Մենկ համոզվա՜ձինկ, հընոր մեռաձնին սաղնողըն

1, 2. Ի՞նչ հըրաշալի հույս ունին Եգովին ձառայողնին։

ԻՆՉՊԵՍ գասին, ումուդը աշխար պըռնաձունի, այսինկըն, ըմըն մեգ մաշտուն հոմար գարեվորա̈ ումուդ օննուշ։ Մեգը ումուդ գընա̈ ուժեղ ընտանիկ օննուշ, միգա̈լը, հընոր դըղա̈կը առոխչ մեձընոն։ Վերմընա̈լ ումուդ գընին փիս հիվընդուտինին առաչը առնուշ։ Մենկա̈լ գայնոնկ ա̈դու մասին մըդորիլ, ամա ինչպես Իսուսին աշագեռտնին մենկ հույս ունինկ։ Մենկ բեդ գընինկ ըն ժամանագը, եպոր մեռնուշ ա̈լ ըլլոխ չա̈ հընու դեսնողընկ միր սաղցաձ մոդիգնուն։

² Պավելը աստավ. «Եսա̈լ ումուդ գընիմ Աստըձուն, հընոր սաղնողըն հըմ առտար ըլլողնին, հըմ առտար չըլլողնին» (Գործ. 24։15)։ Ըն առաչինը չեր, վեվ-օր գասեր սաղնուշին մասին։ Իովնա̈լ ա̈դու մասին գասեր։ Ըն համոզվաձեր, հընոր Աստվաձ հիշողա̈ ընու մասին հընու սաղծընողա̈ (Հոբ 14։7—10, 12—15)։

3. Ի՞նչպես մեզի յառդում գընին 1 Կորնթացիներ 15-րտ կըլխուն կըրվաձ խոսկերը։

³ Իսուսը սորվեծըներգու, հընոր մեռաձ մաշտիկը սաղնողըն։ Ա̈դ կիդուտինը միր հավատկին գարեվոր մասնա̈ (Եբր. 6։1, 2)։ 1 Կորնթացիներ 15-րտ կըլխուն Պավելը գասա̈ սաղնուշին մասին։ Գերեվնա-օր ընու խոսկերը սիդ գուդա̈յնը առաչին դարուն աբռող խրիստիաննուն։ Ա̈դ խոսկերը գայնոն մեզիա̈լ սիդ դալ։ Բա̈լկիտ, մենկ շադ դարի առաչ իմըցաձինկ, հընոր մեռաձնին սաղնողըն, ամա Պավելին աստաձ խոսկերը գայնոն ուժեղծընիլ միր ումուդը։

4. Օ՞րի մենկ համոզվաձինկ, հընոր սըրըմընա̈լ դեսնողընկ միր մեռաձ մոդիգնուն։

⁴ Իսուսը սաղցաձ ըլլեր հեչնա, մենկ օննալ չեյկը ումուդ սըրըմընա̈լ դեսնուշ միր մեռաձ մոդիգնուն։ Իսուսին սաղնուշը ա̈դ «պարի խաբարին» մասնա̈, վեյնոր Պավելը քարոզերգու կարինֆյաննուն (1 Կորնթ. 15։1, 2)։ Ինչպես-օր ըն կըրեց, խրիստիանինը հավդա հեչնա, հընոր Խրիստոսը սաղցաձա̈, ընու հավատկը միտկ օննալ չի (1 Կորնթ. 15։17)։ Իսուսին սաղնուշը գուդա մեզի ումուդ, հընոր մեռաձ մաշտիկը սաղնողըն։

5, 6. Ի՞նչ նըշանագուտին ունին միր հոմար իրեկ ջիշտուտիննին, վերեկնոր կըրվաձին 1 Կորնթացիներ 15։3, 4-ին։

⁵ Իսուսին սաղնուշին մասին կըրելը, Պավելը նըշեց իրեկ ջիշտուտին՝ Խրիստոսը մեռավ միր մեխկերուն հոմար, ընու թաղեցին, հընու ինչպես կըրվաձեր կըրվացկնուն նեսը եռորտ օրը ըն սաղցավ։ (Գաշտըցեկ 1 Կորնթացիներ 15։3, 4։)

