3 ՍՈՐՎՈՒՇԻ ՏԱՍԸ
Եգովըն հա՛զ գընա̈ քեզի հընու թոնգ հաշվա̈գու
«Իմ մարմինըս հընու սիդըս գայնոն թուլգընալ, ամա Աստվաձ՝ իմ սըյդիս ղաշնա̈ հընու միշտ իմ փայս գըլլի» (ՍԱՂ. 73։26)։
ԵՐԿ 38 Աստվաձ ուժ գուդա քեզի
ՏԱՍԻՆ ՄԻՏԿԸa
1, 2. Ինչի՞ հեդ ռաստ կուկոն Եգովին ձառայողնուն շադերը հընու ինչպե՞ս ա̈դ ընեց վըրըն գազդա̈։
ԱՇԻՆԿ իրեկ օրինագ։ Ճահել ախպա̈րմը գիմընա, հընոր փիս հիվընդուտինմը ունի։ 50 դարիգոնըն ավել ախպա̈րմը, վեյնոր ընտանիկ դիրուշի հոմար շադ պոնիգու, մընագու ըռոնց աշխադանկ, ըն ա̈մա̈ղ գընա̈ կըդնուշ ուրիշ աշխադանկմը, ամա չի ստացվիլ։ Հավադարիմ դարիկով քուրեչմը առոխչուտինը վադնագու հընու ըն չի գարի առաչվոն բես շադ ձառաիլ Եգովին։
2 Ծիր դըրուտինը լըմոնիգունա ա̈դ պերվաձ օրինագնուն մեգին, ծեզի գայնա թըվալ, հընոր տունկ հիմի ինչիգի դեյ բիդու չեկ։ Ա̈դու բատճառով գայնա̈կ գոյսընիլ ուրախուտինը, նա̈յրիլ սըխալ ծեվով ծիր վըրըն աշուշ հընու զորուտին օննալ միգա̈լնացը հեդ։
3. Ինչպե՞ս Սադոնըն հընու ըներ, վեվ ընու ծեռկինա̈, գաշին մաշտուն գյանկին վըրըն։
3 Ա̈ս աշխարը գաշա̈ մաշտուն գյանկին վըրըն ըմուն, ինչպես-օր Սադոնըն։ Ըն վիրաա̈լ ինչիգի դեղ տընիլ չեր մաշտկացը։ Չաշաձ-օր Սադոնըն կիդեր, հընոր Աստըձուն չըլըսուշը դոնա̈գու մեռնուշի, ըն ըռոնց մեխկընուշի աստավ Եվին, հընոր Աստըձուն լըսա̈ հեչնա ազադուտին գոննա։ Ա̈ս աշխարին կամեռցիըն, պալիտիկըն հընու սուդ հավատկնին վիրաա̈լ Սադոնին ծեռկինեյնը։ Ընու հոմարա̈լ զարմանալի չա̈, հընոր սուդ հավատկնուն ղեգավայնուն, բիզնեսմեննուն հընու պալիտիկնուն շադերուն հոմար մաշտուն գյանկը կին չունի։
4. Ինչի՞ մասին խոսողընկ ա̈ս տասին։
4 Ամա Եգովըն կուզա̈, հընոր մենկ շիդագ ծեվով միր վըրըն աշինկ, հընու յառդում գընա̈ մեզի, եպոր զորուտիննուն բատճառով, նա̈յրինկկու միտկ ընուշ-օր, մենկ ինչիգի դեյ բիդու չըլլող մաշտինկ (Սաղ. 136։23; Հռոմ. 12։3)։ Ա̈ս տասին նեսը մենկ քըննինկկու, ինչպես Եգովըն յառդում գընա̈ մեզի. 1) եպոր մենկ հիվոնդինկ, 2) եպոր մենկ փարի նեղուտին ունինկ հընու 3) եպոր դարիկով ըլլուշնուս հոմար մենկ գըզգոնկ-օր, Եգովին ձառայուտինին նեսը մեզմըն ֆայդա չիկա։ Ամա մեմը էգեկ խոսինկ ընու մասին տա̈, վուստի մենկ կիդինկ, հընոր Եգովըն ըմըն մեգիս թոնգ հաշվա̈գու։
