Nkebi nke Abụọ: Otú Ndị Kraịst Si Ebi Ndụ

Baịbụl ị na-amụ emeela ka ị mara ihe Jehova chọrọ ka ị na-eme na otú ị ga-esi na-eme ha. O nwekwara ike ịbụ na o meela ka ị gbanwee otú i si akpa àgwà na otú i si ele ndụ a anya. Ugbu a i kpebiri ịna-eme ihe Jehova chọrọ, i ruru eru ijere ya ozi otú dị ya mma.

Ịtụleghachi ajụjụ ndị a na-esonụ ga-eme ka ị ghara ichefu ihe ndị Jehova chọrọ ka ị na-eme. Ha ga-emekwa ka i cheta ihe ụfọdụ ị ga na-eme ka ihe gị na-adị ya mma. Ajụjụ ndị a ga-eme ka ị mara na i kwesịrị iji akọnuche dị ọcha na-eme ihe niile ị na-eme ma si otú ahụ na-enye Jehova otuto.​—2 Kọr. 1:12; 1 Tim. 1:19; 1 Pita 3:​16, 21.

Ugbu a ị mụtarala ihe ndị a, o doro anya na ị chọsiri ike ịna-erubere Jehova isi, chọsiekwa ike ịnọ ná nzukọ ya. Ajụjụ na amaokwu Baịbụl ndị a e depụtara ga-enyere gị aka ịma ihe ị ghọtara mgbe Jehova sịrị ka anyị na-erubere ndị ọchịchị isi, na-erube isi n’ọgbakọ nakwa n’ezinụlọ. Ọ ga-eme ka i jiri nhazi ndị Jehova mere maka ịkụziri ndị ya ihe na ime ka okwukwe ha sie ike, kpọrọkwuo ihe. Ụfọdụ n’ime ha bụ ọmụmụ ihe ọgbakọ i kwesịrị ịna-agachi anya ma na-azakwa ajụjụ na ya ma ọ bụrụ na ọnọdụ gị kwere gị.

Ihe ọzọ a ga-atụle n’isiokwu a bụ uru ịgachi ozi ọma anya bara. Ọ na-eme ka anyị nyere ndị mmadụ aka ka ha mara Jehova na ihe ndị ọ na-emere ụmụ mmadụ. (Mat. 24:14; 28:​19, 20) N’ikpeazụ, ọ ga-eme ka ị mara na i kwesịrị iji nnyefe i nyefere Jehova Chineke onwe gị na baptizim a ga-eme gị kpọrọ ihe. Ka o doo gị anya na obi na-atọ Jehova ụtọ maka otú i si jiri obi gị niile na-ejere ya ozi n’ihi amara o meere gị.

1. Olee ụdị alụmdi na nwunye Chineke kwadoro? Olee naanị ihe Baịbụl kwuru mmadụ ga-eji maka ya gbaa di ya ma ọ bụ nwunye ya alụkwaghịm?

• “Ọ̀ bụ na unu agụghị na onye kere ha site ná mmalite mere ha nwoke na nwaanyị wee sị, ‘N’ihi ya, nwoke ga-ahapụ nna ya na nne ya wee rapara n’ahụ́ nwunye ya, ha abụọ ga-abụ otu anụ ahụ́’? Nke mere na ha abụkwaghị anụ ahụ́ abụọ, kama ha bụ otu. Ya mere, ihe Chineke kekọtara, mmadụ ọ bụla atọsala ya . . . Onye ọ bụla nke gbara nwunye ya alụkwaghịm, ma e wezụga n’ihi ịkwa iko, wee lụọ nwunye ọzọ, na-akwa iko.”​—Mat. 19:​4-6, 9.

2. Gịnị mere ndị na-alụghị alụ tupu ha ebiri kwesịrị iji lụọ otú iwu gọọmenti kwuru? Ọ bụrụ na ị lụọla di ma ọ bụ nwunye, ùnu lụrụ otú iwu gọọmenti kwuru?

• “Nọgide na-echetara ha ka ha na-edo onwe ha n’okpuru ọchịchị na ikike dị iche iche ka ha na-erubekwara ha isi.”​—Taị. 3:1.

• “Ka alụmdi na nwunye bụrụ ihe kwesịrị nsọpụrụ n’etiti mmadụ niile, ka ihe ndina alụmdi na nwunye gharakwa ịbụ ihe e merụrụ emerụ, n’ihi na Chineke ga-ekpe ndị na-akwa iko na ndị bụ́ di ma ọ bụ nwunye na-akwa iko ikpe.”​—Hib. 13:4.

