Ti Panangmatmat ti Biblia

Anting-anting​—Masalaknibandakayo Aya?

“MANIPUD ita ken agingga iti panagani, matayto ni Daniel!”

Babaen kadagitoy a makapaladingit a sasao, ti managanito a padi iti Makinlaud nga Africa kinigtotna ti pamilia nga agtaktakder iti sanguananna. Ngem daytoy a pamilia immayda saan a tapno agsaludsodda maipapan ken agtutubo a lalaki a ni Daniel, no di ket maipapan iti amana, a serioso ti panagsakitna. Kalpasan ti panagkonsultana iti naurnong a babassit a tultulang, shells, ken batbato, ti padi impanamnamana kadakuada a no maaramid ti umiso a datdaton ken ritual, ti ama maimbaganton a naan-anay! Ngem iti pagam-amkanda, ti padi innayonna a ti agtutubo a ni Daniel ti matayto iti nakaam-amak a sakit!

Ti pamilia nagpakpakaasi iti padi. Sigurado nga adda mabalin nga aramiden. Iti panangpilitda, ti padi nagturong manen iti panagpadles. Wen, adda maysa a namnama! Imbaga ti padi a no laeng ti mahikal a sinsilio nga anting-anting ti kanayon nga ibarikes ni Daniel a naikabil iti maysa a sinulid a mabalin a maisalakan manipud iti umadani nga ipapatay.

Ni Daniel ti dagus a naayaban manipud iti eskuelaan ket nailawlawag ti peggad. Nupay kasta, nagkedked ni Daniel a mangusar iti suer a sinsilio a naitukon kenkuana! Nupay isut’ saan a Kristiano, basta dina patien a ti sinsilio addaan iti pannakabalin a mangitalimeng iti biag.

Nabileg wenno Awanan Pannakabalin?

Dagiti kadi anting-anting pudno a masalaknibanda dagidiay mangusar kadakuada? Ti pammati a kabaelanda ket saanen a kabbaro. Dagiti anting-anting madaydayawda iti kadaanan a Roma, Grecia, Babilonia, ken Egipto. Ket ti pammati kadakuada ita nasaknapen. Ti kayo a ladawan ti mangbambantay iti maysa a bario manipud iti dakes. Ti maysa nga ama mangibitin iti naisangsangayan a bag manipud iti bubidana tapno papanawenna dagiti dakes nga espiritu. Ti maysa nga ina mangiyukkor iti lalat a supot iti anakna a babai tapno masalakniban manipud iti sakit. Maysa a hepe ti mangisuot iti ngipen iti hippo​—seguro a maibusor iti panangkulam dagiti kabusor.

Pudno, adu a taga Laud ti manglais iti panamati kadagiti kakasta a bambanag. Nupay kasta, ti Encyclopedia Americana palagipannatayo: “Nupay dayta ti masansan a maipagarup nga ar-aramid laeng dagiti immun-una a kagimongan, ti anting-anting masarakan iti dadduma a pamay-an kadagiti amin a sosiedad.” Gapuna ti taga Laud a tao a mangibulsa iti saka ti rabbit wenno mangibitin iti sapatos ti kabayo iti ruanganna ket maysa met a napasnek a managanito!

Makapainteres, dagidiay a mangusar kadagita a bambanag ti masansan a mamati a dagiti mahikal a kasasaadda nagtaud iti Dios. Ngem ania ti kuna a mismo ti Dios maipapan kadagita nga anting-anting? Babaen iti panagsaona iti mammadtona a ni Jeremias, pinagbalinna a nalawag ti sungbat: “Dagitoy [dagiti idolo ti managanito] saanda a makasao nga awan dumada iti bambanti iti talon a namulaan iti sandia; masapul a maawitda, ta dida makapagna. Diyo kabuteng ida: saandakayo a madangran, ken awan pannakabalinda a mangaramid iti naimbag kadakayo.” (Kuami dagiti italiko.)​—Jeremias 10:5, The New English Bible.

Paliiwenyo a kas iti awan biagna a bambanti nga awanan ti pannakabalin a mangaramid iti naimbag wenno dakes, dagiti anting-anting awan ti maaramidanda. Saanda a makapagna wenno makasao. Mabalin a rumeken ida, madadael babaen iti apuy, maibelleng kadagiti karayan, agbalin a biktima ti sanga ken lati. No, ngarud, dagitoy awan pannakabalinda a mangsalaknib iti bagbagida, kasano a masalaknibanda ti sabsabali?

