Soo wii Yeehoowa, say wilich fer tich aan phase

1. Wii soo mise ti kriste wii een paam sin? (Kuk aach tas pilt.)

“TE WINT ferprecht net een paam woo sich piie khan.” Tiise xprooch tsaycht tas, fer ti peem wayter fest plaype, mise se sich piie — es wil saan, net xtrak sin wën te wint ploost. Kraat soo, wën ti situatsyoon in unser leepe lost es xweyer Yeehoowa wayter froo tiine, mise mer uns “piie”, orer, aan phase. Wii? Meyer mise uns aan phase wën ti situatsyoon in unser leepe sich ënert un aach ti anere sayn mënunge un ëntxlise respektiire.

2. (a) Was fer kwaliteete tuun uns helfe uns aan phase wën unser situatsyoon sich ënert? (b) Was tuun mer in tiise artikel siin?

² Wii Yeehoowa sayn tiiner, meyer wole net xtreng sin, awer mer wole teemuutich un mitlaytich sin. In tiise artikel, tuun mer siin wii tiise kwaliteete etliche kriste keholef hon sich aan phase wën sayn situatsyoon sich keënert hot. Meyer lërne aach wii tiise kwaliteete uns helfe khene. Awer eyerst, wole mer mit Yeehoowa un Yeesus lërne, woo een perfekt payxpiil fer uns kelos hon.

YEEHOOWA UN YEESUS SIN NET XTRENG

3. Wii wise mer tas Yeehoowa net xtreng is?

³ Yeehoowa is “te Fels” kenënt, wayl tee is fest, net waklich. (Teut. 32:4) Awer tee is net xtreng. Fer sayn tsiil erfiile, tuut Kot sich wayter aan phase wën ti situatsyoon in te welt sich ënert. Meyer sin tëm noo Kot sayn pilt kemacht kep. Soo meyer hon ti apiliteet fer uns aan phase wën ti situatsyoon in unser leepe sich ënert. In te Piipel, fine mer funtamente woo uns helfe khene kuute ëntxlise mache, ekaal te propleem woo mer mit mache. Yeehoowa sayn payxpiil un ti funtamente woo eyer uns kelos hot, lose uns sicher tas, opwool eyer “te Fels” is, is eyer aach yemant woo sich aan phast.

4. Kep een payxpiil woo tsaycht tas Yeehoowa net xtreng is. (Lewiitikus 5:7, 11)

⁴ Ti aat wii Yeehoowa ales macht, is perfekt, net xtreng. Tee is net krop mit te layt. Tas is taytlich kep, tsum payxpiil, in te aat wii Kot ti israeliiter pehantelt hot. Tee hot net te selwiche opfer ferlangt fer ti rayche un ti aarme. In te situatsyoone woo in Lewiitikus 5:7,b 11c pexrip sin, hot eyer kelos yeete persoon een opfer mache tëm noo was se kepe khont. (Lees.)

5. Wii hot Yeehoowa teemuut un mitlayt ketsaycht?

⁵ Was tuut Yeehoowa uf muute sich aan phase? Sayn teemuut un mitlayt. Tsum payxpiil, Kot hot ketsaycht wii teemuutich tee is eep eyer ti xtat fon Sotooma fernicht hot. Torich sayn engele, hot Yeehoowa te kerechte Lot oryentiirt tsu te përiche aus rayse. Awer Lot hat pang tat hin keen. Soo hot eyer tsu Yeehoowa aan kehal tas eyer un sayn familye khente tsu Soar aus rayse, een xtat woo Kot ëntxlist hat fernichte. Yeehoowa khent Lot ketswung hon sayn oryentiirung kenau aan wëne; awer xtats tas, hot eyer erlaupt Lot tsu Soar keen un Kot hot tiise xtat net fernicht. (Xee. 19:18-22) Hunerte yoore xpeeter, hot Yeehoowa mitlayt fer Niiniwe sayn pewooner ketsaycht. Tee hot te profeet Yoonas kexikt etwas pekhant mache: Niiniwe un sayn xlechte pewooner teete fernicht wëre. Awer wii ti niniwiiter sich peroyt hon, hot Yeehoowa tëne mitlayt ketsaycht un ti xtat net fernicht. (Yon. 3:1, 10; 4:10, 11)

