Alụmdi na Nwunye Bụ Onyinye Chineke Nwere Ịhụnanya Nyere Anyị

1, 2. (a) N’ihe gbasara ndị lụrụ di na nwunye ọhụrụ, gịnị ka anyị nwere ike iche echiche banyere ya mgbe ụfọdụ? (b) Olee ajụjụ ndị anyị ga-atụle n’Isi nke Iri a?

Ọ̀ NA-ATỌ gị ụtọ ịga agbamakwụkwọ? Ọ na-atọ ọtụtụ ndị ụtọ, n’ihi na ememme ndị dị otú ahụ na-atọ ezigbo ụtọ. Ị ga-ahụ nwoke na nwaanyị chọrọ ịgba akwụkwọ ebe ha yi uwe mara mma. I lee ha anya n’ihu, ị ga-ahụ na obi dị ha ụtọ. N’ụbọchị ahụ, ha na-achị naanị ọchị, ya eyie ka ha agaghị enwe nsogbu ọ bụla n’ọdịnihu.

² N’agbanyeghị nke ahụ, o doro anya na alụmdi na nwunye nọ n’ọgba aghara taa n’ọtụtụ ụzọ. Ọ bụ ezie na anyị na-atụ anya ka ihe dịrị ndị lụrụ di na nwunye ọhụrụ mma, anyị nwere ike iche echiche mgbe ụfọdụ, sị: ‘À ga-enwe obi ụtọ n’alụmdi na nwunye a? Alụmdi na nwunye a ọ̀ ga-adịgide?’ Azịza nke ajụjụ ndị ahụ ga-adabere ma di na nwunye ahụ hà tụkwasịrị Chineke obi ma na-eji ndụmọdụ o nyere banyere alụmdi na nwunye na-ebi ndụ. (Ilu 3:5, 6) Ha kwesịrị ime otú ahụ ma ọ bụrụ na ha ga-anọrọ n’ịhụnanya Chineke. Ka anyị lekwasị anya ugbu a n’otú Baịbụl si zaa ajụjụ anọ ndị a: Gịnị mere ị ga-eji lụọ di ma ọ bụ nwunye? Ọ bụrụ na ị chọrọ ịlụ di ma ọ bụ nwunye, ònye ka ị ga-alụ? Olee otú ị ga-esi akwadebe maka ịlụ di ma ọ bụ nwunye? Gịnị ga-enyere di na nwunye aka ịna-enwe obi ụtọ n’alụmdi na nwunye ha?

GỊNỊ MERE E JI ALỤ DI MA Ọ BỤ NWUNYE?

3. Gịnị mere o ji bụrụ ihe na-abaghị uru ịlụ di ma ọ bụ nwunye n’ihi ihe na-enweghị isi na ọdụ?

³ Ụfọdụ ndị kweere na ọ bụ ịlụ di ma ọ bụ nwunye ga-eme ka mmadụ nwee obi ụtọ—na mmadụ agaghị enwe obi ụtọ ma ọ bụ ọṅụ ná ndụ ya, ọ gwụla ma ọ̀ lụrụ di ma ọ bụ nwunye. Nke ahụ bụ okpookpo ụgha! Jizọs, bụ́ nwoke na-alụghị nwaanyị, kwuru na alụghị di ma ọ bụ nwunye bụ onyinye. Ọ gbakwara ndị ga-emeli ya ume ka ha mee otú ahụ. (Matiu 19:11, 12) Pọl onyeozi kwukwara uru alụghị di ma ọ bụ nwunye bara. (1 Ndị Kọrịnt 7:32-38) Ma Jizọs ma Pọl enyeghị iwu ka mmadụ nọrọ n’alụghị di ma ọ bụ nwunye; n’ezie, ‘ịmachibido ịlụ di na nwunye iwu’ so ‘n’ozizi ndị mmụọ ọjọọ.’ (1 Timoti 4:1-3) N’agbanyeghị nke ahụ, alụghị di ma ọ bụ nwunye na-eme ka mmadụ nwee ohere buru ibu ijere Jehova ozi n’enweghị ihe ga-adọpụ ya uche. N’ihi ya, ọ gaghị abara mmadụ uru ịlụ di ma ọ bụ nwunye n’ihi ihe na-enweghị isi na ọdụ, di ka ịlụ n’ihi na ndị ọgbọ ya alụọla.