3. Olee ọrụ gị n’ezinụlọ?

• “Nwa m, ṅaa ntị n’ịdọ aka ná ntị nna gị, ahapụkwala iwu nne gị.”​—Ilu 1:8.

• “Di bụ isi nke nwunye ya dị ka Kraịst bụkwa isi nke ọgbakọ ahụ . . . Ndị bụ́ di, na-ahụnụ nwunye unu n’anya, dị nnọọ ka Kraịst hụkwara ọgbakọ ahụ n’anya.”​—Efe. 5:​23, 25.

• “Ndị bụ́ nna, unu emela ụmụ unu ihe iwe, kama na-azụlitenụ ha n’ọzụzụ na nduzi echiche nke si n’aka Jehova.”​—Efe. 6:4.

• “Unu ndị bụ́ ụmụ, na-eruberenụ ndị mụrụ unu isi n’ihe niile, n’ihi na nke a na-atọ Onyenwe anyị ụtọ.”​—Kọl. 3:20.

• “Unu ndị bụ́ nwunye, doonụ onwe unu n’okpuru di unu.”​—1 Pita 3:1.

4. Gịnị mere anyị ji kwesị iji ndụ kpọrọ ihe?

• “[Chineke] na-enye mmadụ niile ndụ na ume na ihe niile. . . . N’ihi na ọ bụ ya nyere anyị ndụ, meekwa ka anyị na-ejegharị, na-adị ndụ.”​—Ọrụ 17:​25, 28.

5. Gịnị mere na anyị ekwesịghị igbu onye ọ bụla ma nwa ebu n’afọ?

• “Ọ bụrụ na mmadụ abụọ na-alụ ọgụ, ha ewee merụọ nwaanyị dị ime ahụ́, . . . ọ bụrụ na mmadụ anwụọ n’ihe mberede a, ị ga-eme ka mkpụrụ obi laara mkpụrụ obi.”​—Ọpụ. 21:​22, 23.

• “Anya gị hụrụ m ọbụna mgbe m bụ nwa e bu n’afọ, e dekwara akụkụ ahụ́ m niile n’akwụkwọ gị, bụ́ ụbọchị a kpụrụ ha, mgbe a na-enwebeghị ọbụna otu n’ime ha.”​—Ọma 139:16.

• ‘Jehova kpọrọ aka na-awụfu ọbara nke na-emeghị ihe ọjọọ asị.’​—Ilu 6:​16, 17.

6. Olee iwu Chineke nyere banyere ọbara?

• “Na-ezere . . . ọbara na anụ a nyagburu anyagbu.”​—Ọrụ 15:29.

7. Gịnị mere anyị ji kwesị ịhụ ụmụnna anyị ndị nwoke na ndị nwaanyị n’anya?

• “Ana m enye unu iwu ọhụrụ, ka unu na-ahụrịta ibe unu n’anya; dị nnọọ ka m hụrụ unu n’anya, ka unu na-ahụrịtakwa ibe unu n’anya. Mmadụ niile ga-eji nke a mara na unu bụ ndị na-eso ụzọ m, ma ọ bụrụ na unu enwee ịhụnanya n’etiti onwe unu.”​—Jọn 13:​34, 35.

8. Ka onye na-arịa ọrịa na-efe efe ma ọ bụ ọrịa nwere ike igbu mmadụ ghara ibunye ya ndị ọzọ, gịnị mere na o kwesịghị (a) ịmakụ mmadụ ma ọ bụ isutụ ya ọnụ? (b) iwe iwe ma ọ bụrụ na ụfọdụ ndị ekweghị asị ya bịa na nke ha? (ch) Gịnị mere onye rịatụrụla ọrịa na-efe efe ma ọ bụ metụrụla ihe nwere ike ime ka o bute ọrịa na-efe efe kwesịrị iji gaa ka e lee ya ahụ́ tupu ya na mmadụ akpawa maka ọlụlụ? (d) Gịnị mere onye na-arịa ọrịa na-efe efe kwesịrị iji gwa onye na-ahaziri ndị okenye ọrụ tupu e mee ya baptizim?