ԵԳՈՎԸՆ ԹՈՆԳ ՀԱՇՎԱ̈ԳՈՒ ՄԵԶԻ
5. Օրի՞ տունկ համոզվաձեկ, հընոր մաշտիկը Եգովին հոմար մեձ կին ունին։
5 Չաշաձ-օր խողըն շինվաձինկ, Աստըձուն հոմար մենկ թոնգինկ հընու մեձ կին ունինկ (Ծննդ. 2։7)։ Հայդցեկ աշինկ սալտ քոնիմը բատճառ, օրի Եգովըն մեզի թոնգ հաշվա̈գու։ Ըն մեզի ըմուն շինաձունի, հընոր գայնոնկ ուրինը լըմոննալ (Ծննդ. 1։27)։ Ընու հոմար, Աստըձուն առաչ մենկ ավելի թոնգինկ, քան տա̈ ալլայ, ինչ-օր ըն խողուն վըրըն շինաձունի։ Ա̈դտի ղաիր, ըն մեզի դըվավ իրավունկ «դիրուտին ընուշ» խողուն հընու գենտանիկնուն վըրըն (Սաղ. 8։4—8)։
6. Վուստի՞ մենկ կիդինկ, հընոր մաշտիկը թոնգին Եգովին հոմար։
6 Ադամին մեխկ ըղաձըն ետկնա̈լ, Եգովըն շարունագեց մաշտկացը թոնգ հաշվուշ։ Ըն ընկան շադ հազ գընա̈ մաշտկացը, հընոր դըվավ ուր հազ ըղաձ Դըղուն միր մեխկերուն հոմար (1 Հովհ. 4։9, 10)։ Իսուսին պերաձ ղուրբոնին խատեր, Եգովըն սաղծընողա̈ ընեց, վեվ-օր մեռավ Ադամին մեխկին հոմար՝ «հըմ առտար ըլլողնուն, հըմ առտար չըլլողնուն» (Գործ. 24։15)։ Աստվաձաշունչը գերեվծընա̈, հընոր մենկ թոնգինկ Եգովին հոմար հընու ընու դեյ նըշանագուտին չունին միր դարիկը, առոխչուտինը հընու փարըն (Գործ. 10։34, 35)։
7. Ա̈լ ինչը՞ գերեվծընա̈, հընոր մենկ Եգովին հոմար մեձ կին ունինկ։
7 Գոն ուրիշ բատճառնիա̈լ, վերեկնոր գերեվծընին, հընոր Եգովըն մեզի թոնգ հաշվա̈գու։ Աստվաձ ուշադրուտին տառծուց ընու վըրըն, ինչպես մենկ ընտունեցակ պարի խաբարը հընու մեզի պերավ ուր մոդը (Հովհ. 6։44)։ Եպոր մենկ նա̈յրեցակ մոդգընուշ Աստըձուն, ընա̈լ մոդգըցավ մեզի (Հակ. 4։8)։ Մեզի սորվեծընուշի հոմար, Եգովըն հազըրա̈ խայջուշ ուր ժամանագը հընու ուժը, ա̈դով ըն գերեվծընա̈, հընոր մենկ ընու դեյ մեձ կին ունինկ։ Ըն կիդա̈, ինչ դեսագի մաշտինկ մենկ հիմի հընու ինչ մաշտ գայնոնկ ըլլիլ ըլլելիկին։ Ըն հազ գընա̈ մեզի, ընու հոմարա̈լ շիդգա̈գու (Առակ. 3։11, 12)։ Ա̈դ բառզ գերեվծընա̈, հընոր Եգովին հոմար մենկ մե՜ձ կին ունինկ։
