XTUUTYUM ARTIKEL 37
Soo wii Samsan, trau uf Yeehoowa
“Soweraan Hër Yeehoowa, pite, tenk aan mich traan un ferxtërk mich.” (RICHTER 16:28)
LIIT 30 Mayn Fater, mayn Kot un Fraaynt
WAS TUUN MER SIIN?a
1-2. Warom is es kuut Samsan sayn kexicht xtutiire?
AAN was tenkst tuu wëns tuu te naame Samsan heerst? Fiilaycht erinerst tuu tich tas tee mechtich xtark waar. Un tas is woer. Awer Samsan hot een xlecht ëntxlus kemacht woo fiile xwiirichkheete tëm keprung hot. Noch soo, hot Yeehoowa sich traan kehal aan ales was Samsan xon kemacht hat fer tëm tiine. Un Kot hot aach sayn troy payxpiil in te Piipel kelos tas mer nutse too temit kreechte.
2 Yeehoowa hot Samsan penutst fer wunerliche tinge mache fer Sayn folek, ti israeliiter, helfe. Hunerte yoore noo Samsan sayn toot, hot Yeehoowa te aphostel Phaul inspiriirt een list mache fon layt woo xtarke klaape ketsaycht hon un Samsan waar too tepay. (Hep. 11:32-34) Samsan sayn payxpiil khan uns uf muute. Tee hot uf Yeehoowa ketraut, soo kaar torich xweyere situatsyoone. In tiise artikel, tuun mer siin was mer fon Samsan lërne khene un wii sayn payxpiil uns uf muute khan.
SAMSAN HOT UF KOT KETRAUT
3. Was fer inxtelung hot Samsan kriit?
3 Wii Samsan uf te welt khom is, hon ti filisteer ti natsyoon fon Israël kehërxt un uner trikt. (Rich. 13:1) Ti israeliiter waare fiil am layte, wayl ti filisteer krop waare. Too hot Yeehoowa Samsan raus kesuucht fer “Israël rete fon te filisteer sayn hënt”. (Rich. 13:5) Awer tas waar net laycht se mache. Fer tiise aarwayt fërtich pringe, must Samsan uf Yeehoowa traue.
Samsan hot uf Yeehoowa ketraut un sich aan kephast. Tee hot penutst was eyer hat fer Kot sayn wile mache (Kuk ti apsetse 4-5.)
4. Wii hot Yeehoowa Samsan keholef ti filisteer ap kewine? (Richter 15:14-16)
4 Wole mer een payxpiil siin woo tsaycht tas Samsan uf Kot un Sayn hilef ketraut hot. Een mool, is een krup filiistixe soltaate Samsan fange khom in Leii (tsiimlich sicher in Yutaa). Ti mëner fon Yutaa hon pang kriit; soo hon se ëntxlist Samsan tsu te faynte ap kepe. Layt fom Samsan sayn aychne folek hon tëm mit 2 naye xtrike aan kepun un tsu te filisteer ap kep. (Rich. 15:9-13) Awer “Yeehoowa sayn kayst [hot] tëm kraft kep” un Samsan selepst hot sich fon te xtrike loos kemacht. Too hot Samsan “een friix pake knoche fon een esel kefun” un tee hot tas penutst fer 1.000 filiistixe mëner um pringe. (Lees Richter 15:14-16.)b
5. Wii hot Samsan ketsaycht tas eyer uf Yeehoowa ketraut hot?
5 Warom hot Samsan ti pake knoche fon een esel penutst fer keeche ti faynte khëmpfe? Tas waar sicher net een keweenlich waf. Kewis wust Samsan tas Yeehoowa tëm helfe teet keeche ti filisteer khëmpfe, ekaal ti waf woo eyer penutse teet. Yawool, tiise troye man hot penutst was eyer in te xtun kefun hat fer Kot sayn wile mache. Sicher hot Samsan tiise mëner ap kewun kriit wayl eyer uf Yeehoowa ketraut hot!
