Pannakabalin a Mangisubli​—Ni Jehova ‘Pagbalbalinenna a Baro ti Amin a Bambanag’

1, 2. Aniada a pukaw ti mangparparigat iti sangatauan itatta, ket kasano nga apektarannatayo dagitoy?

NAPALALO ti sangit ti maysa nga ubing gapu ta napukaw wenno nadadael ti ipatpategna nga abalbalay. Makapaladingit a denggen! Ngem nakitam kadin no kasano ti kinaragsak ti rupa ti ubing idi naisublin ti ama wenno ina ti napukawna? Iti maysa a nagannak, mabalin a simple laeng a banag ti panangsapul iti abalbalay wenno uray pay ti panangtarimaan iti dayta. Ngem maragsakanen unay ti ubing ken napalalo ti siddaawna. Naisubli dayta nupay kasla awanen a talaga!

² Ti katan-okan nga Ama, ni Jehova, adda pannakabalinna a mangisubli iti banag a mabalin a matmatan dagiti naindagaan nga annakna a napukawdan. Siempre, saan nga abalbalay laeng ti tuktukoyentayo. Kadagitoy “napeggad a tiempo a narigat a pakilangenan,” adu ti mabalin a mapukawtayo a nakarkaro nga amang ngem iti dayta. (2 Timoteo 3:1-5) Kasla kanayon nga agpegpeggad ti adu kadagiti ipatpateg ti tattao​—pagtaengan, sanikua, trabaho, uray ti salun-at. Nalabit madismayatayo met no usigentayo ti pannakadadael ti aglawlaw ken ti imbungana a pannakapukaw, wenno ti pannakaungaw ti adu a kita ti biag. Nupay kasta, karirigatan a banag kadatayo ti ipapatay ti maysa nga ay-ayatentayo. Mariknatayo ti nakaro a pukaw ken kinaawan gaway.​—2 Samuel 18:33.

3. Ania a makaliwliwa a namnama ti nadakamat iti Aramid 3:21, ket ania ti usaren ni Jehova a mangtungpal iti dayta?

³ Gapuna, anian a makaliwliwa a maammuan ti maipapan iti pannakabalin ni Jehova a mangisubli! Kas makitatayto, nakaskasdaaw ti kasaknap ti maaramidan ti Dios ken ti isublinanto kadagiti naindagaan nga annakna. Kinapudnona, ipakita ti Biblia a pinanggep ni Jehova ti “pannakaisubli ti amin a bambanag.” (Aramid 3:21) Tapno maaramidna daytoy, usarento ni Jehova ti Mesianiko a Pagarian, nga iturayan ti Anakna a ni Jesu-Kristo. Ipakita dagiti pammaneknek a nangrugin a nagturay daytoy a Pagarian idiay langit idi 1914.a (Mateo 24:3-14) Anianto ti maisubli? Usigentayo ti sumagmamano kadagiti nadaeg nga aramid ni Jehova a panangisubli. Mabalintayon a makita ken mapasaran ti maysa kadagitoy. Dadduma ti mapasamakto iti nasaknap a wagas iti masanguanan.

Ti Pannakaisubli ti Nasin-aw a Panagdayaw

4, 5. Ania ti napasamak iti ili ti Dios idi 607 K.K.P., ket ania a namnama ti impaay ni Jehova kadakuada?

⁴ Ti maysa a naisublin ni Jehova isu ti nasin-aw a panagdayaw. Tapno matarusantayo ti kaipapanan daytoy, usigentay iti apagbiit ti pakasaritaan ti pagarian ti Juda. Daytoy ti mangted kadatayo iti makapainteres a pannakatarus no kasano nga us-usaren ni Jehova ti pannakabalinna a mangisubli.​—Roma 15:4.