4. Olee ntọala ezigbo alụmdi na nwunye na-atọ maka ịzụlite ụmụaka?

⁴ N’aka nke ọzọ, è nwere ezi ihe mere anyị ga-eji lụọ di ma ọ bụ nwunye? Ee. Alụmdi na nwunye bụkwa onyinye Chineke nwere ịhụnanya nyere anyị. (Jenesis 2:18) N’ihi ya, ọ bara uru, nweekwa ike ime ka mmadụ nweta obi ụtọ. Dị ka ihe atụ, ezigbo alụmdi na nwunye bụ ntọala kasị mma maka ndụ ezinụlọ. Ụmụaka chọrọ ezigbo ebe obibi na nne na nna ndị ga-azụlite ha, hụ ha n’anya, nye ha ọzụzụ ma duzie ha. (Abụ Ọma 127:3; Ndị Efesọs 6:1-4) Ma, ịzụlite ụmụaka abụghị naanị ihe mere mmadụ ga-eji lụọ di ma ọ bụ nwunye.

5, 6. (a) Dị ka e kwuru n’Ekliziastis 4:9-12, olee ụfọdụ uru ndị a na-ahụ anya mmadụ na mmadụ ịbụ ezigbo enyi bara? (b) Olee otú alụmdi na nwunye si yie ụdọ atọ a tụkọtara ọnụ?

⁵ Chee echiche banyere amaokwu Baịbụl isiokwu a dabeere na ya nakwa ihe a na-ekwu maka ya, nke bụ́: “Abụọ dị mma karịa otu, n’ihi na ha nwere ezi ụgwọ ọrụ maka ịrụsi ọrụ ike ha. N’ihi na ọ bụrụ na otu n’ime ha adaa, onye nke ọzọ pụrụ ikulite ibe ya. Ma olee otú ọ ga-adịrị otu onye nke ọ bụ naanị ya, bụ́ onye dara mgbe a na-enweghị onye ọzọ ga-ekulite ya? Ọ bụrụkwa na mmadụ abụọ edinakọọ, ahụ́ ga-ekporo ha ọkụ; ma olee otú ahụ́ ga-esi kporo naanị otu onye ọkụ? Ọ bụrụkwa na mmadụ pụrụ imeri onye ọ bụ naanị ya, mmadụ abụọ gbakọrọ aka pụrụ iguzogide ya. Ụdọ atọ a tụkọtara ọnụ, a pụghị ịdọbi ya ngwa ngwa.”—Ekliziastis 4:9-12.

⁶ Isi ihe a na-ekwu banyere ya n’ebe ahụ bụ uru ịbụ enyi bara. N’ezie, ọ dịghị ịbụ enyi karịrị alụmdi na nwunye. Dị ka amaokwu ndị ahụ gosiri, njikọ ahụ nwere ike ime ka mmadụ nweta enyemaka, nkasi obi na nchebe. Alụmdi na nwunye na-esi ike karịchaa ma ọ bụrụ na ọ bụghị njikọ nke naanị mmadụ abụọ. Dị ka amaokwu Baịbụl a si kwuo, e nwere ike ịdọbi ụdọ abụọ a tụkọtara ọnụ. Ma, ọ ga-esi ike karị ịdọbi ụdọ atọ a tụkọtara ọnụ. Ọ bụrụ na ime ihe dị Jehova mma bụ ihe dị di na nwunye oké mkpa, alụmdi na nwunye ha ga-adị ka ụdọ atọ ahụ a tụkọtara ọnụ. Jehova bụ onye nke atọ n’alụmdi na nwunye ahụ, n’ihi ya, ọ ga-esi nnọọ ike.

