«Օրեցօր սովորում եմ ավելի շատ սիրել գրքեր տարածելու գործը»

ՀԱԶԱՐ ութ հարյուր ութսունվեց թվականին Ալեգեյնիի (Փենսիլվանիա, ԱՄՆ) Աստվածաշնչի տնից «Հազարամյակի արշալույսի» առաջին հատորի հարյուր օրինակ ուղարկվեց Չիկագո (Իլինոյս)։ Չարլզ Թեյզ Ռասելը հույս ուներ նոր հատորը տարածել գրախանութներում։ Միացյալ Նահանգների ամենամեծ ֆիրմաներից մեկը, որը զբաղվում էր կրոնական գրքերի վաճառքով, համաձայնեց «Հազարամյակի արշալույսը» վերցնել վաճառքի։ Սակայն երկու շաբաթ անց առաքված բոլոր գրքերը հետ ուղարկվեցին Աստվածաշնչի տուն։

Ըստ տեղեկությունների՝ մի հայտնի ավետարանչական վրդովվել էր՝ տեսնելով, որ իր գրքերի հետ ցուցադրված է նաև «Հազարամյակի արշալույսը»։ Նա բարկացած ասել էր, որ եթե այդ գիրքը մնար այդտեղ, ինքը և իր բոլոր ընկերները, որոնք հայտնի ավետարանչականներ էին, կխզեին գործարքը և իրենց գրքերն ուրիշ տեղ կտանեին։ Ֆիրման դժկամությամբ վերադարձրել էր գրքերը։ Բացի այդ, թերթերում գովազդներ էին տեղադրվել, սակայն հակառակորդները հոգ տարան, որ այդ գովազդային պայմանագրերը նույնպես չեղյալ համարվեն։ Ուրեմն ինչպե՞ս էր այս նոր հրատարակությունը հասնելու ճշմարտությունը փնտրող մարդկանց։

Միակ միջոցը գրքեր տարածողներն էինa։ 1881​թ.-ին «Սիոնի Դիտարանում» նշվում էր, որ կա 1000 քարոզիչների կարիք, ովքեր կարձագանքեն կոչին և պատրաստ կլինեն լիաժամ տարածելու աստվածաշնչյան գրականություն։ Չնայած գրքեր տարածողներն ընդամենը մի քանի հարյուր հոգի էին, սակայն նրանք ճշմարտության սերմերը՝ տպագրված տեսքով, տարածեցին շատ հեռավոր տարածքներում։ Մինչև 1897​թ. «Արշալույսի» մոտ մեկ միլիոն օրինակ տարածվեց հիմնականում այդ ծառայողների միջոցով։ Նրանց մեծ մասն ապրում էր մի փոքր գումարով, որ ստանում էր որպես փոխհատուցում «Դիտարանի» յուրաքանչյուր բաժանորդագրության կամ տարածած գրքի դիմաց։

Ովքե՞ր էին այս անվեհեր ծառայողները։ Նրանց մեջ կային և՛ պատանիներ, և՛ տարիքով ավելի մեծ անհատներ։ Շատերը ամուրի էին։ Ոմանք էլ ամուսնացած էին, բայց երեխա չունեին։ Սակայն քիչ չէին նաև երեխա ունեցող ընտանիքները, որոնք նույնպես միացան նրանց։ Գրքեր տարածողների մի մասը ողջ օրն էր ծառայում, իսկ մյուսները՝ օրական մեկ կամ երկու ժամ։ Ոչ բոլորի առողջությունն ու հանգամանքներն էին թույլ տալիս մասնակցել այս գործին։ 1906​թ. համաժողովին ասվեց, որ այդ ծառայությունը կատարելու համար չի պահանջվում «լինել շատ կրթված, տաղանդավոր կամ խոսել հրեշտակների լեզվով»։

Գրեթե յուրաքանչյուր մայրցամաքում հասարակ մարդիկ բացառիկ աշխատանք իրականացրին։ Մի եղբայր հաշվեց, որ յոթ տարում 15000 գիրք է տարածել։ Սակայն նա ասաց. «Գրքեր տարածող եմ դարձել ոչ թե գրավաճառ լինելու համար, այլ որպեսզի վկայություն տամ Եհովայի ու նրա սովորեցրած ճշմարտության մասին»։ Ուր էլ որ գնում էին գրքեր տարածողները, ճշմարտության սերմերն արմատներ էին գցում, և Աստվածաշունչ ուսումնասիրողների խմբերը շատանում էին։

