Ti Saot’ Dios Isu ti Kinapudno

“Pagsantuem ida babaen iti kinapudno; ti saom isu ti kinapudno.”​—JUAN 17:17.

1. Kasano a minatmatan ti Hebreo a salmista ti Biblia, ngem kasanot’ panangmatmat dagiti adu itatta?

“TI SAOM pagsilawan kadagiti sakak, ken silaw iti danak.” (Salmo 119:105) Kastat’ kinuna ti Hebreo a salmista. Mammano la itat’ kasta ti panangraemna iti Saot’ Dios. Itoy maika-20 a siglo, ti Saot’ Dios adda a naisurat a kas Santa Biblia. Ad-adu a lenguahe ti nakaipatarusanna ken nalawlawa ti nakaisaknapanna ngem iti uray ania a libro sigun iti historia. Ngem, kaaduan dagiti di mangawat iti dayta a kas pagsilawan dagiti sakada. Uray pay dagidiay agkunkuna a Kristianoda, ad-adda a kayatda, nga annuroten ti bukodda nga ideya imbes ket a palubosanda koma ti Biblia a mangsilaw iti danada.​—2 Timoteo 3:5.

2, 3. Kasanot’ panangmatmat dagiti Saksi ni Jehova iti Biblia, ket aniada a paglaingan ti impaayna kadakuada?

² Maisupadi unay, datayo a Saksi ni Jehova umanamongtay iti salmista. Kadatayo, ti Biblia isut’ giya nga inted ti Dios. Ammotayo nga “amin a Kasuratan impaltiing ti Dios ket naimbag a pakasursuruan, pakababalawan, mangpalinteg kadagiti banag, pakadisiplinaan iti kinalinteg.” (2 Timoteo 3:16) Kasungani dagiti adu itatta, ditay kayat ti ageksperimento no maipapan iti moralidad ken kondukta. Ammotayo no aniat’ nalinteg gapu ta imbaga ti Biblia dayta kadatayo.

³ Adu a pagimbagan ti imbunga daytoy kadatayo. Naam-ammotayon Jehova, ken naadaltayo dagiti nakaskasdaaw a panggepna para iti daga ken iti sangatauan, gapuna agtalektayo a ti naraniag a masanguanan ket posible kadatayo ken kadagiti pamiliatayo. Umanamongtayo a naimpusuan iti salmista a nagkuna: “Anian a panagayatko iti lintegmo! Isu ti imutektekak nga agmalmalem. Dagiti bilinmo pagbalinendak a nanaknakem ngem dagiti kabusorko, ta kukuak ida ingga iti panawen a di nakedngan.”​—Salmo 119:97, 98.

Panangasaba babaen iti Kondukta

4. No mabigbigtay ti Biblia kas Saot’ Dios ania nga obligasion ti ipabaklayna kadatayo?

⁴ Addaantay, ngarud, iti amin a rason tapno anamongantayo ti saon Jesus a naiturong ken Amana: “Ti saom isu ti kinapudno.” (Juan 17:17) Ngem no mabigbigtay a kasta adda obligasion a maipabaklay kadatayo. Masapul a tulongantay dagiti dadduma a mangbigbig a ti Saot’ Dios isu ti kinapudno. Iti kasta mabalindanto met a sagrapen dagiti bendision a mapaspasarantayo. Kasanotay ida a matulongan? Umuna, ikagumaantay koma nga ipakat dagiti prinsipiot’ Biblia iti inaldaw a kabibiagtayo. Iti kasta, dagidiay nasingpet panagpuspusoda makitadanto a ti wagas ti Biblia isu a talaga ti kasayaatan.

5. Aniat’ imbalakad ni Pedro maipapan iti panangasaba babaen iti konduktatayo?

⁵ Daytoy ti kababagas ti balakad ni apostol Pedro kadagiti Kristiano a babbai a ti lallakayda ket di mamati. Kinunana kadakuada: “Dakayo a babbai, agtulnogkayo kadagiti assawayo, ta, uray pay dagiti dadduma saanda nga agtulnog iti sao, mapatulnogda nga awan sao gapu iti kababalin dagiti assawada.” (1 Pedro 3:1) Isu met la daytat’ prinsipio a makagaput’ pammalakadna kadagiti amin a Kristiano​—lallaki, babbai, ken ubbing​—idi a kinunana: “Pataknengenyo koma ti panagbibiagyo iti tengnga dagiti nasion, tapno, dayta pagsawanda iti dakes kadakayo, a kasla managaramid iti dakes, gapu kadagiti nasayaat nga aramidyo a makitada dayawenda koma ti Dios iti aldaw ti pannakaukom.”​—1 Pedro 2:12; 3:16.

