“Bịaruonụ Chineke Nso”

“Bịaruonụ Chineke nso, ọ ga-abịarukwa unu nso.”—JEMS 4:8.

1, 2. (a) Gịnị ka ụmụ mmadụ na-azọrọkarị? (b) Agbamume dị aṅaa ka Jems nyere, n’ihi gịnịkwa ka o ji dị mkpa?

“CHINEKE nọnyeere anyị.” E dewo okwu ndị ahụ n’ihe nnọchianya mba ụfọdụ na ọbụna n’uwe ndị agha. E dewo okwu bụ́ “Na Chineke ka anyị tụkwasịrị obi” n’ọtụtụ mkpụrụ ego na akwụkwọ ego ndị nke oge a. Ọ bụ ihe a na-anụkarị bụ́ ụmụ mmadụ ịzọrọ na ha na Chineke nwere mmekọrịta chiri anya. Otú ọ dị, ị́ gaghị ekweta na inwe mmekọrịta dị otú ahụ n’ezie chọrọ nnọọ ihe karịrị nanị ikwu ya ekwu ma ọ bụ ide ya n’ebe a ga-ahụ ya anya?

² Bible na-egosi na o kwere omume iso Chineke nwee mmekọrịta. Otú ọ dị, ọ chọrọ mgbalị. Ọbụna ọ dị ụfọdụ Ndị Kraịst e tere mmanụ na narị afọ mbụ mkpa iwusikwu mmekọrịta ha na Jehova Chineke ike. Onye Kraịst bụ́ onye nlekọta bụ́ Jems aghaghị ịdọ ụfọdụ aka ná ntị banyere ọchịchọ anụ ahụ́ na adịghị ọcha ime mmụọ ha. Ka ọ na-enye ndụmọdụ ahụ, o nyere agbamume a bụ́ ịgba: “Bịaruonụ Chineke nso, ọ ga-abịarukwa unu nso.” (Jems 4:1-12) Gịnị ka Jems bu n’uche mgbe ọ sịrị ‘bịaruonụ nso’?

3, 4. (a) Gịnị ka okwu bụ́ “bịaruonụ Chineke nso” pụrụ ichetaworo ụfọdụ ndị na-agụ akwụkwọ Jems na narị afọ mbụ? (b) Gịnị mere anyị pụrụ iji jide n’aka na ọ ga-ekwe omume ịbịaru Chineke nso?

³ Jems ji okwu ọ ga-abụwo na ọtụtụ n’ime ndị na-agụ akwụkwọ ya maara nke ọma mee ihe. E nyere ndị nchụàjà ntụziaka a kapịrị ọnụ n’Iwu Mozis banyere otú ha ga-esi “na-abịakwute” Jehova n’ihi ndị ya. (Ọpụpụ 19:22) A pụrụ isiwo otú ahụ chetara ndị na-agụ akwụkwọ Jems na ịbịaru Jehova nso abụghị ihe a ga-eji gwurie egwu. Jehova nọ n’ọkwá kasị dị ùgwù n’eluigwe na ala.

⁴ N’aka nke ọzọ, dị ka otu ọkà mmụta Bible si kwuo, “agbamume a [dị na Jems 4:8] na-egosipụta olileanya dị ukwuu.” Jems maara na Jehova ji ịhụnanya na-akpọ ụmụ mmadụ na-ezughị okè òkù mgbe nile ịbịaru Ya nso. (2 Ihe E Mere 15:2) Àjà Jizọs meghere ụzọ isi bịaruo Jehova nso n’echiche ka zuo ezuo. (Ndị Efesọs 3:11, 12) Taa, e megheworo ọtụtụ nde mmadụ ụzọ isi bịaruo Chineke nso! Otú ọ dị, olee otú anyị pụrụ isi jiri ohere a magburu onwe ya mee ihe? Anyị ga-atụle ná mkpirikpi ụzọ atọ anyị pụrụ isi bịaruo Jehova Chineke nso.

Nọgide ‘Na-enweta Ihe Ọmụma’ Banyere Chineke

5, 6. Olee otú ihe atụ nke Samuel na-eto eto si gosi ihe “inweta ihe ọmụma” banyere Chineke na-agụnye?

⁵ Dị ka Jọn 17:3 si kwuo, Jizọs sịrị: “Nke a pụtara ndụ ebighị ebi, ha inweta ihe ọmụma banyere gị, bụ́ nanị ezi Chineke ahụ, nakwa banyere onye ahụ i zitere, bụ́ Jizọs Kraịst.” Ọtụtụ nsụgharị nke amaokwu a dịtụ iche na nke Nsụgharị Ụwa Ọhụrụ. Kama ịsị “inweta ihe ọmụma” banyere Chineke, ihe e mere bụ nnọọ ịsụgharị ngwaa ahụ ịbụ “mara” Chineke ma ọ bụ “ịmara” Chineke. Otú ọ dị, ọtụtụ ndị ọkà mmụta kwuru na echiche dị n’okwu Grik mbụ e ji mee ihe n’ebe a na-agụnye ihe karịrị nke ahụ—usoro na-aga n’ihu n’ihu, nke pụrụ ọbụna iduga n’otu onye na ibe ya inwe mmekọrịta chiri anya.

⁶ Ịbịa mara Chineke nke ọma abụghị echiche ọhụrụ n’oge Jizọs. Dị ka ihe atụ, n’Akwụkwọ Nsọ Hibru, anyị na-agụ na mgbe Samuel bụ nwata, ọ ‘ka-amaghị Jehova.’ (1 Samuel 3:7) Nke a ọ̀ pụtara na Samuel maara ihe dị nnọọ nta banyere Chineke ya? Ee e. Ọ ghaghị ịbụwo na ndị mụrụ ya na ndị nchụàjà kụziiri ya ọtụtụ ihe. Otú ọ dị, dị ka otu ọkà mmụta kwuru, a pụrụ iji okwu Hibru e ji mee ihe n’ebe ahụ ‘mee ihe maka mmekọrịta kasị chie anya.’ Samuel aka-amaghị Jehova nke ọma dị ka ọ ga-emesị mara ya mgbe ọ ga-ejewe ozi dị ka ọnụ na-ekwuru Jehova. Ka Samuel nọgidere na-eto, ọ bịara mara Jehova n’ezie, soro ya nwee mmekọrịta onwe onye chiri anya.—1 Samuel 3:19, 20.

7, 8. (a) N’ihi gịnị ka ozizi ndị miri emi nke Bible na-ekwesịghị iji gwụ anyị ike? (b) Olee ụfọdụ eziokwu ndị miri emi nke Okwu Chineke bụ́ ndị ọ ga-adị mma ka anyị mụọ banyere ha?