8. Ինչպե՞ս Սաղմոս 18։27—29-ին կըրվաձը, յառդում գընա̈ շիդագ վերապերվուշ զորուտիննուն։
8 Դավիդ թակավորին վերմը հաշվեյնըգու ինչիգի դեյ բիդու չըլլող մաշտ։ Ամա ըն կիդեր, հընոր Եգովըն ընու հազ գընա̈ հընու վիրա ընու հեդ գըլլի։ Ա̈դ յառդում գըներ ընու շիդագ վերապերվուշ ռաստ էգաձ զորուտիննուն (2 Սամ. 16։5—7)։ Եպոր մենկ հուսահադվաձինկ գամ զոր ժամանագ գոնծընինկ, Եգովըն հազըրա̈ մեզի յառդում ընուշ։ Ա̈դու խատեր մենկ գայնոն օնծընիլ ալլայ զորուտիննին։ (Գաշտըցեկ Սաղմոս 18։27—29b։) Եգովըն մեզի յառդում գընա̈նա, ինչը՞ գայնա խանգարիլ ուրախուտինով ձառայուշ ընու (Հռոմ. 8։31)։ Հայդցեկ աշինկ իրեկ գյանկի դըրուտիննի, եպոր մեզի շադ գարեվորա̈ հիշուշ, հընոր Եգովըն մեզի հազ գընա̈ հընու հաշվա̈գու թոնգ։
ԵՊՈՐ ՄԵՆԿ ՀԻՎՈՆԴԻՆԿ
Աստվաձաշունչը գաշտուշը յառդում գընա̈ մեզի հախտուշ, հիվընդուտինի բատճառով առաչ էգաձ, սըխալ զգացումնին (Աշեցեկ 9—12 աբզացնին)
9. Ինչպե՞ս հիվընդուտինը գայնա ազդիլ միր վըրըն։
9 Շադ անկամ հիվընդուտինը գազդա̈ միր զգացումնուն վըրըն հընու մենկ նա̈յրինկկու միտկ ընուշ-օր, մեզմըն օկուտ չիկա։ Մենկ գայնոնկ մեզի վադ զգալ, եպոր միգա̈լնեկը գիմընոն միր հիվընդուտինին մասին գամ մեզի բիդվընագու միգա̈լնացմըն յառդում ուզուշ։ Ուվեկ չիդնաա̈լ միր հիվընդուտինին մասին, մենկ գայնոնկ առ ընիլ, հընոր չինկ գարի ընիլ ընկան, ինչկան առաչ գընեյկը։ Ա̈դ զոր ժամանագը Եգովըն մեզի ուժ գուդա։ Ինչպե՞ս։
10. Աշինկնա Առակներ 12։25-ը, ինչը՞ գայնա դալ մեզի ուժ, եպոր հիվոնդինկ։
10 Եպոր մենկ հիվոնդինկ, «պարի խոսկը» գայնա մեզի ուժ դալ։ (Գաշտըցեկ Առակներ 12։25c։) Աստվաձաշընչին նեսը կըրվաձին Եգովին պարի խոսկերը, վերեկնոր գերեվծընին, հընոր, չաշաձ միր հիվընդուտիննուն, ըն մեզի թոնգ հաշվա̈գու (Սաղ. 31։19; 41։3)։ Եպոր մենկ գաշտոնկկու ա̈դ խոսկերը, բա̈լկիտ քոնիմը բոյա̈լ, Եգովըն յառդում գընա̈ մեզի հախտուշ միր վադ զգացումնին, վերեկնոր ունինկ հիվընդուտինին բատճառով։
11. Ինչպե՞ս Եգովըն յառդում ա̈րավ մեգ ախպորմը։
