Ti Panangmatmat iti Biblia

Ania ti Panggep iti Biag?

ADU kadagiti nakagun-od iti dayaw ken kinabaknang ti nakasarak a ti “balligida” dina ipanamnama ti kinaragsak. Adda banag a kurang iti biagda, ngem ania?

Dagidiay nga okupado nga agsapsapul iti pagbiagda wenno mangar-aramid iti nagan a maipaay kadagiti bagbagida tapno pagdanaganda ti maipapan iti no apay nga addatayo ditoy, ket mabalin a makigtotda apaman a nagun-odandan ti nagreggetanda a sinapul a kalatda. Buyogen iti kabbaro a nasarakan a kinatan-ok, ti biag mabalin a kellaat a saan a naurnos ken makapaaburido no dayta agkurang iti natan-ok a panggep. Daytoy a punto ti nangallukoy iti nabaknang nga Ari Salomon: “Idin kinitak . . . ti aramid a nagbannogak nga inaramid, ket, adtoy! isuda amin barengbarengda ken maysa a panagagawa iti angin, ket awan idi ti gunggona.”​—Eclesiastes 2:11.

Adu kadatayo ti maragsakan a makaibanag iti kapaset dagiti proyekto daytoy a nalaing ken nasiglat nga ari a nagpaay a pakaidayawanna. (Eclesiastes 2:4-9) Nalawag, nupay kasta, uray pay itatta ti personal a balligitayo ket “saan unay a mainaig iti pangkaaduan a kinaragsak,” sigun kadagiti managsirarak iti Columbia University (E.U.A.). Ania ti pudno a makatulong? “Ti panagtalek iti panangigiya dagiti ipatpateg ti maysa a tao,” nasarakanda iti panagadalda, “ti panamati a ti biag addaan iti panggep.” Nakalkaldaang, nakaad-adu a tattao ti agsardeng a mangsapul iti kasta a panggep ket imbes ketdi panunotenda nga ipatingga ti biagda.

Dagiti pampanunot a panagbekkel, kinapudnona, ti nangriribuk iti maysa kadagiti tallo a nalalaing nga estudiante nga Americano, sigun iti surbey idi 1987. Apay? Agsipud ta dagitoy a nalawag a naballigi manangidaulo nga estudiante personal a mariknada nga awan ti mamaayda, mapilpilitda a mangibanag ti panggepda, wenno naiputputong ken naliday. Wen, tapno makarikna iti ragsak iti bagitayo met laeng, masapultayo ti pannakarikna iti kinapateg ti bagitayo met laeng​—maysa a biag nga addaan panggep, maysa a natan-ok a kalat iti biag, wenno basta maysa a naimbag a rason iti panagbiag.

Addatayo Ditoy a Maipaay iti Naimbag a Rason

Saanyon a pulos a kasapulan ti panagsapul iti adayo a maipaay iti pammaneknek a ti biag ket saan nga aksidente laeng. Agpanunotkayo iti nauneg maipapan kadagiti gagangay a bambanag​—ti narikut a disenio ti maysa a bulong, ti pannakaiyanak ti maysa nga ubing, ti nakaskasdaaw nga uniberso. Ti gagangay a konklusion ket di malisian nga adda maysa a nangdisenio kadagitoy a bambanag a maipaay iti maysa a rason. “Dagiti di makita a kababalinna nga isuda ti agnanayon a pannakabalinna ken Kinadiosna maipakaammoda a nalawag . . . kadagiti bambanag nga inaramidna.”​—Roma 1:20.

Gapuna imtuoden dagiti tattao, “Apay nga addatayo ditoy?” Ti mangngagas a taga Canada a ni William Osler intudona ti kangrunaan a sungbat idi kinunana: “Addatayo ditoy tapno inayon ti aniaman a kabaelantayo iti biag, saan a ti pananggun-od iti aniaman a kabaelantayo manipud iti dayta.” (Kuami dagiti italiko.) Maysa a Kristiano, a napilit a mangipaay iti sungbat iti 25 a sasao wenno nakurkurang pay, ti simmungbat: “Pagarupek a mabalin a kunaentayo nga addatayo ditoy tapno pagbalinentayo ti daga a paraiso.”a (Genesis 1:28; 2:8, 15) Ngem​—pagbalinen a paraiso ti daga? Kabaelantay kadi a tattao ti kasta a trabaho?

