BIBLIOTECA TI INTERNET Watchtower
Watchtower
BIBLIOTECA TI INTERNET
tének
  • BIBLIA
  • PUBLICACIONES
  • TAMKUNTALÁBCHIK
  • w22 octubre págs. 2-5
  • 1922: jawaʼ watʼey in tʼajál cien i támub

Pakwlanchij, axéʼ yab in kwaʼal i video.

Pakwlanchij, yab i ejtow ki tʼajaʼ abal ka tejwamej an video.

  • 1922: jawaʼ watʼey in tʼajál cien i támub
  • An Ólchix Uw. In Olnál in Éyaltal a Jehová (abal tu exóbal) 2022
  • Subtítulos
  • Olchixtaláb ejtíl axi a aliyal
  • «I LEJ JIKʼPAʼ JAWAʼ U UCHAN»
  • U EYENDHÁB AN RADIO ABAL MÁS I ATIKLÁB KIN EXLAʼ AN ALWAʼ KAW
  • «ADV»
  • JUN I TʼOJLÁB LEJ EXBADH
  • 1924: Jawaʼ watʼey in tʼajál cien i támub
    An Ólchix Uw. In Olnál in Éyaltal a Jehová (abal tu exóbal) 2024
An Ólchix Uw. In Olnál in Éyaltal a Jehová (abal tu exóbal) 2022
w22 octubre págs. 2-5
An plataforma in kʼál an púlik tamkuntaláb axi ti 1922. Eblim kʼwajat jun i letrero axi in ulal: «Ka ólnaʼchik abal jajáʼ kʼwajatits ti Eyal. Kuxlab ban plataforma kʼwajat jun i letrero kʼal ox i letras, «ADV».

An foto in kʼál an plataforma ani an letrero axi kʼwajatak walkʼiʼ

1922 Jawaʼ Watʼey In Tʼajál Cien I Támub

«A DIOS […] in eyendhál a Jesu-Cristo abal tu ku tólmiy» (1 Cor. 15:57, Versión Moderna [VM], 1910). Axéʼ xi texto játs axi eyendháj ban támub 1922, lej tólmiyatchik an epchal abal kin tʼilaʼ abal max kin áynanchij kin kʼakʼnaʼ a Jehová neʼets ka lábliyatchik. Tin nakél nixéʼ an támub tejwaméj abal a Jehová in lej lábliy an epchalchik. Ejtíl in lábliy tam ti tújeychik in tsʼejkál an publicaciones tin kwetemtal ani tam ti tujey in eyendhál an radio abal kin olnaʼ an alwaʼ kaw. Talbél jayej lej lábliyatchik kom in ejtow kin tʼajaʼchik jun i púlik tamkuntaláb ti Cedar Point (Ohio, Estados Unidos). Ani nixéʼ xi púlik tamkuntaláb in lej tolmiyámal in bichowil a Jehová ma xowéʼ ta kʼicháj.

«I LEJ JIKʼPAʼ JAWAʼ U UCHAN»

Biyat más u yanel an exóbal, más i yéjenchalak i publicaciones. Ti Betel ti Brooklyn (Nueva York, Estados Unidos) u tsʼejkabak an revistas, pero u eyendhábak kʼeʼat i empresas abal ka tsʼejkáj an libros. Waʼtsin talchik a ítsʼ tam ti taley an libros ani an epchalchik yabáts in ejtow kin bukʼuw, tam an epchal Rutherford tʼilmáts kʼal an epchal Robert Martin, ani in uchaʼ abal max ti Betel u ejtowábak ka tsʼejkáj i libros.

An fábrica axi kʼwajatak ti Brooklyn (Nueva York), ban bel axi in bij Concord

An epchal Martin in uluw: «I lej jikʼpaʼ jawaʼ u uchan kom i yéjenchalak yan i patʼál abal ki tujchij ki tsʼejkaʼ i libros». An epchalchik in aliy jun i ataj juʼtáj ka tʼajan axéʼ xi tʼojláb ani tsʼaʼyat an patʼál axi u yejenchábak.