⁶ Ի՞նչ նըշանագուտին ունին ա̈դ ջիշտուտիննին միր հոմար։ Իսայըն կըրաձեր, հընոր Մեսսիին սպոննողըն հընու «թաղողըն ընդեխ, ոյդեխ-օր թաղինգու անառտար մաշտկացը»։ Հըմա̈լ Իսայըն կըրաձեր, հընոր Մեսսիըն «շադ մաշտկացը մեխկերը» ուր վըրըն առնողա̈։ Ա̈ս խոսկերը գադարվեցոն, եպոր Իսուսը դըվավ ուր գյանկը, ինչպես խալըսուշի ղուրբոն (Ես. 53։8, 9, 12; Մատթ. 20։28; Հռոմ. 5։8)։ Ընդիա̈լ Պավելին աստաձ իրեկ ջիշտուտիննին մեզի համոզվեծընինգու, հընոր մենկ գայնոնկ խալըսվիլ մեխկըն ու մեռնուշըն հընու սըրըմընա̈լ դեսնունկկու միր մեռաձ մոդիգնուն։

ՇԱԴԵՐԸ ԴԵՍԱՁԻՆ ՈՒՐԻՆՑ ԱՉԿԵՐՈՎ

7, 8. Ի՞նչը յառդում գընա̈ խրիստիաննուն ա̈կընս հավդուշ, հընոր Իսուսը սաի սաղցաձեր։

⁷ Համոզվաձ ըլլուշի դեյ, հընոր մեռաձ մաշտիկը սաղնողըն, առաչինը, մեզի բիդուա̈ հավդուշ հընոր Իսուսը սաղցաձեր։ Օ՞րի մենկ համոզվաձ ըլլողընկ, հընոր Եգովըն սաղծուց Իսուսին։

⁸ Իսուսին սաղցաձըն ետկը շադերը ընու դեսոն (1 Կորնթ. 15։5—7)։ Առաչինը, վում մասին գասա̈ Պավելը, ա̈դ Կիֆըներ, այսինկըն Պյոտըռը։ Միգա̈լ Իսուսին աշագեռտնինա̈լ գասեյնը, հընոր Պյոտըռը դեսաձեր Իսուսին, սաղցաձըն ետկը (Ղուկ. 24։33, 34)։ Սողը Պավելը կըրա̈գու, հընոր Իսուսին սաղցաձըն ետկը ընու դեսոն ընու «դասէրգու» աշագեռտնին։ Ընչաղ Պավելին ասուշով, Խրիստոսին «մեգընա̈ դեսոն ավելի քան տա̈ հինգ հարուր ախպա̈ր»։ Բա̈լկիտ Պավելը գասեր ըն հանդիպումին մասին Գալիլեյա, վեյնոր կըրվաձա̈ Մատթեոս 28։16—20. Հըմա̈լ Իսուսին դեսավ Իակըվը։ Հոզ գերեվնա-օր Պավելը գասա̈ Իսուսին ախպորը մասին։ Առաչ ըն չեր հավդալ, հընոր Իսուսը Մեսսիընա̈, ամա, եպոր դեսավ Իսուսին սաղցաձըն ետկը, ըն նա̈յրեց հավդուշ (Հովհ. 7։5)։ Հեդակըրկիրա̈, հընոր Պավելը կըրեց ուր նամագը մոդիգ 55 թըվին։ Ա̈դ սըրըն շադերը, վեվ-օր դեսաձունեյնը Իսուսին սաղցաձըն ետկը, դահա սաղեյնը։ Ընդիա̈լ, մեգնոր չեր հավդալ, հընոր Իսուսը սաի սաղցաձեր, գայնա̈ր ա̈դ իմընալ ընեցմըն, վեվ-օր ուրինց աչկերով դեսաձեյնը Իսուսին ընու սաղցաձըն ետկը։

9. Աշինկնա Գործեր 9։3—5-ը, ինչի՞ մասին գայնա̈ր բադմիլ Պավելը, եպոր գասեր Իսուսին սաղնուշին մասին։