⁵ Panunotem laengen no ania ti narikna dagiti matalek a Judio idi 607 K.K.P. idi nadadael ti Jerusalem. Nadadael ti ipatpategda a siudad, narba dagiti paderna. Nakarkaro pay, nadadael ti nadayag a templo a binangon ni Solomon, daydi sentro ti nasin-aw a panagdayaw ken Jehova iti intero a daga. (Salmo 79:1) Naidestiero idiay Babilonia dagiti nakalasat, ket nagbalin ti dagada a langalang nga ayuyang dagiti atap nga animal. (Jeremias 9:11) Iti panangmatmat ti tao, kasla nadadaelen a namimpinsan. (Salmo 137:1) Ngem ni Jehova, a nabayagen a nangipadto iti daytoy a pannakadadael, impanamnamana nga addanto tiempo ti pannakaisubli.

6-8. (a) Ania a tema ti namin-adu a nagparang iti sursurat dagiti Hebreo a propeta, ket kasano ti damo a pannakatungpal dagita a padto? (b) Iti moderno a tiempo, kasano a napasaran ti ili ti Dios ti kaitungpalan ti adu a padto maipapan iti pannakaisubli?

⁶ Kinapudnona, ti tema a pannakaisubli ket namin-adu a nagparang iti sursurat dagiti Hebreo a propeta.b Babaen kadakuada, inkari ni Jehova ti maysa a naisubli ken natagitauan manen a daga, nabunga, a saan a riribuken dagiti atap nga animal ken kabusor. Dineskribirna ti naisubli a dagada kas pudno a paraiso! (Isaias 65:25; Ezequiel 34:25; 36:35) Kangrunaanna, maipasdekto manen ti nasin-aw a panagdayaw, ket maibangon manen ti templo. (Mikias 4:1-5) Dagitoy a padto ti nangted iti namnama kadagiti naidestiero a Judio, a tinulonganna ida a mangibtur iti 70 a tawen a pannakakautiboda idiay Babilonia.

⁷ Kamaudiananna, dimtengen ti tiempo ti pannakaisubli. Yantangay nawayawayaandan manipud Babilonia, nagsubli dagiti Judio idiay Jerusalem ket imbangonda manen sadiay ti templo ni Jehova. (Esdras 1:1, 2) Bayat a sinalimetmetanda ti nasin-aw a panagdayaw, binendisionan ida ni Jehova ken pinagbalinna a nabunga ken narang-ay ti dagada. Sinalaknibanna ida kadagiti kabusor ken atap nga animal a nangtagikua iti dagada iti adu a dekada. Ania la ketdin a rag-oda gapu iti pannakabalin ni Jehova a mangisubli! Ngem nupay nakaskasdaaw dagidiay a pasamak, inrepresentarda laeng ti damo ken limitado a kaitungpalan dagiti padto maipapan iti pannakaisubli. Dumteng ti dakdakkel a kaitungpalanna “iti kamaudianan a paset dagiti aldaw,” iti mismo a tiempotayo, kabayatan ti pannakaitrono ti nabayagen a naikari nga Agtawid ken Ari David.​—Isaias 2:2-4; 9:6, 7.

⁸ Di nagbayag kalpasan ti pannakaitrono ni Jesus iti nailangitan a Pagarian idi 1914, inasikasona dagiti naespirituan a kasapulan ti matalek nga ili ti Dios ditoy daga. No kasano a winayawayaan ti Persiano a konkistador a ni Ciro dagiti natda a Judio manipud iti Babilonia idi 537 K.K.P., winayawayaan ni Jesus dagiti natda a naespirituan a Judio​—dagiti mismo a pasurotna​—manipud iti impluensia ti moderno-aldaw a Babilonia, ti sangalubongan nga imperio ti palso a relihion. (Roma 2:29; Apocalipsis 18:1-5) Nanipud idi 1919 nga agpatpatuloy, naisublin ti nasin-aw a panagdayaw iti umiso a lugarna iti biag dagiti pudno a Kristiano. (Malakias 3:1-5) Sipud idin, ti ili ni Jehova ket agdaydayaw kenkuana iti nadalusanen a naespirituan a templona​—ti urnos ti Dios iti nasin-aw a panagdaydayaw. Apay a napateg daytoy kadatayo itatta?

Naespirituan a Pannakaisubli​—No Apay a Napateg

9. Kalpasan ti panawen dagiti apostol, ania ti inaramid dagiti iglesia ti Kakristianuan iti panagdayaw iti Dios, ngem ania ti inaramid ni Jehova iti kaaldawantayo?