Yab patal in kulbétnaʼ axéʼ xi tʼojláb. An inik axi ti biyál u tʼojondhábak abal kin tsʼejkaʼ an libros kʼalej in metʼál an imprenta ani in uluw: «Lej alwaʼ axéʼ xi patʼál pero yabchik a exlál ka eyendhaʼ. Ti akak a ítsʼ patal axéʼ neʼets ka odhej».

An epchal Martin in uluw: «Jawaʼ in uluw axéʼ xi inik chúbaxak, pero jajáʼ yabak in exlál abal a Jehová neʼets tu ku tólmiy». Putun jawaʼ in uluw an epchal Martin: an epchalchik tujey ti tʼojnal ani al wéʼ i kʼij in tsʼejkálak 2.000 i libros ta kʼicháj.

An epchalchik axi u tʼojnálak ban fábrica ti tsʼejkom libros

U EYENDHÁB AN RADIO ABAL MÁS I ATIKLÁB KIN EXLAʼ AN ALWAʼ KAW

Xowéʼ an epchalchik yabáts expidh in tsʼejkálak i publicaciones, jayej tujey in eyendhál an radio abal kin olnaʼ an alwaʼ kaw. Ti 26 a febrero ti 1922 an epchal Rutherford in bínaʼ an kʼaʼál tʼilomtaláb ban radio. An tʼilomtaláb axi in bínaʼ in bij, «Millones que ahora viven no morirán jamás». In bínaʼ ban emisora axi in bij KOG, axi kʼwajatak ban bichow, Los Ángeles (California, Estados Unidos).

Jun i 25.000 i atiklábchik in atsʼaʼ an tʼilomtaláb ani talchik in abaʼ i cartas abal kin kʼákʼnanchij an epchal. Jun kʼal axéʼ xi cartas pel axi in abaʼ a Willard Ashford, jajáʼ u kʼwajilak ti Santa Ana (California). Jajáʼ in lej kʼákʼnanchij an epchal Rutherford kom lej kʼijidh an tʼilomtaláb axi in bínaʼ. Jayej in uluw: «Max yabak a binámalak an tʼilomtaláb ban radio, yab neʼetsak ki ejtow ki atsʼaʼ kom u yanél u yaʼul, ani belits max it cheʼenekak tejéʼ utat, yab neʼetsak ki ejtow ku kʼalej».

Ani tin aytal an semanas watʼbáj más i tʼilomtaláb ban radio. Ban revista axi ti 1922 axi kalej tin taltal an támub, in olnaʼ abal watʼadh 300.000 i atikláb in atsʼámal an tʼilomtaláb.

An epchalchik kʼwajatak lej kulbél kʼal jawaʼ kʼwajatak ti watʼel, ani jaxtám in tsalpaychik kin tsʼejkaʼ jun i emisora utat ti Betel, axéʼ kʼwajatak ti Staten Island, ti Brooklyn. Tin aytal an támub, an epchalchik neʼetsak kin áynanchij kin eyendhaʼ axéʼ xi emisora, an WBBR, abal kin bukʼuw an alwaʼ kaw.

«ADV»

An revista The Watch Tower axi ti 15 a junio in olnaʼ abal neʼetsak ka waʼtsin jun i púlik tamkuntaláb ti Cedar Point (Ohio), axéʼ neʼetsak ka tʼajan ti 5 ma ti 13 a septiembre ti 1922. An epchalchik axi neʼetsak ti ulel al axéʼ xi bichow kʼwájatakchik lej kulbél.

Ban kʼaʼál tʼilomtaláb axi an epchal Rutherford in bínaʼ, in uchaʼ an epchalchik: «U lej belál abal a Jehová […] neʼets kin lábliy axéʼ xi púlik tamkuntaláb». Axi más an epchalchik axi in bínaʼ an tʼilomtaláb in tʼílchalak an epchalchik abal jawaʼ más exbadh játs ka kalej ti ólnom.