⁷ Ị̀ na-enweta ihe ọmụma banyere Jehova iji soro ya na-enwe mmekọrịta chiri anya? Iji mee otú ahụ, ọ dị gị mkpa ‘ịzụlite agụụ’ maka nri ime mmụọ nke Chineke na-enye. (1 Pita 2:2) Enwela afọ ojuju nanị n’ozizi ndị bụ́ isi. Gbalịa ịmụta ozizi ụfọdụ ka mie emie nke Bible. (Ndị Hibru 5:12-14) Ozizi ndị dị otú ahụ hà na-agwụ gị ike, nke na ị na-ewere ha dị ka ihe siri oké ike? Ọ bụrụ otú ahụ, cheta na Jehova bụ “Onye Nkụzi Ukwu” ahụ. (Aịsaịa 30:20, NW) Ọ maara otú e si akụziri ụmụ mmadụ na-ezughị okè eziokwu ndị miri emi. Ọ pụkwara ịgọzi ezi mgbalị ndị ị na-eme iji ghọta ihe ndị ọ na-akụziri gị.—Abụ Ọma 25:4.

⁸ Gịnị ma i nyochaa onwe gị banyere ihe ụfọdụ “ndị miri emi nke Chineke”? (1 Ndị Kọrint 2:10) Ha abụghị isiokwu ndị na-adịghị akpali mmasị dị ka ndị nke ndị ọkà mmụta okpukpe na ndị ụkọchukwu pụrụ ịrụrịta ụka banyere ha. Ha bụ ozizi ndị bara uru bụ́ ndị anyị pụrụ isi na ha mụta ihe ndị na-akpali nnọọ mmasị banyere uche na obi Nna anyị nke na-ahụ n’anya. Dị ka ihe atụ, ihe mgbapụta ahụ, ‘ihe nzuzo dị nsọ,’ na ọgbụgba ndụ dịgasị iche iche Jehova jiworo gọzie ndị ya ma mezuo nzube ya dị iche iche—isiokwu ndị a na ọtụtụ ndị dị ka ha bụ ihe ndị na-akpali mmasị ma baa uru ime nnyocha onwe onye na ịmụ banyere ha.—1 Ndị Kọrint 2:7.

9, 10. (a) N’ihi gịnị ka ịdị mpako ji dị ize ndụ, gịnịkwa ga-enyere anyị aka izere ya? (b) Mgbe a bịara n’ihe ọmụma banyere Jehova, n’ihi gịnị ka anyị ji kwesị ịgbalịsi ike ịdị umeala n’obi?

⁹ Ka ị na-enwekwu ihe ọmụma banyere eziokwu ime mmụọ ndị miri emi karị, kpachara anya maka ihe ize ndụ nke inwe ihe ọmụma pụrụ ịkpata—mpako. (1 Ndị Kọrint 8:1) Mpako dị ize ndụ, n’ihi na ọ na-ekewapụ ụmụ mmadụ n’ebe Chineke nọ. (Ilu 16:5; Jems 4:6) Cheta, ọ dịghị onye ọ bụla nwere ihe ọ ga-eji tuo ọnụ n’ihi ihe ọmụma ya. Iji maa atụ, tụlee okwu ndị a sitere n’okwu mmalite nke otu akwụkwọ nyochara ọganihu ihe a kpọrọ mmadụ nwere na nkà mmụta sayensị n’oge na-adịbeghị nnọọ anya: “Ka anyị na-amata ihe, otú ahụ ka anyị na-aghọtakwu otú ihe anyị maara dịruru nta. . . . Ihe nile anyị mụtaworo adịghị ihe ha bụ ma e jiri ha tụnyere ihe anyị na-amụtabeghị.” Obi umeala dị otú ahụ dị nnọọ mma. Ma, mgbe a bịara n’ihe ọmụma kasịnụ—ihe ọmụma banyere Jehova Chineke—anyị nwere ọbụna ihe ka ukwuu mere anyị ga-eji nọgide na-adị umeala n’obi. N’ihi gịnị?

¹⁰ Rịba ama ihe ụfọdụ Bible kwuru banyere Jehova. “Echiche Gị miri emi nke ukwuu.” (Abụ Ọma 92:5) “Nghọta [Jehova] enweghị ọnụ ọgụgụ.” (Abụ Ọma 147:5) “Ọ dịghị ngwupụta a na-egwupụta nghọta [Jehova].” (Aịsaịa 40:28) “Lee ịdị omimi nke akụ̀ na amamihe na ihe ọmụma nke Chineke!” (Ndị Rom 11:33) N’ụzọ doro anya, ọ dịghị mgbe anyị ga-amata ihe nile banyere Jehova. (Eklisiastis 3:11) Ọ kụziworo anyị ọtụtụ ihe ndị dị ebube, n’agbanyeghị nke ahụ, anyị ga-enwe mgbe nile ọtụtụ ihe anyị ga-amụtakwu. Ọ̀ bụ na atụmanya dị otú ahụ abụghị ma ihe na-akpali akpali ma nke na-eme ka mmadụ wetuo onwe ya ala? Ya mere, dị ka anyị mụtaworo, ka anyị jiri ihe ọmụma anyị mere ihe ndabere mgbe nile maka ịbịaru Jehova nso nakwa maka inyere ndị ọzọ aka ime otú ahụ—ghara iji ya mgbe ọ bụla mee ihe dị ka ihe anyị ga-eji na-ebuli onwe anyị elu karịa ndị ọzọ.—Matiu 23:12; Luk 9:48.

Gosipụta Ịhụnanya I Nwere n’Ebe Jehova Nọ

11, 12. (a) Olee otú ihe ọmụma anyị na-enweta banyere Jehova kwesịrị isi na-emetụta anyị? (b) Gịnị na-ekpebi ma ịhụnanya mmadụ nwere n’ebe Chineke nọ ọ̀ bụ nke ezigbo ya?

¹¹ N’ụzọ dabara adaba, Pọl onyeozi gosiri njikọ dị n’etiti ihe ọmụma na ịhụnanya. O dere, sị: “Nke a bụkwa ihe m nọgidere na-ekpe n’ekpere, ka ịhụnanya unu wee na-amụbawanye n’ezi ihe ọmụma na nghọta zuru ezu.” (Ndị Filipaị 1:9) Kama ime ka anyị jiri nganga na-afụli onwe anyị elu, eziokwu ọ bụla dị oké ọnụ ahịa anyị mụtara banyere Jehova na nzube ya kwesịrị ime ka anyị nwekwuo ịhụnanya n’ebe Nna anyị nke eluigwe nọ.

¹² N’ezie, ọtụtụ ndị na-azọrọ na ha hụrụ Chineke n’anya ahụghị ya n’anya n’ezie. Oké mmetụta ha na-enwe pụrụ isi ha n’obi. Mmetụta ndị dị otú ahụ dị mma, ọbụna kwesị ịja mma, mgbe ha kwekọrọ n’ezi ihe ọmụma. Ma nanị ha abụghị inwe ezi ịhụnanya n’ebe Chineke nọ. N’ihi gịnị? Rịba ama otú Okwu Chineke si akọwa ịhụnanya dị otú ahụ: “Nke a bụ ihe ịhụ Chineke n’anya pụtara, ka anyị debe ihe ndị o nyere n’iwu.” (1 Jọn 5:3) Ya mere, ịhụnanya e nwere n’ebe Jehova nọ na-abụ ezigbo ya nanị mgbe e ji omume nrubeisi egosipụta ya.