6. Was fer lisyoon khene mer fon Samsan sayn kexicht lërne?
6 Yeehoowa tuut uns aach ti neetich kraft kepe fer kwalkee tings woo eyer uns ferlangt, erfiile — soo kaar wën tas unmeechlich fer uns aus siit. Kot khan tas mache in een aat woo uns ferwunere tuut. Soo wii Samsan, say tich sicher tas Yeehoowa tich helfe tuut Tëm sayn wile erfiile wëns tuu wayter uf Tëm traust. (Xpr. 16:3)
7. Kep een payxpiil woo tsaycht wii wichtich es is Yeehoowa sayn oryentiirunge suuche.
7 Fiile priiter un xwestere woo in te paueray proyëkte fon te Orkanisatsyoon xafe, tsayche tas se uf Kot traue. Friier, hon ti priiter selepst ti meyerste Raych Saale un anere kepaye fon te Orkanisatsyoon proyektiirt un kepaut. Awer weeche ti ferkreesung in te numer layt woo sich am taafe sin, waars neetich tas ti Orkanisatsyoon ënerunge mache teet. Ti priiter woo ti proyëkte kefiirt hon, hon tsu Yeehoowa kepeet un naye tinge fersuucht. Tii hon, tsum payxpiil, kepaye khaaft woo xon fërtich waare un tëne noch mool kans kemacht. Robert, woo mit fiile paueray proyëkte fon te Orkanisatsyoon in te letste yoore uf te kans welt kexaft hot, saat: “Am aanfang, waars net laycht aan nëme ti nay aat fer ti tinge mache. Tas waar kans anerste wii mer torich yoore xon keweent waare. Awer ti priiter waare wilich fer sich aan phase. Un es is kans taytlich kep tas Yeehoowa tiise ënerunge am seechne waar.” Tas is ploos een payxpiil woo tsaycht wii Yeehoowa sayn folek oryentiirt fer sayn wile mache. Als mool weyer es kuut uns selepst frooe: ‘Meecht ich Kot sayn oryentiirunge suuche un wilich sin fer mich aan phase fer tëm peser tiine?’
SAMSAN HOT PENUTST WAS KOT FERSORICHT HOT
8. Was hot Samsan kemacht wii eyer fiil torst hat?
8 Fiilaycht erinerst tuu tich fon etliche unkeweenliche tinge woo Samsan kemacht hot. Tee hot, tsum payxpiil, een leep um keprung; xpeeter hot eyer, aleen, 30 filisteer in Askalom um keprung. (Rich. 14:5, 6, 19) Samsan wust tas, oone Yeehoowa sayn hilef, khont eyer nii tas kemacht kriin. Tas is een mool taytlich kep, wii Samsan fiil torst hat noo 1.000 filisteer um pringe. Was hot eyer kemacht? Xtats aan sich selepst traue fer waser fine, hot eyer Yeehoowa sayn hilef ferlangt. (Rich. 15:18)
9. Wii hot Yeehoowa Samsan sayn kepeet keantwort? (Richter 15:19)
9 Yeehoowa hot Samsan sayn kepeet keantwort; torich een wuner, hot Eyer kemacht tas een kwel foer khome teet. “Wii Samsan ketrunkt hot, is sayn kraft tsurik khom un tee hot sich peser kexpiirt.” (Lees Richter 15:19.)c Siits aus tas tiise kwel noch eksistiirt hot fiile yoore tëm noo, wën Samuël inspiriirt waar tas puuch Richter xraype. Fiilaycht, wii ti israeliiter tiise waser kwel kesiin hon, hon se sich erinert tas wën se uf Yeehoowa traue teete, teet Kot sayn troye tiiner helfe wëns neetich weyer.
Samsan hot sayn kraft tsurik kriit wii eyer tas waser ketrunkt hot woo Yeehoowa tëm fersoricht hat. Meyer mise aach Yeehoowa sayn hilef aan nëme fer wayter troy plaype (Kuk te apsats 10.)