⁹ Usigem dagiti pasamak iti historia. Tinagiragsak dagiti Kristiano idi umuna a siglo ti adu a naespirituan a bendision. Ngem impadto ni Jesus ken dagiti apostol a mamulitan ken mapukawto ti pudno a panagdayaw. (Mateo 13:24-30; Aramid 20:29, 30) Kalpasan ti panawen dagiti apostol, timmaud ti Kakristianuan. Inawat dagiti klerona dagiti pinapagano a sursuro ken ar-aramid. Pinagbalinda pay a gistay imposible ti iyaadani iti Dios, nga inladawanda ti Dios kas maysa a di matarusan a Trinidad ken isursuroda kadagiti tattao nga agkompesarda kadagiti papadi ken agkararagda ken ni Maria ken iti nadumaduma a “sasanto” imbes a ken Jehova. Ita, kalpasan ti kasta nga isisiasi iti adun a siglo, ania ti inaramid ni Jehova? Iti daytoy agdama a lubong​—lubong a napno iti narelihiosuan a kinaulbod ken narugitan kadagiti dakes nga aramid​—nakibiang ti Dios ken insublina ti nasin-aw a panagdayaw! Pudno unay a maikunatayo a daytoy a pannakaisubli ket maysa kadagiti kapatgan a pasamak iti moderno a tiempo.

10, 11. (a) Ania dagiti dua nga aspeto a nainaig iti naespirituan a paraiso, ket kasano nga apektadoka? (b) Siasino dagiti inummong ni Jehova iti naespirituan a paraiso, ket addaandanto iti pribilehio a makaimatang iti ania?

¹⁰ Gapuna, tagtagiragsaken dagiti pudno a Kristiano itatta ti naespirituan a paraiso. Ania ti nainaig iti daytoy a paraiso? Kangrunaanna, adda dua nga aspeto. Umuna, ti nasin-aw a panagdayaw iti pudno a Dios a ni Jehova. Pinaraburannatayo iti wagas ti panagdayaw nga awanan iti kinaulbod ken kinakillo. Pinaraburannatayo kadagiti naespirituan a taraon. Daytoy ti timmulong kadatayo tapno maam-ammotay ti nailangitan nga Amatayo, tapno maparagsaktayo, ken tapno makaadanitayo kenkuana. (Juan 4:24) Ti maikadua nga aspeto ti naespirituan a paraiso ket mainaig kadagiti tattao. Kas impadto ni Isaias, “iti kamaudianan a paset dagiti aldaw,” insuro ni Jehova kadagiti agdaydayaw kenkuana no kasanoda nga agbiag a sitatalna. Inikkatna kadatayo ti pannakigubat. Nupay imperpektotayo, tultulongannatayo a mangikawes iti “baro a personalidad.” Bembendisionanna ti panagreggettayo babaen ti panangipaayna iti nasantuan nga espirituna, a mangpatpataud iti nagsasayaat a galad kadatayo. (Efeso 4:22-24; Galacia 5:22, 23) No makitunoska iti espiritu ti Dios, pudno nga addaka iti naespirituan a paraiso.

¹¹ Inummong ni Jehova iti daytoy naespirituan a paraiso dagiti kita ti tattao nga ay-ayatenna​—dagidiay agayat kenkuana, mangipatpateg iti talna, ken “sipapanunot iti naespirituan a kasapulanda.” (Mateo 5:3) Dagiti kakasta a tattao ti addaan iti pribilehio a makaimatang iti ad-adda pay a nakaskasdaaw a pannakaisubli​—ti sangatauan ken ti intero a daga.

“Adtoy! Pagbalbalinek a Baro ti Amin a Bambanag”

12, 13. (a) Apay a sigurado nga adda pay sabali a kaitungpalan dagiti padto maipapan iti pannakaisubli? (b) Ania ti nadakamat idiay Eden a panggep ni Jehova para iti daga, ken apay nga ipaayannatayo daytoy iti namnama para iti masanguanan?