13. Olee otú egwu Chineke ga-esi enyere anyị aka igosipụta ịhụnanya anyị nwere n’ebe Jehova nọ?

¹³ Egwu Chineke ga-enyere anyị aka irubere Jehova isi. Inwe ụjọ a miri emi na oké nkwanye ùgwù maka Jehova na-esite n’inweta ihe ọmụma banyere ya, ịmata banyere ịdị nsọ, ebube, ike, ikpe ziri ezi, amamihe, na ịhụnanya ya ndị na-enweghị nsọtụ. Egwu dị otú ahụ dị mkpa iji bịaruo ya nso. N’ezie, rịba ama ihe Abụ Ọma 25:14 na-ekwu: “Izu nzuzo Jehova dịịrị ndị na-atụ egwu Ya.” Ya mere, ọ bụrụ na anyị nwere egwu ziri ezi ịghara imejọ Nna anyị nke eluigwe anyị hụrụ n’anya, anyị pụrụ ịbịaru ya nso. Egwu Chineke ga-enyere anyị aka ịṅa ntị na ndụmọdụ ahụ amamihe dị na ya e dekọrọ n’Ilu 3:6: “N’ụzọ gị nile mara Ya, Ya onwe ya ga-emekwa ka okporo ụzọ gị nile zie ezie.” Gịnị ka nke ahụ pụtara?

14, 15. (a) Gịnị bụ ụfọdụ n’ime mkpebi ndị anyị nwere ime ná ndụ anyị na-adị kwa ụbọchị? (b) Olee otú anyị pụrụ isi mee mkpebi n’ụzọ na-egosipụta na anyị na-atụ egwu Chineke?

¹⁴ Ị ghaghị ime mkpebi kwa ụbọchị, ma ndị siri ike ma ndị dị mfe. Dị ka ihe atụ, olee ụdị mkparịta ụka gị na ndị ọrụ ibe gị, ụmụ akwụkwọ ibe gị, na ndị agbata obi gị ga-enwe? (Luk 6:45) Ị̀ ga-adị uchu n’ọrụ e nyere gị rụọ, ka ị̀ ga-achọ ụzọ ị ga-esi rụchapụ ya n’etinyeghị mgbalị hiri nne na ya? (Ndị Kọlọsi 3:23) Ị̀ ga na-abịarukwu ndị na-enwechaghị ma ọ bụ ndị na-enwedịghị ịhụnanya n’ebe Jehova nọ nso, ka ị̀ ga-achọ iwusikwu mmekọrịta gị na ndị ji ihe ime mmụọ kpọrọ ihe ike? (Ilu 13:20) Gịnị ka ị ga-eme ọbụna n’ụzọ dị nta, iji kwalite ihe ndị metụtara Alaeze Chineke? (Matiu 6:33) Ọ bụrụ na ụkpụrụ Akwụkwọ Nsọ ndị dị ka ndị e depụtara n’ebe a na-eduzi mkpebi ndị ị na-eme kwa ụbọchị, mgbe ahụ, ị na-amara Jehova n’ezie “n’ụzọ gị nile.”

¹⁵ Dị ka a pụrụ isi kwuo ya, ihe kwesịrị iduzi anyị ná mkpebi ọ bụla anyị na-eme bụ echiche a: ‘Gịnị ka Jehova ga-achọ ka m mee? Ụzọ ndụ dị aṅaa ga-amasị ya karịsịa?’ (Ilu 27:11) Igosipụta egwu Chineke n’ụzọ dị otú a bụ ụzọ magburu onwe ya isi gosipụta ịhụnanya n’ebe Jehova nọ. Egwu Chineke ga-akpalikwa anyị ịnọgide na-adị ọcha—n’ụzọ ime mmụọ, n’omume, na n’anụ ahụ́. Cheta, n’otu amaokwu ahụ Jems gbara Ndị Kraịst ume ‘ịbịaru Chineke nso,’ ọ dụkwara ọdụ, sị: “Meenụ ka aka unu dị ọcha, unu ndị mmehie, meekwanụ ka obi unu dị ọcha, unu ndị nwere uche abụọ.”—Jems 4:8.

16. Gịnị ka anyị na-apụghị ịrụzu ma ọlị site n’inye Jehova ihe, n’agbanyeghị nke ahụ, gịnị ka anyị pụrụ inwe ihe ịga nke ọma mgbe nile ime?

¹⁶ N’ezie, igosipụta ịhụnanya anyị nwere n’ebe Jehova nọ na-agụnye ihe karịrị nnọọ izere ihe ọjọọ. Ịhụnanya na-akpalikwa anyị ime ihe ziri ezi. Dị ka ihe atụ, olee otú anyị si emeghachi omume ná mmesapụ aka dị ukwuu nke Jehova? Jems dere, sị: “Ezi onyinye ọ bụla na onyinye ọ bụla zuru okè sitere n’elu, n’ihi na o si n’ebe Nna nke ìhè eluigwe nọ na-abịa.” (Jems 1:17) N’eziokwu, mgbe anyị nyere Jehova ihe onwunwe anyị, anyị adịghị eme ka ọ baa ọgaranya. Ọ bụ ya nwe ihe onwunwe nile. (Abụ Ọma 50:12) Mgbe anyị jikwara oge na ike anyị jeere Jehova ozi, anyị adịghị egboro ya mkpa nke ọ na-agaghị egboli. Ọ bụrụgodị na anyị ajụ ikwusa ozi ọma nke Alaeze Chineke, ọ pụrụ ime ka nkume tie mkpu! Gịnịzi mere anyị ga-eji na-enye Jehova ihe onwunwe, oge, na ume anyị? N’ụzọ bụ́ isi, ọ bụ n’ihi na nke ahụ bụ ụzọ anyị si egosi na anyị ji obi anyị dum, mkpụrụ obi anyị dum, uche anyị dum, na ume anyị dum hụ ya n’anya.—Mak 12:29, 30.

17. Gịnị pụrụ ịkpali anyị iji mgbasapụ ihu na-enye Jehova ihe?

¹⁷ Mgbe anyị na-enye Jehova ihe, anyị kwesịrị iji obi ụtọ na-eme ya, “n’ihi na Chineke hụrụ onye na-eji mgbasapụ ihu na-enye ihe n’anya.” (2 Ndị Kọrint 9:7) Ụkpụrụ e dekọrọ na Deuterọnọmi 16:17 pụrụ inyere anyị aka iji mgbasapụ ihu na-enye ihe: “Nwoke ọ bụla dị ka onyinye aka ya si dị, dị ka ngọzi Jehova, bụ́ Chineke gị, si dị, nke O nyeworo gị.” Mgbe anyị tụgharịrị uche n’otú Jehova siworo na-emesapụrụ anyị aka, anyị na-enwe ọchịchọ iji mgbasapụ ihu enye ya ihe. Inye ya ihe n’ụzọ dị otú ahụ na-eme ka obi ya ṅụrịa, dị nnọọ ka obere onyinye nke nwata a hụrụ n’anya nyere nne ma ọ bụ nna ya si enye ya obi ụtọ. Igosipụta ịhụnanya anyị n’ụzọ dị otú a ga-enyere anyị aka ịbịaru Jehova nso.