Karugrugitay Pay Laeng!

Ti agdama a kapaut ti panagbiagtayo palubosannatayo a mangammo iti bassit laeng maipapan iti nairanta nga aramidentayo. Panunotenyo dagiti 100 bilion wenno ad-adu pay a selula ti nerbio ken dagiti dadduma a selula iti utekyo. Ti bilang dagiti aramiden dagitoy a selula a panagkokonekta iti maysa ken maysa ket napattapatta a 10⁸⁰⁰. Daytoy a bilang ket nakangatngato a 10⁷⁰⁰ a daras ti bilang ti atomo iti uniberso! Panunotenyo laengen ti mabalin a masursuroyo ken maaramidyo no makapagbiahekayo a saan nga agap-apura, nga agnanayon iti panangadalyo kadagiti tema a mangpainteres kadakayo, ken mangpataud kadagiti saririt ken paglaingan a pilienyo. Ania a mabalin a paglaingan ti tao ti saanto a mausar iti tunggal maysa kadatayo?

Ngem no addaankayo iti saan a limitado a tiempo ken kinabaknang a mabalinyo a pangparang-ay kadagiti kabaelanyo, mabalin kadi a maliklikanyo ti maaburido? Wen​—babaen ti pannakaawat, kas ti kamaudianan nga inaramid ni Salomon, a ti panangpennek ti bagi met laeng ket nalaka a makabannog!

Ti remedio ni Salomon? “Lagipem, itan, ti Naindaklan a Namarsua kenka,” imbalakadna. Ta no saan, dumtengto ti aldaw inton kunaenyonto: “Diak maragsakan kadakuada.” Umasping iti dayta, kinuna ni Jesus: “Naragragsak ti mangted ngem ti umawat.”​—Eclesiastes 12:1, 13; Aramid 20:35.

Ti Sekreto ti Pannakapnek

Gapuna, inkalintegan ni Jesus a ti biag addaan kadagiti dua a dadakkel nga ipangpangruna, umuna ti “panagayat ken Jehova a Diosmo” ken maikadua ti panagayat “iti padam a tao a kas iti bagim met laeng.” Daytoy maitunos iti isuamin nga ammotayo maipapan iti panagpannuray ti animal ken mula iti maysa ken maysa. Yantangay dagitoy amin a nababbaba a kita iti biag ket naaramidda nga agpannuray iti kasta unay iti maysa ken maysa, saan kadi a nainkalintegan met a datayo a tattao agraman ti nakaad-adu a kabaelantayo ket naaramid met nga agtitinnulong iti maysa ken maysa ken agserbi iti mismo a Gubuayan iti biag, ni Jehova?​—Mateo 22:37-39; Salmo 36:9.

Dagiti di agpatpatingga a naayat a naaramidan​—a singgalut iti relasiontayo kadagiti tattao ken iti Dios​—ti mangtaginayon iti panagbiagtayo nga addaan panggep iti agnanayon. Daytoy naragsak a pannangted isu ti sekreto iti makapnek a biag itan ken iti umay a “baro a daga.”​—Isaias 65:17, 18.

[Dagiti Footnote]

[Kahon iti panid 27]

Biag nga Agnanayon​—Bendision wenno Lunod?

Napagsaludsodan ti pisiko-autor a ni Dr. Robert Jastrow, “Ti kadi biag nga agnanayon agbalinto a bendision wenno lunod iti sangatauan?” Ti sungbatna? “Dayta agbalinto a bendision kadagidiay nga addaan iti managusiuso a panagis-isip ken ti awan patpatinggana a panagtarigagay iti pannakaammo. Ti agnanayon a kapanunotan a masapul a manggun-odda iti pannakaammo ket makaliwliwanto unay kadakuada. Ngem para kadagiti dadduma a makarikna a naammuandan dagiti amin nga adda a masapul nga ammuenda ken kadagidiay a naserraan dagiti is-isipda, daytanto ket maysa a nakalkaldaang a lunod. Awan ti pamay-anda a mangpunno iti tiempoda.”​—“Times-Advocate,” Escondido, California, Pebrero 19, 1984.

[Ladawan iti panid 26]

Nadisenio ti utek ti tao nga agserbi kadatayo iti agnanayon