• “Unu ejila onye ọ bụla ụgwọ ihe ọ bụla, ma e wezụga ịhụ ibe unu n’anya; . . . ‘Hụ onye agbata obi gị n’anya dị ka onwe gị.’ Ịhụnanya adịghị eme onye agbata obi mmadụ ihe ọjọọ.”​—Rom 13:​8-10.

• “Na-elekwasị anya, ọ bụghị naanị n’ọdịmma onwe unu, kamakwa n’ọdịmma nke ndị ọzọ.”​—Fil. 2:4.

9. Gịnị mere Jehova ji chọọ ka anyị na-agbaghara ndị ọzọ?

• “Na-ediri ibe unu ihe ma na-agbaghara ibe unu kpamkpam ma ọ bụrụ na onye ọ bụla nwere ihe mere ọ ga-eji mee mkpesa megide ibe ya. Ọbụna dị ka Jehova gbaghaara unu kpamkpam, na-emekwanụ otú ahụ.”​—Kọl. 3:13.

10. Gịnị ka i kwesịrị ime ma ọ bụrụ na nwanna kwutọọ aha gị ma ọ bụ rigbuo gị?

• “Ọ bụrụkwa na nwanna gị emehie, gaa mee ka ọ mara ebe o mejọrọ n’ebe naanị gị na ya nọ. Ọ bụrụ na o gee gị ntị, i ritewo nwanna gị n’uru. Ma ọ bụrụ na o geghị ntị, kpọrọ otu onye ma ọ bụ mmadụ abụọ ọzọ, ka e wee site n’ọnụ ndị akaebe abụọ ma ọ bụ atọ mara na okwu ọ bụla bụ eziokwu. Ọ bụrụ na o geghị ha ntị, gwa ọgbakọ. Ọ bụrụ na o geghị ọbụna ọgbakọ ntị, ka ọ dịrị gị ka onye mba ọzọ na onye ọnaụtụ.”​—Mat. 18:​15-17.

11. Olee otú Jehova si ele mmehie ndị a anya?

▪ Ịkwa iko

▪ Iji foto na ihe a kpụrụ akpụ efe ya

▪ Nwoke idina nwoke na nwaanyị idina nwaanyị

▪ Izu ohi

▪ Igba chaa chaa

▪ Ịṅụbiga mmanya ókè

• “Unu ekwela ka e duhie unu. Ndị na-akwa iko, ma ọ bụ ndị na-ekpere arụsị, ma ọ bụ ndị bụ́ di ma ọ bụ nwunye na-akwa iko, ma ọ bụ ndị ikom ndị na-ekwe ka ndị ikom dinaa ha, ma ọ bụ ndị ikom na-edina ndị ikom, ma ọ bụ ndị ohi, ma ọ bụ ndị anyaukwu, ma ọ bụ ndị aṅụrụma, ma ọ bụ ndị na-ekwujọ mmadụ, ma ọ bụ ndị na-apụnara mmadụ ihe, agaghị eketa alaeze Chineke.”​—1 Kọr. 6:​9, 10.

12. Ịkwa iko bụ mmadụ iso onye na-abụghị di ya ma ọ bụ nwunye ya na-enwe mmekọahụ. Ọ gụnyekwara ụzọ dị iche iche e si enwe mmekọahụ. Olee ihe i kpebiri ime gbasara ịkwa iko?

• “Gbaaranụ ịkwa iko ọsọ.”​—1 Kọr. 6:18.

13. Gịnị mere anyị ekwesịghị ịṅụ ọgwụ ike ma ọ bụrụ na dọkịta asịghị anyị ṅụọ ya maka ọrịa anyị na-arịa?

• “Nyefee Chineke ahụ́ unu dị ka àjà dị ndụ, dị nsọ, nke dị Chineke mma, ya bụ, ozi dị nsọ site n’ike iche echiche unu. Kwụsịkwanụ ịbụ ndị na-eme omume dị ka usoro ihe nke a si dị, kama gbanweenụ site n’ime ka uche unu dị ọhụrụ, ka unu wee chọpụta n’onwe unu ihe bụ́ uche Chineke, nke ziri ezi na nke dị ya mma, nke zukwara okè.”​—Rom 12:​1, 2.