Jiri Ekpere Na-azụlite Mmekọrịta Chiri Anya

18. N’ihi gịnị ka o ji kwesị ekwesị ịtụle otú anyị pụrụ isi mee ka ekpere anyị na-adịkwu mma?

¹⁸ Oge anyị ji ekpe ekpere onwe onye na-enye anyị ohere magburu onwe ya—ohere maka ịkọrọ Nna anyị nke eluigwe ihe nzuzo dị ka ezigbo enyi anyị. (Ndị Filipaị 4:6) Ebe ekpere bụ ụzọ dị oké mkpa isi bịaruo Chineke nso, o kwesịrị ekwesị ịkwụsị ma chee echiche otú ekpere anyị na-adị. Ọ bụghị na ihe anyị na-ekpe n’ekpere na otú anyị si ahazi ya aghaghị ịbụ ịgba, kama ha kwesịrị ịbụ eziokwu ndị sitere n’obi. Olee otú anyị pụrụ isi mee ka ekpere anyị na-adịkwu mma?

19, 20. N’ihi gịnị ka a ga-eji tụgharịa uche tupu e kpewe ekpere, oleekwa isi ihe ụfọdụ kwesịrị ekwesị a pụrụ ịtụgharị uche na ha?

¹⁹ Anyị pụrụ ịgbalị ịtụgharị uche tupu anyị ekpewe ekpere. Ọ bụrụ na anyị atụgharịa uche tupu anyị ekpewe ekpere, anyị pụrụ ịkpọ okwu aha n’ekpere anyị ma kwuo ihe ndị ezi uche dị na ha, si otú ahụ na-ezere ikwughachi okwu ndị e jikarị eme ihe bụ́ ndị na-abata n’uche ngwa ngwa. (Ilu 15:28, 29) Ikekwe ịtụgharị uche n’isi ihe ndị Jizọs kpọtụrụ uche n’ekpere nlereanya ya ma tụlezie otú o si metụta ọnọdụ anyị pụrụ inye aka. (Matiu 6:9-13) Dị ka ihe atụ, anyị pụrụ ịjụ onwe anyị banyere òkè dị nta anyị na-atụ anya ikere n’ime uche Jehova n’ụwa ebe a. Ànyị pụrụ ịgwa Jehova n’ekpere ọchịchọ anyị nwere ịbara ya uru ruo ókè o kwere mee ma rịọ ya ka o nyere anyị aka ịrụzu ọrụ ọ bụla o nyeworo anyị? Ànyị na-enwe oké nchegbu banyere mkpa ihe onwunwe anyị? Olee mmehie anyị chọrọ ka a gbaghara anyị, ònyekwa ka ọ dịkwu mkpa ka anyị gbaghara? Ọnwụnwa ndị dị aṅaa ka anyị na-eche ihu, ànyị na-aghọtakwa otú nchebe Jehova dịruru anyị mkpa ngwa ngwa n’akụkụ ahụ?

²⁰ Tụkwasị na nke ahụ, anyị pụrụ iche echiche banyere ndị anyị maara bụ́ ndị enyemaka Jehova dị mkpa karịsịa. (2 Ndị Kọrint 1:11) Otú ọ dị, e kwesịghị ichezọ ikele ekele. Ọ bụrụ na anyị akwụsị ma chee echiche banyere ya, anyị pụrụ n’ezie ịhụ ihe ndị mere anyị ga-eji na-enye Jehova ekele na otuto kwa ụbọchị n’ihi ịdị mma ya bara ụba. (Deuterọnọmi 8:10; Luk 10:21) E nwekwuru uru a na-erite site n’ime otú ahụ—ọ pụrụ inyere anyị aka inwekwu àgwà ziri ezi na nke ikele ekele ná ndụ.

21. Ịmụ banyere ihe atụ ndị dị aṅaa dị n’Akwụkwọ Nsọ pụrụ inyere anyị aka mgbe anyị na-abịakwute Jehova n’ekpere?

²¹ Ịmụ ihe pụkwara inyere ekpere anyị aka. E nwere ekpere ndị bụ́ ịgba bụ́ ndị ndị ikom na ndị inyom kwesịrị ntụkwasị obi kpere, bụ́ ndị e dekọrọ n’Okwu Chineke. Dị ka ihe atụ, ọ bụrụ na anyị na-eche nsogbu tara akpụ ihu, bụ́ nke na-eme ka anyị nwee nchegbu na ọbụna ụjọ maka ọdịmma nke anyị na ndị anyị hụrụ n’anya, anyị pụrụ ịgụ ekpere Jekọb banyere nzute ọ na-aga izute nwanne ya nwoke nke na-achọ ịbọ ọbọ n’ahụ́ ya, bụ́ Ịsọ. (Jenesis 32:9-12) Ma ọ bụkwanụ anyị pụrụ ịmụ banyere ekpere Eze Esa kpere mgbe ihe dị ka otu nde ndị agha Etiopia yiri ndị Chineke egwu. (2 Ihe E Mere 14:11, 12) Ọ bụrụ na nsogbu nke na-achọ iwetara aha ọma Jehova nkọcha na-enye anyị nsogbu n’obi, mgbe ahụ o kwesịrị ka anyị tụlee ekpere Ịlaịja kpere n’ihu ndị na-efe Bel n’Ugwu Kamel, nakwa nke Nehemaịa kpere banyere ọnọdụ ọjọọ nke Jeruselem. (1 Ndị Eze 18:36, 37; Nehemaịa 1:4-11) Ịgụ na ịtụgharị uche n’ekpere ndị dị otú ahụ pụrụ iwusi okwukwe anyị ike ma mee ka anyị mata ụzọ kasị mma anyị ga-esi buru nchegbu ndị anyị nwere bịakwute Jehova.

22. Gịnị bụ isiokwu dịịrị afọ 2003, gịnịkwa ka anyị pụrụ ịjụ onwe anyị site n’oge ruo n’oge n’afọ a nile?

²² N’ụzọ doro anya, ọ dịghị ihe ùgwù, ọ dịghịkwa ihe mgbaru ọsọ dị mma karịa ịṅa ntị na ndụmọdụ Jems ka ‘a bịaruo Chineke nso.’ (Jems 4:8) Ka anyị na-eme otú ahụ site n’inwe ọganihu n’ihe ọmụma banyere Chineke, site n’ịgbalị ịdị na-egosipụtakwu ịhụnanya anyị nwere n’ebe ọ nọ, nakwa site n’iso ya na-enwe mmekọrịta chiri anya site n’ekpere anyị. N’ime afọ 2003 nile, ka anyị na-eburu n’uche ihe e dere na Jems 4:8 nke bụ́ isiokwu dịịrị afọ a, ka anyị nọgide na-enyocha onwe anyị ịmara ma anyị na-abịaru Jehova nso n’ezie. Otú ọ dị, gịnị banyere akụkụ nke ọzọ nke okwu ahụ? N’echiche dị aṅaa ka Jehova ‘ga-abịaru gị nso,’ ngọzi ndị dị aṅaa ka ọ ga-eweta? Isiokwu na-esonụ ga-atụle nke a.

