Bulsek Ngem Naan-anay ti Panagbiagna

MAYSAAK nga ubing a lalaki a sangapulo ti tawenna a dumakdakkel idiay Ecuador idi napasamak dayta. Iti saan nga ingagara a panagbettak, napukawko nga agpadpada ti kanawan nga imak ken kanawan a matak. Naapektaran ti kannigid a matak, ngem ti operasion ti nangsalbar iti agarup 50 porsiento iti panagkitak.

Kalpasanna nagin-inot a napukawko ti panagkitak iti saan a napirdi a matak. Idi pinasukimatko, naibaga kaniak nga iti sumagmamano a bulan naan-anayton a bulsekak. Naupayak a naimbag. Saan a madeskribir dagiti sasao no kasano ti panagliday a nariknak.

Bayat daytoy a tiempo natay ni tatangko, a nangibati ken nanangko nga agmaymaysa nga addaan iti dua nga ubbing a lallaki: ti kabsatko a lalaki a ni Eddie, a dua a tawen nga ub-ubing ngem siak, ken siak. Ti ayat ni nanangko ken ti pannakaawat ti kabsatko a lalaki a ni Eddie ti nangtulong kaniak a makapagballigi iti apagkanito. Ngem mariknak a maysaak a padagsen kadakuada. Gapuna inkeddengko nga inton matay ni nanangko, papatayekton ti bagik.

Ti panawen manipud iti edad a 23 agingga iti 30 ti karirigatan. Inaldaw a pampanunotek ti panangsapul iti trabaho. Ngem kanayon nga isu met laeng ti sungbat: Tapno makapagtrabaho, ti tao kasapulanna dagiti im-ima ken panagkitana. Adu a daras kunaen ni nanangko kaniak: “Basta agkararagka iti Dios a maipaay iti pannakaliwliwa.”

“No adda Dios,” kunak a maldaangan unay, “saanko koma a napukaw ti imak wenno ti panagkitak! Ania a basol ti naaramidko iti sangapulo a tawenko tapno dusaennak ti Dios babaen ti panamagbalinna kaniak a saan a makabael nga agtrabaho?” Kankanayon, ti kasta a panagsasarita ti mangpaleddaang ken nanangko isu a mangnayon laeng iti panaglidayko.

Iti panagmennamennek iti kasasaadko, impagarupko, ‘Ti biagko saan koma unay a maldaangan no addaanak iti pammati.’ Iti dayta inkeddengko ti mangbisita iti relihiuso nga orden iti asideg ti pagtaenganmi. Nangitedda kaniak kadagiti liblibro tapno basaen ti kabsatko a lalaki a ni Eddie kaniak. Dagitoy awan ti naipaayda a liwliwa kaniak. Kamaudiananna, nagkalikagumak iti Biblia, ket nangipabulodda kaniak. Bayat ti panagdengngegko ken Eddie a nagbasa, makariknaak iti dakkel a pannakabang-ar, nupay no saanko a naan-anay a naawatan ti imbagana. Di nagbayag, nupay kasta, ti Biblia masapul a maisublin.

Lawag iti Damo a Tiempo

Di nagbayag kalpasanna napanko binisita ti maysa a gayyem nga agad-adal iti Biblia a kadua ti dadduma a Protestante, kasta ti impagarupko. Ti babai, ni Beatriz, nainggayyeman ket pinadasna ti nangiraman kaniak iti panagsasarita, ngem nauyongak. Imbilangko dagiti Protestante nga ahente iti kapitalista nga imperialismo; maysaak idi a miembro iti Partido Komunista idiay Ecuador iti dayta a tiempo.

Ni Beatriz maysa kadagiti Saksi ni Jehova ket saan a naupay iti kababalinko. Intultuloyna ti nakisarita a siaasi kaniak. Kinapudnona, intedna kaniak ti direksionna ket inawisnak a makiuman kenkuana no isut’ addaan iti aniaman a salsaludsod. Di nagbayag kalpasan daytoy napanak iti balayna nga addaan kadagiti salsaludsod.

