“Panawen nga Agsao”​—Kaano?

NI Maria ket agtartrabaho kas katulongan a mangngagas iti maysa nga ospital. Maysa a pagalagadan a masapul nga annuroten iti trabahona ket isut’ kinalimed. Masapul a salimetmetanna a dagiti dokumento ken impormasion maipapan iti trabahona ket dida makadanon kadagiti saan nga autorisado a tattao. Dagiti kodigo ti linteg iti pagilianna tengngelenna met ti panangirakurak kadagiti nalimed nga impormasion kadagiti pasiente.

Maysa nga aldaw naipasango ni Maria iti narikut a kasasaad. Iti panangtamingna kadagiti rekord, dimteng iti maysa nga impormasion a mangipakita a ti pasiente, maysa a pada a Kristiano, ket nagparegreg. Isu kadi ti addaan Nainkasuratan a responsabilidad a mangibutaktak iti daytoy nga impormasion kadagiti panglakayen iti kongregasion, uray no daytoy ket mabalin a pakapukawan ti trabahona, ti pannakaidarumna, wenno maaddaan ti legal a problema iti nangiyempleo kenkuana? Wenno ikalintegan kadi ti Proverbio 11:13 ti panangilimed iti dayta a banag? Daytoy mabasa a: “Ti agal-allatiw nga agidanondanon iti saosao agipalgak iti palpalimed, ngem ti sitatalinaed iti espirituna ilimedna ti panggep.”​—Idiligyo iti Proverbio 25:9, 10.

Dagiti kasasaad nga umasping iti daytoy ti masansan a sangsanguen dagiti Saksi ni Jehova. Kas ken ni Maria, silalagipda a nalaing iti napaliiw ni Ari Salomon: “Maipaay iti tunggal banag adda nakedngan a tiempo, ket maysa a tiempo maipaay ti tunggal panggep iti baba ti langit: . . . panawen ti panagulimek ken panawen ti panagsao.” (Eclesiastes 3:1, 7) Daytoy kadi ti panawen para ken ni Maria nga agulimek, wenno daytoy kadi ti panawen nga agsao maipapan iti naammuanna?a

Dagiti kasasaad ket mabalin nga aggigidiatda la unay. Gapuna, saan a mabalin ti mangiyetnag iti maysa a pangrukodan nga addang a masurot iti tunggal kaso, a kasla tungal maysa ket kasapulanna a tamingen dagiti bambanag iti wagas nga inaramid ni Maria. Pudno, tunggal Kristiano, no maipasangokayonto iti kastoy a kasasaad, masapul a sisasaganakayo a mangtimbang kadagiti amin a bambanag a nairaman ket dumteng iti maysa a pangngeddeng a mangibilbilang kadagiti prinsipio ti Biblia agraman iti aniaman a legal a ramanenna ken daytat’ mangibati kenkuana iti nadalus a konsiensia iti imatang ni Jehova. (1 Timoteo 1:5, 19) No dagiti basol ket nalag-anda ken maigapu iti natauan a kinaimperpekto, agaplikar ti prinsipio a: “Ti ayat abbunganna dagiti adu unay a basbasol.” (1 Pedro 4:8) Ngem no adda ti kasla nadagsen a panagbasol, ti kadi maysa a nasungdo a Kristiano gapu iti ayatna iti Dios ken iti padana a Kristiano ipakaammona no ania ti naammuanna tapno ti nalawag a nakabasol ket makaawat iti tulong ken mataginayon ti kinadalus ti kongregasion?

Panangiyaplikar kadagiti Prinsipio ti Biblia

Ania dagiti sumagmamano a prinsipio ti Biblia nga agaplikar? Umuna, asinoman a makaaramid iti serioso a basol masapul a dina padpadasen nga ilemmeng dayta. “Ti mangabbong kadagiti salungasingna dinto rumang-ay, ngem ti mangipudno ken mangbaybay-an kadakuada maragpatnanto ti asi.” (Proverbio 28:13) Awan ti makaliklik iti pannakasiput ni Jehova. Dagiti nailemmeng a salungasing dumtengto latta ti pannakasingirda. (Proverbio 15:3; 1 Timoteo 5:24, 25) No dadduma iyeg ni Jehova dagiti nailemmeng a basbasol iti atension ti maysa a miembro iti kongregasion tapno daytoy ti mabalin a maipaayan iti umno nga atension.​—Josue 7:1-26.