¹² Saan laeng a naespirituan a pannakaisubli ti tuktukoyen ti adu kadagiti padto maipapan iti pannakaisubli. Kas pagarigan, insurat ni Isaias ti maipapan iti tiempo a pannakapaimbag dagiti masakit, pilay, bulsek, ken tuleng ken maalimonto nga agnanayon uray pay ti mismo nga ipapatay. (Isaias 25:8; 35:1-7) Saan a literal a natungpal dagita a kari iti nagkauna nga Israel. Ken nupay nakitatayon ti naespirituan a kaitungpalan dagitoy a kari iti kaaldawantayo, adda nabileg a pamatiantayo nga addanto literal ken naan-anay a kaitungpalanna iti masanguanan. Kasanotay nga ammo?

¹³ Idiay Eden, imbatad idi ni Jehova ti panggepna para iti daga: Pinanggepna a pagtaengan daytoy ti naragsak, nasalun-at, ken nagkaykaysa a pamilia ti sangatauan. Dagidi agassawa ti mangaywan iti daga ken amin a parsua nga adda iti dayta, a pagbalinenda a paraiso ti intero a planeta. (Genesis 1:28) Naiduma unay dayta iti agdama a kasasaad. Ngem makapagtalektayo a di pulos matungday dagiti panggep ni Jehova. (Isaias 55:10, 11) Kas Mesianiko nga Ari a dinutokan ni Jehova, ni Jesus ti mangyegto iti daytoy a sangalubongan a Paraiso.​—Lucas 23:43.

14, 15. (a) Kasanonto a pagbalinen ni Jehova a “baro ti amin a bambanag”? (b) Kasanonto ti biag idiay Paraiso, ket ania kadagita ti nangnangruna a magustuam?

¹⁴ Panunotem ti pannakakitamto iti panagbalin a Paraiso ti intero a daga! Kuna ni Jehova maipapan iti dayta a tiempo: “Adtoy! Pagbalbalinek a baro ti amin a bambanag.” (Apocalipsis 21:5) Utobem ti kaipapanan dayta. Kalpasan nga usaren ni Jehova ti pannakabalinna a mangdadael iti daytoy nagdakes a daan a sistema, agtalinaedto ti “baro a langlangit ken baro a daga.” Kayatna a sawen nga addanto baro a gobierno idiay langit a mangituray iti baro a kagimongan ditoy daga a buklen dagidiay agayat ken ni Jehova ken agaramid iti pagayatanna. (2 Pedro 3:13) Maikkatton ti pannakabalin ni Satanas ken dagiti demoniona. (Apocalipsis 20:3) Iti damo a gundaway kalpasan ti rinibu a tawen, maluk-atanto ti sangatauan iti dayta rinuker, napnuan gura, ken makadadael nga impluensia. Sigurado nga agresultanto iti napalalo a bang-ar.

¹⁵ Kamaudiananna, maaywanantayton daytoy nagpintas a planeta a maitunos iti orihinal a nakairantaanna. Adda nainkasigudan a bileg ti daga a mangabaruanan. Madalusan a bukbukodda dagiti narugitan a dan-aw ken karayan no maikkat ti pagtataudan ti polusion; sumayaat dagiti disso a dinadael ti gubat no maisardeng dagiti gubat. Anian a makaparagsakto ti agtrabaho a maitunos kadagiti nainkasigudan a linteg ken sistema ti daga, a makitinnulongtayo tapno agbalin ti daga a kasla parke a minuyongan, maysa a sangalubongan nga Eden a napnuan iti nadumaduma a kita ti biag! Imbes nga igagara ti tao a dadaelen dagiti animal ken mula, makilangento a sitatalna iti amin a parsua ditoy daga. Uray dagiti ubbing didanto kabuteng dagiti atap nga animal.​—Isaias 9:6, 7; 11:1-9.