7, 8. (a) Olee ndụmọdụ Pọl dere maka Ndị Kraịst na-alụbeghị di ma ọ bụ nwunye, bụ́ ndị ha na agụụ mmekọahụ na-alụ? (b) Olee otú Baịbụl si gosi na alụmdi na nwunye abụghị agwọ e ji akpụka mma egbu?

⁷ Ọ bụ naanị n’alụmdi na nwunye ka mmadụ nwere ike inwe mmekọahụ kwesịrị ekwesị nke na-agụ ya. N’alụmdi na nwunye, a na-ele mmekọahụ anya n’ezie dị ka ihe na-enye obi ụtọ. (Ilu 5:18) Mgbe onye na-alụbeghị di ma ọ bụ nwunye gaferela ihe Baịbụl kpọrọ “oge ntoju ntorobịa,” ya bụ, mgbe agụụ mmekọahụ na-amalite ịgụsi ya ike, o nwere ike ịbụ na ya na agụụ mmekọahụ ka na-alụ. Ọ bụrụ na o jideghị onwe ya, agụụ dị otú ahụ nwere ike iduba ya n’omume na-adịghị ọcha ma ọ bụ n’omume na-ezighị ezi. E nyere Pọl ike mmụọ nsọ ide ndụmọdụ a maka ndị na-alụbeghị di ma ọ bụ nwunye, sị: “Ọ bụrụ na ha enweghị njide onwe onye, ka ha lụọ di ma ọ bụ nwunye, n’ihi na ọ ka mma ịlụ di ma ọ bụ nwunye kama ịbụ onye agụụ mmekọahụ na-agụgbu.”—1 Ndị Kọrịnt 7:9, 36; Jems 1:15.

⁸ N’agbanyeghị ihe mere mmadụ ji kpebie ịlụ di ma ọ bụ nwunye, o kwesịrị ịma na ọ bụghị agwọ e ji akpụka mma egbu. Dị ka Pọl si kwuo ya, ndị lụrụ di na nwunye “ga-enwe mkpagbu n’anụ ahụ́ ha.” (1 Ndị Kọrịnt 7:28) Ndị lụrụ di na nwunye na-enwe nsogbu ndị na-alụghị di na nwunye na-anaghị enwe. Ma, ọ bụrụ na ị lụọ di ma ọ bụ nwunye, olee otú ị ga-esi belata nsogbu ị ga-enwe n’alụmdi na nwunye ma nwetakwuo obi ụtọ? Otu n’ime ihe ị ga-eme bụ ịsa anya na mmiri họrọ onye ị ga-alụ.

OLEE OTÚ Ị GA-ESI AMATA ONYE GA-ABỤ EZIGBO DI MA Ọ BỤ NWUNYE?

9, 10. (a) Olee ihe atụ Pọl ji gosi nsogbu mmadụ ga-enwe ma ọ lụọ onye na-ekweghị ekwe? (b) Gịnị ka ileghara ndụmọdụ Chineke nyere anya ka anyị ghara ịlụ onye na-ekweghị ekwe na-akpatakarị?

