Ihe E Kere Eke Na-egosi Amamihe Chineke

“Ọ bụ ya na-ezi anyị ihe karịa anụ ọhịa nke ụwa, na-emekwa ka anyị mara ihe karịa anụ ufe nke eluigwe.”—JOB 35:11.

NNỤNỤ nwere ikike dị ịtụnanya. Otú ha si efe n’elu na-amasị ndị na-arụ ụgbọelu. Ụdị nnụnụ ụfọdụ na-efe ọtụtụ puku kilomita fefere oké osimiri na-enweghị ihe ịhụwa ama wee feruo ebe ha na-aga n’efughị ụzọ.

Ikike ọzọ pụrụ iche nnụnụ nwere, bụ́ nke na-egosikwa amamihe Onye kere ha, bụ otú ha si akpọrịta òkù na otú ha si eji ubé ha agwarịta ibe ha okwu. Tụlee ihe atụ ụfọdụ.

Otú Nnụnụ Si Agwarịta Ibe Ha Okwu

Ụdị nnụnụ ụfọdụ na-amalite ịgwa ibe ha okwu ọbụna mgbe ha ka nọ n’ime àkwá. Dị ka ihe atụ, nne nnụnụ kwel na-eyi àkwá asatọ ma ọ dịkarịa ala, ọ na-eyi otu kwa ụbọchị. Ọ bụrụ na àkwá niile ahụ esoro otú e si yie ha, abalị asatọ ga-agafe tupu ha niile abụchaa. Ọ ga-esiri nne ha ike ilekọta ndị nke gbasirila ike, bụ́ ndị bụrụ kemgbe abalị asaa, ma n’otu mgbe ahụ na-ekpu otu nke na-abụbeghị. Kama ime otú ahụ, àkwá ahụ niile na-abụ tupu awa isii agafee. Olee otú nke a si ekwe omume? Dị ka ndị na-eme nchọpụta kwuru, otu isi ihe na-eme ka o kwe omume bụ na nnụnụ kwel ndị nọ n’ime àkwá na-agwa ibe ha okwu, o nwekwara otú ha si ekwekọrịta ka ha bụọ otu mgbe.

Mgbe nnụnụ toro, ọ bụ nke oké na-ebekarị ubé. Ọ na-ebe ubé karịchaa n’oge oké ji esi nke nne iji gosi ebe bụ́ nke ya ma ọ bụ iji dọta nke nne. Nke ọ bụla n’ime ọtụtụ puku ụdị nnụnụ dị iche iche nwere ubé nke ha, nke a na-enyekwara ndị nke nne aka ịmata oké nnụnụ ndị bụ́ ụdị ha.

Ọ bụ n’isi ụtụtụ nakwa n’oge mgbede ka nnụnụ na-ebekarị ubé, o nwekwara ezi ihe mere o ji dịrị otú ahụ. Ifufe anaghị efesi ike n’oge ahụ, ụzụ anaghị adịkarịkwa. Ndị na-eme nchọpụta chọpụtara na a na-anụkarị ubé nnụnụ nke ọma okpukpu iri abụọ n’ụtụtụ nakwa n’oge mgbede karịa ka a na-anụ ya n’ehihie.

Ọ bụ ezie na ọ bụ ndị nke oké na-ebekarị ubé, ma ndị nke oké ma ndị nke nne nwere ubé dị iche iche ha na-ebe, bụ́ ndị nwechara ihe ha pụtara. Dị ka ihe atụ, otu ụdị nnụnụ nke yiri nza nwere ubé itoolu ọ na-ebe. Ha na-ebe otu ụdị ubé iji gwa ibe ha banyere ihe ize ndụ si n’elu na-abịa, dị ka ihe atụ, ma ọ bụrụ na nnụnụ na-eri nnụnụ ibe ya na-efegharị n’elu. Ma, ha na-ebe ụdị ubé ọzọ iji gwa ibe ha na o nwere ihe ize ndụ si n’ala na-abịa.

Onyinye Ka Mma

N’ezie, amamihe Jehova kenyere n’ime nnụnụ dị ịtụnanya. Ma, a bịa n’ikwurịta okwu, ụmụ mmadụ enweghị atụ. Job 35:11 kwuru na Chineke kere ụmụ mmadụ ka ha “mara ihe karịa anụ ufe nke eluigwe.” Ọ bụ naanị ụmụ mmadụ nwere ikike nke iji olu okwu na mmegharị ahụ́ akọwara ibe ha ihe a na-anaghị ahụ anya na ihe siri ike nghọta.

O yiri ka e kenyere ụmụaka ikike ịmụta ọtụtụ asụsụ siri ike mmụta karịa ihe ọ bụla ọzọ e kere eke. Otu akwụkwọ dị n’Ịntanet bụ́ American Scientist kwuru, sị: “Ụmụaka ndị ka na-amụ ije na-enwe ike ịmụta asụsụ ọbụna mgbe ndị mụrụ ha na-anaghị agwa ha okwu; ụmụaka ndị ntị chiri na-echepụta asụsụ ogbi nke ha ma ọ bụrụ na a kụzighịrị ha asụsụ ndị ogbi n’ụlọ.”

Olee Otú Obi Dị Gị n’Ihi Nke A?

Olee otú obi na-adị gị mgbe ị nụrụ ubé dị ụtọ nnụnụ na-ebe ma ọ bụ mgbe ị nụrụ ka nwatakịrị kwuru okwu mbụ ya? Ị̀ na-ahụ amamihe Chineke n’ihe ndị o kere eke?