Axi tamkunchik ban púlik tamkuntaláb ti 1922 ti Cedar Point (Ohio)

Ti viernes 8 a septiembre, jun i 8.000 i atikláb ulits abal kin atsʼaʼ an tʼilomtaláb axi neʼetsak kin bínaʼ an epchal Rutherford. Jajáʼchik in aychalak abal ka wilkʼanchat jantʼoj in léʼ kin uluw an letras «ADV», axi kʼwajatak ban programa. Patal in tʼajálakchik ti kwéntaj abal tin tamét an plataforma kʼwajatak tʼulidh jun i lona lej púlik. A Arthur Claus, talak ti Tulsa (Oklahoma, Estados Unidos), in aliy jun i laktem axi kʼwajatak tin tamét an plataforma abal kin atsʼaʼ alwaʼ an tʼilomtaláb. Játs kom ti biyál yabak u eyendháb i bocinas nibal i micrófonos.

«I léʼak ki atsʼaʼ patal jawaʼ in ulalak an epchal Rutherford»

An presidente in olnaʼ abal tam ka tujeyits an púlik tamkuntaláb, yabáts jitaʼ neʼetsak kin ejtow ka otsits, nixéʼ tʼajan abal patal axi tamkudh kin ejtow kin atsʼaʼ an tʼilomtaláb. A las nueve i media an dhajuw, an epchal Rutherford tujey ti kaw, an kʼaʼál texto axi in eyendhaʼ pel Mateo 4:17. Tanáʼ a Jesús in uluw: «In Éyaltal a Dios kʼwajatits ti utel» (VM, 1910). Jajáʼ in uluw abal yan i atikláb neʼets kin ejtow kin atsʼaʼ an alwaʼ kaw. An epchal Rutherford in uluw: «A Jesús in uluw abal neʼetsak ka chich ani kin tamkuy patal in tʼojnálil».

An epchal Claus in uluw: «U léʼak ku atsʼaʼ patal jawaʼ kʼwajatak in ulal an epchal Rutherford». Pero talbél in koʼoy ka kalej kom yab in atsʼálak lej kanat. Yab in léʼak ka kalej kom in exlálak abal yabáts neʼets ka jilan ka otsits.

Pero tam ti kʼwájatakits eléb in atsʼaʼ más kanat ani in léʼak ka wichiy kin atsʼaʼ an tʼilomtaláb. Tam ti kʼwajatits tin tamét an wiʼleb jajáʼ in atsʼaʼ abal an epchalchik in pokʼpoyal in kʼubak ani tam in atsʼaʼ más kulbél. In tsalpay ka kʼadhiy tin okʼ an atáj abal kin atsʼaʼ más alwaʼ an tʼilomtaláb. Jajáʼ in kwaʼalak 23 i támub, jaxtám in ejtow ka kʼadhiy, ani in tʼajaʼ ti kwéntaj abal atsʼatak lej alwaʼ an tʼilomtaláb.

Pero tanáʼ waʼatsak kʼeʼat in jaʼúbchik. Jun kʼal jajáʼ pelak a Frank Johnson, ani tam konoyat: «¿A chiʼdhál jun i navaja?».

A Arthur in uluw: «Tejéʼ u chiʼdhál jun».

Tam a Frank in uluw: «Pel a Jehová in abaʼ a Arthur». Ani tam in uchaʼ a Arthur: «¿A tsuʼtal nixéʼ an lona axi kʼwajat tʼulidh?». Ka lej tʼajaʼ ti kwéntaj jawaʼ neʼets tu uchaʼ. Tam an jueza Rutherford kin uluw: «Ka olnaʼchik an alwaʼ kaw», tam tatáʼ ka kotoy axéʼ xi tsʼáj.

A Arthur kʼwajiy ti aychix. Tam ti weʼits neʼets kin talabedháj an tʼilomtaláb, an epchal Rutherford kawin más tsapik ani in uluw axéʼ xi kaw: «Ka áynanchij putudh kʼal a Jehová ani yabchik ka jilaʼ ta ólnom, ma ka exláj tin puwél an Tsabál abal expidh waʼats junkats i kʼakʼnaxtaláb axi chubax. Ka ólnaʼchik an alwaʼ kaw tin puwel an tsabál. An atiklábchik kwaʼal kin exlaʼ abal a Jehová, játs an Dios axi chubax ani abal a Jesús játs axi takuyámej ti tsʼalej. Axéʼ pel jun i kʼicháj lej exbadh kom a Jesús kʼwajatits ti eyal ani tatáʼchik i takuyámej abal ka ólnaʼchik. Jaxtám ka ólnaʼchik abal jajáʼ kʼwajatits ti Eyal».

