Pannakasuot ken Pannakasukimat kadagiti Moderno a Tiempo
“Ngem siasino ti makabalin a mangibtur ti aldaw ti iyaayna, ket siasinonto ti agtakder inton agparang?”—MALAKIAS 3:2.
1. Idi immay ni Jehova iti naespirituan a templona kadagiti moderno a tiempo, aniat’ nasarakanna, a nangpataud iti ania a saludsod?
IDI “ti pudno nga Apo” immay iti naespirituan a templo a kinuyog ti “babaonenna iti tulag,” di nagbayag kalpasan ti pannakaipasdek ti Pagarian idiay langit idi 1914 aniat’ nasarakan ni Jehova? Agkasapulan ti ilina iti pannakagugor ken pannakadalus. Agpasakopdanto aya iti daytoy ket ibturan ti aniaman a kasapulan a pannakadalus ti organisasionda, ar-aramidda, doktrina, ken kababalinda? Kas panangiyebkas ni Malakias iti dayta: “Ngem siasino ti makabalin a mangibtur iti aldaw ti iyaayna, ket siasinonto ti agtakder intono agparang?”—Malakias 3:1, 2.
2. Kadagiti moderno a tiempo asino “dagiti annak ni Levi” iti Malakias 3:3?
2 Inawat ni Jehova ti responsabilidad a mangdalus ken manggugor “kadagiti annak ni Levi.” (Malakias 3:3) Iti kadaanan nga Israel, ti tribo ni Levi ti nangpataud kadagiti papadi ken katulongan iti templo. Dagita nga “annak ni Levi” ti katupag iti intero a bagi dagiti napulotan itatta nga agserserbi kas papadi iti sidong ni Jesus, ti Nangato a Padi. (1 Pedro 2:7-9; Hebreo 3:1) Isuda dagiti immuna a naglasat iti pannakasuot idi immay ni Jehova iti naespirituan a templo a kadua ti “babaonenna iti tulag.” Ita, aniat’ adda a pammaneknek a daytoy a pannakagugor ti napagteng manipud kadagiti pangserra nga al-aldaw ti Gubat Sangalubongan I a nagtultuloy?
Maysa a Tiempo ti Naapuy a Pannakasuot
3. Idi primavera ti 1918, aniat’ kasasaad dagiti saksi ti Dios?
3 Idi kinuyog ni Jehova ti “babaonenna iti tulag” iti naespirituan a templo, nasarakanna ti natda nga agkasapulan iti pannakagugor ken pannakadalus. Kas pangarigan, pinaregta ti The Watch Tower dagiti managbasana nga ilasinda ti Mayo 30, 1918, kas aldaw ti kararag a maipaay iti panagballigi dagiti demokratiko a pannakabalin, kas indawat ti kongreso ti E.U. ken ni Presidente Wilson. Kaipapanan daytoy ti panangsalungasing ti Nakristianuan a neutralidad.—Juan 17:14, 16.
4. Aniat’ timmanor maipapan iti pannakaidadanes dagiti ad-adipen ni Jehova?
4 Ti klero ken dagiti gobierno ti nangparigat wenno nangpuersa unay kadagiti napulotan nga ad-adipen ni Jehova. Gaput’ ulbod a pannakapabasolda iti sedision wenno panangbusor iti gobierno, pinadpadas ti napulotan a natda a paneknekan iti publiko ti kinaawan basolda. Nupay kasta, idi Mayo 7, 1918, nairuar ti mandamiento ti pannakatiliw dagiti walo a miembro ti manangaywan ken kamkameng ti editorial ti Watch Tower Bible and Tract Society, agraman ti presidente, ni J. F. Rutherford. Nangrugi ti bistada idi Lunes, Hunio 3. Idi Hunio 20 inkeddeng ti hurado ti panagbasolda iti uppat a pammabasol. Ket idi Hulio 4, 1918, dagitoy dedikado a Kristiano a lallaki naipanda babaen iti tren iti pagbaludan idiay Atlanta, Georgia, E.U.A.