⁹ E nyere Pọl ike mmụọ nsọ ide ụkpụrụ dị mkpa onye na-achọ onye ọ ga-alụ kwesịrị iso. O dere, sị: “Unu na ndị na-ekweghị ekwe ekekọtala onwe unu, nke bụ́ nkekọ na-ekwekọghị ekwekọ.” (2 Ndị Kọrịnt 6:14) Ihe o ji mee ihe atụ ahụ bụ ihe a na-eme n’ịkọ ugbo. Ọ bụrụ na e jikọta anụmanụ abụọ na-ahaghị n’ibu na n’ike na-akọ ugbo, ha abụọ ga-ahụsi anya. N’otu aka ahụ, o doro anya na ọ bụrụ na e jikọta onye kwere ekwe na onye na-ekweghị ekwe n’alụmdi na nwunye, ọ ga-abụ ọgụ na mgba. Ọ bụrụ na otu n’ime ha achọọ ịnọrọ n’ịhụnanya Jehova, ma onye nke ọzọ achọdịghị ịma, ihe ha na-ebute ụzọ ná ndụ agaghị abụ otu, o nwere ike ime ka ahụ́ na-agbakasị ha. Ọ bụ ya mere Pọl ji gbaa Ndị Kraịst ume ka ha lụọ “naanị n’ime Onyenwe anyị.”—1 Ndị Kọrịnt 7:39.

¹⁰ Mgbe ụfọdụ, Ndị Kraịst na-alụbeghị di ma ọ bụ nwunye na-ekpebi na nkekọ na-ekwekọghị ekwekọ ga-aka owu na-ama ha ugbu a mma. Ụfọdụ na-ekpebi ileghara ndụmọdụ Baịbụl anya ma gaa lụọ onye na-anaghị efe Jehova. Mgbe mgbe, ọ na-aghọ ha ahịa. Ndị dị otú ahụ na-aga lụọ ndị ha na ha na-enweghị ike ikwurịta ihe kacha mkpa ná ndụ. Owu nke na-ama ha mgbe ha lụchara nwere ike ịkarị nnọọ nke na-ama ha mgbe ha na-alụbeghị di ma ọ bụ nwunye. Ọ bụ ihe obi ụtọ na e nwere ọtụtụ puku Ndị Kraịst na-alụbeghị di ma ọ bụ nwunye tụkwasịrị obi na ndụmọdụ Chineke nyere n’okwu a ma nọsie ike na ya. (Abụ Ọma 32:8) Ọ bụ ezie na ha na-atụ anya na otu ụbọchị, ha ga-alụ di ma ọ bụ nwunye, ha na-anọ n’alụghị di ma ọ bụ nwunye ruo mgbe ha ga-achọta onye ha ga-alụ n’etiti ndị na-efe Jehova Chineke.

11. Olee ihe ga-enyere gị aka ịsa anya na mmiri chọta onye ị ga-alụ? (Gụọ igbe dị na peeji nke 114.)

¹¹ N’ezie, ọ bụghị onye ọ bụla bụ́ ohu Jehova ga-abụ ezigbo di ma ọ bụ nwunye. Ọ bụrụ na ị chọrọ ịlụ di ma ọ bụ nwunye, chọọ onye àgwà ya na ihe mgbaru ọsọ ime mmụọ ya na nke gị bụ otu, onye hụkwara Chineke n’anya otú ị hụrụ ya. Ohu ahụ kwesịrị ntụkwasị obi ebipụtala ọtụtụ akwụkwọ kọwara isiokwu a. Ọ ga-abakwara gị uru ma i jiri ekpere tụlee ndụmọdụ Akwụkwọ Nsọ dị otú ahụ ma kwe ka o duzie gị mgbe ị na-eme mkpebi a dị mkpa.a—Abụ Ọma 119:105.

12. Olee omenala e nwere n’ọtụtụ mba, oleekwa ihe atụ dị na Baịbụl ga-eduzi anyị?

¹² N’ọtụtụ mba, ọ bụ omenala na ọ bụ nne na nna ga-achọtara nwa ha onye ọ ga-alụ. N’omenala ndị ahụ, ndị mmadụ kweere na ọ bụ nne na nna nwere amamihe na ahụmahụ a na-eji eme ụdị mkpebi ahụ dị mkpa karịa ụmụ ha. Mmadụ ịlụ onye ndị mụrụ ya chọtaara ya na-enwekarị ihe ịga nke ọma, dị ka e mere n’oge Baịbụl. Ndị nne na nna, bụ́ ndị nwere ike ịhọtara nwa ha onye ọ ga-alụ taa, kwesịrị ịmụta ihe n’ihe atụ Baịbụl nyere banyere Ebreham, bụ́ onye zigara ohu ya ka ọ chọtara Aịzik nwaanyị. Ihe bụ́ mkpa Ebreham abụghị ego na ọkwá. Kama nke ahụ, ọ gbalịsiri ike ịchọtara Aịzik nwunye n’etiti ndị na-efe Jehova.b—Jenesis 24:3, 67.