Awan iti pagtaengan ni Beatriz, ngem ti ikitna, ni Castorina, maysa met kadagiti Saksi ni Jehova, ti nangpadanon kaniak a siaasi. Idi dinakamatna ti Dios kaniak, malagipko a simmungbatak, “Diak mamati iti aniaman, uray iti Dios, uray iti birhen, wenno kadagiti sasanto; ket para kaniak tapno mamatiak, mangipaaykayo kadagiti pammaneknek kaniak!” Pimmanawak iti balayna a nasdaaw ken napagpakumbaba kadagiti sungbatna, nga inkarik ti agsubli a maipaay iti panagadal iti Biblia.

Idi Enero 1965 rinugiak ti nagadal iti Biblia, nga usaren ti libro a “Mapapati Coma ti Dios.” Nalagipko ti panagimtuodko, “Sadino ti pangalaanyo kadagiti amin a salsaludsod nga imtuodenyo kaniak?” Ni Beatriz ken ti ikitna ti nangilawlawag a dayta naiprentada a salsaludsod iti baba ti panid ket dagitoy ti nadisenio a mangilawlawag kadagiti kangrunaan a punto iti parapo. Dayta ti nangipaay iti parikut kaniak. Kasano nga umuna a makapagsaganaak a maipaay iti panagadal? Nagagarak, kinapudnona, determinadoak, a makasuro. Gapuna kinalikagumak manen ti kabsatko a ni Eddie a mangibasa iti napigsa iti dayta kaniak.

Iti damo unay iti 20 a tawtawen nangrugi a simrek ti “lawag,” saan a kadagiti matak no di ket kadagiti lapayagko. Ti talna ti nagin-inot a nangpakalma iti mariribukan a kapanunotak. Sinaritak iti tunggal maysa dagiti kabbaro a bambanag a masursurok. Idi nalpasmin nga inadal ti libro a “Mapapati Coma ti Dios,” siguradoakon iti maysa a banag: Pudno nga adda Dios!

Iti daytoy a punto rinugiakon ti nangaramid iti banag a diak pulos tinagtagainep nga aramiden sakbayna​—ti iruruarko ken isarita kadagiti dadduma maipapan iti Biblia! Maysa nga aldaw bayat ti panagsarungkarmi kadagiti pagtaengan, kinuna ti maysa a babai, “Pangngaasim ta makisaritaka iti doktor. Inanamaek ti maysa a medikal a doktor. Ngem anian a siddaawko idi masabetko ti maysa a padi a Katoliko a nangdawat a sumublikami iti dayta a rabii agsipud ta isu ti okupado!

Dayta a rabii inawatnakami a siaasi. Rinugiak babaen iti panagsaludsod, “Maipalubos kadi ti panangusar iti Biblia?” Impanamnamana kaniak a maipalubos. Nagsaritaanmi ti doktrina nga Impierno nga apuy. Nanipud iti pangrugian iti panagsaritami, buyogen iti panagtalek imbagana a mapaneknekanna a ti impierno ket maysa a lugar iti gumilgil-ayab nga apuy ken pannakatutuok. Dayta a panagsarita ti nagpaut iti dua nga oras, ket dina napaneknekan ti puntona manipud iti Biblia. Bayat dagiti sumaganad a tallo a lawas, intultuloymi ti nagsarita maipapan iti dayta.

“Itan maipakitakon kenka iti Biblia nga adda ti agnanayon a pannakatutuok babaen iti apuy,” kinunana bayat ti maysa a panagsarungkar. “Idiay Mateo kapitulo 25 kinuna ni Jesus kadagiti kalding, ‘Inkayo iti apuy nga agnanayon a naisagana iti Diablo ken kadagiti demoniona.’”

