KIDRON, NAAPRES A GINGET TI
[mabalin a nagtaud iti sao a kaipapananna ti “sumipnget”].
Nauneg a ginget a mamagsina iti nagbaetan ti Jerusalem ken ti Bantay dagiti Olibo. Daytoy a ginget ket umuna nga agpaabagatan a daya kalpasanna tumaraigid dayta iti siudad nga agpaabagatan. Mangrugi iti pangadaywen bassit iti amianan dagiti pader ti Jerusalem ti Ginget Kidron (Nahal Qidron) nga awan ti danumna uray iti panawen ti lam-ek, malaksid laeng no adda nakapigpigsa a tudo. Daytoy ket akaba ken narabaw a ginget idi damo, nga agtultuloy nga umak-akikid ken umun-uneg. No makabatogen iti sigud nga ayan ti templo, agarup 30 m (100 pie) ti kaunegna ken 120 m (390 pie) ti kalawana. Iti abagatan, tumipon ti Ginget Kidron iti Ginget Tyropoeon ken kasta met ti Ginget ti Hinnom. Agtultuloy pay nga agpaabagatan a daya a bumallasiw iti natikag a Let-ang ti Juda nga agturong iti Natay a Baybay. Ti agdama a nagan a nayawag iti makimbaba a paset ti ginget ket Wadi en-Nar (kaipapananna ti “Apuy a Wadi”), a mangipaspasimudaag a masansan a nabara ken namaga dayta.
Iti batog ti Jerusalem, adda dagiti tanem a naikungkong iti bato kadagiti napasdok ken nabato a darisdis ti makindaya a deppaar ti ginget. Adda ti ubbog ti Gihon iti makindaya a deppaarna, iti katengngaan ti sigud nga ayan ti templo ken ti pagsabtan dagiti ginget a Tyropoeon ken Kidron. (Kitaenyo ti GIHON Num. 2.) Saan unay nga adayo iti daytoy nga ubbog, umakaba ti Ginget Kidron ken agbalin a nakawaywayang. Naikuna a daytoy a nawayang a disso ket mabalin nga isu ti kadaanan a “minuyongan ti ari.”—2Ar 25:4.
Idi timmalaw ni Ari David gapu iti rebelioso a ni Absalom, pinagnana a binallasiw ti Ginget Kidron. (2Sm 15:14, 23, 30) Bayat dayta nga ibaballasiw ni David, isu ket inlunlunod ni Simei. Isu nga idi agangay, dayta ti makagapu a ni Simei ket pinaritan ni Solomon a rummuar iti Jerusalem ket saan a napalubosan a bumallasiw iti Ginget Kidron tapno saan a madusa iti ipapatay. (1Ar 2:8, 9, 36, 37) Daytoy met laeng a ginget ti binallasiw ni Jesus idi napan iti minuyongan ti Getsemani. (Jn 18:1) Idi nagturay dagiti Ari ti Juda nga isu da Asa, Ezekias, ken Josias, naaramat ti Ginget Kidron kas lugar a pagibellengan kadagiti ramramit ti idolatria. (1Ar 15:13; 2Ar 23:4, 6, 12; 2Cr 15:16; 29:16; 30:14) Nagserbi met kas lugar a pagitabonan. (2Ar 23:6) Gapu itoy, nagbalin a narugit a disso ti Ginget Kidron, isu a naisangsangayan ti impadto ni Jeremias nga addanto tiempo a ti kasupadina ti mapasamak nga “amin dagiti natukantukad a talon agingga iti naapres a ginget ti Kidron” agbalindanto a ‘nasantuan ken Jehova.’—Jer 31:40.