OLEE OTÚ Ị GA-ESI KWADEBE MAKA ALỤMDI NA NWUNYE GA-ENWE IHE ỊGA NKE ỌMA?

13-15. (a) Olee otú ụkpụrụ dị n’Ilu 24:27 ga-esi enyere nwa okorobịa na-eche echiche ịlụ nwaanyị aka? (b) Gịnị ka nwa agbọghọ ga-eme iji jikere maka ịlụ di?

¹³ Ọ bụrụ na ị na-echesi echiche ike banyere ịlụ di ma ọ bụ nwunye, i kwesịrị ịjụ onwe gị, sị, ‘M̀ jikerela n’ezie?’ Ihe bụ́ azịza ya adabereghị naanị n’ihe i bu n’obi banyere ịhụnanya, mmekọahụ, mkpakọrịta nwoke na nwaanyị, ma ọ bụ ịzụ ụmụ. Kama nke ahụ, e nwere ihe mgbaru ọsọ onye ga-abụ di ma ọ bụ nwunye kwesịrị ichebara echiche.

¹⁴ Nwa okorobịa nke na-achọ onye ọ ga-alụ kwesịrị iche echiche nke ọma banyere ụkpụrụ bụ́: “Kwadebe ọrụ gị n’èzí, kwadebekwara ya onwe gị n’ubi. E mesịa, wulitekwa ezinụlọ gị.” (Ilu 24:27) Olee ihe nke a pụtara? N’oge ochie, ọ bụrụ na nwoke chọrọ ‘iwulite ezinụlọ ya,’ ma ọ bụ inwe ezinụlọ site n’ịlụ nwaanyị, o kwesịrị ịjụ onwe ya, sị, ‘M̀ jikerela ilekọta nwunye m na ụmụ ọ bụla anyị nwere ike ịmụta ka oge na-aga?’ Ọ ga-ebu ụzọ rụọ ọrụ, lekọta ubi ya, ma ọ bụ ihe ọ kụrụ. Otú ahụkwa ka ọ dị taa. Nwoke nke chọrọ ịlụ nwaanyị kwesịrị ịkwadebe maka ọrụ dịịrị ya. Ọ bụrụhaala na ahụ́ dị ya, o kwesịrị ịna-arụ ọrụ. Okwu Chineke gosiri na nwoke na-adịghị egboro ezinụlọ ya mkpa anụ ahụ́ na nke ime mmụọ ha, nke na-adịghịkwa eme ka obi dị ha mma, jọkarịrị onye na-ekweghị ekwe ná njọ!—1 Timoti 5:8.

¹⁵ N’otu aka ahụ, nwaanyị nke kpebiri ịlụ di ekwerela ịrụ ọtụtụ ọrụ dị oké mkpa dịịrị onye bụ́ nwunye. Baịbụl kwuru okwu ọma banyere ụfọdụ nkà na àgwà nwunye kwesịrị inwe ka ọ na-enyere di ya aka ma na-elekọta ezinụlọ ya. (Ilu 31:10-31) Ndị nwoke na ndị nwaanyị bụ́ ndị ji ọsọ gbaba n’alụmdi na nwunye n’ebughị ụzọ kwadebe maka ịrụ ọrụ ndị dị n’ịlụ di na nwunye na-achọ naanị ọdịmma onwe ha, n’ihi na ha echeghị echiche banyere ihe ha ga-emere onye ha ga-alụ. Ma, nke ka nke, ndị chọrọ ịlụ di ma ọ bụ nwunye kwesịrị ijikere irube isi n’ụkpụrụ Chineke.