11 Ըհըն, ինչ օնծուց Խորխե օնունով ախպա̈րմը։ Եպոր ճահելեր, ըն ըմուն հիվընդուտինմը պըռըվեցավ, վեյնոր շադ ուժ գառներ հընու չաբուխ առաչ գեշտա̈ր։ Ա̈դու հոմար, ըն միտկը գըներ-օր, ընդի ֆայդա չիկա։ Ըն գասա̈. «Ես հազըր չեյ, հընոր ա̈դ հիվընդուտինը նեսըս ա̈դպես զգացումնի առաչ պերա̈գու, հընու առ գընեյ, հընոր միգա̈լնացը ուշադրուտինը իմ վըրա̈ս տառծընիմգու։ Ես ա̈լ շադ վադնա̈յգու հընու նա̈յրեցի միտկ ընուշ, ինչպես փոխվի բիդի իմ գյանկըս։ Ես հուսահադվաձեյ հընու ինչ ընուշըս չիդեյ։ Վիրա գաղաչեյ Եգովին, հընոր ըն յառդում ընա̈ ինձի»։ Ինչպե՞ս Եգովըն ընու յառդում ա̈րավ։ Խորխեն հիշա̈գու. «Ինձի զորեր մըտկեյս վըրա ժողվուշ, ա̈դու հոմար ինձի խըրադ դըվին Սաղմոս կըրկին նեսըն գաշտուշ գայջ համայնին, վերեկնուն նեսը գաստըվի, ինչպես Եգովըն միտկը գընա̈ ուր ձառայողնուն մասին։ Ես ըմըն օր քոնիմը բոյ գաշտա̈յգու ա̈դ համայնին՝ ըներ իսկաբես ինձի սիդ գուդա̈յնը։ Ժամանագմը օնցաձըն ետկը, միգա̈լնեկը նա̈յրեցին թարիֆ ընուշ-օր ես ավելի ուրախիմ։ Ըներ գասեյնը, հընոր ուրախ ըլլուշըս, ընեց սիդ գուդա̈ր։ Ես հասկընցա, հընոր Եգովըն իմ աղոտկնուս բադասխանը դըվավ։ Ըն յառդում ա̈րավ ինձի վըրա̈ս ուրիշ ծեվով աշուշ։ Չաշաձ իմ հիվընդուտինիս, Աստվաձաշընչին խատեր, ես սորվեցա աշուշ վըրա̈ս ըմուն, ինչպես Աստվաձ գաշա̈»։
12. Ի՞նչ բիդուա̈ ընուշ, հընոր Եգովըն յառդում ընա̈, եպոր տունկ հիվոնդեկ։
12 Հիվոնդեկնա, համոզվաձ ըղեկ, հընոր Եգովըն կիդա̈, ինչ տունկ գոնծընեկ։ Աղաչեցեկ, հընոր Եգովըն յառդում ընա̈ ծիր դըրուտինին վըրըն շիդագ ծեվով աշուշ։ Հեդո, կըդեկ Աստվաձաշընչին նեսըն, Եգովին պարի խոսկերը, վերեկնոր գայնոն ծեզի սիդ դալ։ Ուշադրուտին տառծուցեկ ըն խոսկերուն վըրըն, վերեկնոր գերեվծընին, ինչկան թոնգին Եգովին հոմար ընու ձառայողնին։ Ա̈դմուն ընեկնա, տունկ դեսնեկկու, հընոր Եգովըն պարիա̈ ընեց հեդ, վեվ հավադարիմ ձառաա̈գու ընու (Սաղ. 84։11)։
ԵՊՈՐ ՄԵՆԿ ՓԱՐԻ ՆԵՂՈՒՏԻՆ ՈՒՆԻՆԿ
Հիշինկնա, հընոր Եգովըն խոսկ գուդա մեզի յառդում ընուշ, գայնոնկ ղոլայ օնծընիլ աշխադանկ գոյսընուշը (Աշեցեկ 13—15 աբզացնին)
13. Ի՞նչ գայնա միտկ ընիլ ընտանիկին կըլեխը, ուր աշխադանկը գոյսընա̈նա։
