Panangidatag Kadagiti Makapnek nga Argumento

NO ADDA ibagam, nainkalintegan unay nga isaludsod dagiti agdengdengngeg: “Apay a pudno dayta? Ania ti pammaneknek a masapul nga akseptarek ti ibagbaga ti agpalpalawag?” Kas mannursuro, masapul a sungbatam dagiti kasta a saludsod wenno tulongam ida a mangbirok kadagiti sungbat. No ti punto ket napateg iti argumentom, siguraduem nga ikkan dagiti agdengdengngeg kadagiti nabileg a rason tapno akseptarenda dayta. Tumulong daytoy a mamagbalin iti palawagmo a makaguyugoy.

Makaguyugoy ti panagpalawag ni apostol Pablo. Babaen ti makapnek nga argumento, lohikal a panagrasrason, ken napasnek a panagpakpakaasi, inkagumaanna a binaliwan ti panagpampanunot dagiti kinasaritana. Nangibati kadatayo iti nasayaat nga ulidan. (Ara. 18:4; 19:8) Siempre, adda dagiti orador a mangguyugoy kadagiti tattao tapno maallilawda ida. (Mat. 27:20; Ara. 14:19; Col. 2:4) Mabalin nga irugida iti di umiso a kapanunotan a pangibasaranda, agtalekda kadagiti adda idaddadumana a gubuayan ti impormasion, agusarda kadagiti ubbaw nga argumento, iwaksida dagiti kinapudno a maisupadi iti kapanunotanda, wenno ad-adda nga allukoyenda ti emosion imbes a ti panunot. Ditay koma usaren dagiti kasta a pamay-an.

Sititibker a Naibatay iti Sao ti Dios. Masapul a saan nga aggapu kadatayo ti isursurotayo. Ikagumaantayo nga iranud kadagiti tattao ti naadaltayo iti Biblia. Iti daytoy a banag, dakkel ti maitulong kadatayo dagiti publikasion ti klase matalek ken masirib nga adipen. Paregtaendatayo dagitoy a publikasion a mangsukimat a siaannad iti Kasuratan. Iturongtayo met dagiti tattao iti Biblia, saan a tapno paneknekan nga umisotayo, no di ket sipapakumbaba a tarigagayantayo a sukimatenda a mismo ti ibagbagana. Umanamongtayo ken Jesu-Kristo, a nagkuna iti kastoy idi nagkararag ken Amana: “Ti saom ket kinapudno.” (Juan 17:17) Awanen ti dakdakkel nga autoridad ngem ni Jehova a Dios, ti Namarsua iti langit ken daga. Umiso dagiti argumentotayo no naibasarda iti Saona.

No dadduma, mabalin a makasaritam dagiti tattao a di unay makaammo iti Biblia wenno di mangbigbig iti dayta a kas Sao ti Dios. Masapul a panunotem a naimbag no kaano ken kasano nga iserrekmo dagiti teksto ti Biblia. Ngem rumbeng a madagdagus nga ikagumaam nga iturong ti atensionda iti dayta addaan autoridad a gubuayan ti impormasion.

Rumbeng kadi nga ipapanmo a ti panangadaw laeng iti maitutop a teksto ket mangipaay iti di masupiat nga argumento? Saan. Nalabit masapul nga iturongmo ti atension iti konteksto tapno maipakitam a ti teksto ket talaga a suportaranna ti ibagbagam. No mangad-adawka laeng iti prinsipio manipud iti maysa a teksto ket saan a dayta a topiko ti salsalaysayen ti konteksto, mabalin nga ad-adu a pammaneknek ti kasapulan. Mabalinmo ti agusar kadagiti dadduma a teksto a nainaig iti dayta a banag tapno mapennekmo dagiti agdengdengngeg a ti ibagbagam ket pudno a sititibker a naibatay iti Kasuratan.

Saanmo a sobraan ti pampaneknekan ti maysa a teksto. Basaem a siaannad. Mabalin a mainaig ti teksto iti adu ti saklawenna a topiko a salsalaysayem. Ngem tapno makaguyugoy ti argumentom, masapul a maawatan dagiti agdengdengngeg no ania a pasetna ti ibagbagam a pampaneknekanna.

Suportaran Dagiti Kanayonan a Pammaneknek. Iti dadduma a kasasaad, makatulong no agusarka iti mapagtalkan a pammaneknek a saan a naggapu iti Biblia tapno mabigbig dagiti tattao a nainkalintegan ti ibagbaga ti Kasuratan.