14. Olee ụzọ ụfọdụ ndị mmadụ si na-efe ndị mmụọ ọjọọ nke Chineke kpọrọ asị?

• “A gaghị ahụ n’etiti unu . . . onye ọ bụla nke na-agba afa, onye na-eme anwansi ma ọ bụ onye ọ bụla nke na-achọ ihe mgbaàmà ọdịnihu ma ọ bụ dibịa anwansi, ma ọ bụ onye na-akọ ndị ọzọ ọgwụ ma ọ bụ onye ọ bụla nke na-ajụ onye na-agba afa ase ma ọ bụ onye ọrụ ya bụ ịkọ ọdịnihu ma ọ bụ onye ọ bụla nke na-ajụ ndị nwụrụ anwụ ase.”​—Diut. 18:​10, 11.

15. Ọ bụrụ na mmadụ mere mmehie dị oké njọ ma chọọ ka ya na Jehova dịghachị ná mma, olee ihe o kwesirị ime ozugbo?

• “Ekwupụtaara m gị mmehie m, ekpuchighịkwa m njehie m. Asịrị m: ‘M ga-ekwupụtara Jehova mmebi iwu m.’”​—Ọma 32:5.

• “È nwere onye ọ bụla na-arịa ọrịa n’etiti unu? Ka ọ kpọọ ndị okenye nke ọgbakọ, ka ha kpeekwara ya ekpere, teekwa ya mmanụ n’aha Jehova. Ekpere e ji okwukwe kpee ga-emekwa ka ahụ́ dị onye ahụ nke ahụ́ na-adịghị ike mma, Jehova ga-emekwa ka o bilie. Ọ bụrụkwa na o mewo mmehie, a ga-agbaghara ya.”​—Jems 5:​14, 15.

16. Olee ihe i kwesịrị ime ma ọ bụrụ na ị ma na nwanna mere mmehie dị oké njọ?

• “Ọ bụrụ na mkpụrụ obi emehie site n’ịnụ ka a nọ n’ihu ọha na-abụ ọnụ, o wee bụrụ na ọ nọ mgbe o mere, ma ọ bụ, na ọ hụrụ ya ma ọ bụ mara banyere ya, ma o kwughị ya, ọ ga-aza ajụjụ maka njehie ya.”​—Lev. 5:1.

17. Ọ bụrụ na a maa ọkwa na mmadụ abụghịzi Onyeàmà Jehova, olee otú ị ga-esi na-emeso ya ihe?

• “Ka unu na onye ọ bụla a na-akpọ nwanna bụ́ onye na-akwa iko ma ọ bụ onye anyaukwu ma ọ bụ onye na-ekpere arụsị ma ọ bụ onye na-ekwujọ mmadụ ma ọ bụ onye aṅụrụma ma ọ bụ onye na-apụnara mmadụ ihe kwụsị ịdị na-akpakọ, ka unu na onye dị otú a ghara ọbụna irikọ ihe.”​—1 Kọr. 5:11.

• “Ọ bụrụ na onye ọ bụla abịakwute unu ma o wetaghị ozizi a, unu anabatala ya n’ebe obibi unu, unu ekelekwala ya.”​—2 Jọn 10.

18. Gịnị mere ezigbo ndị enyi gị kwesịrị iji bụrụ ndị hụrụ Jehova n’anya?

• “Onye ya na ndị maara ihe na-eje ije ga-ama ihe, ma ihe agaghị agaziri onye ya na ndị nzuzu na-emekọ ihe.”​—Ilu 13:20.

• “Unu ekwela ka e duhie unu. Mkpakọrịta ọjọọ na-emebi àgwà ọma.”​—1 Kọr. 15:33.

19. Olee ihe mere Ndịàmà Jehova anaghị etinye aka na ndọrọ ndọrọ ọchịchị?

• “Ha abụghị nke ụwa, dị nnọọ ka m na-abụghị nke ụwa.”​—Jọn 17:16.

20. Olee ihe mere i ji kwesị ịna-erubere ndị ọchịchị isi?

• “Ka mkpụrụ obi ọ bụla doo onwe ya n’okpuru ndị ọchịchị, n’ihi na ọ dịghị ọchịchị ọ bụla dị ma ọ́ bụghị Chineke debere ya; ọ bụ Chineke debere ọchịchị ndị dị adị n’ọnọdụ ha nọ n’okpuru ya.”​—Rom 13:1.

21. Ọ bụrụ na ndị ọchịchị asị anyị mee ihe Chineke sị anyị emela, olee ihe ị ga-eme?

• “Anyị aghaghị irubere Chineke isi dị ka onye na-achị achị karịa mmadụ.”​—Ọrụ 5:29.