“Ọ Ga-abịarukwa Unu Nso”

“[Chineke anọghị] n’ebe dị anya n’ebe onye ọ bụla n’ime anyị nọ.”—ỌRỤ 17:27.

1, 2. (a) Mgbe anyị lere anya n’eluigwe nke jupụtara na kpakpando, ajụjụ dị aṅaa ka anyị pụrụ ịjụ banyere Onye Okike? (b) Olee otú Bible si emesi anyị obi ike na ụmụ mmadụ abụghị ndị na-abaghị n’ihe n’anya Jehova?

Ọ̀ DỊTỤWO mgbe i lere anya n’eluigwe n’abalị ihu igwe gbachapụrụ agbachapụ ma jupụta na kpakpando, ibobo anwụọ gị n’ahụ́? Ọnụ ọgụgụ buru ibu nke kpakpando na ịdị obosara nke mbara igwe na-akpali egwu. N’eluigwe na ala a buru oké ibu, ụwa dị nnọọ ka kpọm. Nke a ọ̀ pụtara na Onye Okike, bụ́ “Onye kachasị ihe nile elu n’elu ụwa nile,” dị elu gabiga ókè ichewe banyere ụmụ mmadụ ma ọ bụ nọrọ n’ebe dị oké anya ma bụrụ onye dị mgbagwoju anya nke na ụmụ mmadụ apụghị ịmata ya?—Abụ Ọma 83:18.

² Bible na-emesi anyị obi ike na ụmụ mmadụ abụghị ndị na-abaghị n’ihe n’anya Jehova. N’ezie, Okwu Chineke na-agba anyị ume ịchọ ya, na-asị: “Ọ nọghị n’ebe dị anya n’ebe onye ọ bụla n’ime anyị nọ.” (Ọrụ 17:27; 1 Ihe E Mere 28:9) N’ezie, ọ bụrụ na anyị emee ihe iji bịaruo Chineke nso, ọ ga-eme ihe banyere mgbalị anyị. N’ụzọ dị aṅaa? Okwu ndị dị n’isiokwu anyị dịịrị afọ 2003 na-enye azịza a na-agba ume: “Ọ ga-abịarukwa unu nso.” (Jems 4:8) Ka anyị tụlee ụfọdụ n’ime ngọzi ndị magburu onwe ha Jehova na-awụsa ndị bịaruru ya nso.

Onyinye Jehova n’Onwe Ya Na-enye

3. Onyinye dị aṅaa ka Jehova na-enye ndị bịaruru ya nso?

³ Nke mbụ, ndị ohu Jehova nwere onyinye dị oké ọnụ ahịa nke o debeere ndị ya. Ike, akụ̀ na ụba, na agụmakwụkwọ nile nke a na-enweta n’usoro ihe a apụghị ime ka e nweta onyinye a. Ọ bụ onyinye Jehova n’onwe ya na-enye nanị ndị nọ ya nso. Gịnị ka ọ bụ? Okwu Chineke na-aza, sị: “Ọ bụrụ . . . na ọ bụ nghọta ka ị na-eweliri olu gị; ọ bụrụ na ị chọọ ya dị ka ọlaọcha, ọ bụrụkwa na ọ bụ dị ka akụ̀ zoro ezo ka ị na-egwupụta ya: mgbe ahụ ka ị ga-aghọta egwu Jehova, ọ bụkwa ihe ọmụma Chineke ka ị ga-achọta. N’ihi na Jehova na-enye amamihe.” (Ilu 2:3-6) Cheedị banyere ụmụ mmadụ na-ezughị okè inwe ike ịchọta “ihe ọmụma Chineke”! E ji onyinye ahụ—ihe ọmụma a na-achọta n’Okwu Chineke—tụnyere “akụ̀ zoro ezo.” N’ihi gịnị?

4, 5. N’ihi gịnị ka a pụrụ iji jiri “ihe ọmụma Chineke” tụnyere “akụ̀ zoro ezo”? Nye ihe atụ.

⁴ Otu ihe bụ na ihe ọmụma Chineke bara uru nke ukwuu. Otu n’ime ngọzi ya ndị kasị dịrị oké ọnụ ahịa bụ atụmanya nke ndụ ebighị ebi. (Jọn 17:3) Ma ihe ọmụma ahụ na-eme ka ndụ anyị ka mma ọbụna ugbu a. Dị ka ihe atụ, n’ihi iji nlezianya na-amụ Okwu Chineke, anyị achọpụtawo azịza nye ajụjụ ndị dị mkpa dị ka: Gịnị bụ aha Chineke? (Abụ Ọma 83:18) Gịnị n’ezie bụ ọnọdụ ndị nwụrụ anwụ? (Eklisiastis 9:5, 10) Gịnị bụ nzube Chineke maka ụwa na ihe a kpọrọ mmadụ? (Aịsaịa 45:18) Anyị achọpụtawokwa na ụzọ kasị mma isi bie ndụ bụ site n’itinye ndụmọdụ Bible amamihe dị na ya n’ọrụ. (Aịsaịa 30:20, 21; 48:17, 18) N’ụzọ dị otú a, anyị na-enwe ezi nduzi nke na-enyere anyị aka ịnagide nchegbu dị iche iche nke ndụ na ibi ụdị ndụ nke na-akwalite ezi obi ụtọ na afọ ojuju. Karịsịa, ọmụmụ anyị na-amụ Okwu Chineke enyeworo anyị aka ịbịa mara àgwà ndị magburu onwe ha nke Jehova na ịbịaru ya nso. Olee ihe pụrụ ịba uru karịa iso Jehova na-enwe mmekọrịta chiri anya bụ́ nke dabeere ‘n’ihe ọmụma Chineke’?

⁵ E nwere ihe ọzọ mere a pụrụ iji jiri ihe ọmụma Chineke tụnyere “akụ̀ zoro ezo.” Dị ka ọtụtụ akụ̀ dị oké ọnụ ahịa, ọ kọtụrụ ụkọ n’ụwa a. N’ime ijeri mmadụ isii bi n’ụwa, ọ bụ ihe dị ka nde mmadụ isii bụ́ ndị na-efe Jehova ofufe, ma ọ bụ ihe dị ka 1 onye n’ime 1,000 mmadụ, chọtarala “ihe ọmụma Chineke.” Iji maa atụ otú o si bụrụ ihe ùgwù pụrụ iche ịmara eziokwu nke Okwu Chineke, tụlee nanị otu ajụjụ dabeere na Bible: Gịnị na-eme ụmụ mmadụ mgbe ha nwụrụ? Anyị maara site n’Akwụkwọ Nsọ na mkpụrụ obi na-anwụ anwụ nakwa na ndị nwụrụ anwụ amaghị ihe ọ bụla. (Ezikiel 18:4) N’agbanyeghị nke ahụ, ihe ka ọtụtụ n’okpukpe ndị dị n’ụwa nwere nkwenkwe ụgha bụ́ na ọ dị ihe dị n’ime mmadụ nke na-anọgide na-adị ndụ mgbe a nwụsịrị. Ọ bụ nkwenkwe bụ́ isi nke okpukpe ndị mejupụtara Krisendọm. Ọ bụkwa nkwenkwe bụ́ isi n’okpukpe Alakụba, okpukpe Buddha, okpukpe Hindu, okpukpe Jain, okpukpe ndị Juu, okpukpe Shinto, okpukpe Sikh, na okpukpe Tao. Cheedị banyere nke ahụ—e ji otu nkwenkwe ụgha a na-eduhie ọtụtụ nde mmadụ!