5. Kasano a nalawag a kasapulan ti pannakasagat dagidiay agserserbi iti Dios, ket aniat’ mangipakita a daytoy ti napasamak?
5 Idi kalgaw ti 1918, daydiay naminsan napigsa, organisado a timek iti publiko a panangaskasaba a maipaay iti Pagarian ni Jehova babaen kadagiti napulotan ti bimmasit iti kasta unay. Kaiyariganna a kasla ‘napapatayda’ maipapan iti publiko a trabahoda. (Apocalipsis 11:3, 7) Kadagiti tiempo ti kumbension ti sosiedad iti dayta a kalgaw, sumagmamano nga apostata ti immikay ket nangbukelda ti kabukbukodanda a bumusbusor a narelihiusuan a grupo. Iti panangiparangarangda iti kababalin ti “dakes nga adipen,” ‘napaidda’ kas “taep” tapno maisina manipud iti matalek a natda ni Jehova. (Mateo 3:12; 24:48-51) Ti Panglaglagip iti ipapatay ni Kristo ti narambakan iti Domingo, Abril 13, 1919, nga adda 17,961 a timmabuno kadagiti adu a dagdaga. No maidilig iti kapaset a report iti 1917, ti timmabuno ti Panglaglagip ti bimmaba iti nasurok a 3,000, a mangipamatmat kadagiti epekto ti pannakasagat wenno pannakasukimat.
6. Kasano a ti panangipalubos ni Jehova kadagita a pakasuotan ti addaan panggep a maipaay met laeng iti pakabendisionan ti ilina?
6 Nupay kasta, ti panangipalubos ni Jehova kadagita a naapuy a pannakasuot ti ilina ket agpaay iti pakabendisionandanto met laeng iti panawenna. Saanna ida a pinanawan nga interamente. Idi Martes, Marso 25, 1919, ni J. F. Rutherford ken dagiti pito a kakaduana nawayawayaanda manipud pagbaludan babaen iti piansa ket iti kamaudiananna naan-anay a naabsueltoda. Ket giddato, maipaay kadagiti nadalusanen a nakalasat iti daytoy panawen ti pannakasuot, immay ti wayawaya manipud iti pannakakayawda! Wen, “daydi anges ti biag a naggapu iti Dios simrek kadakuada, ket timmakderda,” a sisasagana iti panagtignayda.—Apocalipsis 11:11.
7. (a) Ania itan ti inaramid dagitoy naisubli a saksi? (b) Aniat’ imbunga daytoy pannakagugor ken pannakadalus?
7 Ania itan ti aramidenda? Kas naisublin a Nakristianuan a komunidad, sinukimat ti natda ti bagbagida. Nagkararagda iti pammakawan ni Jehova iti aniaman a basbasol ti pannakikompromiso. (Idiligyo iti Salmo 106:6; Isaias 42:24.) Rimmuarda kas nadalusan nga ili. Kas resulta ti pannakagugorda, ti nasungdo ti panagpuspusona a natda ‘nagbalinda nga ili ni Jehova nga agidatagto kadagiti datdaton iti kinalinteg.’ (Malakias 3:3) Dagiti naespirituan a datdaton ti panagdayaw nga impaayda nagbalin a makaay-ayo iti Dios. (Hebreo 13:15) Maragsakanda a ti ababa nga ibaballaet ti pungtot ni Jehova ti nagpatinggan. Matalekda a ti masanguanan a serbisioda makaay-ayodanto kenkuana. (Isaias 12:1) Manipud Setiembre 1 agingga iti 8, 1919, naangay ti naragsak a kumbension idiay Cedar Point, Ohio, nga adda 7,000 a timmabuno ket 200 ti nabautisaran. Amin daytoy ipamatmatna ti pannakaisublida ken ti kinatulok a mangaramid iti trabaho ni Jehova a panangaskasaba.
8. (a) Kasanot’ panangapektar ita kadatayo ti pananggugor ken panangdalus? (b) Mainayon kadagiti moderno-aldaw nga “annak ni Levi,” asino pay ti masapul a lumasat iti pannakasuot ken pannakasukimat?