13 Ըմըն մեգ ընտանիկի կըլեխը կուզա̈, հընոր դընեցիկ ինչիգի գարիկ չոննոն։ Բատկերածընինկ տա̈, ախպա̈րը մընագու ըռոնց աշխադանկ, ուրմըն չըգախվաձ բատճառով։ Ըն մոն կուկա պոնուշի դեղ, ամա չի գարի կըդնուլ։ Ա̈դու հոմար, ըն միտկը գընա̈, հընոր ընդի ֆայդա չիկա։ Ինչպե՞ս փոխվիգու դըրուտինը ուշադրուտինը տառծընա̈նա Եգովին խոսկ դըվաձին վըրըն։
14. Օրի՞ Եգովըն վիրա գընա̈ ուր խոսկ դըվաձը։
14 Եգովըն ուր խոսկին դեյնա̈ (Հեսու 21։45; 23։14)։ Օրի՞։ Առաչին բատճառը ընա̈-օր, ա̈դ գաբվաձա̈ ընու պարի օնունին հեդ։ Եգովըն խոսկ դըվավ, հընոր յառդում գընա̈ ուր հավադարիմ ձառայողնուն, հընու ուր խոսկը ամբայման ընա̈ բիդի (Սաղ. 31։1—3)։ Եգռորտը, Եգովըն կիդա̈, հընոր ուր ընտանիկին նես ըլլողնուն յառդում ընա̈ հեչնա, մենկ շադ հուսահադվինկկու։ Ըն խոսկ գուդա մեզի յառդում ընուշ ինչպես հոկեվոր, ըմունա̈լ մատերիալնի թարաֆըն, հընու ինչիգ չի գարի՜ ընու խանգարիլ ա̈դ ընուշ (Մատթ. 6։30—33; 24։45)։
15. ա) Ի՞նչ փոռցուտիննուն հեդ ռաստ էգոն առաչի դարվոն խրիստիաննին։ բ) Աշինկնա Սաղմոս 37։18, 19-ը, ինչի՞ն նես գայնոնկ համոզվաձ ըլլիլ։
15 Ըմըն սըրա հիշինկնա, օրի Եգովըն գընա̈ ուր խոսկ դըվաձը, մենկ գայնոնկ համոզվաձ ըլլիլ, հընոր փարի նեղուտին օննոնկա̈լ, ըն մեզի յառդում գընա̈։ Հիշինկ առաչի դարվոն խրիստիաննուն։ Եպոր Եռուսալիմ քաղակին ժողովին էդվոնցը ընգաձեյնը, «ալլայկը, ապոստըլնուն ղաիր, ցիրուցոն ըղոն» (Գործ. 8։1)։ Մեմը միտկ ա̈րեկ, ինչ ա̈դ նըշանագերգու խրիստիաննուն հոմար։ Զորուտին հընու գորուստ։ Գըլլի-օր, ըներ գոյսուցին ուրինց դըները, աշխադանկը գամ բիզնեսը։ Ամա Եգովըն ընեց վա̈յցկեց հեչ հընու ըներա̈լ ուրինց ուրախուտինը գոյսուցին հեչ (Գործ. 8։4; Եբր. 13։5, 6; Հակ. 1։2, 3)։ Եգովըն յառդում ա̈րավ ա̈դ հավադարիմ խրիստիաննուն, մեզիա̈լ ամբայման յառդում գընա̈։ (Գաշտըցեկ Սաղմոս 37։18, 19d։)
ԴԱՐԻԿՈՎ ԸԼԼԻՆԿՆԱ
Ընինկնա ըն, ինչ-օր գայնոնկ, դարիկով ըլլինկա̈լ, համոզվաձ գըլլինկ, հընոր Եգովըն թոնգ հաշվա̈գու մեզի հընու միր հավադարիմ ձառայուտինը (Աշեցեկ 16—18 աբզացնին)
