Didigra ti Nakaparsuaan—Panangtulong iti Anakyo a Mangsaranget
GINGGINED, tornado, uram, layus, bagyo—anian a nakapimpimantayo no maisarangtayo iti pungtot ti nakaparsuaan! Masansan a maamiris dagiti adulto a mabalin a tawtawen ti mapalabas sakbay a malipatan dagiti nakaam-amák a ladawan a naikitikit iti panunot babaen ti didigra ti nakaparsuaan. Isu met la a mabalin a kasapulan dagiti ubbing ti kanayonan a tulong tapno mailiwliwagda dagita a kapadasan.
Kuna ti Federal Emergency Management Agency (FEMA) ti E.U. a kalpasan unay ti maysa a didigra, kadawyan a kabuteng dagiti ubbing a (1) mabatida nga is-isuda, (2) maisinada iti pamilia, (3) mapasamak manen ti didigra, ken (4) adda madangran wenno matay. Aniat’ maaramidanyo kas nagannak tapno makissayan ti danag ti anakyo kalpasan ti maysa a didigra? Adtoy dagiti singasing ti FEMA.a
Ikagumaanyo nga agtalinaed ti pamilia a sangsangkamaysa. Ti panagtalinaed a sangsangkamaysa ti mangpatalged iti anakyo ken mangep-ep iti butengna a mapanawan. Nasaysayaat a diyo ibatbati ti ubbing kadagiti kabagian wenno gagayyem wenno iti evacuation center bayat nga agpatulongkayo. “Maringgoran ti ubbing,” kuna ti FEMA, “ket madanaganda a dinton agsubli dagiti nagannak.” No adda man papananyo, itugotyo ti anakyo no mabalin. Iti kasta, “saanto unay a makapataud ti anakyo iti ugali a sikakapet latta iti nagannak gapu iti buteng.”
Iwayaanyo nga ilawlawag ti kasasaad a sikakalma ken sititibker. Ibagayo iti anakyo ti ammoyo maipapan iti didigra. No kasapulan, mamin-adu nga ulitenyo ti panangilawlawagyo. Ibinsabinsayo ti sumaganadto a mapasamak. Kas pagarigan, mabalin a kunayo, ‘Inton rabii agtalinaedtayto a sangsangkamaysa iti paglinongantayo.’ Perrengenyo a kasarita ti ubbing, nga agparintumengkayo no kasapulan.
Paregtaenyo ti anakyo nga agsao. “Makatulong unay a mangkissay iti danag ti ubing ti komunikasion,” ipaganetget ti FEMA. Denggenyo ti ibaga ti tunggal ubing maipapan iti didigra ken dagiti pagbutnganna. (Idiligyo ti Santiago 1:19.) Ibagayo kenkuana a normal ti mapabutngan. No kasla agalikaká ti anakyo nga agsao, ibagayo kenkuana a mabutengkayo met. Ti panangaramidyo iti kasta ti mangpalaka iti panangyebkasna kadagiti pagbutnganna, iti kasta makissayan ti danagna. (Idiligyo ti Proverbio 12:25.) “No mabalin, iramanyo ti intero a pamilia iti panagsasarita.”
Iramanyo dagiti ubbing iti panagisinup. No agdalus ken agtarimaankayo iti balay, tudinganyo ti ubbing iti bukodda nga annongen. “Ti kaadda ti annongen ti tumulongto kadakuada a makaawat a nasayaatton amin a banag.” Nupay kasta, masansan a kasapulan ti bassiusit nga ubing ti espesial nga atension. Ilawlawag ti FEMA: “Ti kasta nga ubing saan la a naisangsangayan a panangaywan ti mabalin a kasapulanna, ad-adu a panangarakup; ket daytoy ti mangparigat iti nagannak a mangasikaso iti dadduma a banag a rumbeng a mairingpas. Daksanggasat ta awan ti pangbiitan. No saan a mapennek dagiti kasapulan ti ubing, agpautto ti parikut.”
Adda maysa a kaudian a punto a masapul a laglagipen. Balakadan ti FEMA dagiti nagannak: “Kamaudiananna, rumbeng nga ikeddengyo no aniat’ kasayaatan iti annakyo.” Ti panangyaplikar kadagitoy a pagannurotan ti tumulongto kadakayo a makapagballigi iti narigat a kasasaad.
[Footnote]
a Naala kadagiti publikasion a Helping Chidren Cope With Disaster ken Coping With Children’s Reactions to Hurricanes and Other Disasters, nga impablaak ti FEMA.