Mgbe ọbụ abụ bụ́ Devid tụgharịrị uche n’otú e si kee ya, ọ gwara Chineke, sị: “M ga-eto gị n’ihi na i kere m n’ụzọ dị egwu, dịkwa ebube. Ọrụ gị dị ebube, dị ka mkpụrụ obi m maara nke ọma.” (Abụ Ọma 139:14) Mgbe i ji obi ekele na-atụle amamihe Chineke bụ́ nke a na-ahụ n’ihe e kere eke, okwukwe i nwere n’ebe ọ nọ na o nwere ike inye gị ezi ndụmọdụ ga-esikwu ike n’ezie.

Kpakpando Na-egosi Ike Chineke

“Lelienụ anya elu hụrụ. Ònye kere ihe ndị a? Ọ bụ Onye ahụ nke na-eme ka ha pụta n’ìgwè ọbụna dị ka ọnụ ọgụgụ ha si dị, ọ na-akpọ ha niile ọbụna n’aha. Ọ dịghị otu n’ime ha ọ na-achọ achọ, n’ihi na ike ya dị ukwuu, n’ihi na o nwekwara ume dị ukwuu.”—AỊZAYA 40:26.

ANYANWỤ anyị bụ kpakpando na-ebuchaghị ibu. N’agbanyeghị nke a, o ji okpukpu narị puku atọ na puku iri atọ kara ụwa n’ịdị arọ. Ọtụtụ kpakpando ndị nọ ụwa nso dị ntakịrị karịa anyanwụ. Ma, kpakpando ndị ọzọ, dị ka nke aha ya bụ́ V382 Cygni, ji okpukpu iri abụọ na asaa ma ọ dịkarịa ala kara Anyanwụ anyị n’ịdị arọ.

Olee otú okpomọkụ nke na-esi n’anyanwụ anyị apụta hà? Chegodị echiche otú ọkụ ga-esi na-enwusi ike nke na ị nọrọgodị n’ebe dị kilomita iri na ise site n’ebe ọ na-enwu, ya aka na-ekpo gị ọkụ. Anyanwụ dị ihe dị ka otu narị nde kilomita na nde iri ise site n’ụwa. N’agbanyeghị nke a, n’ụbọchị anyanwụ na-achasi ike, ọ na-afụ ụfụ n’ahụ́! Ọ bụ ihe ịtụnanya ịmara na ọ bụ naanị ihe dị ka otu ụzọ n’ụzọ otu ijeri okpomọkụ nke anyanwụ na-erute n’ụwa. Ma, naanị obere okpomọkụ a ezuola ịkwado ihe ndị dị ndụ dị n’ụwa.

N’eziokwu, ndị ọkà mmụta sayensị achọpụtala na okpomọkụ niile nke na-esi n’anyanwụ anyị apụta ezuola ime ka ndụ dịrị na puku ijeri mbara ala iri atọ na otu ndị hà ka ụwa anyị a. Ọ bụrụ na e kwuo nke a n’ụzọ ọzọ, ihe ọ pụtara bụ na ọ bụrụ na e wepụta okpomọkụ niile dị n’anyanwụ naanị n’otu tịnkọm tịnkọm, ọ ga-ezu inye United States “ọkụ ruo nde afọ itoolu, dabere n’otú ọkụ ha na-enwe ugbu a hà,” dị ka Space Weather Prediction Center (SWPC) si kwuo n’ebe ha na-edebe ihe ọmụma n’Ịntanet.

Ọ bụ n’etiti anyanwụ ka okpomọkụ ya si apụta, bụ́ ebe ọkụ ahụ na-eresi ike wee na-eme ka okpomọkụ na-enweghị atụ na-apụta. Anyanwụ buru ibu nke ukwuu, etiti ya dịkwa anya nke ukwuu nke na ọ na-ewe ọtụtụ nde afọ tupu okpomọkụ ndị dị n’etiti ya apụta n’elu ya. Dị ka Space Weather Prediction Center kwuru, “Ọ bụrụ na okpomọkụ akwụsị ịpụta n’Anyanwụ taa, nde afọ iri ise ga-agafe tupu ya emetụta Ụwa nke ukwuu!”

Ugbu a, chebara nke a echiche: Mgbe i leliri anya elu n’abalị mgbe eluigwe gbachapụrụ agbachapụ, ị na-ahụ ọtụtụ puku kpakpando. Ikike dị ukwuu na-esi na nke ọ bụla n’ime ha apụta, dị ka ọ dị anyanwụ anyị. Ndị ọkà mmụta sayensị kwuru na e nwere ijeri kwuru ijeri kpakpando n’eluigwe!

Olee ebe kpakpando niile a si bịa? Ọtụtụ ndị na-eme nchọpụta kweere na, n’ihi ihe ụfọdụ na-edochabeghị ha anya, eluigwe na ala pụtara n’onwe ha kemgbe ihe dị ka ijeri afọ iri na anọ gara aga. Ma, Baịbụl kwuru, sị: “Ná mmalite, Chineke kere eluigwe na ụwa.” (Jenesis 1:1) O doro anya na Onye kere nnukwu ihe ndị a ikike na-esi na ha apụta, bụ́ kpakpando, ‘nwere ume dị ukwuu.’—Aịzaya 40:26.