8 Kasanot’ panangapektar amin daytoy iti ili ti Dios a sibibiag itatta? Sigun iti padto, ni Jehova, a kinuyog ti mensaherona, ti umay ken “tumugawto a kas iti mangdalus ken manggugor.” (Malakias 3:3) Wen, ti pananggugor ken panangdalus ti agtultuloy, ket isu ti “tumugawto” ket siaannad nga agsipsiput. Ti kinapudno a ti nasungdo a natda naglasat iti panawen dagiti naapuy a pakasuotan idi karrugi daytoy a siglo dina kaipapanan a ti Naindaklan a Mananggugor nalpasnan ti panangdalusna kadakuada. Ti panangsuot ken pannakasukimat ti nagtultuloy agingga iti kaaldawantayo. Ni Jehova ti kaskasdi nga adda iti templona, a situtugaw iti panangukom. Guggugoranna saan laeng a “dagiti annak ni Levi,” ti napulotan a natda. Ipamatmat ti padto ni Malakias ti pannakaseknanna “kadagiti ganggannaet,” a katupag ti “dakkel a bunggoy,” a mangin-inanama iti naindagaan a biag. (Malakias 3:5; Apocalipsis 7:9, 10) Wen, bayat dagiti napalabas a 69 a tawtawen, adda ti agtultuloy a pannakagugor ti ili ni Jehova iti uppat a pangkaaduan a pamay-an.
Dagiti Pannakagugor ti Organisasion
9. Aniat’ sumagmamano kadagiti progresibo nga irarang-ay iti organisasional a sangal nanipud 1919?
9 Umuna, napasamak ti panagdalus babaen ti progresibo a pannakitunos iti sangalubongan a kongregasion kadagiti kabarbaro a naawatan a Nainkasuratan a prinsipio. Rebbeng a maadda ti in-inot a pannakaiwaksi dagiti demokratiko a pamay-an ti panangikondukta kadagiti ar-aramid ti kongregasion. Usigenyo ti sumagmamano kadagiti nadur-as a panagrang-ay iti daytoy a pamay-an.
1919: Dagiti panangdutok babaen ti Bagi a Manarawidwid nangrugi babaen ti panangtuding manipud hedkuarters ti Watch Tower Society ti maysa a permanente a direktor ti serbisio para iti tunggal kongregasion a mangaywan kadagiti ar-aramid ti tay-ak iti serbisio.
1932: Naisardengen ti tinawen nga eleksion dagiti panglakayen ken diakono; ti pannakapili dagiti lallaki nga agpaay kadagitoy a saad iti kongregasion ti nasukatan babaen iti pannakapili ti maysa a komite ti serbisio a tumulong (ken iramanna) ti tinudingan ti Sosiedad a direktor iti serbisio.
1937: Nabigbig a dagiti “Jonadabs” [dagidiay addaan naindagaan a namnama] mabalindan ti mangiggem kadagiti saad iti responsabilidad iti kongregasion.
1938: Amin dagiti manangaywan ken dagiti katulonganda ti dutokan ti Sosiedad iti nateokratikuan a pamay-an.
1972: Nagbalin a nabatad a ti Nainkasuratan a pamay-an iti panangaywan iti tunggal kongregasion ket saan laeng a babaen ti maymaysa a nataengan a Kristiano a lalaki no di ket babaen iti bagi dagiti panglakayen, kas dinutokan ti Sosiedad.
1975: Ti pannakaipasdek dagiti komite iti Bagi a Manarawidwid a mangaywan kadagiti nadumaduma a responsabilidad; awan maymaysa a tao a mangiturong kadagiti bambanag, ngem amin iti uneg ti maysa a komite, no di ket amin addaan iti padapada a timek ket sangsangkamaysada a kumita iti panangidadaulo ni Kristo Jesus.
10. (a) Ania ti imbunga dagita a pannakagugor? (b) Kasanot’ panagriknayo maipapan kadagita amin a panagbalbaliw?