⁹ Վերմը ժամանագ օնցաձըն ետկը, Պավելնա̈լ դեսնուգու Իսուսին (1 Կորնթ. 15։8)։ Պավելը, (վերին օնունը առաչ Սավըլեր) Դամասկ էշտալը, լըսեց Իսուսին ծընը հընու դեսավ ընու երգընկին մըռա̈լնուն նես (Գաշտըցեկ Գործեր 9։3—5։) Ըն, ինչ-օր ըղավ Պավելին հեդ, մեմա̈լ համոզվեծընա̈գու, հընոր Իսուսը իսկաբես սաղցաձեր (Գործ. 26։12—15)։

10. Ի՞նչ նա̈յրեց ընուշ Պավելը, եպոր հավդաց, հընոր Իսուսը սաղցաձա̈։

¹⁰ Ըն, ինչ-օր ըղաձեր Պավելին հեդ, մեձ նըշանագուտին ունի, ընու հոմար-օր ըն առաչ խրիստիաննուն էդվոնցը ընգաձեր։ Ամա, եպոր Պավելը հասկընցավ-օր Իսուսը սաի սաղցավ, ըն նա̈յրեց ա̈մա̈ղ ընուշ, հընոր բադմա̈ միգա̈լնացնա̈լ, հընոր Խրիստոսը իսկաբես սաղցաձա̈։ Ա̈դ քարոզին հոմար Պավելը ռաստ էգավ դարպեր փոռցուտինի հեդ։ Օրինագ, ընու փիս գինա̈ ձեձեյնըգու, խապիս տընեյնըգու հընու բառախոտը, վերով Պավելը դեղ գեշտա̈ր, դալղալի ձովուն նես քոնիմը բոյ բատմիշ գըլլեր (1 Կորնթ. 15։9—11; 2 Կորնթ. 11։23—27)։ Պավելը համոզվաձեր, հընոր Իսուսը սաղցաձեր հընու ըռոնց վախ բադմերգու ա̈դու մասին միգա̈լնացը, չաշաձ-օր ա̈դ խաբարին հոմար ընու գայնա̈յնը սպոննիլ։ Ա̈դ ալլայ դեպկերը, չի՞ն տա̈ համոզիլ ծեզի, հընոր Աստվաձ իսկաբես սաղծուցաձուներ Իսուսին։ Չի՞ տա̈ ուժեղծընիլ ծիր հավատկը, հընոր ըլլելիկին մեռաձնին սաղնողըն։

ՊԱՎԵԼԸ ՇԻԴԳԵՐԳՈՒ ՍԸԽԱԼ ՄԻՏԿ ԸՆՈՒՇԻ ԾԵՎԸ

11. Օ՞րի վերմը Կարինֆ քաղակին աբռող խրիստիաննին սըխալ հասկըննա̈յնըգու, ինչ նըշանագա̈գու սաղնուշը։

¹¹ Վերմը Կարինֆ քաղակին աբռող խրիստիաննին սըխալ հասկըննա̈յնըգու, ինչ նըշանագա̈գու սաղնուշը։ Գա̈յնը մաշտ, վերեկնոր գասեյնը, հընոր «մեռաձնին սաղնող չին» (1 Կորնթ. 15։12)։ Օ՞րի։ Բա̈լկիտա̈լ խրիստիաննուն վըրըն գազդեր Աֆինի քաղակին գինող ֆիլոսըֆնուն միտկ ընուշի ծեվը։ Ըներ չեյնը հավդալ, հընոր Իսուսը սաղցաձեր (Գործ. 17։18, 31, 32)։ Միգա̈լ խրիստիաննինա̈լ ուրիշ ծեվի հասկըննա̈յնըգու սաղնուշը։ Ըներ միտկը գընեյնը, հընոր մաշտը «մեռնիգու», եպոր մեխկ գընա̈, հընու «սաղնագու» ըն սըրըն, եպոր տառնագու խրիստիանին։ Ինչ դեսագա̈լ ըներ միտկ ընեյնը, Պավելին ասուշով, ա̈դ խրիստիաննուն հավատկըն ֆայդա չիկա̈ր։ Օրինագ, Աստվաձ Իսուսին սաղծըներ հեչնա, խալըսուշի կիննա̈լ դըվաձ ըլլիլ չեր, մենկա̈լ մընա̈յկըգու մեխկին նեսը։ Ընու հոմար-օր, վեվ հավդալ չեր, հընոր մաշտիկ սաղնողըն, ումուդ օննալ չեր (1 Կորնթ. 15։13—19; Եբր. 9։12, 14)։