Simmungbatak: “Ngem no ti apuy ti naisagana a maipaay iti Diablo ken dagiti demoniona, apay a pagarupem a dagitoy a nakakaasi nga an-animal maibellengda iti apuy a kaduada?”

“O, dagiti kalding a nadakamat saanda a literal nga an-animal. Dagitoy ti simbolo dagiti dakes a tattao,” simmungbat.

“Ngarud ti apuy masapul met a simboliko,” simmungbatak.

Kamaudiananna inaminna: “Nalabit saantayo a mapaneknekan manipud iti Biblia a ti impierno ket maysa a lugar a pagtutuokan, no di ket iti pilosopia dayta mabalin a mapaneknekan.” Pudno a napaneknekan dayta iti pilosopia! Nalawagen kaniak nga isut’ awanan iti kinapudno.

Kalpasanna, ti kasta met laeng ti napasamak idi nakisaritaak iti maysa a misionero a Protestante. Nakisaritaak maipapan iti doktrina iti Trinidad kenkuana. Kalpasan ti napaut a panagsarita, inaminna: “Ti Biblia pudno a saritaenna a ti Ama dakdakkel ngem ti Anak, ngem kaskasdi a kaykayatko pay laeng a patien a ni Jesu-Kristo ket Dios.” Kaykayatko a patien ti Biblia! Ammokon a nasarakak ti kinapudno. Idi Setiembre 25, 1965, nabautisaranak kas maysa kadagiti Saksi ni Jehova.

Rag-o iti Panangisuro kadagiti Sabsabali

Nakasarakak iti dakkel a rag-o iti panangisuro iti Biblia kadagiti sabsabali, ket rinugiak ti nangbusbos iti ad-adu pay a paset iti panawenko iti panangaramid iti daytoy. Siempre, nasken nga adda mangkuyog kaniak a mangbasa kadagiti bersikulo manipud iti Biblia. Kanayon, ti ingungutek a kabsatko a lalaki ti nangtulong kaniak nga agsagana nga umuna, a mangibasa iti napigsa kadagiti publikasion kaniak.

Idi Abril 1966, nagbalinak a regular payunir (amin-tiempo a manangaskasaba). Naragsakak a mangus-usar iti biagko iti kasta a nakapatpateg a pamay-an! Uppat a bulan kalpasanna ti kabsatko a lalaki nangasawa, ket di nagbayag kalpasanna naawisak nga agbalin a maysa nga espesial payunir, a mangipaay iti 150 nga oras iti tunggal bulan iti panangasaba iti naimbag a damag. Ngem kasano ti panangaramidko iti dayta? Kasano a makaikonduktaak nga agmaymaysa iti panagadal iti Biblia?

Idi a ti libro a Ti Kinapudno a Mangiturong iti Biag nga Awan Inggana naipablaak idi 1968, immemoriak dagiti sungbat kadagiti amin a salsaludsod kadagtii 22 a kapitulo. Iti kastoy a pamay-an nabaelak nga inusar ti libro iti panangisuro kadagiti sabsabali. Immemoriak met dagiti sungbat iti salsaludsod iti nadumaduma a sabsabali pay a katulongan iti panagadal iti Biblia nga impablaak ti Watchtowe Society. Idi a ti adu ti ilustrasionna a publikasio a Ti Librok dagiti Estoria ti Biblia naipablaak idi 1978, di nagbayag naimemoriakon dagiti panid a pakasarakan kadagiti ladawan.

Kalpasanna, idi a ti kabbaro a nailadawan a pagadalan a libro a Mabalinyo ti Agbiag nga Agnanayon iti Paraiso a Daga nairuar idi 1982, inaramidko met ti umarngi a pamay-an a panangisuro. Diak pay pulos nakitkita dagiti ladawan, ngem ammok ida amin a naimpusuan, gapuna ilawlawagko ida no isurok dagiti sabsabali. No usarek ti libro, basta bilangek laeng dagiti pinanid agingga iti maysa a ladawan ket kalpasanna ilawlawagko dayta. Daytoy a pamay-an ti mamagbalin a nalaklaka kaniak ti mangikondukta iti panagadal iti Biblia babaen iti tulong daytoy a publikasion.