10 Aniat’ resulta dagita a panagbalbaliw? Awan duadua a ti bendision ni Jehova ti aglaplapusanan, kas paneknekan ti naespirituan a panagdakkel ken iyaadu ti bilang dagiti managdaydayawna. (Idiligyo iti Aramid 6:7; 16:5.) Pudno, sumagmamano kadagiti manangaywan ken dadduma pay nasagatda agsipud ta saanda a nagpasakop a sisungsungdo iti pamay-an nga iturturong ti Dios. Ngem ti kaaduan iti ili ni Jehova, pinaneknekanda a natulnogda ken managpasakopda kadagiti panagrang-ay ti organisasion. (Hebreo 13:17) Inapresiarda a babaen iti kasta a panagbalbaliw ti Naindaklan a Mananggugor inyegna ida iti nasingsinged a pannakitunos kadagiti Nainkasuratan a metodo nga agpaay kadagiti kongregasion.
Ti Tay-ak ti Ministerio
11. Ania a progresibo a langa ti napasamak iti panangaskasaba kadagiti nabiit pay a dekada?
11 Maikadua, dimteng met ti pannakadalus babaen kadagiti pannakasuot maipapan iti pannakiraman iti tay-ak ti serbisio.
1922: Amin dagiti naitimpuyog kadagiti kongregasion naigunamgunam ti pannakiramanda iti panagbalaybalay a serbisio iti tay-ak. Iti binulan a Bulletin (nga isu itan ti Ti Ministeriotayo iti Pagarian) a naglaon kadagiti pannakaiwanwan ti serbisio ti nagun-odanen.
1927: Nangrugi ti regular a panangaskasaba iti balaybalay kada Domingo; dagiti libro ken polieto naiwarasda a maipaay iti kontribusion.
1937: Ti umuna a Model Study a polieto nga agpaay iti panangiyadal ti Biblia kadagiti pagtaengan.
1939: Naaramid ti immuna a tinawen a kampania iti suskripsion iti Pagwanawanan; nasurok a 93,000 a baro a suskripsion dagiti nagun-odan.
1940: Nangrugi ti trabaho a panagiwaras ti magasin kadagiti lansangan.
Daytoy publiko a panangaskasaba ti naaddaan pay kadagiti kanayonan nga idudur-as, agraman ti panangaramid ti panagsarungkar ken panangidaulo kadagiti panagadal ti Biblia kadagiti pagtaengan.
12. (a) Aniat’ nagbalin a bunga dagita a pannakagugor iti tay-ak ti ministerio? (b) Kasanot’ panangidemonstratayo iti kinasungdotayo iti pamay-an a panangguggugor ni Jehova iti ilina?
12 Ania dagiti resultana? Kadagiti naglabas a tawtawen sumagmamano dagiti nasagat agsipud ta dida kayat ti agbalin a nabunga a Kristiano. (Juan 15:5) Kaskasdi kaaduan iti ili ni Jehova inabrasada ti awis a maipaay iti panangaskasaba iti Pagarian. Ta, dayta nagbassitan a bunggoy a kurang pay ngem 8,000 idi 1919 ti dimmakkel agingga iti kangatuan a bilang a 3,229,022 nga agibumbunannag ti Pagarian idi 1986! Ket ti met ngay amin-tiempo a ministerio? No idilig kadagiti 150 nga aktibo a colporteurs (payunir) idi primavera ti 1919, idi napan a tawen naaddaan iti promedio a nasurok a 391,000 nga agibumbunannag a payunir nga aktibo iti kada bulan—ti kangangatuan a bilang iti historia dagiti moderno a Saksi ni Jehova! Babaen iti aktibo a pannakiramraman iti panangikaskasaba iti naimbag a damag, idemdemonstratayo ti nasungdo a panangsuportartayo iti pamay-an a nangitultuloyan ti panagdalus ni Jehova iti ilina.—1 Corinto 9:16.
Rumangrang-ay a Lawag
13. Aniat’ sumagmamano a pangarigan a nanglawlawagan ni Jehova iti ilina?
13 Maikatlo, napasamak ti pannakadalus bayat a nasuot ti ili ni Jehova iti panangawatda iti nadur-as a naespirituan a pannakalawlawag manipud iti Biblia. (Proverbio 4:18) Manipud 1919 agingga ita ti pudpudno a layus dagiti kabarbaro a maaw-awatan a kinapudno ti nagayus.