6, 7. (a) Nanị ole ndị pụrụ ịchọta “ihe ọmụma Chineke”? (b) Olee ihe atụ na-egosi na Jehova agọziwo anyị site n’ime ka anyị ghọta ihe ọtụtụ “ndị amamihe na ndị nwere ọgụgụ isi” na-adịghị aghọta?

⁶ Gịnị mere ọtụtụ ndị achọtabeghị “ihe ọmụma Chineke”? Ọ bụ n’ihi na mmadụ apụghị ịghọta ihe Okwu Chineke pụtara nke ọma n’enwetaghị enyemaka Ya. Cheta, ihe ọmụma a bụ onyinye. Ọ bụ nanị ndị dị njikere iji ezi obi na obi umeala na-enyocha Okwu ya ka Jehova na-enye ya. Ndị dị otú ahụ nwere ike ghara ‘ịma ihe n’ụzọ anụ ahụ́.’ (1 Ndị Kọrint 1:26) Ọbụna a pụrụ ile ọtụtụ n’ime ha anya dị ka “ndị na-agụghị oké akwụkwọ na ndị nkịtị” dị ka ụwa si ele ihe anya. (Ọrụ 4:13) Otú ọ dị, nke ahụ adịghị mkpa. Jehova na-eji “ihe ọmụma Chineke” akwụghachi anyị ụgwọ n’ihi àgwà ndị ọ hụrụ n’ime anyị.

⁷ Tụlee otu ihe atụ. Ọtụtụ ndị ọkà mmụta na Krisendọm ebipụtawo ọtụtụ akwụkwọ na-akọwa Bible. Akwụkwọ ntụaka ndị dị otú ahụ pụrụ ịkọwa ihe ndị gbara akụkọ ndị a kọrọ gburugburu, kọwaa ihe okwu Hibru na nke Grik ndị e ji mee ihe pụtara, na ihe ndị ọzọ. N’agbanyeghị mmụta ha nile, ndị ọkà mmụta dị otú ahụ hà achọtawo “ihe ọmụma Chineke”? Ọ dị mma, hà ghọtara isiokwu nke Bible nke ọma—igosipụta oruru o ruuru Jehova ịbụ ọkaaka site n’Alaeze eluigwe ya? Hà maara na Jehova Chineke abụghị akụkụ nke Atọ n’Ime Otu? Ma anyị nwere nghọta ziri ezi banyere ihe ndị ahụ. N’ihi gịnị? Ọ bụ n’ihi na Jehova agọziwo anyị site n’ime ka anyị ghọta eziokwu ime mmụọ ọtụtụ “ndị amamihe na ndị nwere ọgụgụ isi” na-adịghị aghọta. (Matiu 11:25) Lee ka Jehova si agọzi ndị nọ ya nso!

“Jehova Na-echebe Ndị Nile Na-ahụ Ya n’Anya”

8, 9. (a) Olee otú Devid si kọwaa ngọzi ọzọ ndị nọ Jehova nso na-enweta? (b) N’ihi gịnị ka nchebe Chineke ji dị ezi Ndị Kraịst mkpa?

⁸ Ndị nọ Jehova nso na-enweta ngọzi ọzọ—nchebe Chineke. Ọbụ abụ bụ́ Devid, bụ́ onye nsogbu na-abụghịrị ihe ọhụrụ, dere sị: “Jehova dị nso ndị nile na-akpọku Ya, bụ́ ndị nile na-akpọku Ya n’eziokwu. Ihe dị ndị na-atụ egwu Ya ụtọ ka Ọ ga-eme; ọ bụkwa ntiku ha ka Ọ ga-anụ, wee zọpụta ha. Jehova [na-echebe, NW] ndị nile na-ahụ Ya n’anya.” (Abụ Ọma 145:18-20) Ee, Jehova nọ ndị hụrụ ya n’anya nso, n’ihi ya kwa, ọ pụrụ ịza mkpu ha na-etiku ya maka enyemaka ngwa ngwa.

⁹ N’ihi gịnị ka nchebe Chineke ji dị anyị mkpa? Tụkwasị n’inwe mmetụta nke ibi ‘n’oge a pụrụ iche nke siri ike obibi,’ ezi Ndị Kraịst bụ ndị bụ́ isi Onye Iro ukwu nke Jehova bụ́ Setan Ekwensu lekwasịrị anya. (2 Timoti 3:1) Onye iro ahụ dị aghụghọ kpebisiri ike ‘iripịa’ anyị. (1 Pita 5:8) Setan na-akpagbu, na-arụgide, ma na-anwa anyị ọnwụnwa. Ọ na-achọkwa ọnọdụ uche na nke obi ndị ọ pụrụ iji mee ihe. O nwere ihe o bu n’obi eme ya: ime ka okwukwe anyị daa mbà na iripịa anyị n’ụzọ ime mmụọ. (Mkpughe 12:12, 17) Ebe anyị nwere onye iro dị otú ahụ dị ike nke anyị ga-alụso ọgụ, ọ́ bụghị ihe na-emesi obi ike ịmara na “Jehova na-echebe ndị nile na-ahụ ya n’anya”?

10. (a) Olee otú Jehova si echebe ndị ya? (b) Olee ụdị nchebe kasị mkpa, ọ̀ bụkwa n’ihi gịnị?

¹⁰ Otú ọ dị, olee otú Jehova si echebe ndị ya? Nkwa o kwere ichebe anyị apụtaghị na anyị ga-ebi ndụ na-enweghị nsogbu n’usoro ihe a; ọ pụtaghịkwa na iwu ji ya ịrụrụ anyị ọrụ ebube. Otú o sina dị, Jehova na-echebe ndị ya n’ụzọ nkịtị dị ka otu ìgwè. E kwuwerị, ọ gaghị ekwe ka Ekwensu kpochapụ ezi ofufe n’ụwa! (2 Pita 2:9) Karịsịa, Jehova na-echebe anyị n’ụzọ ime mmụọ. Ọ na-eji ihe ndị dị anyị mkpa iji tachie obi n’ọnwụnwa na iji chebe mmekọrịta anyị na ya akwadebe anyị. N’ikpeazụ, ọ bụ nchebe ime mmụọ bụ nke kasị mkpa. N’ihi gịnị? Ọ bụ n’ihi na ọ bụrụhaala na anyị na Jehova nwere mmekọrịta, ọ dịghị ihe ọ bụla—ọbụna ọnwụ—nke pụrụ imerụ anyị ahụ́ n’ụzọ na-adịgide adịgide.—Matiu 10:28.