10. Was mise mer mache fer Yeehoowa sayn hilef kriin? (Kuk aach tas pilt.)
10 Meyer mise aach Yeehoowa sayn hilef suuche — ekaal ti apiliteete woo mer hon orer was mer xon in sayn tiinst kemacht hon. Meyer mise teemuutich erkhëne tas mer kemacht kriin was Yeehoowa uns ferlangt, ploos wën mer uf tëm traue. Wii Samsan tas waser ketrunkt hot woo Yeehoowa fersoricht hot, hot eyer ti neetich kraft tsurik kriit. Soo wii Samsan, mise mer aach Yeehoowa sayn hilef aan nëme fer Tëm wayter troy tiine. (Mat. 11:28)
11. Wii khene mer nutse fon Yeehoowa sayn hilef kriin? Kep een payxpiil.
11 Kuk mool Aleksey sayn payxpiil, een pruuter in Ruslant woo xroo yachtung am mit mache is. Was helft tëm een xtarke klaape hale, soo kaar unich xweyere situatsyoone? Tee un sayn fraa hale een kuut kaystlich rutiin. Tee saat: “Ich fersuuche een kuut kaystlich rutiin hon: imer mayn perseenlich xtuutyum mache un ti Piipel yeete taach leese. Yeete moynt, xpreche ich un mayn fraa iwer te tekst fom taach un meyer peete aach mitsamer.” Was khene mer mit tiise payxpiil lërne? Xtats aan uns selepst traue, mise mer uf Yeehoowa traue. Wii? Meyer mise reeklich mache ti tinge woo unser klaape ferxtërke, wii ti Piipel xtutiire, peete, tsu te fersamlunge keen un in te preetich aarwayt xafe. Tan tuut Yeehoowa uns ti neetich hilef kepe fer tëm wayter tiine. Eyer hot Samsan ferxtërkt un sicher khan Eyer tas selwiche fer uns mache.
SAMSAN HOT NET UF KEP
12. Was fer xlecht ëntxlus hot Samsan kemacht un wii waar tas anerste wii ti anere situatsyoone mit te filiistixe fraae?
12 Soo wii meyer al, waar Samsan imperfekt; tes weeche hot eyer als mool xlechte ëntxlise kemacht. Een ëntxlus woo eyer kemacht hot, tsum payxpiil, hot xlime konsekwënse keprung. Noo tas Samsan een tsayt wii richter ketiint hot, “hot eyer een fraa fom Sorëk taal aarich kërn kehat, woo Talila keheest hot”. (Rich. 16:4) Es is woer tas friier hat Samsan fersuucht sich hayrate mit een filiistix fraa; awer wii eyer tas kemacht hot, waar Yeehoowa woo tëm kefiirt hot, fer een xans fine fer keeche ti filisteer khëmpfe. Een aner mool, is Samsan paym haus fon een huure fraa keplip, in Kasa, een filiistix xtat. Tiise mool, hot Yeehoowa Samsan ti kraft kep fer ti toore fon te xtat wech nëme — tas hot ti xtat xwach kelos. (Rich. 14:1-4; 16:1-3) Awer ti situatsyoon mit Talila waar anerste kewees; Samsan hot tas aus sich selepst kemacht. Tsiimlich sicher, waar Talila israeliitix un tas teet tëm net een xans kepe fer keeche ti filisteer khëmpfe.
13. Was hot Talila Samsan kelenkt se mache?
13 Ti filisteer hon fiil kelt fer Talila aan kepoot tas se Samsan hiner keengt un Talila hot tas aan kenom. Fiilaycht wayl Samsan se fiil keliipt hot, khont eyer net mërke was Talila mache wolt. Talila hot noo un noo fersuucht Samsan tswinge se saan was tëm soo xtark kemacht hat. Un tsum xlus, hot Samsan tas aus keleet. Es is xaat, awer weeche Samsan sayn feele, hot eyer sayn kraft ferloer un aach sayn fraayntxaft mit Yeehoowa torich een tsayt. (Rich. 16:16-20)