22. Olee amaokwu Baịbụl ndị nwere ike inyere gị aka ịdị iche n’ụwa mgbe ị na-ahọrọ ụdị ọrụ ị ga-arụ?

• “Mba agaghị ebuli mma agha buso mba ọzọ agha, ha agaghị amụkwa otú e si alụ agha.”​—Maị. 4:3.

• “Ndị nke m, sinụ n’ime ya [Babịlọn Ukwu ahụ] pụta, ma ọ bụrụ na unu achọghị iso ya kere òkè ná mmehie ya, ma ọ bụrụkwa na unu achọghị ịnata ụfọdụ n’ime ihe otiti ya.”​—Mkpu. 18:4.

23. Olee ụdị ntụrụndụ i kwesịrị ịhọro, oleekwa ụdị ndị ị ga-ajụ?

• “Jehova . . . kpọrọ onye ọ bụla nke hụrụ ime ihe ike n’anya asị.”​—Ọma 11:5.

• “Kpọọnụ ihe ọjọọ asị, jidesienụ ezi ihe ike.”​—Rom 12:9.

• “Ihe ọ bụla nke bụ́ eziokwu, ihe ọ bụla nke dị mkpa, ihe ọ bụla nke ziri ezi, ihe ọ bụla nke dị ọcha, ihe ọ bụla nke na-akpali ịhụnanya, ihe ọ bụla nke a na-ekwu okwu ọma banyere ya, omume ọma ọ bụla dịnụ na ihe ọ bụla dịnụ nke kwesịrị otuto, na-echebaranụ ihe ndị a echiche.”​—Fil. 4:8.

24. Gịnị mere Ndịàmà Jehova anaghị eso okpukpe ndị ọzọ efe ofufe?

• “Unu apụghị ịdị na-aṅụ iko Jehova na iko ndị mmụọ ọjọọ.”​—1 Kọr. 10:21.

• “‘Kewapụnụ onwe unu,’ ka Jehova sịrị, ‘kwụsịkwanụ imetụ ihe na-adịghị ọcha aka’; ‘m ga-akpọbatakwa unu.’”​—2 Kọr. 6:17.

25. Olee ihe ndị Baịbụl kwuru ga-enyere gị aka ikpebi ma ị̀ ga-eso eme ememme ndị ọzọ na-eme?

• “Ha na ndị mba ọzọ wee na-emekọ ihe, ha wee mụta ihe ha na-eme. Ha nọkwa na-efe arụsị ha, arụsị ndị ahụ ewee ghọọrọ ha ọnyà.”​—Ọma 106:​35, 36.

• “Ndị nwụrụ anwụ amaghị ihe ọ bụla ma ọlị.”​—Ekli. 9:5.

• “Ha abụghị nke ụwa, dị nnọọ ka m na-abụghị nke ụwa.”​—Jọn 17:16.

• “Oge gafere agafe ezuworo unu ịrụzu ihe ndị mba ọzọ na-achọ, mgbe unu jere ije n’omume rụrụ arụ, n’agụụ ihe ọjọọ, n’ịṅụ oké mmanya, n’oriri oké mkpọtụ, n’ịma aka n’ịṅụ mmanya, na n’ikpere arụsị jọgburu onwe ya.”​—1 Pita 4:3.

26. Olee otú ndị a kọrọ akụkọ ha na Baịbụl mere ememme ncheta ọmụmụ ha ga-esi enyere gị aka ikpebi ma ị̀ ga-eme ememme ncheta ọmụmụ?

• “Ụbọchị nke atọ wee bụrụ ụbọchị ncheta ọmụmụ Fero, o wee meere ndị niile na-ejere ya ozi oriri ma kpọpụta onyeisi ndị obu ihe ọṅụṅụ, kpọpụtakwa onyeisi ndị na-eme achịcha n’etiti ndị na-ejere ya ozi. O wee nyeghachi onyeisi ndị obu ihe ọṅụṅụ ọrụ ya dị ka obu ihe ọṅụṅụ . . . Ma ọ kwụwara onyeisi ndị na-eme achịcha n’osisi.”​—Jen. 40:​20-22.

• “Ma mgbe a na-eme ememme ụbọchị ọmụmụ Herọd, ada Herodias gbara egwú n’ihu ndị ọbịa, wee mee Herọd obi ụtọ nke ukwuu nke na ọ ṅụrụ iyi wee kwe nkwa inye ya ihe ọ bụla ọ rịọrọ. Ya mere, ọ gbasoro ntụziaka nne ya wee sị: ‘Bunye m isi Jọn Onye Na-eme Baptizim n’efere dị mbadamba.’ O wee zipụ ozi ma mee ka e gbupụ Jọn isi n’ụlọ mkpọrọ.”​—Mat. 14:​6-8, 10.