6. Wii hot Yeesus ketsaycht tas eyer, soo wii Yeehoowa, net xtreng is?

⁶ Soo wii Yeehoowa, waar Yeesus net xtreng. Yeesus is ploos tsu te “ferloerne xeef fon Israël sayn haus kexikt kep” un tee solt fer tëne preetiche. Awer soo lang wii eyer tiise flicht uf kephast hot, hot eyer ketsaycht tas eyer net xtreng waar. Tsum payxpiil: een mool, een fraa — woo net israeliitix waar — hot tëm aan kehal sayn meetche heele, wayl tii hat “een temoon in sich trin”. Weeche mitlayt, hot Yeesus kemacht was ti fraa ferlangt hot un hot sayn meetche keheelt. (Mat. 15:21-28) Kuk mool een aner payxpiil. Eente in sayn preetich aarwayt, hat Yeesus kesaat: “Weer mich foer ti mënxe ap saat, wëre ich tee aach (…) ap saan.” (Mat. 10:33) Awer tee hot net Pheeter ap kesaat wii eyer 3 mool kesaat hot tas eyer Yeesus net kekhënt hot. Yeesus wust tas Pheeter sich wërklich peroyt hot un tas eyer een troye man waar. Noo Yeesus sayn ufxtaye, is eyer mit Pheeter xpreche kang. Tsiimlich sicher, hot Yeesus Pheeter ti sicherheet kep tas eyer tëm fertsayt hot un tëm wayter keliipt hot. (Luk. 24:33, 34)

7. Tëm noo Filiper 4:5, wii wole mer hon tas ti anere uns siin?

⁷ Meyer hon xon kesiin tas Yeehoowa un Yeesus net xtreng sin. Awer un meyer? Kot wil hon tas mer uns aach aan phase. (Lees Filiper 4:5.)d Een Piipel tuut Filiper 4:5 soo iwersetse: “Es mus taytlich fer ti anere sin, torich tayn aanxtelung, tas tuu net xtreng pist.” Meyer khene uns frooe: ‘Meechte ti layt tenke tas ich tolerant un wilich fer mich aan phase sin? Orer siin se mich wii yemant woo xtreng, krop un tikhopich is? Tuun ich fersuuche ti layt tswinge ti tinge mache kenau soo wii ich tenke peser is? Orer tuun ich ti anere heere un mich aan phase wëns meechlich is?’ Woo peser mer Yeehoowa un Yeesus noo mache, woo peser tuun mer uns aan phase. Wole mer 2 situatsyoone siin woo es wichtich is net xtreng sin: wën ënerunge in unser leepe pasiire un wën ti anere sayn mënunge un ëntxlise anerste wii unseres sin.

SAY NET XTRENG WËN TAYN SITUATSYOON SICH ËNERT

8. Was khan uns helfe uns aan phase wën unser situatsyoon sich ënert? (Kuk aach ti noote.)

⁸ Meyer mise uns aan phase wën unser situatsyoon sich ënert. Tsum payxpiil: uf een mool, khene mer een xlim kesuntheet propleem kriin. Orer khan sin tas unkewaartne ënerunge in te ekonomii orer in te rechiirung unser leepe aarich xweyer lose. (Ekl. 9:11; 1 Kor. 7:31) Es khan soo kaar xweyer fer uns sin wën ti Orkanisatsyoon ënert een insetsung woo mer hon. Soo sorte ënerunge khene uns unkewaartne propleeme pringe. Ekaal te propleem, tuu khanst es hin kriin tich aan phase mit tayn nay situatsyoon wëns tuu tiise 4 xrite kepst: (1) ferxtee tas tayn situatsyoon yets anerste is, (2) konsentriir tich aan was tuu yets mache tuust, net aan was tuu friier kemacht host, (3) hal tich traan aan te kuute tinge fon tayn leepe un (4) helf ti anere.e Wole mer siin wii etliche fon unser priiter un xwestere nutse kriit hon wayl se tiise 4 xrite kep hon.

9. Wii is een pheyerche mit unkewaartne proope um kang?

⁹ Ferxtee tas tayn situatsyoon yets anerste is. Francesca un sayn man Emanuele sin in kesetst kep fer wii misyoneere in een aner lant tiine. Kraat wii se aan kefang hon ti nay xprooch lërne un ti priiter un xwestere fon sayn nay kemaynt khëne lërne, hot ti pantemii fon coronavirus aan kefang. Tes weeche, miste se sich wayt wech fon te anere hale. Tan is Francesca sayn mama uf een mool kextorep. Francesca wolt wërklich fiil mit sayn familye sin, awer weeche ti pantemii khont se net reese. Was hot se keholef mit al tiise xwiirichkheete um keen? Eyerst, hon Emanuele un Francesca mitsamer kepeet un kluucheet ferlangt fer mit te propleeme fon yeete taach um keen un fer net tsu ëngstlich too temit wëre. Yeehoowa hot sayn kepeete keantwort torich sayn Orkanisatsyoon kraat in te richtich tsayt. Tsum payxpiil: tii sin uf kemuut kep mit te wërter fon een pruuter in een wiiteo: “Woo xneler mer aan nëme ti nay situatsyoon, xneler wëre mer wiiter froo. Un xneler tuun mer siin wii ti nay situatsyoon kuut penutse.”f Tsweet, tii hon ëntxlist sayn apiliteete fer torich telefoon preetiche, ferpesere. Un tii hon soo kaar een Piipel xtuutyum aan kefang! Trit, tii hon kelos tas ti priiter tëne helfe teete un waare petanklich weeche sayn liip. Tsum payxpiil, torich een kanse yoer, hot een liiplich xwester tëne een khorts pexeet mit een Piipel tekst yeete taach kexikt. Kraat soo, wën mer unser nay situatsyoon aan nëme, khene mer frooheet fine in was mer kemacht kriin.