14. Was fer konsekwënse hot Samsan mit kemacht wayl eyer uf Talila ketraut hot?
14 Samsan hot xlime konsekwënse mit kemacht wayl eyer uf Talila ketraut hot, xtats uf Yeehoowa. Ti filisteer hon Samsan kefang un tëm plint kemacht. Tan is eyer in Kasa in kexpërt kep, ti xtat woo eyer friier ti toore ap keris hat. Tee is een sklaaw kep un sayn aarwayt waar khërneche moole. Tan hon ti filisteer Samsan tsu eene fon sayn feste keprung. Tii hon een kroos opfer fer sayn falx kot Takon kemacht, wayl se keklaapt hon tas eyer se keholef hat Samsan fange. Tii hon Samsan fon te katee kehool un tsu te fest keprung wayl se wolte “een pisye xpas hon” — es wil saan, tii wolte tëm xpote. (Rich. 16:21-25)
Yeehoowa hot Samsan ferxtërkt fer sayn insetsung erfiile un ti filisteer ap kewine (Kuk te apsats 15.)
15. Wii hot Samsan ketsaycht tas eyer noch mool uf Yeehoowa ketraut hot? (Richter 16:28-30) (Kuk tas pilt am aanfang fom piichelche.)
15 Samsan hot een xlim feele kemacht, awer tee hot net uf kep Yeehoowa wayter tiine. Tee hot wayter een xans kesuucht fer se mache was Kot fon tëm wolt: keeche ti filisteer khëmpfe. (Lees Richter 16:28-30.)d Samsan hot tsu Yeehoowa aan kehal: “Los mich winkans iwer ti filisteer pringe.” Yeehoowa hot Samsan sayn kepeet keantwort un, noch een mool, hot eyer tëm ekstra kraft kep. Soo, tiise mool, hot Samsan mee filisteer um keprung wii eyer um keprung hat torich sayn kanse leepe.
16. Was khene mer lërne mit Samsan sayn aanxtelung noo sayn feele?
16 Opwool Samsan xlime konsekwënse weeche sayn feele mit kemacht hot, hot eyer net noo kelos Yeehoowa tiine. Was lërne mer too temit? Soo kaar wën mer mise korikiirt sin orer een priwilëj ferliire weeche unser feele, sole mer net noo lose Yeehoowa troy tiine. Eriner tich tas Yeehoowa fërtich fer uns fertsaye is. (Psal. 103:8-10) Opwool unser feeler, khan Yeehoowa uns ti kraft kepe fer sayn wile mache, soo wii eyer mit Samsan kemacht hot.
Samsan hot sich tsiimlich sicher xlecht kexpiirt weeche sayn feele, awer tee hot net uf kep — un meyer sole aach net uf kepe! (Kuk ti apsetse 17-18.)
17-18. Was hot tich uf kemuut in Michael sayn payxpiil? (Kuk aach tas pilt.)
17 Kuk mool was mit een yunge pruuter, woo Michael heest, pasiirt is. Tee hat fiil se tuun in Yeehoowa sayn tiinst wii ministeryaale tiiner un pyoneer. Es is xaat, awer tee hot tan een feele kemacht un tes weeche hot eyer sayn priwilëje in te kemaynt ferloer. “Pis tiise xtun — saat eyer —, hat ich fiil fer se mache in Yeehoowa sayn tiinst. Awer uf een mool, hon ich kexpiirt tas ich khont niks mee mache. Ich hon nii ketenkt tas Yeehoowa mich im xtich kelos hat, awer ich hon mich kefroot: ‘Meecht eene taach mayn fraayntxaft mit Yeehoowa noch mool soo xtark sin wii friier? Meecht ich eene taach noch mool soo fiil xafe in te kemaynt wii ich friier kexaft hon?’”
