Apay a “Propaganda”?

Idi 1622, ni Papa Gregorio XV nangipasdek iti maysa a kongregasion, wenno komite dagiti 13 a kardinal, 2 a papadi, ken maysa a sekretario a mangaywan kadagiti misionero iti Iglesia Katolika Romana. Inawaganna dayta iti Congregatio de Propaganda Fide—The Congregation for the Propagation of the Faith—wenno Propaganda iti pangababaan. Kabayatanna ti kaipapanan daytoy a sao nagbalin nga aniaman a panangikagumaan a mangisaknap kadagiti kapanunotan wenno pammati tapno mangkumberte.

Itatta, ti “propaganda” masansan a mainaig iti panangdadael kadagiti kinapudno, ti kinukusit a panangimpluensia iti kapanunotan dagiti tao, kas pangarigan iti tiempo iti gubat. Ngem dadduma nga autoridad mariknada nga uray ti kasayaatan a pakaammo mabalin nga awan dakdakesna a madeskribir a kas propaganda, nangnangruna no dayta ramanenna ti panangallukoy. Nagkomento ti The World Book Encyclopedia: “Dagiti mannursuro kadagiti demokratiko a kagimongan isuroda dagiti tao no kasano ti agpanunot, ngem dagiti propagandista ibagada kadakuada no ania ti panunotenda.”