12. Աշինկնա 1 Պետրոս 3։18, 22-ը, ինչո՞վ Իսուսին սաղնուշը դարպերվերգու միգա̈լ դեպկերըն։

¹² Պավելը ուր աչկերով դեսաձեր, հընոր «Խրիստոսը սաղցաձեր»։ Չաշաձ-օր զատը Աստվաձ քոնիմը անկամ վերմը մաշտկացը սաղծուցաձուներ, ամա ըներ վեռչը վեռչով մեռնեյնըգու։ Իսուսին սաղնուշը ուրիշ դեսագեր։ Պավելը աստավ, հընոր Իսուսը «մեռաձնուն նեսըն առաչիններ»։ Ի՞նչ մըտկով Իսուսը առաչիններ։ Ըն առաչիններ, վեվ սաղցավ հոկեվոր մարմընով հընու էլավ երգինկը (1 Կորնթ. 15։20; Գործ. 26։23; գաշտըցեկ 1 Պետրոս 3։18, 22)։

ԸՆԵՐ, ՎՈՒՄ ԱՍՏՎԱՁ ՍԸՐԸՄԸՆԱ̈Լ ԳՅԱՆԿ ԴԸՎՈՂԱ̈

13. Պավելին ասուշով, ինչո՞վ Իսուսը դարպերվերգու Ադամըն։

¹³ Ի՞նչպես մեգ մաշտուն մեռնուշը գայնա դալ գյանկ միլլիոնիշի ուրիշ մաշտկացը։ Ա̈դու բադասխանը դըվավ Պավելը։ Ըն պածադռեց դարպերուտինը, ինչի պերավ Ադամին մեխկը հընու, ինչ գարելի ըղավ Խրիստոսին խատեր։ Պավելը Ադամին մասին աստավ. «Մեռնուշը նա̈յրըվեցավ մաշտուն միչոցով»։ Ադամին մեխկին հոմար հըմ Ադամը ինկը մեռավ, հըմ ալլայ մաշտիկը մեռնինգու։ Ամա Աստվաձ սաղծուց ուր մոնչուն։ Ա̈դու խատեր մենկ ունինկ ըլլելիկին լավ գյանկով աբռուշի ումուդ։ Պավելը կըրեց. «Մեռաձնուն սաղնուշը ըլլողա̈ մաշտուն [Իսուսին] միչոցով։ Ինչպես-օր Ադամին հոմար ալլայ մեռնինգու, ըմունա̈լ Խրիստոսին խատեր ալլայ սաղնողըն» (1 Կորնթ. 15։21, 22)։

14. Աստվաձ Ադամին սաղծընո՞ղա̈ տա̈։ Պածադռեցեկ։

¹⁴ Ի՞նչ նըշանագինգու Պավելին աստաձ խոսկերը. «Ադամին հոմար ալլայ մեռնինգու»։ Պավելը գասեր Ադամին դըղոցը մասին, վերեկնոր ընու բատճառով մեխկին նես ձընվինգու հընու մեռնինգու (Հռոմ. 5։12)։ Ադամը ըլլող չա̈ ընեց նես, վում Աստվաձ սըրըմընա̈լ գյանկ դըվողա̈։ Խրիստոսին խալըսուշի ղուրբոնը չի փագիլ Ադամին մեխկը, ընու հոմար-օր ըն մեխկ չոննող մաշտեր հընու կիդնալըն լըսեց հեչ Աստըձուն։ Ադամին բեդ գընա̈ ըն, ինչը ըլլողա̈ փիս մաշտկացը հեդ, վում Իսուսը համեմադեց ա̈ձերուն հեդ։ Ա̈դպես մաշտիկը «վերածըվողըն հընու սաղնուշի ումուդ օննող չին» (Մատթ. 25։31—33, 46; Եբր. 5։9)։