Հոգևորականները ծաղրում էին գրքեր տարածողներին՝ նրանց կոչելով չարչիներ։ 1892​թ.-ին «Դիտարանում» նշվեց հետևյալը. «Քչերն են ճանաչում [նրանց] որպես Տիրոջ ճշմարիտ ներկայացուցիչների կամ նկատում այն արժանապատվությունը, որ Տերն է տեսնում նրանց խոնարհության և անձնազոհության մեջ»։ Իսկապես, այդ ծառայողների կյանքը «ծաղկաստան» չէր, ինչպես արտահայտվեց նրանցից մեկը։ Դիմացկուն կոշիկներն ու հեծանիվները նրանց հիմնական փոխադրամիջոցներն էին։ Երբ գնորդների մոտ բավական գումար չէր լինում, գրքեր տարածողները դրանք փոխանակում էին սննդամթերքի հետ։ Ողջ օրը ծառայելուց հետո քարոզիչները՝ հոգնած, բայց երջանիկ, վերադառնում էին իրենց վրաններն ու վարձակալած սենյակները։ Հետո ի հայտ եկավ գրքեր տարածողների ֆուրգոնը՝ անիվների վրա մի ինքնաշեն տնակb, որի շնորհիվ շատ ժամանակ ու գումար էր խնայվում։

Սկսած 1893​թ.-ին Չիկագոյում անցկացված համաժողովից՝ ծրագիրն ընդգրկում էր հատուկ բաժիններ գրքեր տարածողների համար։ Այդ բաժիններում պատմվում էին հետաքրքիր դեպքեր ծառայությունից, առաջարկվում էին քարոզչական մեթոդներ ու գործնական խորհուրդներ էին տրվում։ Մի անգամ եղբայր Ռասելը ժրաջան քարոզիչներին հորդորեց նախաճաշին կուշտ ուտել, մինչև կեսօր մի բաժակ կաթ խմել, իսկ շոգ օրերին՝ պաղպաղակով զովացուցիչ ըմպելիք։

Գրքեր տարածողներից նրանք, ովքեր համագործակից էին փնտրում, համաժողովի ժամանակ դեղին ժապավեն էին կրում։ Նոր ծառայողները համագործակցում էին ավելի փորձառուների հետ։ Անկասկած, նման ուսուցման կարիք կար։ Օրինակ՝ մի անգամ նոր անհատներից մեկը, որը հուզվում էր, գրքերն առաջարկելիս ասաց. «Սրանցից չեք ուզում, չէ՞»։ Բարեբախտաբար, տանտիկինն ասաց, որ ուզում է, և հետագայում դարձավ մեր քույրը։

Մի եղբայր մտածում էր. «Պահե՞մ եկամտաբեր աշխատանքս և տարեկան 1000 դոլար նվիրաբերեմ Թագավորության գործին, թե՞ դառնամ գրքեր տարածող»։ Նրան ասվեց, որ Տերը երկուսն էլ կգնահատի, սակայն իր ժամանակը անմիջականորեն Տիրոջը տրամադրելով՝ նա ավելի շատ օրհնություններ կստանա։ Մերի Հինդսը գրքեր տարածելու գործը համարում էր «ամենաշատ թվով մարդկանց ամենամեծ բարությունը ցուցաբերելու ամենալավ միջոցը»։ Իսկ Ալբերտա Քրոսբին, որն ամաչկոտ էր, ասաց. «Օրեցօր սովորում եմ ավելի շատ սիրել գրքեր տարածելու գործը»։

Այսօր այդ եռանդուն ծառայողների թե՛ ֆիզիկական, թե՛ հոգևոր զավակներից շատերը դեռևս հավատարմորեն պահպանում են իրենց հոգևոր ժառանգությունը։ Եթե ձեր ընտանեկան շառավղում չի եղել գրքեր տարածող, կամ՝ ռահվիրա, ձգտեք այդ ծառայությունը դարձնել նաև ձեր ընտանիքի ավանդույթը։ Դուք նույնպես օրեցօր կսովորեք ավելի շատ սիրել լիաժամ քարոզելու գործը։

[ծանոթագրություններ]

[նկար 32-րդ էջի վրա]

Չէր պահանջվում «լինել շատ կրթված, տաղանդավոր կամ խոսել հրեշտակների լեզվով»

[նկար 31-րդ էջի վրա]

Գրքեր տարածող Ա. Վ. Օսեյը Գանայում (մոտ 1930​թ.)

[նկար 32-րդ էջի վրա]

Վերևում՝ գրքեր տարածողներ Էդիթ Քինը և Գերտրուդ Մորիսը Անգլիայում (մոտ 1918​թ.), ներքևում՝ Ստենլի Կոսաբումը և Հենրի Նոնկիսը Միացյալ Նահանգներում. նրանց կողքին իրենց տարածած գրքերի դատարկ արկղերն են