16, 17. Olee ụkpụrụ Akwụkwọ Nsọ ndị na-akwadebe ịlụ di ma ọ bụ nwunye kwesịrị ịtụgharị uche na ha?

¹⁶ Ijikere maka ịlụ di ma ọ bụ nwunye pụtara ịtụgharị uche n’ọrụ Chineke nyere di na nwunye. Nwoke kwesịrị ịmata ihe ịbụ onyeisi n’ezinụlọ Ndị Kraịst pụtara. Ọrụ a enyeghị ya ikike ịchị ọchịchị aka ike. Kama nke ahụ, o kwesịrị iṅomi otú Jizọs si abụ onyeisi. (Ndị Efesọs 5:23) N’otu aka ahụ, nwaanyị bụ́ Onye Kraịst kwesịrị ịghọta ọrụ dị ùgwù Chineke nyere nwunye. Ọ̀ ga-adị njikere ịnọ n’okpuru “iwu nke di ya”? (Ndị Rom 7:2) Ọ nọrọlarị n’okpuru iwu Jehova na nke Kraịst. (Ndị Galeshia 6:2) Ikike di ya nwere n’ezinụlọ nọchiri anya iwu ọzọ. Ò nwere ike ịkwado nwoke na-ezughị okè ma na-erubere ya isi mgbe a sịrị ya nọrọ n’okpuru ya? Ọ bụrụ na ọ gaghị adị ya mma ime otú ahụ, ọ ga-akara ya mma ka ọ ghara ịlụ di.

¹⁷ Ihe ọzọ bụ na di na nwunye kwesịrị ịdị njikere igbo mkpa pụrụ iche nke onye ọ bụla n’ime ha nwere. (Ndị Filipaị 2:4) Pọl dere, sị: “Ka onye ọ bụla n’ime unu hụ nwunye ya n’anya dị ka ọ hụrụ onwe ya n’anya; n’aka nke ọzọ, onye bụ́ nwunye kwesịrị ịdị na-akwanyere di ya ùgwù nke ukwuu.” Site n’ike mmụọ nsọ, Pọl ghọtara na mkpa pụrụ iche nwoke nwere bụ ka nwunye ya na-akwanyere ya ùgwù nke ukwuu. Mkpa pụrụ iche nwaanyị nwekwara bụ ka di ya hụ ya n’anya.—Ndị Efesọs 5:21-33.

18. Gịnị mere ndị chọrọ ịlụ di na nwunye kwesịrị iji jide onwe ha mgbe ha ka na-akpa akpa?

¹⁸ Ya mere, oge ndị chọrọ ịlụ di na nwunye ji ele àgwà ibe ha abụghị naanị oge ha ga-eji na-atụrụ ndụ. Ọ bụ oge nwoke na nwaanyị ga-eji mụta otú ha ga-esi na-emeso ibe ha ihe n’ụzọ kwesịrị ekwesị, iji hụ ma hà kwesịrị ịlụ. Ọ bụkwa oge ha kwesịrị ijide onwe ha! O nwere ike ịgụsi ha agụụ ike igosi ibe ha ịhụnanya n’ụzọ pụrụ iche—a sị ka e kwuwe, agụụ dị otú ahụ bụ ihe e bu pụta ụwa. Otú ọ dị, ndị hụrụ ibe ha n’anya n’ezie ga-ezere omume ọ bụla nwere ike imebi ofufe onye ha hụrụ n’anya na-efe Chineke. (1 Ndị Tesalonaịka 4:6) N’ihi ya, ọ bụrụ na gị na onye ị chọrọ ịlụ na-akpa, jide onwe gị; àgwà dị otú ahụ ga-abara gị uru ná ndụ gị niile, ma ị̀ lụọla di ma ọ bụ nwunye ma ọ̀ bụ na ị lụbeghị.