Maysa pay a pagannurotan ti Biblia ti makita iti Levitico 5:1: “Ket no maysa a tao makabasol iti panangdengngegna iti timek ti panamagsapata isu a saksi uray no nakitana wenno naammuanna, no dina ibaga, isunto ngarud ti mangawit iti kinadakes.” Daytoy a “panamagsapata” ket saan a kinatangsit wenno panagtabbaaw. No di ket, daytoy ti masansan a maar-aramid no ti maysa a napagbasolan kalikagumanna nga asinoman kadagiti potensial a saksi ti tumulong kenkuana a maaddaan ti kinahustisia, kabayatan nga agsapsapata​—nalabit manipud ken Jehova​—iti maysa, a nalabit di pay nabigbig, a nakabasol kenkuana. Maysa dayta a langa ti panangiyeg iti maysa iti babaen ti sapata. Asinoman a saksi iti panagbasol ti makaammo no asino ti nagsagaba iti kinaawan hustisia ket addaanto ti responsabilidad a mangpaneknek iti panagbasol. No saan, masapul nga ‘awitendanto ti kinadakesda’ iti sanguanan ni Jehova.b

Daytoy a bilin manipud iti Kangangatuan a Ranggo ti autoridad iti uniberso ti nangipaay ti responsabilidad iti tunggal Israelita a pakaammuan dagiti ukom iti aniaman a serioso a basol a napaliiwna tapno mataming dayta a banag. Nupay dagiti Kristiano ket awanda iti nainget a panagpasakop iti Linteg ni Moises, dagiti prinsipiona ti kaskasdi nga agap-aplikar iti kongregasion Kristiano. Gapuna, mabalin nga adda dagiti panawen a ti maysa a Kristiano ket maobligar a mangiyeg iti dayta a banag iti atension dagiti panglakayen. Agpayso, ti panangirakurak kadagiti aniaman a makita kadagiti pribado a rekord ket di nainkalintegan kadagiti adu a pagpagilian. Ngem no marikna ti maysa a Kristiano, kalpasan ti panagpampanunot a nabuyogan iti kararag, nga isut’ sisasango iti maysa a kasasaad a ti linteg ti Dios ti mangikalikagum kenkuana nga ipakaammo ti naammuanna nupay no adda kalikaguman dagiti nababbaba nga autoridad, iti kasta daytat’ maysa a responsabilidad nga inawatna ken ni Jehova. Adda dagiti panawen a ti maysa a Kristiano “agtulokda a nangnangruna iti Dios ngem kadagiti tao.”​—Aramid 5:29.

Nupay masapul a di pulos laglag-anen dagiti sapata wenno napasnek a karkari, mabalin a dumteng dagiti tiempo a dagiti kari a kalikaguman dagiti tattao ket maikaniwasda iti pagalagadan nga ipaaytayo ti naipamaysa a debosion iti Diostayo. No adda maysa a makaaramid ti serioso a basol, isu, iti banagna, maiyeg iti sidong ti ‘lunod’ manipud iti Daydiay nakabasolan, ni Jehova a Dios. (Deuteronomio 27:26; Proverbio 3:33) Amin a nagbalin a paset ti kongregasion Kristiano ti mangiyeg iti bagbagida iti babaen ti “sapata” a mangtaginayon iti kinadalus ti kongregasion, agpadpada no ania ti personal nga aramidenda ken babaen iti wagas a panangtulongda kadagiti dadduma nga agtalined a nadalus.

Personal a Responsabilidad

Dagitoy dagiti sumagmamano a prinsipio ti Biblia a nalabit inutob ni Maria iti panangaramidna ti personal a pangngeddeng. Ti kinasirib indiktarna a di nadarasudos iti panagtignayna, nga awanan a nakaan-annad a panangtingiting kadagiti bambanag. Ibalakad ti Biblia: “Saanka nga agsaksi a maibusor iti kaarrubam nga awan gapgapuna. Ket dika mangallilaw babaen kadagiti bibigmo.” (Proverbio 24:28) Tapno mapaneknekan a naan-anay ti maysa a banag, kasapulan ti testimonia ti di nakurkurang ngem dua a saksi. (Deuteronomio 19:15) No nakakita laeng ni Maria ti ababa a pannakadakamat ti aborsion, mabalin a makapagdesision maiyannurot iti konsiensiana a ti ebidensia iti aniaman a panagbasol ket mapagduaduaan ket saannan a kasapulan ti kanayunan pay a panagtignay. Mabalin nga adda panagbiddut iti panagbayad, wenno iti dadduma pay a wagas nalabit a dagiti rekord saan nga umiso ti panangiladawanda kadagiti kasasaad.

