25. (a) Gịnị ka ihe ndị dị n’ime ‘iko ọlaedo ahụ jupụtara n’ihe arụ’ sere onyinyo ya? (b) N’echiche dị aṅaa ka mmanya na-egbu akwụna ihe atụ ahụ?

²⁵ Ugbu a lee anya n’ihe akwụna ahụ ji n’aka ya. Jọn aghaghị ịkụjaworị mgbe ọ hụrụ nke a—iko ọlaedo “nke jupụtara n’ihe arụ, bụ́ ihe nile na-adịghị ọcha nke ịkwa iko ya”! Nke a bụ iko ahụ nke nwere “mmanya nke ọnụma nke ịkwa iko ya” nke o jiworo mee ka mmanya baa mba nile n’anya. (Mkpughe 14:8; 17:4) O yiri ihe dị oké ọnụ ọhịa n’elu, ma ihe dị n’ime ya bụ ihe arụ, ihe na-adịghị ọcha. (Tụlee Matiu 23:25, 26.) Ihe dị n’ime ya bụ omume na okwu ụgha nile rụrụ arụ nke oké akwụna ahụ jiworo rafuo mba nile wee weta ha n’okpuru ike nduzi ya. Ọbụna nke na-asọ oyi karị, Jọn hụrụ na akwụna ahụ n’onwe ya nọ ná mmanya ogbugbu site n’ọbara nke ndị ohu Chineke! N’eziokwu, anyị na-emesịa gụọ na “n’ime ya ka a hụrụ ọbara nke ndị amụma na nke ndị nsọ, na nke ndị nile e gbuworo n’elu ụwa.” (Mkpughe 18:24) Lee nnọọ oké ikpe ọmụma ọbara nke a bụ!

26. Ihe àmà dị aṅaa ka e nwere banyere ikpe ọmụma ọbara nke dịkwasịrị Babilọn Ukwu ahụ?

²⁶ N’ime ọtụtụ narị afọ gafeworonụ, alaeze ụwa nke okpukpe ụgha awụfuwo ọbara dị ukwuu. Dị ka ihe atụ, na Japan oge ochie, e mere ka ụlọ nsọ ndị dị na Kyoto ghọọ ebe e wusiri ike, ndị mọnk na-ebu agha, ndị na-akpọkukwa “aha nsọ nke Buddha,” burịtara agha ruo mgbe ọbara jupụtara n’okporo ụzọ ha. Na narị afọ nke 20, ndị ụkọchukwu Krisendọm sooro usuu ndị agha nke mba ha dị iche iche zọọ ije, ndị a gburịtakwara onwe ha, na-akpata ọnwụ nke ma ọ dịkarịa ala, otu narị nde mmadụ. N’October 1987, onye bụbu onye isi ala mba U.S. bụ Nixon kwuru, sị: “Narị afọ nke 20 nke a abụwo nke a kasị wụfuo ọbara n’ime ya n’akụkọ ihe mere eme. E gbuwo ọtụtụ mmadụ n’agha ndị a lụrụ na narị afọ nke a karịa n’agha nile a lụworo tupu narị afọ nke a amalite.” Chineke na-ewetara okpukpe nile nke ụwa ajọ ikpe ọmụma n’ihi òkè ha keere n’ihe a nile; Jehova na-akpọ “aka na-awụsi ọbara na-emeghị ihe ọjọọ” asị. (Ilu 6:16, 17) Tupu nke a, Jọn nụrụ oké olu sitere n’ebe ịchụàjà ahụ, sị: “Ruo olee mgbe, Onyenwe anyị, onye dị nsọ, bụrụkwa onye eziokwu, ka ị na-ekpeghị ikpe bọọkwa ọ́bọ̀ ọbara anyị n’isi ndị bi n’elu ụwa?” (Mkpughe 6:10) N’ụzọ dị ukwuu, ọ ga-emetụta Babilọn Ukwu ahụ, bụ́ nne nke ndị na-akwa iko na nke ihe arụ nile dị n’ụwa mgbe oge ruru maka ịza ajụjụ ahụ.

1. (a) Olee otú Jọn si meghachi omume mgbe ọ hụrụ oké nwanyị ahụ na-akwa iko na ihe ahụ na-atụ egwu nke ọ na-anọkwasị n’elu ya, ọ̀ bụkwa n’ihi gịnị? (b) Olee ụzọ òtù Jọn ahụ si emeghachi omume taa ka ihe ndị na-emenụ na-emezu ọhụụ amụma ahụ?

GỊNỊ bụ mmeghachi omume Jọn mgbe ọ hụrụ oké nwanyị ahụ na-akwa iko na ihe ahụ dị egwu nke ọ na-anọkwasị n’elu ya? Ọ na-aza n’onwe ya, sị: “Mgbe m hụrụ ya o wee ju m anya nke ukwuu.” (Mkpughe 17:6b) Echiche mmadụ efu apụghị ichepụta ihe dị otú ahụ. Ma, lee nnọọ ka ọ nọ ebe ahụ—n’ime ime ọzara—nwanyị rụrụ arụ nke na-akwa iko ka ọ na-anọkwasị n’elu anụ ọhịa dị egwu nke na-acha uhie uhie! (Mkpughe 17:3) Ọ na-ejukwa òtù Jọn nke oge a anya nke ukwuu ka ọtụtụ ihe na-eme iji mezuo ọhụụ amụma nke a. A sị na ndị bi n’elu ụwa pụrụ ịhụ ya, ha ga-eti mkpu, sị, ‘Ọ dịkwa egwu!’ ndị ọchịchị ụwa ga-asịkwa, ‘Tụfịakwa!’ Ma ọhụụ ahụ na-aghọ ihe mere eme n’ụzọ dị ịtụnanya taa. Ndị Chineke ekereworị òkè n’ụzọ pụtara ìhè ná mmezu nke ọhụụ ahụ, nke a na-emesikwa ha obi ike na amụma ahụ ga-aga n’ihu ruo mmezu ya dị ebube.