OLEE OTÚ Ị GA-ESI MEE KA ALỤMDI NA NWUNYE GỊ DỊGIDE?

19, 20. Gịnị kwesịrị ịbụ ihe dị iche n’otú Onye Kraịst si ele alụmdi na nwunye anya na otú ọtụtụ ndị si ele ya anya n’ụwa taa? Nye ihe atụ.

¹⁹ Ọ bụrụ na ndị chọrọ ịlụ di ma ọ bụ nwunye chọrọ ka alụmdi na nwunye ha dịgide, ha kwesịrị ile nkwa ọlụlụ anya n’ụzọ ziri ezi. Ma n’akwụkwọ ọgụgụ ma na fim, ihe a na-ejikarị emechi akụkọ di na nwunye bụ ebe ha nwere obi ụtọ. Ọ na-agụkwa ndị mmadụ agụụ ka ha nweekwa obi ụtọ otú ahụ. Ma, n’eziokwu, alụmdi na nwunye abụghị akụkọ a na-emechi emechi; ọ bụ mmalite, ya bụ, ịmalite ihe Jehova bu n’obi ka ọ dịgide. (Jenesis 2:24) Ọ dị mwute na ọ bụghị otú ahụ ka ọtụtụ ndị si ele ya anya n’ụwa taa. N’obodo ụfọdụ, ndị mmadụ na-ekwu banyere alụmdi na nwunye dị ka “eriri e ji kee ngwugwu.” Ma eleghị anya, ha agaghị aghọta na ihe atụ ahụ kọwara nnọọ otú ọtụtụ ndị si ele alụmdi na nwunye anya. N’ihi gịnị? Ọ bụ ezie na ezigbo eriri e ji kee ihe kwesịrị ijide ihe e ji ya kee, ihe ọzọ dị mkpa e ji mara eriri e ji kee ngwugwu bụ na ọ na-adị mfe ike ya na ịtọpụ ya.

²⁰ Ọtụtụ ndị taa na-ele alụmdi na nwunye anya dị ka ihe na-anọ nwa oge. Ha na-abanye na ya n’egbughị oge n’ihi na ha chere na ọ ga-egboro ha mkpa ha, ma, ha na-atụ anya na ha ga-enwe ike isi na ya gbapụta ozugbo o yiri ka ò siela ike. Ma, cheta ihe atụ Baịbụl na-eji akọwa njikọ dị ka alụmdi na nwunye, ya bụ, ụdọ. A na-arụ ụdọ ma ọ bụ eriri ndị a rụnyere n’ụgbọ mmiri ndị nwere ákwà ifufe ka ha dịgide, ka ha ghara ịtọpụ atọpụ, ọbụna mgbe e nwere oké ifufe na-akpa ezigbo ike. N’otu aka ahụ, Chineke mere alụmdi na nwunye ka ọ dịgide. Cheta na Jizọs sịrị: “Ihe Chineke kekọtara, mmadụ ọ bụla atọsala ya.” (Matiu 19:6) Ọ bụrụ na ị lụọ di ma ọ bụ nwunye, i kwesịrị ile alụmdi na nwunye anya otú ahụ. Iji alụmdi na nwunye kpọrọ ihe otú ahụ ọ̀ na-eme ka ọ ghọọ ibu arọ? Mba.