Nupay kasta, iti daytoy a pangarigan, ni Maria ket addaan pay dadduma a nabagas nga impormasion. Kas pangarigan, ammona a ti kabsat a babai binayadanna ti gastos, a kaawatan nga am-aminenna a naawatnan dagiti serbisio a naibaga. Kasta met, personal nga ammona a ti kabsat a babai ket awan pay asawana, iti kasta ibangonna ti posibilidad ti pannakikamalala. Narikna ni Maria ti panagregget a tumulong a siaayat iti maysa a nakabasol ken tapno masalakniban ti kinadalus iti organisasion ni Jehova, a malaglagipna ti Proverbio 14:25: “Ti napudno a saksi mangispal kadagiti kararua, ngem ti agyesngaw kadagiti ul-ulbod mangallilaw.”

Adda bassit panagdanag ni Maria maipapan iti legal a dasig ngem mariknana nga iti daytoy a kasasaad dagiti prinsipio ti Biblia nadagdagsenda ngem iti pagalagadan a salaknibanna ti kinalimed dagiti rekord a medikal. Sigurado a ti kabsat a babai dina kayat ti agpungtot ket padasenna ti agibales babaen iti panangriribuk kenkuana, inrasonna. Gapuna kalpasan ti panangusig ni Maria kadagiti amin a kinapudno nga adda iti ikutna, inkeddeng ti konsiensiana a daytoy ti panawen ti “panagsao,” saan ket a “panagulimek.”

Itatta ni Maria ti naipasango iti kanayunan a saludsod: Siasino ti pangipakaammuanna, ken kasanot’ panangaramidna iti dayta a sisisirib? Mabalin a mapan a dagus kadagiti panglakayen, ngem inkeddengna a mapan nga umuna iti kabsat a babai. Daytoy ket maysa a naayat nga iyaasideg. Inrason ni Maria a daytoy maysa a mapagsuspetsaan ket nalabit abrasaenna ti gundaway tapno malawlawagan dagiti bambanag, wenno no talaga a nagbasol, mapatalgedan ti suspetsa. No naiyuman daytoyen ti kabsat a babai kadagiti panglakayen, mabalin nga ibagananto, ket di kasapulanen ni Maria ti mangala iti kanayunan pay nga addang. Inrason ni Maria a no ti kabsat a babai ket nagparegreg ket dina inyuman daytoy serioso a panagbasolna iti linteg ni Jehova, paregtaennanto a mangaramid iti daytoy. Kalpasanna dagiti panglakayen ti mabalin a makatulong kenkuana maitunos iti Santiago 5:13-20. Nakaragragsak, kastoy ti nagbanagan dagiti bambanag. Naammuan ni Maria a ti kabsat a babai nagparegreg iti ubing iti sidong ti nakaro a panangipapilit ken gapu ta isut’ nakapuy iti espiritual. Ti panagbain ken panagbuteng ti namagtignay kenkuana a mangilemmeng iti basolna, ngem maragsakan a makaawat ti tulong manipud kadagiti panglakayen agturong iti panagimbagna iti espiritual.

No koma impakaammo nga immuna ni Maria iti bagi ti panglakayen, naipasangoda koma iti maiyasping a desision. Kasanot’ panangtamingda kadagiti nalimed nga impormasion a maiyeg iti ikutda? Nangaramidda koma iti desision maibasar iti mariknada a kalikaguman kadakuada ni Jehova ken ti Saona kas dagiti pastor ti arban. No ti report ket iramanna ti maysa a bautismado a Kristiano nga aktibo a naitimpuyog iti kongregasion, kasapulanto a tingitingenda ti ebidensia kas iti inaramid ni Maria iti panangngeddengna no kasapulan nga agtultuloyda pay. No ikeddengda a sipipinget nga adda “lebadura” iti kongregasion, nalabit pinilida ti mangtuding iti pangukoman a komite tapno mangpalutpot iti dayta. (Galacia 5:9, 10) No ti maysa a mapagsuspetsaan ket, iti epektona, naglusulos kas maysa a miembro, nabayag a saanen nga umat-atender kadagiti gimong ken saannan a bigbigbigen ti bagina kas maysa kadagiti Saksi ni Jehova, mabalin a pilienda nga itantan dayta a banag agingga iti panawen a mangrugi manen a bigbigenna ti bagina kas maysa a Saksi.