16. Օրի՞ գայնոնկ միտկ ընիլ տա̈, Եգովին հոմար միր ձառայուտինը թոնգ չա̈։
16 Դարիկով ըլլինկնա, մեզի գայնա թըվալ, հընոր Եգովին դեյ մեզմըն օկուտ չիկա։ Բա̈լկիտ Դավիդ թակավորնա̈լ, դարիկը առավնա, ա̈դմուն զգացումնի ուներ (Սաղ. 71։9)։ Ինծո՞յ Եգովըն գայնա մեզի յառդում ընիլ։
17. Ի՞նչ մեզի սորվեծընա̈գու Ջերիին օրինագը։
17 Աշինկ Ջերի օնունով քուրեչմը օրինագը։ Ընու կոռացին սորվուշ, ինչպես բիդուա̈ Ժողովին դեղի շենկը շիդգուշ հընու շինուշ, ամա ըն չեր ուզիլ էշտուշ։ Ջերին գասա̈. «Ես դարիկովիմ հընու էրպըվա̈րիիմ։ Հընու ա̈դու հեդ գաբվաձ, կոռձմը ընուշի փոռցա̈լ չունիմ։ Ինձմըն ֆայդա գա՞ տա̈»։ Իրիգվընծու, սորվուշըն օրմը առաչ, ըն աղոտկին նեսը Եգովին տայդգեց ուր սիդը։ Միգա̈լ օրը, եպոր ըն էգավ Ժոխովին դեղը, դահա չեր հասկըննալ, օրի ընու կոռըցաձեյնը։ Սորվուշի ժամանագ, սորվեծընողնուն մեգը աստավ, հընոր ըմընա գարեվոր փոռցը՝ Եգովին մոդ սորվուշի բադռաստ ըլլուշնա̈։ Ջերին բադմա̈գու. «Հիշիմգու ա̈դ սըրըն ես միտկ ա̈րի. «Ա̈դ ընա̈, ինչ-օր ես ունի՜մ»։ Ես վա̈յուշ նա̈յրեցի, հասկընցա-օր Եգովըն իմ աղոտկիս բադասխանը դըվավ։ Ըն էրեվծուց ինձի, հընոր ես գայնոմ ընու դեյ ինչիմը ընիլ հընու ըն կուզա̈՛ ինձի սորվեծընուշ»։ Օնցաձը հիշելով, Ջերին գասա̈. «Եպոր գեշտա̈յ ա̈դ հանդիպումը ես անհանգիստեյ, դըխրաձ հընու հուսահադվաձ, ամա եդ կալս ֆըրա̈յգու թեվերուս վըրըն, հասկընցա-օր ինձի թոնգ հաշվինգու»։
18. Ինչպե՞ս Աստվաձաշունչը գերեվծընա̈, հընոր Եգովըն շարունագա̈գու թոնգ հաշվուշ միր ձառայուտինը, դարիկով ըլլինկա̈լ։
18 Մենկ գայնոնկ համոզվաձ ըլլիլ, հընոր ինչկանա̈լ դարիգոն ըլլինկ, Եգովին մոդ միշտ միր հոմար կոռձմը գըլլի (Սաղ. 92։12—15)։ Իսուսը սորվեծըներգու, հընոր ինչկանա̈լ միր գայցաձը հընու ըղաձը մեզի քիչ թըվա հեչ, Եգովին հոմար թոնգա̈ ալլայ, ինչ-օր մենկ գընինկ ձառայուտինին նեսը (Ղուկաս 21։2—4)։ Ընու հոմար, առաչի հեռտին միտկ ա̈րեկ ընու մասին, ինչը ծիր ուժերուն չակա̈։ Օրինագ, տունկ գայնա̈կ բադմիլ Եգովին մասին, ախպըյդացը հոմար աղոտկ ընիլ հընու դիռտմիլ ընեց Աստըձուն հավադարիմ մընուշ։ Մենկ Եգովին հեդ մեգ կոռձի նեսինկ, ընու հոմար չա̈-օր, ինչիմը գայնոնկ ընու դեյ ընիլ, ամա ընու հոմար-օր, հազըրինկ ընու լըսուշ (1 Կորնթ. 3։5—9)։