Naiparparna, kalpasan ti panangrugik a nagbalin nga espesial payunir inkeddengko nga allukoyen ti kabsatko a lalaki a ni Eddie nga umawat iti regular a pannakiadal iti Biblia kaniak. Isut’ immanamong, nupay saan unay a naregget. Nasdaawak a makaammo a ngangngani awan ti naawatanna iti siaanus a panangibasbasana kaniak kadagitoy amin a tiempo. “Eddie, kasano a nagbassitan ti ammom maipapan iti Biblia idinto nga ibasbasam kaniak daytoy iti nakabaybayagen a tiempo?” Inimtuodko kenkuana maysa nga aldaw. Ti sungbatna ket inaramidna dayta tapno tulongannak laeng ti nangipabigbig kaniak iti kinasayaatna a kabsat. Di nagbayag, nupay kasta, nangrugin nga inapresiarna dagiti napapateg a kinapudno iti Biblia ket nagtultuloyen ti naespirituan nga irarang-ayna.

Dagiti Peggad ken Pakarigatan

Kas mapanunotyo, ti saan a pannakakita addaan kadagiti parparikut ta, namin-ano a daras a ngangngani napukawko ti biagko gapu iti daytoy! Kas pangarigan, magmagnaak nga agawid iti maysa a rabii idi a nadungparko ti maysa a lalaki. Sipupungtot a sinerraanna ti dalanko. Kellaat a nariknak ti maysa a natangken a banag iti abagak. Nakapangato ti kueliok gapu iti nalamiis a panawenna. Gapuna a diak maibaga no ania dayta. Pinadasko ti nangilisi iti bagik babaen iti panangilawlawagko a bulsekak.

Ngem nakainom ti lalaki ket saanna nga inkankano ti imbagak. Nariknak ti panangitayagna iti aniaman a naiparabaw iti abagak ket kinunana iti manglais a tuno, “Ket ania ngay?” Intangnguak ti ulok ket nagimtuodak, “Ania?” Iti dayta, nalawag a nabigbigna a pudno a bulsekak ket nagbaliwen ti tunona. Idin naawatak ti pagpeggadan. Ti natangken a banag a naiparabaw iti abagak isu ti tadem ti maysa a dakkel a kompay. Ngangngani pinugotannan ti ulok! Diak nagbuteng gapu laeng ta diak nabigbig ti peggad. Napanen ti lalaki iti dalanna, ket nagawidakon a sitatalged.

Addada pay dadduma a pakarigatan, ngem dagitoy nagserbida laeng a mangipakita kaniak a saan nga ababa ti ima ni Jehova. Itan, addadan pito iti pamiliami​—ni nanangko, ti kabsatko a lalaki a ni Eddie, ti asawana ken dagiti tallo nga annakna, ken siak. Gapu iti kinakurang iti trabaho, ni Eddie napilitan a mangala iti trabaho iti sabali nga ili, ket kimmuyogkami amin kenkuana. Nupay kasta, sadiay ti kasasaad ti trabaho nagbalin a narigat. Napukaw ni Eddie ti trabahona ket awan ti trabahona iti ngangngani makatawen.

Nagasat ta nabaelak ti nagtultuloy kas maysa nga espesial payunir. Awan ti uray maysa laeng nga aldaw nga awanankami iti umdas a taraon ken kawes. Anian ti panangapresiarko kadagiti sasao ni Jesus: “Itultuloyyo, ngarud, a biruken nga umuna ti pagarian ken ti kinalintegna, ket amin dagitoy a bambanag mainayondanto kadakayo”!​—Mateo 6:33.