11. Ndokwa ndị dị aṅaa ka Jehova meworo iji chebe ndị ya n’ụzọ ime mmụọ?

¹¹ Jehova emewo ndokwa bara ụba maka nchebe ime mmụọ nke ndị nọ ya nso. Site n’Okwu ya, bụ́ Bible, ọ na-enye anyị amamihe ịnagide ọnwụnwa dịgasị iche iche. (Jems 1:2-5) Itinye ndụmọdụ ndị dị irè a na-achọta n’Akwụkwọ Nsọ n’ọrụ ga-echebe anyị. Tụkwasị na nke ahụ, Jehova na-enye “ndị na-arịọ ya mmụọ.” (Luk 11:13) Mmụọ ahụ bụ ikike kasị ike n’eluigwe na ala, n’ihi ya ọ pụrụ ịkwadebe anyị n’ezie imeri ule ma ọ bụ ọnwụnwa ọ bụla nke pụrụ ịbịara anyị. Jehova na-enye anyị “onyinye n’ụdị mmadụ” site n’aka Kraịst. (Ndị Efesọs 4:8) Ndị ikom a ruru eru n’ụzọ ime mmụọ na-agbalịsi ike igosipụta ọmịiko miri emi nke Jehova n’inyere ndị ha na ha na-efekọ ofufe aka.—Jems 5:14, 15.

12, 13. (a) N’ụzọ dị aṅaa ka Jehova si enye anyị nri ime mmụọ n’oge kwesịrị ekwesị? (b) Olee otú ndokwa ndị Jehova na-eme maka ọdịmma ime mmụọ anyị na-adị gị?

¹² Jehova na-enye anyị ihe ọzọ iji chebe anyị: nri ime mmụọ n’oge kwesịrị ekwesị. (Matiu 24:45) Site n’akwụkwọ ndị e biri ebi, gụnyere magazin Ụlọ Nche na Teta!, nakwa nzukọ na mgbakọ dị iche iche, Jehova na-enye anyị ihe ndị dị anyị mkpa mgbe ha dị anyị mkpa. Ị̀ pụrụ icheta otu oge mgbe ị nụrụ otu ihe ná nzukọ Ndị Kraịst ma ọ bụ ná mgbakọ dị iche iche nke metụrụ gị n’obi ma wusie gị ike ma ọ bụ kasie gị obi? Ọ̀ dịtụwo mgbe ị gụrụ otu isiokwu n’otu n’ime akwụkwọ ndị ahụ a kpọtụrụ aha n’elu ma chee na ọ bụ gị ka e bu n’uche dee ya’?

¹³ Otu n’ime ngwa ọrụ ndị kasị dị irè nke Setan ji eme ihe bụ nkụda mmụọ, a gụpụghịkwa anyị ná mmetụta ọ na-enwe. Ọ maara nke ọma na oké nkụda mmụọ pụrụ ime ka anyị ghara inwe ume, ọbụna na-eme ka anyị ghara inwe ihe nchebe. (Ilu 24:10) Ebe ọ bụ na Setan na-agbalị iji mmetụta na-ezighị ezi ndị anyị na-enwe eme ihe, enyemaka dị anyị mkpa. Ugboro ugboro, e bipụtawo isiokwu ndị na-enyere anyị aka imeri nkụda mmụọ na magazin Ụlọ Nche na Teta! Otu nwanna nwanyị Onye Kraịst dere banyere otu n’ime isiokwu ndị dị otú ahụ, sị: “Ana m agụ isiokwu ahụ ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ kwa ụbọchị, anya mmiri ka na-agbakwa m. Ana m edebe ya n’akụkụ ihe ndina m ka o wee nwee ike iru m aka mgbe ọ bụla m nwere nkụda mmụọ. Site n’isiokwu ndị dị ka ndị a, ọ pụrụ ịdị m nnọọ ka aka nchebe Jehova ọ̀ na-amakụ m.”a Ọ̀ bụ na anyị adịghị enwe ekele n’ebe Jehova nọ maka inye anyị nri ime mmụọ n’oge ya? Cheta, ndokwa ya maka ọdịmma ime mmụọ anyị bụ ihe àmà na-egosi na ọ nọ anyị nso ma jiri ịhụnanya na-echebe anyị.

Ịbịakwute “Onye Na-anụ Ekpere”

14, 15. (a) Ngọzi dị aṅaa ka Jehova na-eji aka ya enye ndị nọ ya nso? (b) N’ihi gịnị ka mmadụ inwere onwe ya ịbịakwute Jehova n’ekpere ji bụrụ ihe ùgwù dị ịrịba ama?

¹⁴ Ị̀ chọpụtatụwo na ka ụmụ mmadụ na-enweta ike ọkpụkpụ aka na ike ọchịchị, ha na-abụkarị ndị ọ na-esiri ndị nọ n’okpuru ha ike ịbịakwute? Otú ọ dị, gịnị banyere Jehova Chineke? Ọ̀ nọ nnọọ n’ebe dị anya nke na ọ gaghị enwe mmasị n’okwu ụmụ mmadụ nkịtị na-agwa ya? Ọ dịghị ma ọlị! Onyinye nke ekpere bụ ngọzi ọzọ Jehova na-enye ndị nọ ya nso. Ịbụ ndị nweere onwe ha ịbịakwute “Onye na-anụ ekpere” bụ n’ezie ihe ùgwù dị ịrịba ama. (Abụ Ọma 65:2) N’ihi gịnị?

¹⁵ Iji maa atụ: Onyeisi nke nnukwu ụlọ ọrụ nwere ọtụtụ ibu ọrụ. Ọ na-ekpebi ihe ndị ọ ga-ahụ maka ha n’onwe ya na ndị ọ ga-enyefe ndị ọzọ. N’otu aka ahụ, Eze Na-achị eluigwe na ala nweere onwe ya ikpebi ihe ndị ọ ga-ahụ maka ha n’onwe ya na ndị ọ ga-enyefe ndị ọzọ. Cheedị banyere ihe nile Jehova nyefeworo n’aka Ọkpara ya ọ hụrụ n’anya, bụ́ Jizọs. E nyewo Ọkpara ahụ “ikike ikpe ikpe.” (Jọn 5:27) E mewo ka ndị mmụọ ozi “nọrọ n’okpuru ya.” (1 Pita 3:22) E nyewo Jizọs mmụọ nsọ Jehova nke dị ike nke ukwuu inyere ya aka iduzi ndị na-eso ụzọ ya n’ụwa. (Jọn 15:26; 16:7) N’ihi ya, Jizọs pụrụ ikwu, sị: “E nyewo m ikike nile n’eluigwe na n’elu ụwa.” (Matiu 28:18) Otú ọ dị, mgbe a bịara n’ekpere anyị, Jehova ahọrọwo ịhụ maka ya n’onwe ya. Ọ bụ ya mere Bible ji agwa anyị ka anyị na-ekpegara nanị Jehova ekpere anyị, na-eme ya n’aha Jizọs.—Abụ Ọma 69:13; Jọn 14:6, 13.