27. Gịnị mere i kwesịrị iji na-erubere ndị okenye isi?

• “Na-eruberenụ ndị na-edu ndú n’etiti unu isi, na-anọkwanụ n’okpuru ha, n’ihi na ha na-eche mkpụrụ obi unu nche dị ka ndị ga-aza ajụjụ; ka ha wee jiri ọṅụ na-eme nke a, ọ bụghị ịsụ ude, n’ihi na nke a ga-emebiri unu ihe.”​—Hib. 13:17.

28. Olee ihe mere o ji dị mkpa ka gị na ndị ezinụlọ gị wepụta oge unu ga na-eji agụ Baịbụl, nakwa oge unu ga na-eji amụ Baịbụl?

• “Iwu Jehova na-atọ ya ụtọ, ọ na-agụkwa iwu ya n’olu dị ala ehihie na abalị. Ọ ga-adịkwa ka osisi a kụrụ n’akụkụ iyi, nke na-amị mkpụrụ ya n’oge ya, akwụkwọ ya adịghịkwa akpọnwụ akpọnwụ, ihe ọ bụla ọ na-eme ga-aga nke ọma.”​—Ọma 1:​2, 3.

29. Gịnị mere ịga ọmụmụ ihe na ịza ajụjụ ji atọ gị ụtọ?

• “M ga-akọsara ụmụnna m aha gị; M ga-anọ n’ime ọgbakọ too gị.”​—Ọma 22:22.

• “Ka anyị na-echebakwara ibe anyị echiche iji kpalie ịhụnanya na ịrụ ezi ọrụ, ka anyị ghara ịhapụ nzukọ anyị, dị ka ụfọdụ ndị na-emekarị, kama ka anyị na-agbarịta ibe anyị ume, na-emekwa otú ahụ karị, ka unu na-ahụ ụbọchị ahụ ka ọ na-eru nso.”​—Hib. 10:​24, 25.

30. Olee ọrụ kacha mkpa Jizọs gwara anyị na-arụ?

• “Ya mere, gaanụ mee ndị mba niile ka ha bụrụ ndị na-eso ụzọ m. Na-eme ha baptizim  . . . Na-ezi ha ka ha debe ihe niile m nyere unu n’iwu.”​—Mat. 28:​19, 20.

31. Olee ihe na-amasị Jehova mgbe anyị na-enye onyinye maka ozi ọma Alaeze anyị na-ekwusa nakwa iji nyere ụmụnna anyị aka?

• “Jiri ihe gị ndị dị oké ọnụ ahịa sọpụrụ Jehova.”​—Ilu 3:9.

• “Ka onye ọ bụla nye dị ka o kpebiri n’obi ya, ọ bụghị ná mwute ma ọ bụ ná mmanye, n’ihi na Chineke hụrụ onye na-eji obi ụtọ enye ihe n’anya.”​—2 Kọr. 9:7.

32. Olee nsogbu ụfọdụ Ndị Kraịst na-atụ anya nwere ike ịbịara ha?

• “Obi ụtọ na-adịrị ndị a kpagbuworo n’ihi ezi omume, n’ihi na alaeze eluigwe bụ nke ha. Obi ụtọ na-adịrị unu mgbe ndị mmadụ na-akọcha unu ma na-akpagbu unu, na-aghagide unu ụgha, na-ekwukwa ụdị ihe ọjọọ niile megide unu n’ihi m. Ṅụrịanụ ọṅụ, nweekwanụ obi ụtọ nke ukwuu, n’ihi na ụgwọ ọrụ unu dị ukwuu n’eluigwe; n’ihi na otú ahụ ka ha kpagburu ndị amụma bu unu ụzọ.”​—Mat. 5:​10-12.

33. Olee ihe mere mmadụ ime baptizim ma ghọọ Onyeàmà Jehova ji bụrụ ihe ùgwù pụrụ iche?

• “Okwu gị ruru m aka, m wee rie ya; okwu gị wee bụrụ ihe na-enye m ọṅụ na ihe na-eme ka obi tọọ m ụtọ; n’ihi na a kpọkwasịwo m aha gị, Jehova Chineke.”​—Jere. 15:16.