gwauraia hedinarai be namo. Unai oi karaia neganai, namo do oi davaria. Bona “ekalesia gunalaia taudia” ese oi idia durua diba. Iamesi ia gwau: “Idia ese [kerere ia karaia tauna] dainai do idia guriguri, bona ia dekenai dehoro do idia atoa, Lohiabada ena ladana dekenai. Inai guriguri mai abidadama danu ese gorere tauna do ia hanamoa. Lohiabada ese iena mauri do ia hanamoa, bona iena kara dika do ia gwauatao.” (Iam. 5:14, 15) Momokani, emu kerere oi gwauraia hedinarai neganai, reana do oi hemarai bona sisiba do oi abia danu. To bema mai gari lasi ida elda taudia edia heduru oi tahua, emu lalomamina do ia goeva bona do oi moale.—Sal. 32:1-5.
Iehova Oi Hamoalea
19, 20. Iehova ena ura be dahaka oi totona, bona dahaka oi karaia be namo?
19 Iehova be “moale Diravana” bona ia ura oi danu do oi moale. (1 Tim. 1:11, NW ) Dirava be emu namo ia laloa bada. Ena be oi karaia kara namodia be taunimanima ese idia itaia lasi, to Iehova ese ia itaia. Ia be emu kerere ia tahua lasi, to ia ura oi ia durua kara maoromaoro oi badinaia totona. Dirava “ena matana ese tanobada ena kahana ibounai idia itaia noho, ia ese ia dekenai idia badinaia momokani taudia do ia hagoadaia totona.”—2 Siv. 16:9.
20 Unai dainai, namona be Dirava ena Hereva oi abia dae bona ena sisiba oi badinaia. Unai amo aonega bona laloa kehoa do oi abia, bona emu mauri lalonai hekwakwanai idauidau do oi hanaia bona abia hidi maorodia oi karaia diba. Emu tama sina bona Iehova do oi hamoalea sibona lasi, to emu mauri lalonai moale korikorina do oi davaria.
[Footnote]
a Ladana haida ai haidaua.
Edena Bamona Do Oi Haere?
• Matamata taudia be tama sina edia taravatu bona matahakani amo namo idia abia totona, dahaka idia karaia be namo?
• Dahaka dainai matamata taudia ese moni gaukaralaia dalana dekenai lalohadai maorona idia abia be namo?
• Sibona oi noho neganai, edena dala ai Dirava ena taravatu oi badinaia diba?
[Picture on page 6]
Sibona oi noho neganai, Dirava ena taravatu oi badinaia, a?