18 Tsum klik hot Michael net uf kep. Tee saat: “Ich hon mich aan kextrengt fer tichter pay Yeehoowa khome; fer tas mache, hon ich kepeet, xtutiirt un triwer noo ketenkt.” Mit te tsayt, hot Michael sayn priwilëje in te kemaynt tsurik kriit. Yets tiint eyer wii elteste un rekulaar pyoneer. Tee saat: “Ich sin keholef un uf kemuut kep, hauptseechlich fon te elteste. Un tas hot mich keholef se mërke tas Yeehoowa mich wayter liipt. Yets khan ich in te kemaynt noch mool tiine mit een sauwer kewise. Tas hot mich in kelërnt tas Yeehoowa fertsayt yeete eene woo sich wërklich peroyt.” Was khene mer too temit lërne? Wën mer uns aan xtrenge fer unser aanxtelung korikiire un wayter uf Yeehoowa traue, khene mer uns sicher sin tas eyer uns penutse un seechne tuut opwool unser feeler. (Psal. 86:5; Xpr. 28:13)
19. Wii hot Samsan sayn payxpiil tich ferxtërkt?
19 In tiise artikel, hon mer etliche ekstra ewënte in Samsan sayn leepe noo kekukt. Tee waar net perfekt, awer noch soo, hot eyer net uf kep. Tee hot sich wayter aan kextrengt fer Yeehoowa tiine, soo kaar noo sayn feele mit Talila. Un Yeehoowa hot net Samsan im xtich kelos. Tee hot tëm noch mool penutst in een ekstra aat. Yeehoowa hot tëm noch kesiin wii eene man mit een xtarke klaape un hot tëm soo kaar tepay ketuun in te list troye layt woo in Hepreeyer 11 xteet. Es is aarich ufmuutich se wise tas unser liipliche Fater im himel uns helfe wil, hauptseechlich wën mer xwach sin. Wole mer tan soo wii Samsan peete: “Yeehoowa, pite, tenk aan mich traan un ferxtërk mich.” (Rich. 16:28)
LIIT 3 Mayne Kot ich fertrau uf tich
a Samsan — fiile layt khëne tiise piiplixe naame, soo kaar etliche woo net ti Piipel xtutiire. Sayn kexicht is xon foer kextelt kep in teatros, musike un filme. Awer sayn leepe is net ploos een interesant kexicht. Meyer khene fiil mit tiise man lërne, woo een xtarke klaape hat.
b (Richter 15:14-16) Wii tee tsu Leii khom is, hon ti filisteer aan kefang se xraaye wii wën se ti kewinung hëte. Too hot Yeehoowa sayn kayst tëm kraft kep un ti xtrike in sayn aarme sin wii layn kep woo fom fayer ferprënt is un ti khete in sayn hënt sin kefal wii wën se sich ferxmelst hëte. 15 Tee hot tan een friix pake knoche fon een esel kefun. Tee hot tas kehool un tas penutst fer 1.000 mëner um pringe. 16 Samsan hot tan kesaat: “Mit te pake knoche fon een esel... een haufe, tswaay haufe! Mit te pake knoche fon een esel hon ich 1.000 mëner um keprung.”
c (Richter 15:19) Soo hot Kot kemacht tas een loch woo in Leii waar, uf keengt un waser is too raus khom. Wii Samsan ketrunkt hot, is sayn kraft tsurik khom un tee hot sich peser kexpiirt. Tes weeche hot eyer tiise kwel, woo in Leii pis hayt is, wii En-Hakorë keruuft.
d (Richter 16:28-30) Samsan hot tan fer Yeehoowa aan kehal: “Soweraan Hër Yeehoowa, pite, tenk aan mich traan un ferxtërk mich ploos noch tiise mool, pite, oo Kot, un los mich winkans iwer ti filisteer pringe weeche ferweenichst eene fon mayn aue.” 29 Too hot Samsan sich fest kextelt witich te tswaay phayle woo tas haus in te mite kextitst hon — eene mit te recht hant un ti aner mit te link hant. 30 Samsan hot tan kexraayt: “Ich sol mit te filisteer xtërpe!” Tee hot tan ti phayle mit sayn kanse kraft kexupt un tas haus is kefal iwer ti rechiirente un al woo tat waare. Soo ti numer layt woo Samsan um keprung hot wii eyer kextorep is, waar kreeser wii ti numer layt woo eyer torich sayn kanse leepe um keprung hot.