2 Sursuruem ti Epektibo a Pannakisarita
“Nasursurok ti kinapateg ti panagimdeng uray kasano ti bannogko.”—MIRANDA, SOUTH AFRICA.
Ti karit.
Kuna ni Cristina: “Saan la a ti kaaddak iti denna ti balasangko ti pakaipaspasanguak a karit no di ket ti panangipaayko iti atension kenkuana ken makipagrikna nupay nabannogak ken adu pay ti nasken nga aramidek.”
Singasing.
Ipariknam a sisasaganaka a makisarita. “Ikagkagumaak ti agbalin nga ulidan kadagiti annakko,” kuna ni Elizabeth nga addaan iti lima nga annak, “isu a kayatda ti makisarita kaniak. Iparparegtak nga agsasaritada ken dida maturog no adda rurodda iti kabsatda. Ammoda met a diak kayat a ‘dida agiinnuni.’”
Ikabilangam ti ibagbaga ti annakmo. “Idi ubing pay ti anakko,” insurat ni Lyanne, “nakalablablab isu a masansan a diak ikankano. Idi tin-edyeren, dinak met kayaten a kasarita. Naamirisko a nagdakkel ti kamalik. Inkagumaak a piliten a makisarita kaniak. Nagpatulongak iti maysa a panglakayen iti kongregasionmi. Binalakadannak nga agbalinak a kalmado ken an-anatek ti makisarita iti barok. Inyaplikarko dayta isu nga in-inut a simmayaat ti situasion.”
Agan-anuska. Adda “tiempo ti panagulimek ken tiempo ti panagsao,” kuna ti Eclesiastes 3:7. “No saan a kayat dagiti annakko ti makisarita,” kuna ni Dulce nga addaan iti tallo nga annak, “ipanamnamak a sisasaganaak a dumngeg no kayatdan ti makisarita.” Wen, imbes a pilitem ida, sidudungngo ken siaanus nga iparegtam a makisaritada kenka. Dayta ti ibalakad ti Biblia: “Ti patigmaan iti puso [wenno panunot] ti tao cas nauneg a danum; ngem ti tao a mannacaawat maaonnanto.”—Proverbio 20:5, Ti Biblia, impablaak ti Philippine Bible Society (PBS).
Agbalinka a “nasiglat no iti panagdengngeg, nainayad no iti panagsao.” (Santiago 1:19) Kuna ni Lizaan a nadakamat iti panid 4: “Nasursurok a kontrolen ti dilak no adda problema nga ibaga dagiti annakko. Nasursurok pay ti saan a mangbalakad a dagus. Imbes ketdi, agsaoak a sikakalma no adda nakaro a problema.” Insurat ni Leasa nga addaan iti dua nga annak a lallaki: “Saanak idi a mapagulidanan iti panagimdeng. Adda dagiti tiempo a tagibassitek dagiti problema ti annakko isu a sinursurok ti agbalin nga ad-adda a mannakaawat.”
“Makaparagsak ken makaay-ayo koma ti pannakisaritayo.” (Colosas 4:6, Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia) “Tapno saan a madadael ti komunikasionmi,” kuna ni Lyanne, “ikagkagumaak ti agtalinaed a kalmado ken natanang uray tumaud ti dadakkel a problema.”
No dimo maaramid dayta, mabalin a dika makapagteppel isu nga agbugkawka nga ad-adda laeng a mangpakaro iti situasion! (Efeso 4:31) Kas pagarigan, no bugkawam ti anakmo, mabalin a dinanton kayat ti makisarita isu a mangpataud dayta iti problema. “Ti ubing ket kas iti maysa a shell wenno kappo,” kuna ni Heidi nga addaan iti balasang. “No nasayaat ken nadungngo ti pannakisaritam iti anakmo, isu ket makisao. No bugkawan ken tagibassitem, isu ket kas iti ‘shell’ nga agkaem ken din makisarita. Tapno kanayon a malagipko dayta, nangikabilak iti ladawan ti nakaukap a kappo iti rikep ti refrigerator-mi.”
Am-ammuem ti annakmo. “Agduma ti dua nga annakko a lallaki,” kuna ni Yasmin a nadakamat iti panid 3. “Mannanao ti maysa, di met maun-uni ti maysa. Iti di maun-uni nga anakko, nakitak a nasaysayaat no diak dirdiretsaen. Imbes ketdi, kasaritak bayat nga adda ar-aramidenmi kas no agay-ayamkami wenno no ages-estoria isuna. Iti kasta a kasasaad, sitataktika a damagek no ania ti makunana iti maysa a banag.”
Kasano ngay no mabain ti anak a lalaki a makisarita ken nanangna maipapan iti dadduma a personal a banag, kas iti narikna ti barito ni Misao? “Didak maawatan,” kuna ti baritona. Nagpatulong ni Misao iti maysa a nataengan ken mapagpiaran a kabsat a lalaki iti kongregasionda. “Isu ti tumultulong iti anakko. Gapu iti dayta, kalmadon ti riknana,” kuna ni Misao.
Laglagipem a saan la a maysa a gayyem ti akem ti nagannak. “Ti balasangko ti kanayon idi a pangibagbagaak iti amin a riknak,” kuna ni Iwona nga addaan iti dua nga annak. “Ammok a di maiparbeng ngem inaramidko latta isu a kasapulan nga ilintegko ti kamalik.” Nupay kayatmo ti agbalin a nasinged iti anakmo, laglagipem a sika ti nagannak, maysa nga addaan iti autoridad. No pagtalinaedem ti panagraem kenka dagiti annakmo ken ipakitam a nataengan ken natibkerka, nalaklaka a respetuendaka ken ipangagda ti bilin ti Biblia: “Annak, agtulnogkayo kadagiti nagannak kadakayo.”—Efeso 6:1, 2.
‘Ayatem ti annakmo.’ (Tito 2:4) Kas iti taraon ken inumen, kasapulan met dagiti annak ti panagayatmo! Isu a kanayon nga ipariknam kadakuada ti ayatmo—iti sao ken aramid! Iti kasta, nataltalgedto ti riknada ken natultulokda a makisarita ken agtulnog kenka.