16. N’ihi gịnị ka anyị pụrụ iji nwee obi ike na Jehova na-aṅa ntị n’ekpere anyị n’ezie?

¹⁶ Jehova ọ̀ na-aṅa ntị n’ekpere anyị n’ezie? A sị na o nweghị mmasị n’ekpere anyị, ọ gaaraghị agba anyị ume ma ọlị ‘ịnọgidesi ike n’ekpere’ ma ọ bụ ịtụkwasị ya ibu arọ na nchegbu anyị. (Ndị Rom 12:12; Abụ Ọma 55:22; 1 Pita 5:7) Ndị ohu kwesịrị ntụkwasị obi n’oge Bible nwere obi ike zuru ezu na Jehova na-aṅa ntị n’ekpere. (1 Jọn 5:14) Ya mere, ọbụ abụ ahụ bụ́ Devid kwuru, sị: “[Jehova] ga-anụkwa olu m.” (Abụ Ọma 55:17) Anyị onwe anyị nwekwara ọtụtụ ihe mere anyị ga-eji nwee obi ike na Jehova nọ nso, dị njikere ịnụ echiche na nchegbu anyị nile.

Jehova Na-akwụghachi Ndị Ohu Ya Ụgwọ

17, 18. (a) Olee otú ozi ndị Jehova kere eke nwere ọgụgụ isi ji ikwesị ntụkwasị obi na-eje na-adị ya? (b) Kọwaa otú Ilu 19:17 si egosi na Jehova na-ama banyere omume obi ebere ndị anyị na-eme.

¹⁷ Ihe ụmụ mmadụ nkịtị pụrụ ime ma ọ bụ ghara ime adịghị emetụta ọnọdụ Jehova dị ka Eze Eluigwe na Ala. Otú o sina dị, Jehova bụ Chineke nwere ekele. O ji ozi ndị o kere eke nwere ọgụgụ isi ji ikwesị ntụkwasị obi na-eje kpọrọ ihe. (Abụ Ọma 147:11) Ya mere, nke a bụ uru ọzọ ndị nọ Jehova nso na-erite: Ọ na-akwụghachi ndị ohu ya ụgwọ.—Ndị Hibru 11:6.

¹⁸ Bible na-egosi n’ụzọ doro anya na Jehova ji ihe ndị na-efe ya ofufe na-eme akpọrọ ihe. Dị ka ihe atụ, anyị na-agụ, sị: “Onye na-ebinye Jehova ihe ka onye na-emere onye na-enweghị ike amara bụ, ọ bụkwa mmeso ọma ya ka Ọ ga-akwụghachi ya.” (Ilu 19:17) E gosipụtara otú Jehova si eji obi ebere echebara ndị na-enweghị ike echiche n’Iwu Mozis. (Levitikọs 14:21; 19:15) Olee otú ọ na-adị Jehova mgbe anyị ṅomiri ebere ya n’otú anyị si emeso ndị na-enweghị ike ihe? Mgbe anyị na-enye ndị na-enweghị ike ihe, n’achọghị ka ha kwụghachi anyị ya, Jehova na-ele ya anya dị ka ego anyị binyere Ya. Jehova na-ekwe nkwa iji ihu ọma na ngọzi kwụọ ụgwọ ahụ. (Ilu 10:22; Matiu 6:3, 4; Luk 14:12-14) Ee, mgbe anyị gosiri ọmịiko n’ebe ndị anyị na ha na-efekọ ofufe bụ́ ndị nọ ná mkpa nọ, ọ na-emetụ Jehova n’obi. Lee ka anyị si enwe ekele ịmara na Nna anyị nke eluigwe na-ama banyere omume obi ebere ndị anyị na-eme!—Matiu 5:7.

19. (a) N’ihi gịnị ka anyị pụrụ iji jide n’aka na Jehova ji ihe ndị anyị na-eme n’ọrụ nkwusa na nke ime ndị na-eso ụzọ akpọrọ ihe? (b) Olee otú Jehova si akwụ ụgwọ maka ozi e jere n’ịkwado Alaeze ya?

¹⁹ Jehova ji ihe ndị anyị na-eme n’ihi Alaeze ya kpọrọ ihe karịsịa. Mgbe anyị bịaruru Jehova nso, ọ bụ nnọọ ihe dị otú o kwesịrị na anyị ga-achọ iji oge, ume, na ihe onwunwe anyị mee ihe iji kere òkè zuru ezu dị ka o kwere mee n’ọrụ nkwusa Alaeze na nke ime ndị na-eso ụzọ. (Matiu 28:19, 20) Mgbe ụfọdụ, ọ pụrụ ịdị anyị ka ihe anyị na-arụzu ọ̀ dị nta. Obi anyị na-ezughị okè pụrụ ọbụna ime ka anyị chewe ma Jehova o nwere obi ụtọ ná mgbalị anyị. (1 Jọn 3:19, 20) Ma Jehova ji onyinye ọ bụla sitere n’obi nke ịhụnanya kpaliri—n’agbanyeghị otú ọ dịruru ná nta—akpọrọ ihe. (Mak 12:41-44) Bible na-emesi anyị obi ike, sị: “Chineke abụghị onye ajọ omume ichefu ọrụ unu na ịhụnanya unu gosiri maka aha ya.” (Ndị Hibru 6:10) N’ezie, Jehova na-echeta ọbụna ozi kasị nta anyị jere iji kwado Alaeze ya ma na-akwụghachi anyị ụgwọ maka ya. Tụkwasị ná ngọzi ime mmụọ ndị bara ụba anyị ga-enweta ugbu a, anyị pụrụ ilepụ anya n’ihu gaa n’ọṅụ nke ndụ a ga-adị n’ime ụwa ọhụrụ na-abịanụ, bụ́ ebe Jehova ga-eji mmesapụ aka saghee aka ya ma mejuo ọchịchọ ezi omume nke ndị nile nọ ya nso!—Abụ Ọma 145:16; 2 Pita 3:13.

20. N’ime afọ 2003 dum, olee otú anyị pụrụ isi buru okwu ndị dị n’isiokwu dịịrị afọ anyị n’uche, gịnịkwa ga-esi na ya pụta?

²⁰ N’ime afọ 2003 dum, ka anyị na-ajụ onwe anyị ma ànyị na-anọgide na-eme mgbalị ịbịaru Nna anyị nke eluigwe nso. Ọ bụrụ na anyị na-eme otú ahụ, anyị pụrụ ijide n’aka na ọ ga-eme dị ka o kwere ná nkwa. E kwuwerị, ‘Chineke apụghị ịgha ụgha.’ (Taịtọs 1:2) Ọ bụrụ na ị bịaruo ya nso, ọ ga-abịaru gị nso. (Jems 4:8) Gịnịkwa ga-esi na ya pụta? Ọ bụ ngọzi bara ụba ugbu a na atụmanya nke ịnọgide na-abịaru Jehova nso ruo mgbe ebighị ebi!

[Ihe ndị e dere n’ala ala peeji]