10. Wii hot een xwester sich aan kephast mit een kroos ënerung in sayn leepe?

¹⁰ Konsentriir tich aan was tuu yets mache tuust, net aan was tuu friier kemacht host un hal tich traan aan te kuute tinge fon tayn leepe. Christina, een xwester fon Rumeenya woo in Yaapan leept, is traurich kep wii ti ënglix kemaynt woo se waar, tsu kemacht kep is. Awer tii hot net wayter ketenkt aan was pasiirt is. Xtats tas, hot se aan kefang tsu te yapaanix kemaynt keen un hot sayn pestes kemacht fer in yapaanix preetiche. Tii hot fer een fraa ferlangt, woo friier mit tëne kexaft hat, tëne in lërne yapaanix peser xpreche. Ti fraa hot aan kenom ti Piipel un tas piichelche Los tich kuut keen im leepe fer imer! penutse fer Christina in lërne. Soo hot Christina kelërnt peser yapaanix xpreche. Awer noch wichticher: ti fraa wolt mee iwer ti Piipel lërne. Wën mer net wayter tenke iwer was pasiirt is un uns positiiw hale, khene unkewaartne ënerunge, unkewaartne seechen pringe.

11. Wii is een pheyerche mit sayn ekonoomixe propleeme um kang?

¹¹ Helf ti anere. Een pheyerche woo leept in een lant woo unser aarwayt ferpoot is, hot aan kefang ekonoomixe propleeme hon wën sayn lant pankrot kang is. Wii hon se sich aan kephast? Eyerst, hon se sayn leepe keweenlicher kelos. Tan, xtats sich aan sayn aychne propleeme traan hale, hon se ëntxlist ti anere helfe un soo fiil tsayt wiis meechlich waar in te preetich aarwayt xafe. (Aph. 20:35) Te man hot kesaat: “Wayl mer fiil se tuun hate in te preetich aarwayt, hate mer weenich tsayt fer iwer unser propleeme tenke un mee tsayt fer Kot sayn wile mache.” Wën unser situatsyoon sich ënert, mise mer uns erinere wii wichtich es is wayter ti anere helfe, hauptseechlich torich ti preetich aarwayt.

12. Wii khan te aphostel Phaul sayn payxpiil uns helfe uns in te preetich aarwayt aan phase?

¹² In unser preetich aarwayt, mise mer uns aan phase. Meyer preetiche fer layt mit unerxiitliche mënunge iwer Kot; un tii khome aach fon unerxiitliche pletse un kultuure. Te aphostel Phaul hot sich aan kephast un meyer khene mit sayn payxpiil lërne. Yeesus hot tëm in kesetst wii “aphostel fer ti natsyoone”. (Rom. 11:13) Tes weeche hot Phaul kepreeticht fer ti yuute, ti kreeker, layt woo fiil xuul hate, keweenliche layt, wichtiche layt un soo kaar kheeniche. Fer tas hërts fon tiise unerxiitliche layt aan krayfe, is Phaul “ales kep fer ale sorte layt”. (1 Kor. 9:19-23) Phaul hot acht kep fer tas kultuer un klaape fon te layt woo tëm keheert hon un tee hot sich too temit aan kephast. Meyer khene aach peser preetiche wën mer uns aan phase un fersuuche se tenke was ti pest aat is fer yeete persoon helfe.

RESPEKTIIR TI ANERE SAYN MËNUNG

13. Wën mer ti anere sayn mënung respektiire, fon was fer kefoore khene mer uns wech hale? (1 Korinter 8:9)

¹³ Net xtreng sin, helft uns aach ti anere sayn mënung respektiire. Tsum payxpiil, etliche xwestere tuun kërn maquiagem penutse; anere, net. Etliche kriste tuun alkohool mit moos trinke; awer anere tuun niks trinke. Al ti kriste wole kesunt sin, awer ti tratamente woo se raus suuche, sin anerste. Wën mer tenke tas mer imer recht hon un fersuuche ti priiter un xwestere tswinge tas selwiche wii meyer mache, khente mer ti anere xtolpere orer aus naner mache. Sicher tas is net unser wunx! (Lees 1 Korinter 8:9;g 10:23, 24) Wole mer 2 payxpiile siin wii mer khene piiplixe funtamente aan wëne, awer in te selwich tsayt te friit hale.