1925: Naawatan a silalawag nga adda dagiti dua a masinunuo ken agbimbinnusor nga organisasion—ti organisasion ni Jehova ken organisasion ni Satanas.
1931: Inaklonda ti baro a nagan a dagiti Saksi ni Jehova.
1935: Ti “dakkel a bunggoy” iti Apocalipsis 7:9-15 ti nabigbig a kas ti klase nga addaan naindagaan a namnama.
1941: Ti kinaumiso ti sapasap a kinasoberano ni Jehova ti naipakita nga isut’ kangrunaan nga isyu a pinataud ti karit ni Satanas.
1962: Dagiti “nangangato a turturay” iti Roma 13:1 ti nabigbig a siuumiso a kas dagiti nainlubongan nga agtuturay ti gobierno, nga isuda ti pangipaayan dagiti Kristiano iti nakedngan a panagpasakop.
1986: Naawatan nga agpadpada ti natda ken ti “dakkel a bunggoy” a piguratibo a makiramanda iti lasag ken dara ni Jesus babaen iti panangawatda iti daton tapno makitunosda kenkuana.—Juan 6:53-56.
Kadagiti naglabas s dekada, bayat ti pananglawlawag ni Jehova iti ilina, nagbalin a nalawag nga adda ti pannakasapul ti panangtaming ti kongregasion iti panangtaginayon iti nadalus, neutral nga organisasion a pagraraemanna ti kinanasantuan iti dara.—1 Corinto 5:11-13; Juan 17:14, 16; Aramid 15:28, 29.
14. (a) Kasanot’ panangabrasa ti ili ni Jehova kadagita a progresibo a pannakalawlawag? (b) Aniat’ determinasionyo maipapan iti kalasugan iti komunikasion ni Jehova?
14 Kasanot’ panagtignay ti ili ti Dios kadagita a progresibo a pannakalawlawag? Iti amin dayta, addada sumagmamano a dida maawat dagiti sumagmamano a panagbalbaliw. Dagitoy ‘nasagatda.’ (Mateo 3:12) Iti kasumbangirna, anian ti ragsak dagiti nasungdo nga ad-adipen ni Jehova a maipaay kadagita a naespirituan a pannakalawlawag! Iti tiempo a ti Kakristianuan agar-arikap iti naespirituan a kinasipnget, ti dana ti ili ni Jehova ti lumawlawag a lumawlawag. Ditay aya determinado nga agtalinaed iti kalasugan ti komunikasion nga us-usaren ni Jehova, nga awaten amin dagita a narang-ay a pannakalawlawag kas “taraon iti umiso a tiempona”?—Mateo 24:45.
Panangiwaksi kadagiti Narugit nga Ar-aramid
15. Kasanot’ in-inot a pananggugor ni Jehova iti ilina maipapan iti kinarugit wenno Binababilonia nga ar-aramid?
15 Maikapat, mapagteng met ti pannakadalus no inkapilitan ti panangiwaksi kadagiti narugit wenno Binababilonia nga ar-aramid. Kadagiti 1920’s insardengen ti ili ti Dios ti panangrambakda ti Krismas ken dadduma pay a ngilin a naipakita a napaganuan ti namunganayanda. Idi 1945 ti takder ti Kristiano iti panangiyalison iti dara ti nailawlawag. Bayat ti 1960’s ken 1970’s, bayat nga agtultuloy nga agpabpababa ti moral a kasasaad ti lubong, intultuloy Ti Pagwanawanan ti nangted kadagiti nalawag a balakad nga agpaay iti ili ti Dios ken kadagiti tema a kas ti umiso a kababalin iti nagbabaetan dagiti sekso ken ti pannakasapul ti ilalapsut manipud tabako ken dadduma pay a droga.