A Arthur in olnál abal jajáʼ in kotoy an tsʼáj ani an lona kalpun. An lona in kwaʼalak dhuchadh: «A Jesús játs axi takudh ti tsʼalej». Ti inglés u eyendháb an kaw advertise, abal ka uluwat abal kwaʼal ka olnaʼ jantʼoj, ani jaxtám ti eyendháj an kʼaʼál ox i letra in kʼál axéʼ xi kaw, «ADV».

JUN I TʼOJLÁB LEJ EXBADH

Axéʼ xi púlik tamkuntaláb axi tʼajan ti Cedar Point, neʼetsak kin tólmiy an epchalchik abal kin áynanchij kin olnaʼ in Éyaltal a Dios. An epchalchik in tʼajaʼ axéʼ xi tʼojláb kʼal yan in kulbétal. Jun i epchal axi pelak i colportor (antsanáʼ tu exlabak an precursores ti biyál) ani u tólmixak ti Oklahoma in uluw: «U olnomáts juʼtáj tu tsʼejkáb i carbón, pelak jun i kwenchal axi lej tsʼejwantál». Jajáʼ in uluw abal tam an atiklábchik in bátsʼuwalak an revista The Golden Age, an atiklábchik u kʼwajilak ti ukʼnal. An epchal in uluw: «U lej kulbél kom i éjtowal ki kanatbédhaʼ axéʼ xi atiklábchik».

An epchalchik in tʼajaʼ ti kwéntaj abal an kaw axi in uluw a Jesús ti Lucas 10:2 lej exbadh: «Antsanáʼ jantʼiniʼ tam waʼats lej wéʼ an kʼojolchik, antsanáʼ waʼats lej wéʼ jitaʼ ti kin ólnanchij u bij kʼal an atiklábchik». Tin taltal an támub 1922 an epchalchik in batsʼúmalits yan i kanataláb, ani jaxtám in léʼak kin áynanchij kin olnaʼ in Éyaltal a Dios.

a Junchikíl an epchal Rutherford u tʼojnálak jantʼiniʼ «i juez» ti Misuri (Estados Unidos), jaxtám u bijiyábak antsanáʼ.

Jun i olchixtaláb abal patal an atikláb

Ti 26 a febrero ti 1922, an epchalchik in tʼajaʼ jun i exbadh tʼojláb abal kin olnaʼ an alwaʼ kaw. Nixéʼ xi kʼicháj in tʼajaʼchik yan i tamkuntaláb tin puwél an Tsabál abal an atiklábchik kin atsʼaʼ an tʼilomtaláb axi in bij «Millones que ahora viven no morirán jamás».

An tʼilomtaláb wilkʼáj al 33 i kawintaláb, ani an revista The Watch Tower in olnaʼ abal yan i epchalchik axi uchbidh abal kin bínaʼ i tʼilomtaláb uchanchik abal kin bínaʼ. An epchalchik axi ti Gran Bretaña in tʼojojoy 306 i tamkuntaláb, ani kʼalechik 67.010 i atikláb. Ti Bélgica, Francia ani Suiza, watʼadh 15.000 i atikláb kʼalechik abal kin atsʼaʼ axéʼ xi tamkuntaláb ti Francés. An epchalchik kʼwajatak lej kulbél kʼal jawaʼ in bajuwámal kin tʼajaʼ, ani jaxtám in tʼojojoy más i tamkuntaláb ejtíl nixéʼ, ti al an 25 a junio, ti 29 a octubre ani ti 10 a diciembre.

    Publicaciones ti tének de San Luis Potosí (2010-2025)
    Ka mapuy
    Ka tujchij
    • tének
    • Ka abaʼ
    • Jawaʼ a léʼ
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Jawaʼ it konchinal ka tʼajaʼ
    • Política de Privacidad
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Ka tujchij
    Ka abaʼ