16. Idiay Paraiso, ania a pannakaisubli ti mangapektarto iti tunggal matalek nga indibidual?

¹⁶ Mapasarantayto met ti pannakaisubli iti personal a wagas. Kalpasan ti Armagedon, dagiti makalasat makitadanto ti sangalubongan a namilagruan a panangpaimbag. Kas iti inaramidna idi adda ditoy daga, usarento ni Jesus ti inted-Dios a pannakabalinna a mangisubli iti panagkita dagiti bulsek, panagdengngeg dagiti tuleng, ken ti nasalun-at a bagi kadagiti pilay ken masakit. (Mateo 15:30) Agragsakto dagiti lallakay ken babbaket gapu iti naisubli a pigsa, salun-at, ken kired ti kinaagtutuboda. (Job 33:25) Sumalibukagto dagiti kuretret a kudil, mayunnatton dagiti nagkukot a takiag ken luppo, ken pumigsanto dagiti piskel. Mariknanto dagiti amin a matalek a tattao nga agin-inuten a maawan dagiti epekto ti basol ken kinaimperpekto. Agyamantayto unay ken Jehova a Dios gapu iti nakaskasdaaw a pannakabalinna a mangisubli! Usigentay itan ti maysa a nangnangruna a makaparagsak nga aspeto daytoy nakaay-ayat a tiempo ti pannakaisubli.

Panangpagungar Kadagiti Natay

17, 18. (a) Apay a binabalaw ni Jesus dagiti Saduceo? (b) Ania dagiti kasasaad a nangtignay ken Elias tapno kiddawenna ken Jehova a mangpagungar?

¹⁷ Idi umuna a siglo K.P., adda dagiti panguluen ti relihion, a naawagan iti Saduceo, a di mamati iti panagungar. Kastoy ti panangbabalaw ni Jesus kadakuada: “Agbiddutkayo, agsipud ta saanyo nga ammo dagiti Kasuratan wenno uray ti pannakabalin ti Dios.” (Mateo 22:29) Wen, ipalgak ti Kasuratan nga adda kasta a pannakabalin ni Jehova a mangisubli. Kasano?

¹⁸ Iladawam ti napasamak idi kaaldawan ni Elias. Saksakruyen ti maysa a balo ti nakasalungayngay a bagi ti kakaisuna nga anakna. Natayen ti ubing. Nakigtot la ketdi ni propeta Elias, yantangay medio nabayag idin a makidagdagus iti pagtaengan ti balo. Idi damo, tinulonganna daytoy nga ubing tapno saan a matay iti bisin. Nalabit napateg unayen ken Elias daytoy nga ubing. Napalalo ti leddaang ti ina. Daytoy nga ubing ti kakaisuna a pakalaglagipanna iti daydi natayen nga asawana. Mabalin a ninamnamana a ti anakna ti mangaywanto kenkuana inton bumaket. Nariribukan unay ti balo ken mabutbuteng a mangpampanunot a nalabit madusdusa gapu kadagiti napalabas a biddutna. Saanen a maitured ni Elias a makita a kumaro pay iti kastoy daytoy a trahedia. Siaalumamay nga innalana ti bangkay iti saklot ti ina, inyulina iti siledna, sa kiniddawna ken Jehova a Dios nga isublina ti kararua, wenno biag, ti ubing.​—1 Ar-ari 17:8-21.

19, 20. (a) Kasano nga impakita ni Abraham nga adda pammatina iti pannakabalin ni Jehova a mangisubli, ket ania ti nakaibatayan ti kasta a pammati? (b) Kasano a ginunggonaan ni Jehova ti pammati ni Elias?

¹⁹ Saan a ni Elias ti immuna a tao a namati iti panagungar. Sinigsiglo sakbayna, namati ni Abraham nga adda kasta a pannakabalin ni Jehova a mangisubli​—ket adda umiso a panggapuanna a mamati. Idi agtawen ni Abraham iti 100 ken 90 ni Sara, insubli ni Jehova ti natayen a pannakabalinda nga agpaadu, a pinagmilagrona tapno aganak ni Sara. (Genesis 17:17; 21:2, 3) Idi agangay, idi dakkelen ti ubing, kiniddaw ni Jehova ken Abraham nga idatonna ti anakna. Impakita ni Abraham ti pammatina, a pinanunotna a kabaelan ni Jehova a pagungaren ni Isaac a patpatgenna. (Hebreo 11:17-19) Mabalin a ti nabileg a pammatina ti makagapu no apay nga impanamnama ni Abraham kadagiti adipenna, sakbay a sumang-atda iti bantay tapno idatonna ti anakna, nga agsublidanto a dua ken ni Isaac.​—Genesis 22:5.