16. Kasanot’ rebbeng a panangmatmat kadagita a panagbalbaliw maipapan kadagiti narugit nga ar-aramid?
16 Siempre, dagita a panagbalbaliw maipapan kadagiti narugit nga ar-aramid ti masansan nga agserbi kas pakasuotan ti kinasungdo ti ili ti Dios. Nupay kasta, dagidiay nangaramid kadagiti nasesita a panagbalbaliw kimmitada kadagita a panagbalbaliw kas tulong iti panangiwaksi iti narugitan a pagan-anay. (Colosas 3:9, 10) Nabigbigda a nupay dagiti kustombre a nainaig kadagiti sumagmamano a panagngilin ti kasla saan met a makadangran, ti panangmatmat ni Jehova ti rebbeng a pakaseknantayo; antimano a pinaliiwna dagiti napaganuan a narelihiusuan nga ar-aramid a namunganayan dagitoy. Maipapan kadagiti moral a pagannurotan ti Dios, minatmatanda ida a kas salaknib imbes ketdi a pananglapped, gapuna binendisionan ida ni Jehova gaput’ panagbalinda a nadalus. No ti panagbalbaliw ket kasla narigat nga awaten, agtalekda a ni Jehova ti ‘mangisursuro kadakuada tapno magunggonaan ti bagbagida.’—Isaias 48:17.
17, 18. (a) Kasano ti indibidual a pannakasuottayo babaen ti Naindaklan a Mananggugor? (b) Aniat’ rebbeng a determinasiontayo bayat nga ur-urayentayo ti aldaw ni Jehova?
17 Tinawen nga itultuloy ni Jehova ti pananggugor ken panangdalusna iti ilina. Isuda amin, impasakopda ti bagida iti pananggugor no maipapan iti organisasionda, ar-aramid, doktrina, ken moral a kinadalusda. Ngem kasanotayo met kas indibidual? Babaen iti organisasionna itultuloy ni Jehova ti panangipapaayna ti “natangken a taraon” a pakaiwanwanan nga isut’ manggugor ti puso. Dagiti motibotayo ti masusuot ken masuksukimat. (Hebreo 4:12; 5:14) Babaen ti panangabrasa ti pannakagugor, pannakadalus babaen ti Naindaklan a Mananggugor, agtalinaedtayo a nadalus bayat nga ur-urayentayo “ti iyaay ti dakkel ken nakakigkigtot nga aldaw ni Jehova.”—Malakias 4:5.
18 Pagyamanan ken Jehova, “ti pudno nga Apo,” ken ti “babaonenna iti tulag,” ni Jesu-Kristo, a nanggugor ken nangispal kadatayo manipud iti kinanarugit iti daytoy tiempo ti pannakasuot ken pannakasukimat. Sapay koma ta amintayo ti determinado nga agtultuloy a magna kadagiti nadalus a dana ni Jehova iti kinatalna iti sidong ti “Prinsipe ti Kappia,” ni Kristo Jesus, ket iti kasta masalimetmetantayo ti naragsak a pannakirelasiontayo ken ni Jehova.—Isaias 9:6; Salmo 72:7.
Kasanot’ Pananggugor ni Jehova iti Ilina no Maipapan iti—
◻ Panagbalbaliw iti organisasion?
◻ Pannakiraman iti tay-ak ti serbisio?
◻ Panangawat kadagiti progresibo a pannakalawlawag?
◻ Panangiwaksi kadagiti narugit nga ar-aramid?
[Blurb iti panid 16]
Kas resulta iti panagdalus ken pannakagugor, dagiti nasungdo ti panagpuspusona a natda ‘nagbalinda ken Jehova a tattao a mangiparang iti sagut iti kinalinteg’
[Blurb iti panid 19]
Tinawentawen itultuloy ni Jehova a gugoran ken dalusan ti ilina
[Ladawan iti panid 17]
Ti mananggugor idi ugma karasenna dagiti kinarugit. Kasta met, palubosan ni Jehova ti pannakasuot ken pannakasukimat tapno magugoran ti ilina
[Ladawan iti panid 18]
Sumagmamano ti ‘nasagat’ kas iti “taep,” ngem dagiti nasungdo nga ad-adipen ni Jehova awatenda ti agtultuloy a naespirituan a lawag
[Credit Line]
Pictorial Archive (Asideg ti Eastern History) Est.