Ti Adda iti Likudan ti Panangallilaw

Nadlawyo kadi a ti panangallilaw nairaman met? Dagiti tumatayab maallilawda a mangpanunot nga adda biag iti bambanti. Dagiti tattao maallilawda met a mangpanunot nga adda pannakabalin dagiti anting-anting ket dagitoy ti mainaig iti pagimbaganda.

Kas pangarigan, ti reporter iti Agriingkayo! nakagun-od iti pammalubos a mangretrato iti maysa nga anting-anting nga adda iti maysa a museo. Dayta ti maysa nga Africano a kallugong a lalat a makuna nga addaan iti pannakabalin a mamagbalin iti maysa a mannakigubat a di maparmek iti gubat. Idi napagsaludsodan no adda mabalin a mangimodelo iti kallugong, ti hepe nga opisial iti museo simmungbat: “Diak ipalubos dayta. Ti kallugong addaan pay laeng kadagiti mahikal a pannakabalin. Mabalin a makadangran dayta.”

Nalawag ngarud, dagiti nakaadal a tattao ti mabalin a maallilaw kadagiti anting-anting. Ngem siasino ti adda iti likudan ti kasta a panangallilaw? Nalawag, saan a ni Jehova, “ti Dios iti kinapudno,” isu a mangkondenar iti namahikuan nga ar-aramid. (Salmo 31:5; Deuteronomio 18:10-14) Imbes ketdi, dayta ti kangrunaan a kabusor ti Dios, ni Satanas a Diablo. Isu ti kangrunaan a manangallilaw a, kadua dagiti demoniona, isut’ “mangal-allilaw iti isuamin a mapagnaedan a daga.”​—Apocalipsis 12:9.

Ti pannakaammo iti gubuayan iti an-anito tulongannatayo a mangapresiar kadagidiay mangar-aramid iti dayta nga agpampannurayda kadagiti demonio a maipaay iti pannalaknib ken kinatalged. Nainsiriban kadi dayta? Saan kinapudnona! Ni Jesus inlasinna ni Satanas a kas “manangpapatay” ken “ti ama ti kinaulbod.” Dagiti puersa ni Satanas tarigagayanda saan a ti mangsalaknib no di ket mangituray. Ti panggepda saan a mangitalimeng no di ket mangdadael.​—Juan 8:44.

Dagidiay agtarigagay a mangay-ayo ken ni Jehova, ngarud, dinadaelda dagiti espiritistiko nga alikamenda, a kas met dagiti Kristiano idi ugma idiay Efeso. (Aramid 19:19) ‘Ngem saan kadi a pudno,’ mabalin a kuna ti dadduma, ‘a dadduma a nangpadas a nangdadael kadagiti anting-antingda ti naikabil iti sidong ti pannakariribuk manipud iti lubong dagiti espiritu?’ Wen, ngem daytoy ket saan a gapu iti kinakurang iti pannalaknib manipud iti awanan-biag a kayo, bato, wenno lupot. Nalawag a dagiti demonio nakapungtotda ta napukawanda iti pakilangenan iti namaterialan a lubong.​—Idiligyo iti Mateo 8:28-32.

Laglagipenyo, nupay kasta, a ni Jehova ken dagiti matalek nga anghelesna ti ad-adda a nabilbileg ngem dagiti dakes nga espiritu ket tulonganna dagidiay nga umawag iti Dios babaen iti pammati. Kas kunaen ti Proverbio 18:10: “Ti nagan ni Jehova nabileg a sarikedked. Ti nalinteg agkamang kenkuana ket maisalakan.”

Dagiti anting-anting saanda a makaipaay iti kasta a salaknib. Dagitoy parparbo laeng, maysa a panangallilaw. Imtuodenyo ti lalaki a managan Daniel a nadakamat iti pangrugian. Dagiti paspasamak a nadeskribir sadiay napasamakda idi tawen 1935. Ti amana, nupay kasta, nupay adda iti sidong ti “pannalaknib” ti anting-anting, natay iti uneg ti nakabulan. Ngem ni Daniel, a di nangawat iti anting-anting, ti naikeddeng a matay iti uneg ti innem a bulan. Limapulo a tawen kalpasanna isut’ sibibiag pay laeng ken nasalun-at.

Gapuna apay a mangusar iti alikamen dagiti dakes nga espiritu? Dagidiay nga alikamen awan biagda, a kas ti kinaawan pannakabalin dagiti bambanti. Ti pudno a kinatalged ken pannalaknib agtaud ken Jehova a Dios.

[Ladawan iti panid 19]

Ti kallugong ti managanito a makuna nga addaan iti pannakabalin a mamagbalin iti maysa a mannakigubat a di maparmek iti gubat.​—Freetown Museum, Sierra Leone