²⁰ Sinalakniban ni Jehova ni Isaac, isu a saan idin a kasapulan ti panangpagungar. Nupay kasta, iti kaso ni Elias, natayen ti anak ti balo​—ngem apagbiit laeng. Ginunggonaan ni Jehova ti pammati ti propeta babaen ti panangpagungarna iti ubing! Kalpasanna, impan ni Elias ti ubing iti inana, sa dinakamatna dagitoy a nakallalagip a sasao: “Kitaem, sibibiag ti anakmo”!​—1 Ar-ari 17:22-24.

21, 22. (a) Ania ti nakairantaan dagiti panagungar a nairekord iti Kasuratan? (b) Idiay Paraiso, kasanonto ti kasaknap ti panagungar, ken siasinonto ti mangaramid iti dayta?

²¹ Gapuna, iti kaunaan a gundaway iti rekord ti Biblia, nakitatayo ti panangusar ni Jehova iti pannakabalinna a mangisubli iti biag ti tao. Impaayan met idi ni Jehova iti pannakabalin da Eliseo, Jesus, Pablo, ken Pedro a mangpagungar kadagiti natay. Siempre, idi agangay natay manen dagidiay a napagungar. Nupay kasta, dagita a salaysay ti Biblia ipaayandatayo iti nakaskasdaaw a pangripiripan kadagiti mapasamak iti masanguanan.

²² Idiay Paraiso, tungpalento ni Jesus ti akemna kas “ti panagungar ken ti biag.” (Juan 11:25) Minilionto ti pagungarenna, nga ipaayanna ida iti gundaway nga agbiag nga agnanayon iti Paraiso a daga. (Juan 5:28, 29) Panunotem ti panaglalangen manen dagiti agpipinnateg nga aggagayyem ken agkakabagian, a nabayagen a pinagsisina ni patay, nga agiinnarakup ken napalalo ti rag-oda! Ti intero a sangatauan idaydayawdanto ni Jehova gapu iti pannakabalinna a mangisubli.

23. Ania ti katan-okan a pannakaiparangarang ti pannakabalin ni Jehova, ket kasano a pasingkedan daytoy ti namnamatayo para iti masanguanan?

²³ Nangipaay ni Jehova iti natibker a pammasingked a sigurado dagita a namnama. Iti katan-okan a pannakaiparangarang ti pannakabalinna, pinagungarna ti Anakna, a ni Jesus, kas maysa a mannakabalin nga espiritu a parsua, a maikadua laeng ken ni Jehova. Ginasut a saksi ti nagparangan ni napagungar a Jesus. (1 Corinto 15:5, 6) Uray kadagiti managduadua, umdasen ti kasta nga ebidensia. Adda pannakabalin ni Jehova a mangisubli iti biag.

24. Apay a makapagtalektayo a pagungarento ni Jehova dagiti natay, ken ania a namnama ti ilalaen koma ti tunggal maysa kadatayo?

²⁴ Saan laeng nga addaan ni Jehova iti pannakabalin a mangpagungar kadagiti natay no di ket tarigagayanna met nga aramiden dayta. Napaltiingan ni matalek a Job a mangikuna a talaga a mailiw ni Jehova a mangpagungar kadagiti natay. (Job 14:15) Dika aya maay-ayo iti Diostayo, a magagaran a mangusar a siaayat iti pannakabalinna a mangisubli? Ngem laglagipem a ti panagungar ket maysa laeng nga aspeto ti naindaklan a trabaho a panangisubli nga aramiden ni Jehova iti masanguanan. Bayat nga ad-adda nga umadanika kenkuana, ilalaem a kanayon ti napateg a namnama a kaaddamto sadiay tapno makitam ti ‘panamagbalin [ni Jehova] a baro ti amin a bambanag.’​—Apocalipsis 21:5.