Kas pagarigan, mabalinmo a dakamaten ti makitkita nga uniberso a kas pammaneknek nga adda Namarsua. Iturongmo ti atension kadagiti linteg ti nakaparsuaan, kas iti grabidad, ket irasonmo a ti kaadda dagiti kasta a linteg paneknekanna nga adda Nangted iti linteg. Umiso ti panagrasrasonmo no maitunos dayta iti ibagbaga ti Sao ti Dios. (Job 38:31-33; Sal. 19:1; 104:24; Roma 1:20) Makatulong ti kasta a pammaneknek gapu ta ipalnaadna a ti ibagbaga ti Biblia ket maitunos kadagiti pudno a makita a kasasaad.

Ikagkagumaam aya a tulongan ti maysa a tao a mangbigbig a ti Biblia ket pudno a Sao ti Dios? Mabalin a dakamatem ti ibagbaga dagiti eskolar nga agkuna a pudno dayta, ngem dayta ngata ti mangpaneknek? Dagiti laeng tattao a mangraraem kadagita nga eskolar ti matulongan dagiti sasao nga inadawmo. Mabalinmo kadi nga usaren ti siensia a mangpaneknek a pudno ti Biblia? No usarem ti opinion dagiti sientista a kas autoridadmo, nakapuy ti pundasion a pagbatbatayam. Iti sabali a bangir, no irugim iti Sao ti Dios ket kalpasanna dakamatem dagiti natakuatan ti siensia a mangitampok iti kinaumiso ti Biblia, nalagda ti nakaibatayan dagiti argumentom.

Aniaman ti ikagkagumaam a paneknekan, mangidatagka iti umdas nga ebidensia. Ti kawadwad ti ebidensia a kasapulam ket agpannuray kadagiti agdengdengngeg kenka. Kas pagarigan, no salsalaysayem dagiti maudi nga al-aldaw kas nadeskribir iti 2 Timoteo 3:1-5, mabalin nga iturongmo ti atensionda iti maysa a nalatak a damag a mangipakita nga “awanan [dagiti tattao iti] nainkasigudan a panagayat.” Mabalin nga umdasen dayta a pagarigan a mangpaneknek a matungtungpalen dayta a paset ti pagilasinan dagiti maudi nga al-aldaw.

Masansan a makatulong no pagdiligem ti dua a banag nga addaan kadagiti napateg nga aspeto. Ti panagdinnilig saanna a paneknekan a mismo ti maysa a banag; masapul a maidilig ti kinaumisona iti ibagbaga a mismo ti Biblia. Ngem ti panagdinnilig matulonganna ti maysa a tao a mangbigbig iti kinarasonable ti maysa nga ideya. Kas pagarigan, mabalin nga usaren ti kasta a panagdinnilig no ilawlawagmo a ti Pagarian ti Dios ket maysa a gobierno. Mabalin a dakamatem a kas kadagiti gobierno ti tao, addaan ti Pagarian ti Dios kadagiti agturay, iturayan, linteg, hudisial a sistema, ken sistema ti edukasion.

Masansan a mabalin met nga usaren dagiti aktual a kapadasan a mangipakita iti pagimbagan ti panangyaplikar kadagiti balakad ti Biblia. Mabalin met nga usaren dagiti personal a kapadasan a mangsuporta kadagiti banag a nadakamat. Kas pagarigan, no ibagam iti maysa a tao ti kinapateg ti panagbasa ken panagadal iti Biblia, mabalinmo nga ilawlawag no kasano a ti pangaramidmo iti kasta pinasayaatna ti biagmo. Tapno maparegta dagiti kakabsatna, dinakamat ni apostol Pedro ti panagbalbaliw ti langa ni Jesus, a naimatanganna a mismo. (2 Ped. 1:16-18) Dinakamat met ni Pablo dagiti bukodna a kapadasan. (2 Cor. 1:8-10; 12:7-9) Siempre, dimo unay usaren dagiti personal a kapadasam di la ket ta sika ti pakaiturongan ti atension.

Tangay nagduduma ti kasasaad ken panagpampanunot dagiti tattao, ti ebidensia a makakombinsir iti maysa ket mabalin a dina mapennek ti sabali. Gapuna, ikonsiderarmo ti panangmatmat dagiti agdengdengngeg kenka no ikeddengmo no aniada nga argumento ti usarem ken no kasanom nga idatag dagita. Kuna ti Proverbio 16:23: “Ti puso daydiay masirib tignayenna ti ngiwatna a mangipakita iti pannakatarus, ket kadagiti bibigna manginayon iti panangguyugoy.”