21. Olee otú di na nwunye kwesịrị isi na-ele ibe ha anya, gịnịkwa ga-enyere ha aka ime otú ahụ?

²¹ Di na nwunye kwesịrị ịna-ele ibe ha anya n’ụzọ ziri ezi. Ọ bụrụ na onye ọ bụla n’ime ha agbalịsie ike na-elekwasị anya n’àgwà ọma na mgbalị onye nke ọzọ na-eme, alụmdi na nwunye ha ga-abụ ihe na-enye ọṅụ na ihe na-eme ka ahụ́ ruo ha ala. Ọ̀ bara uru ka mmadụ na-elekwasị anya otú ahụ n’ebe di ya ma ọ bụ nwunye ya na-ezughị okè na-eme nke ọma? Jehova anaghị ele anyị anya dị ka ndị zuru okè, ma anyị tụkwasịrị ya obi na ọ ga na-ele anyị anya ọma. Ọbụ abụ jụrụ, sị: “A sị na ọ bụ njehie ka ị na-ele, Jaa, Jehova, ònye pụrụ iguzo?” (Abụ Ọma 130:3) Di na nwunye kwesịrị ịna-ele ibe ha anya ọma otú ahụ, na-agbaghakwara ibe ha.—Ndị Kọlọsi 3:13.

22, 23. Olee otú Ebreham na Sera si setịpụrụ ndị bụ́ di na nwunye taa ezi ihe nlereanya?

²² E nwere ike inwetakwu obi ụtọ n’alụmdi na nwunye ka ọ na-anọ ọtụtụ afọ. Baịbụl gwara anyị otú alụmdi na nwunye Ebreham na Sera dị mgbe ha mere agadi. Ọtụtụ ihe isi ike na nsogbu bịaara ha ná ndụ ha. Chegodị otú ọ dịịrị Sera, bụ́ nwaanyị dị ihe dị ka afọ iri isii na ụma, ịhapụ ebe ahụ́ ruru ya ala ha bi n’obodo Ọọ nke nwere akụnụba, ma gaa na-ebi n’ụlọikwuu ruo mgbe ọ nwụrụ. Ma, o doro onwe ya n’okpuru di ya. Ebe ọ bụ ezigbo onye inyeaka Ebreham na onye na-eme ka o zuo ezu, o ji nkwanye ùgwù nyere ya aka n’ime ka mkpebi ya gaa siriri werere. Ùgwù ọ na-akwanyere di ya abụghị nke elu ọnụ. Ọbụna “n’obi ya,” ọ na-akpọ di ya onyenwe ya. (Jenesis 18:12; 1 Pita 3:6) Ùgwù ọ na-akwanyere Ebreham si ya n’obi.

²³ N’ezie, nke ahụ apụtaghị na obi Ebreham na nke Sera na-abụ otu mgbe niile. Ọ dị mgbe Sera tụrụ aro “wutere nnọọ” Ebreham. Ma, Ebreham ji obi umeala gee nwunye ya ntị n’ihi ihe Jehova gwara ya. Nke ahụ mechara wetara ezinụlọ ha ngọzi. (Jenesis 21:9-13) Ndị bụ́ di na nwunye taa, ma ndị lụrụ kemgbe ọtụtụ afọ, nwere ike ịmụta ihe dị ukwuu n’aka di na nwunye a na-asọpụrụ Chineke.

24. Olee ụdị alụmdi na nwunye na-ewetara Jehova Chineke nsọpụrụ, n’ihi gịnịkwa?

²⁴ N’ọgbakọ Ndị Kraịst, e nwere ọtụtụ puku alụmdi na nwunye na-enwe obi ụtọ, ya bụ, alụmdi na nwunye ebe nwunye na-akwanyere di ya ùgwù nke ukwuu, ebe di hụrụ nwunye ya n’anya ma na-akwanyere ya ùgwù, ha abụọ ejiri otu obi na-ebute ime uche Jehova ụzọ n’ihe niile ha na-eme. Ọ bụrụ na i kpebie ịlụ di ma ọ bụ nwunye, saa anya na mmiri họrọ onye ị ga-alụ, kwadebe nke ọma maka ịlụ di ma ọ bụ nwunye, gbalịsie ike ka alụmdi na nwunye gị bụrụ nke udo na ịhụnanya dị na ya iji wetara Jehova Chineke nsọpụrụ. I mee otú ahụ, alụmdi na nwunye gị ga-enyere gị aka n’ezie ịnọrọ n’ịhụnanya Chineke.