Panagpanunot a Nasapsapa

Dagiti agpatrabaho addaanda iti kalintegan a mangnamnama a dagiti Kristiano nga empleadoda ket ‘ipakitada ti isuamin a panagtalek,’ agraman panagtulnog kadagiti pagannurotan iti kinalimed. (Tito 2:9, 10) No maaddaan ti panagsapata, masapul a di laglag-anen. Ti maysa a sapata ti mamagbalin iti maysa a kari a pormal ken epektibo. (Salmo 24:4) Ken no sadino a ti linteg paingetenna ti pagalagadan iti kinalimed, daytoy a banag ti agbalin nga ad-adda a serioso. Gapuna, kasakbayan a ti Kristiano ket mangaramid iti sapata, wenno iyegna ti bagina iti babaen ti restriksion iti kinalimed, mainaig man iti trabaho wenno saan, maysanto a kinasirib ti panangusigna kadagiti amin a posibilidad no anianto dagiti problema a patauden daytoy gaput’ aniaman a pannakaikaniwas kadagiti pagalagadan ti Biblia. Kasanot’ panangtaming ti maysa kadagiti bambanag no ti maysa a kabsat a lalaki wenno babai ket nagbalin a kliente? Kadawyanna dagiti aramid kas panagtrabaho a kadua dagiti doktor, ospital, korte, ken dagiti abogado ket klase ti trabaho a mabalin a pakapatanoran ti problema. Ditay mabalin a di ikankano ti bilin ni Cesar wenno ti kinaserioso ti maysa a sapata, ngem ti linteg ni Jehova ti kangatuan.

Iti panangur-uray ti problema, sumagmamano a kakabsat a lallaki nga abogado, dodoktor, accountants, ken dadduma pay, ti nangisagana kadagiti naisurat a pagannurotan ket dinawatda kadagiti kakabsat nga umuman kadakuada a basaen dagitoy kasakbayan nga ipanayag ti aniaman a nalimed. Gapuna kasapulan ti nasapa a pannakaawat a no maammuan dagiti serioso a basol, ti nakabasol ti maparegta a mapan kadagiti panglakayen iti kongregasionna maipapan iti dayta a banag. Kaawatanto a no saanna nga aramiden dayta, ti mammagbaga mariknananto ti obligasion a mapan a mismo kadagiti panglakayen.

Mabalin nga adda dagiti okasion a ti maysa a nasungdo nga adipen ti Dios ti magutigot babaen kadagiti personal a pammatina, naibatay iti pannakaammona iti Sao ti Dios, tapno sagaten wenno uray pay salungasingen dagiti pagalagadan ti kinalimed gapu iti natantan-ok a panagkalikagum ti nadiosan a linteg. Ti kinatured ken kinaannad ti kasapulan. Ti panggep ket saan a tapno mangsiim iti wayawaya ti maysa no di ket tapno tumulong kadagiti nakabasol ken tapno masalimetmetan ti kinadalus ti kongregasion Kristiano. Dagiti babassit a panagsalungasing gapu iti basol ti masapul a palabsen. Ditoy, “ti ayat abbunganna ti adu a basbasol,” ket masapul a mangpakawantayo “agingga iti maminpito pulo a pito.” (Mateo 18:21, 22) Daytoy isut’ “tiempo ti panagulimek.” Ngem no adda ti panangpadas a mangkalub kadagiti nadagsen a basol, daytoy ti mabalin a “panawen ti panagsao.”

[Dagiti Footnote]

[Ladawan iti panid 15]

Ti panangparegta iti nakabasol a Saksi a makiuman kadagiti panglakayen isut’ umno ken naayat nga addang, nga addaan panagkumpiansa a tamingenda ti problema iti maysa a naasi ken mannakaawat a pamay-an