14. Was fer piiplixe funtamente sole mer net ferkese wën mer ëntxlise iwer unser tsaych un hoer mache?

¹⁴ Wii sich aan tsiie un tas hoer xnayte un keme. Kot tuut net kenau saan wii mer uns aan tsiie sole, awer tee kept uns funtamente fer noo keen. Ti aat wii mer uns aan tsiie, sol eer tsu Kot pringe — es wil saan, meyer mise uns aan tsiie in een aat woo tsaycht tas mer teemuut, ferninftichkheet un een kuute ferxtant hon. (1 Tim. 2:9, 10; 1 Phe. 3:3) Tes weeche, meyer wole uns net aan tsiie in een aat woo tsu fiil acht tsu uns pringt. Ti piiplixe funtamente helfe aach ti elteste net reekele mache iwer wii sich aan tsiie un tas hoer xnayte un keme. Tsum payxpiil: ti elteste in een kemaynt wolte etliche yunge priiter helfe. Tiise yunge hon aan kefang sayn hoer lose wii anere khërle woo se kekhënt hon: khorts, awer kans xtrupich. Wii hon ti elteste tëne keholef, oone reekele mache? Te sirkuyt superintentent hot ti elteste aan kereet tas too fer ti yunge priiter saan: “Wëns tuu ufm palk pist un ti layt kepe acht fer wiis tuu aus siist xtats tayne wërter, tan is een propleem in te aat wiis tuu tich xeen lost.” Weeche tiise keweenlich ausleyung, is te propleem resolwiirt kep, oone een reekel mache.h

15. Was fer piiplixe kesetse un funtamente helfe uns wën mer ëntxlise iwer unser kesuntheet mache? (Romaaner 14:5)

¹⁵ Kesuntheet tratamente. Yeete krist mus ëntxlise wii sayn aychne kesuntheet uf phase. (Kal. 6:5) Wën ti kriste een tratament raus suuche, mise se Kot sayn kesetse aan heere iwer sich wayt wech fon pluut un spiritismus hale. (Aph. 15:20; Kal. 5:19, 20) Awer wën tas net tepay is, khene se ëntxlise was fer sort tratament se aan nëme tuun. Etliche suuche ploos toktere fer sayn kesuntheet uf phase. Awer welche, tuun rechter anere sorte tratamente suuche. Fiilaycht hon mer een xtark mënung iwer een spetsiifix tratament; awer meyer mise tas recht fon unser priiter respektiire fer sayn aychne ëntxlise iwer kesuntheet mache. Tes weeche sole mer uns fon tiise 4 phunkte erinere: (1) ploos Kot sayn Raych khan uns komplët un fer imer heele. (Isa. 33:24) (2) Yeete krist mus ti sicherheet hon iwer was peser fer tëm is. (Lees Romaaner 14:5.)i (3) Meyer tuun net ti anere weeche sayn ëntxlise richte un meyer wëre net een xtolpere xteen fer tëne. (Rom. 14:13) (4) Ti kriste tsayche liip un ferxteen tas ti eenichkheet in te kemaynt wichticher wii sayn aychne mënung is. (Rom. 14:15, 19, 20) Wën mer tiise phunkte im khop hale, tuun mer unser fraayntxaft mit te priiter un xwestere hale un te friit in te kemaynt uf muute.

16. Wii khan een elteste tsayche tas eyer net xtreng is wën eyer mit anere elteste um keet? (Kuk aach ti pilter.)

¹⁶ Ti elteste mise torich sayn payxpiil tsayche tas se net xtreng sin. (1 Tim. 3:2, 3) Tsum payxpiil, een elteste sol net waarte tas sayn mënung imer aan kenom wërt ploos wayl eyer elter wii ti anere elteste is. Tee ferxteet tas te hayliche kayst khan kwalkee eene fon te elteste uf muute etwas saan woo tëne helft een kuut ëntxlus mache. Un wën ti meyerste elteste mit een ëntxlus xtime, woo net keeche piiplixe funtamente keet, tuut een elteste woo net xtreng is tas pay xteen, soo kaar wën eyer was aneres mëne tuut.

NUTSE WOO MER KRIIN WËN MER NET XTRENG SIN

17. Was fer seechen kriin mer wën mer wilich sin fer uns aan phase?

¹⁷ Meyer kriin fiil nutse wën mer wilich sin fer uns aan phase. Meyer tuun peser mit unser priiter un xwestere um keen, un ti kemaynt halt sich in friit. Ti unerxiitliche personaliteete un kultuure unich Kot sayn folek, pringe uns frooheet; es is wunerlich se wise tas, opwool meyer al anerste sin, tuun mer Tëm wii een eenich familye aan peete. Un tas haupste: es frayt uns se wise tas mer unser Kot noo mache, woo net xtreng is un woo wilich is fer sich aan phase.