15. Ի՞նչ գաստըվի սաղնուշին մասին 1 Կորնթացիներ 15։22-ը։

¹⁵ Ուշադրուտին տառծուցեկ, Պավելը կըրեց. «Խրիստոսին խատեր ալլայ սաղնողըն» (1 Կորնթ. 15։22)։ Պավելը կըրաձեր ուր նամագը Կարինֆ քաղակին նըշոն տըրվաձ խրիստիաննուն հոմար, վերեկնոր սաղնողեյնը երգընկին աբռուշի հոմար։ Պավելը ընեց մասին գասա̈ «Աստվաձ ուրուշեց, հընոր տունկ Խրիստոս Իսուսին հեդ միուտին օննա̈կ» հընու «սուրպ ըլլեկ»։ Հըմա̈լ ըն գասա̈ «Խրիստոսին էդվոնցը էշտողնուն մասին, վերեկնոր մեռաձին» (1 Կորնթ. 1։2; 15։18; 2 Կորնթ. 5։17)։ Աստվաձաշընչին միգա̈լ նամագին նես Պավելը կըրեց. «Մենկ-օր ընու [Իսուսին] հեդ մեկհեդ ըղակ, եպոր ընու բես մեռակ, ըմունա̈լ ընու հեդ մեկհեդ գըլլինկ, եպոր ընու բես սաղնոնկկու» (Հռոմ. 6։3—5)։ Իսուսը սաղցավ հոկեվոր մարմընով հընու էլավ երգինկը։ Ա̈դպեսա̈լ ըլլողա̈ ընեց հեդ, վեվ-օր Իսուսին հեդնա̈, այսինկըն նըշոն տըրվաձ խրիստիաննին։

16. Ի՞նչ կուզեր էրեվծընուշ Պավելը, եպոր աստավ, հընոր Իսուսը «առաչին բերկնա̈»։

¹⁶ Պավելը Իսուսին սաղնուշին մասին կըրա̈գու, հընոր ըն «առաչին բերկներ, ընեցմըն վեվ-օր մեռավ»։ Ուշադրուտին տառծընինկ, հընոր մաշտիկը, վերեկնոր առաչ սաղնա̈յնըգու (օրինագ, Լազըրը), ա̈լի գաբռեյնը խողուն վըրըն։ Ամա Իսուսը առաչիններ, վում Աստվաձ սաղծուց հոկեվոր մարմընով երգընկին վեռչ չոննող գյանկով աբռուշի դեյ։ Իսուսին գարելիա̈ համեմադուշ առաչին բերկին հեդ, վեյնոր իզրաիլտյաննին ղուրբոն պերեյնըգու Աստըձուն։ Ա̈դտի ղաիր, Պավելը ասելով, հընոր Խրիստոսը «առաչին բերկնա̈» էրեվծուց, հընոր ընդի ղաիր ուրիշնինա̈լ սաղնողըն երգընկին աբռուշի դեյ։ Ուր ժամանագին ա̈դպես սաղնողեյնը ապոստըլնին հընու ուրիշ նըշոն տըրվաձ խրիստիաննին։

17. Վե՞ր սըրըն «Խրիստոսին էդվոնցը էշտողնին» առնողեյնը ուրինց պաշխիշը երգընկին։

¹⁷ Եպոր Պավելը կըրեց ուր առաչին նամագը Կարինֆ ըլլող խրիստիաննուն, «Խրիստոսին էդվոնցը էշտողնուն» սաղնուշը դահա նա̈յրըվաձ չեր։ Պավելը աստավ-օր ա̈դ ըլլողա̈ ըլլելիկին։ «Ըմըն մեգը [սաղնագու] ուր սըրըն՝ Խրիստոսը առաչին բերկնա̈, հեդո, ընու էգաձ սըրըն՝ Խրիստոսին հեդը ըլլողնին» (1 Կորնթ. 15։23; 1 Թեսաղ. 4։15, 16)։ Հիմի մենկ գաբռինկ ըն ժամանագը, եպոր Խրիստոսը «էգաձա̈»։ Ընդի ապոստըլնին հընու ուրիշ նըշոն տըրվաձ խրիստիաննին չեյն գարի առնուլ երգընկին ուրինց պաշխիշը, «ընու [Իսուսին] բես սաղնալ» հընու ըլլիլ ընու հեդ մեկհեդ, հընչակ նա̈յրըվի հեչ Խրիստոսին «էգաձ» սըրըն։

