LESON 6
Aprann pitit ou konprann byen ak mal
KI SA KI BYEN E KI SA KI MAL?
Moun ki gen prensip moral yo konprann byen klè diferans ki genyen ant sa ki byen ak sa ki mal. Se pa jan yo santi yo nan yon moman parapò ak yon bagay k ap fè yo konnen si l byen oswa si l mal. Okontrè, yo suiv prensip yo pou ede yo wè sa pou yo fè, menm lè pa gen moun k ap gade sa y ap fè.
SA K FÈ L ENPÒTAN POU YO KONPRANN SA KI BYEN AK SA KI MAL?
Timoun yo tande tout kalite vye ide konsènan sa ki byen ak sa ki mal, kit se lè y ap tande moun ki nan lekòl yo, kit se lè y ap koute mizik oubyen lè y ap gade fim ak pwogram televizyon. Sa y ap tande yo ka fè yo gen dout sou sa yo aprann konsènan byen ak mal.
Sa rive yo sitou lè yo vin jèn. Gen yon liv ki rele Pi lwen pase bèl pawòl (anglè) ki di anvan peryòd sa a rive, yo “bezwen konprann gwo presyon kondisip yo ak medya yo ap fè sou yo pou yo vin popilè e pou lòt moun aksepte yo, e yo bezwen aprann fè sa yo konnen ki dwat, menmsi sa pa fè zanmi yo plezi”. Sa klè, nou bezwen fòme timoun nou yo anvan yo vin jèn.
FASON W KA ANSEYE YO SA KI BYEN AK SA KI MAL
Aprann li fè diferans ant sa ki byen ak sa ki mal.
PRENSIP BIBLIK: “Moun ki gen matirite [...] fè diferans ant sa ki byen ak sa ki mal paske yo antrene kapasite yo genyen pou yo konprann nan.” — Ebre 5:14.
Itilize mo ki montre l byen klè sa ki byen ak sa ki mal. Nan sitiyasyon k ap pase chak jou yo, fè diferans ant sa ki byen ak sa ki mal parèt byen klè lè w di: “Sa dwat; sa pa dwat”, “Sa kòrèk; sa pa kòrèk”, “Sa bon; sa pa bon”. Ofiramezi tan ap pase, pitit ou ap vin konnen ki sa k bon pou l fè e ki sa k pa bon pou l pa fè.
Esplike l sa k fè yon bagay byen oswa mal. Pa egzanp, poze l kesyon tankou kesyon ki vin apre yo: Poukisa li pi bon pou yon moun onèt? Ki jan manti ka kraze amitye? Poukisa li pa bon pou yon moun vòlè? Li enpòtan pou w byen rezone ak timoun nan pou w ede l devlope kapasite pou l konprann byen ak mal.
Montre l poukisa li bon pou l gen prensip moral. Ou ka di l: “Si w onèt, lòt moun ap fè w konfyans” oswa “si w janti, lòt moun ap kontan rete bò kote w”.
Asire w li konnen tout fanmi an ap suiv bon prensip.
PRENSIP BIBLIK: “Kontinye teste sa nou menm nou ye.” — 2 Korentyen 13:5.
Li dwe parèt klè fanmi w ap suiv prensip ou gen sou sa ki byen ak sa ki mal, konsa, w ap ka di avèk senserite:
“Nan fanmi nou, nou pa bay manti.”
“Nou pa frape lòt moun, ni rele sou yo.”
“Nou pa pale rèd ak lòt moun, ni nou pa joure yo.”
Pitit ou a ap wè prensip ou genyen anrapò ak sa ki byen ak sa ki mal se pa jis règ pou l suiv, men se tout fanmi an k ap suiv prensip sa yo.
Pale ak pitit ou a souvan sou prensip nou suiv nan fanmi an. Sèvi ak sitiyasyon k ap pase chak jou pou w anseye l. Ou ka konpare prensip ou yo ak sa y ap di nan medya yo oubyen nan lekòl li. Poze l kesyon tankou: “Ki sa w t ap fè?” “Ki jan fanmi nou t ap jere sitiyasyon sa a?”
Ankouraje l pou l kontinye fè sa ki byen.
PRENSIP BIBLIK: “Se pou konsyans nou rete klè.” — 1 Pyè 3:16.
Felisite l pou bon konpòtman l. Si pitit ou fè yon bon bagay, felisite l epi di l poukisa w felisite l. Pa egzanp, ou kapab di l: “Ou te montre w onèt. Mwen fyè de ou.” Si l fè w konnen li fè yon bagay mal, felisite l ak tout kè w poutèt li onèt anvan w korije l.
Korije move konpòtman l genyen. Ede pitit ou aksepte konsekans aksyon l. Timoun yo dwe konnen sa yo fè ki mal ak lè konpòtman yo pa ale nan menm sans ak prensip moral fanmi an ap suiv yo. Gen kèk paran ki pa di pitit yo sa yo fè ki mal, paske yo pa vle pou sa dekouraje pitit yo. Sepandan, lè w pale ak pitit ou sou yon bagay li fè ki mal, sa ap ede l fòme konsyans li e sa ap ede l evite fè sa ki mal alavni.