Maysa a Nabunga a Ministerio

Bayat dagiti adu a tawtawen, addaanak kadagiti dadduma pay a pammaneknek iti bendision ti Dios iti ministeriok. Malagipko ti maysa nga aldaw ti panangsarungkarko iti pagtaengan ti maysa a pamilia a Protestante, ket ti panagsasarita maipapan iti doktrina ti impierno nga apuy ti dagus a napasamak. Nangayabda iti pastor, nga agnanaed iti asideg. Ti pastor ipapilitna a daytoy a sursuro ket umiso, ket ti panagsasarita nagtultuloy a kastoy:

“Adda idi maysa nga agturay kadagiti Incas a managanan Atahuallpa a natay adu a tawtawenen ti napalabas,” rinugiak. “Isut’ maysa a managdaydayaw kadagiti ladladawan ken poligamo, ket isut’ mangpappapatay kadagiti kakabsatna. Gapuna sadino ti ayan ti kararuana?”

“Mabalin nga adda iti impierno nga apuy,” insungbat ti pastor.

“Ngem daytoy nga agturay awan ammona maipapan iti pudno a Dios. Pulos a saanna a mabasa ti Biblia wenno addaan iti aniaman a pannakaammo iti dayta.”

“Ngarud masapul nga adda idiay langit,” insungbatna.

“Ngem ti 1 Corinto 6:9 kunaenna a dagiti managdaydayaw iti ladladawan saandanto a tawiden ti Pagarian ti Dios,” insungbatko.

Adda panagulimek. Gaput’ awan ti sumungbat, maysa a mannursuro iti high school a nangkuyog iti pastor ti nagsarita, “No saan a masungbatan ti pastor ti saludsodmo, ngarud mabalin kadi nga ibagam kadakami? Sadino ngarud ti ayan ti kararua ni Atahuallpa?”

Ngarud intultuloyko nga impakita kadakuada manipud iti Biblia a ti natay awan puotna idiay tanem ket ti Dios nangikeddeng iti masanguanan a tiempo a panangpagungarna ken panangukomna. (Eclesiastes 9:5, 10; Juan 5:28, 29; Aramid 17:31) Ti panangilawlawag napaneknekan nga addaan iti napaut nga epekto iti mannursuro agsipud ta kalpasanna, iti bukbukodna, sinapulna dagiti Saksi ni Jehova. Isut’ agserserbi itan kas ministerial nga adipen iti maysa kadagiti kongregasion dagiti Saksi ni Jehova ditoy Ecuador.

Maragsakan unay ti pusok, ta ti intero a pamilia maysadan a Saksi ni Jehova. Ni Eddie, ti asawana ken ti kabsatna, isu nga agsagsagana idi nga agbalin a madre, nabautisaranda idi 1969. Ni nanangko simmaruno idi 1970. Agyamanak unay iti pamiliak, agraman dagiti dadduma a Saksi, gapu iti kinamanangngaasida kaniak. Ngem, kangrunaan ngem amin, agyamanak ken ni Jehova a Dios, isu a nanglukat kadagiti matak (iti naespirituan, siempre) ken nangipaay iti kinapateg iti biag. Babaen iti tulongna nabaelak ti nagbiag iti naan-anay a panagbiag nupay bulsekak.​—Kas insalaysay ni Rodrigo Vaca.

[Blurb iti panid 23]

“No adda Dios, saanko koma a napukaw ti imak wenno ti panagkitak!” kunak a maldaangan unay

[Blurb iti panid 25]

Babaen ti panangimemoria kadagiti amin a sungbat ken ti panid a pakasarakan kadagiti ladawan, mabaelak ti mangikondukta iti panagadal iti Biblia

[Blurb iti panid 25]

Inimtuodko, ‘Sadino ti ayan ti kararua ni Atahuallpa, maysa a managdaydayaw kadagiti ladladawan ken poligamo?’

[Ladawan iti panid 24]

Makasarakak iti dakkel a rag-o iti panangisuro iti Biblia kadagiti sabsabali