ՄԵՆԿ ՈՒՆԻՆԿ ՈՒՄՈ՜ՒԴ։

18. ա) Օ՞րի գայնոնկ ասիլ, հընոր երգընկին սաղնուշին ղաիր գա ուրիշա̈լ։ բ) Ի՞նչպես 1 Կորնթացիներ 15։24—26-ին կըրվաձ խոսկերը, յառդում գընին մեզի հասկըննուշ, ինչ ըլլողա̈ երգընկին։

¹⁸ Աստվաձաշընչին նես Պավելին հընու ուրիշ խրիստիաննուն մասին, վերեկնոր երգընկին աբռուշի ումուդ ունեյնը, գաստըվի, հընոր ըներ առժանի ըլլողեյնը «առաչին սաղնուշին» (Հայտն. 20։6)։ Ա̈դ նըշանագա̈գու, հընոր ուրիշ սաղնուշա̈լ գա հընու լըմոնիգու ընու, ինչ Իովը աստավ ուր ըլլելիկին մասին (Հոբ 14։15)։ Նըշոն տըրվաձնին ըլլողըն Խրիստոսին հեդ երգընկին, եպոր ըն վերածընա̈ «ալլայ կառավարուտիննին, իշխանուտիննին հընու ուժերը»։ «Վեռչին դուշմոնը, մեռնուշը» բիլլա̈ վերածըվի բիդի։ Ըներ, վեվ-օր սաղնողըն երգընկին աբռուշի հոմար, ա̈լ հիչ մեռնող չին։ Ամա ի՞նչ ըլլողա̈ հավադարիմ Աստըձուն ձառայողնուն հեդ, վերեկնոր ումուդ չունին աբռուշ երգընկին։ (Գաշտըցեկ 1 Կորնթացիներ 15։24—26։)

19. Ի՞նչ բեդ գընին ըն մաշտիկը, վերեկնոր խողուն վըրըն աբռուշի ումուդ ունին։

¹⁹ Ի՞նչ ըլլողա̈ ընեց հեդ, վեվ-օր խողուն վըրըն աբռուշի ումուդ ունին։ Ընեց ուժ գուդոն Պավելին աստաձ խոսկերը. «Ընեց բես եսա̈լ ումուդ գընիմ Աստըձուն, հընոր սաղնողըն հըմ առտար ըլլողնին, հըմ առտար չըլլողնին» (Գործ. 24։15)։ Բա̈լլիա̈, հընոր երգընկին չին գարի աբռիլ առտար չըլլող մաշտիկը։ Ա̈դ նըշանագա̈գու, հընոր Պավելին աստաձ խոսկերը վերապերվիգու ըն սաղծընուշին, վեյնոր ըլլելիկին ըլլողա̈ խողուն վըրըն։

20. Ի՞նչպես ա̈ս տասը ուժեղծուց ծիր ումուդը սաղնուշին մասին։

²⁰ Մենկ համոզվա՜ձինկ, հընոր մեռաձնին սաղնողըն։ Ըն մաշտիկը, վում Աստվաձ սըրըմընա̈լ գյանկ դըվողա̈, միշտ աբռողըն։ Մենկ համոզվաձինկ, հընոր ա̈դ ամբայման ըլլի բիդի։ Ա̈դ սաղնուշի ումուդը գայնա ծեզի սիդ դալ, եպոր միտկը գընեկ ծիր մեռաձ մոդիգնուն մասին։ Աստվաձ սաղծընա̈գու ընեց ըն սըրըն, եպոր Իսուսը հընու ընու հեդը ըլլողնին «կառավարողըն... հազար դարի» (Հայտն. 20։6)։ Ա̈դտի ղաիր, մենկ գայնոնկ համոզվաձ ըլլիլ, հընոր մեռնինկա̈լ, հընչակ Խրիստոսին հազար դարվոն կառավարուտինը նա̈յրա̈ ղեգավարուշ, Աստվաձ մեզի սաղծընա̈գու։ Ա̈դ ումուդը «չի հուսահադվեծընիլ» (Հռոմ. 5։5)։ Ըն մեզի ուժ գուդա, հընոր գայնոնկ ուրախ ձառաիլ Եգովին։ Միգա̈լ տասին մենկ գիմընոնկ, ա̈լ ինչ գարեվոր մըտկեր գոն 1 Կորնթացիներ 15-րտ կըլխուն։