19. Աշինկնա Հռոմեացիներ 8։38, 39-ը, ինչի՞ նես գայնոնկ համոզվաձ ըլլիլ։
19 Ինչ մեձ ուրախուտինա̈՝ ձառայուշ Եգովա Աստըձուն, վեյնոր իսկաբես թոնգ հաշվա̈գու ընեց, վեվ-օր ընու հավադարիմա̈։ Եգովըն մեզի շինաձունի, հընոր մենկ ընու ուզաձը ընինկ։ Ա̈դու խատեր միր գյանկը իսկագան միտկ ունի (Հայտն. 4։11)։ Ա̈ս աշխըրին մեզի գայնոն հաշվիլ ավելորդ, զավալիգ, ինչիգի դեյ բիդու չըլլող, ամա Եգովըն մեզմըն առ ընիլ չի (Եբր. 11։16, 38)։ Եպոր մենկ հիվընդուտինի, դարիկի հընու փարի նեղուտինի բատճառով հուսահադվինկկու, հայդցեկ հիշինկ՝ հիչ ինչի՛գ չի գայնա խանգարիլ Եգովին հազ ընուշ մեզի։ (Գաշտըցեկ Հռոմեացիներ 8։38, 39e։)
a Ըղաձա̈՞ տա̈ ըմուն, հընոր տունկ ծեզի գըզգա̈յկը ավելորդ, զավալիգ, ինչիգի դեյ բիդու չըլլող։ Ա̈ս տասը գերեվծընա̈, ինչկան տունկ թոնգեկ Եգովին հոմար հընու ինչպես, չաշաձ զորուտիննուն, գայնա̈կ շիդագ ծեվով աշիլ ծիր վըրըն։
b Սաղմոս 18։27—29. «Սըխմըվաձ մաշտկացը տուն խալըսիսկու, ամա հըբայդ ըլլողնուն ցաձըծընիսկու։ 28 Եգովա տունիս իմ լուսըս կոլողը, մուտը դեղը տուն ինձի լուս գուդաս, իմ Աստվաձըս։ 29 Քու յառդումով ես գայնոմ էշկիընուն տեմը էլլիլ, հընու Աստըձուս յառդումով դուվայնի վիր էլլիլ»։
c Առակներ 12։25. «Անհանգիստուտինը սըյդին հոմար ձոնդռ պեռմընա̈, ամա պարի խոսկը գուրախծընա̈ սիդը»։
d Սաղմոս 37։18, 19. «Եգովըն կիդա̈ ինչ զորուտիննի գոնծընին առտարնին, հընու ընեց օննըցաձը գոյսըվիլ չի։ 19 Նեղուտինի ժամանագ ըներ առ ընող չին, հընու օնոտուտինի սըրաա̈լ գուշտ ըլլողըն»։
e Հռոմեացիներ 8։38, 39. «Ես համոզվաձիմ, հընոր նա̈ մեռնուշը, նա̈ գյանկը, նա̈ հըրեշտագնին, նա̈ կառավարուտիննին, նա̈ հիմիգվոնը, նա̈ ըլլելիկը, նա̈ հիչ մեգ ուժմը, 39 նա̈ պայսուտինը, նա̈ խորուտինը, նա̈ա̈լ ուրիշ ինչիմը չի գայնի պաժնիլ մեզի Աստըձու սերըն, վեյնոր ըն գերեվծընա̈ Իսուս Խրիստոսին, միր Դիրեչը, միչոցով»։
ԵՐԿ 30 Աստվաձ իմ Հա̈յսա̈, Ընգեյսա̈ հընու Բաշտպանսա̈