Ti Natantan-ok a Kinasirib ti Biblia

6. Kasanonatay a tulongan ni Pedro tapno mabigbigtayo a tulongantay koma dagiti dadduma a mangapresiar iti Biblia?

⁶ Maysa pay, matulongan dagiti Kristiano dagiti sabali a mangapresiar iti Biblia no aramidendat’ imbalakad ni Pedro: “Santipikarenyo ni Kristo a kas Apo kadagiti pusoyo, a sidadaankayo a sumungbat iti isuamin a mangimtuodto kadakayo ti gapu ti inanama nga adda kadakayo, ngem aramidenyo a sipapakumbaba ken napalalo a panagraem.” (1 Pedro 3:15) Dagiti Kristiano a ministro maikaluyada koma ti Biblia ket mailawlawagda iti sabali a dayta ket Saot’ Dios. Kasanoda a maaramid dayta?

7. Aniat’ maipapan iti Biblia a mangipakita a masapul a Saot’ Dios dayta?

⁷ Maysa a makaallukoy a panagrasrason isut’ masarakan iti libro ti Proverbio. Kastoy ti mabasatayo: “Anakko, no awatemto dagiti saok ket ipempenmo kenka, tapno iyallingagmo ta lapayagmo iti kinasirib . . . , masarakamto ti mismo a pannakaammo iti Dios. Ta ni Jehova met laeng mangted iti sirib; agtaud iti ngiwatna ti pannakaammo ken pannakaawat.” (Proverbio 2:1-6) Dagiti mismo a sirib ti Dios masarakan kadagiti pinanid ti Biblia. No ti napasnek a tao makitana dayta nangayed a sirib, siguradonto a mabigbigna a ti Biblia saan a basta sao ti tao laeng.

8, 9. Kasano a napaneknekan a husto ti balakad ti Biblia no iti kinabalanset’ panagurnong iti kinabaknang?

⁸ Amirisenyo ti sumagmamano nga ehemplo. Itatta, ti kinaballigit’ biag masansan a rukodenda sigun iti kuarta. Mientras dakdakkel ti mabirukan ti maysa, ipapanda nga isu ket ad-adda met a naballigi. Ti Biblia, nupay kasta, pakdaarannatayo manipud panangigunamgunam unay kadagiti material a banag. Insurat ni apostol Pablo: “Dagiti agpanggep a bumaknang matnagda iti pannakasulisog ken silo ken kadagiti adu a minamaag ken makadangran a tarigagay, a mangipalned kadagiti tao iti pannakarba ken pannakapukaw. Ta ti ayat iti kuarta isu ti ramut amin a kita dagiti dakes a banag, nga idi inaguman dagiti dadduma daytoy nga ayat nayaw-awanda iti pammati ket nasalputda kadagiti adu a ladingit.”​—1 Timoteo 6:9, 10; idiligyo ti Mateo 6:24.

⁹ Ti kapadasan impakitana a maikanatad daytoy a pakdaar. Napaliiw ti maysa a klinikal a sikologo: “Ti panagbalin a No. 1 ken nabaknang saannakay a pagbalinen a naballigi, kontento, pudpudno a mararaem wenno maay-ayat.” Wen, dagidiay mangbusbos amin a kiredda a bumaknang masansan agtungpal a napait ti nakemda ken desperadoda. Dagiti Kasuratan, idinto ta bigbigenna ti pateg ti kuarta, ipatuldona ti banag a mas importante: “Ti sirib isu ti maysa a salaknib a kas met laeng iti kuarta isu ti maysa a salaknib; ngem ti kinamangnibinibi ti pannakaammo isu a ti sirib mismo igagana ti biag ti agikut kenkuana.”​—Eclesiastes 7:12.

10. Apay nga ipangagtay komat’ balakad ti Biblia maipapan iti panagannad iti pannakikadkadua?

¹⁰ Ti Biblia naglaon ti adu a kasta a patigmaan. Maysa pay daytoy: “Ti makipagna kadagiti tao a masirib agbalinto a masirib, ngem ti makilanglangen kadagidiay maag dakesto ti maganabna.” (Proverbio 13:20) Ti kapadasan paneknekanna nga umiso daytoy a pagsasao. Ti panagbain kadagiti kapatada isut’ nangituggod kadagiti adu nga agtutubo nga agbartek, agdroga, ken agaramid ti imoralidad. Asinoman a makibarbarkada kadagidiay dakes panagngiw-ngiwatda inton agangay dakes metten ti panagsasaoda. Adu dagidiay takawanda dagiti bosda gapu ta ‘amin kasta ti ar-aramidenda.’ Talaga, kas kuna met la ti Biblia: “Dagiti dakes a pannakikadkadua dadaelenda dagiti nasayaat nga ugali.”​—1 Corinto 15:33.

11. Kasano nga imparang ti maysa a sikolohikal a panagsirarak ti kinasirib ti panangannurot iti Golden Rule?

¹¹ Maysa a kalatakan a balakad ti Biblia isut’ maaw-awagan Golden Rule: “Amin a banag, no kasta, a kayatyonto nga aramiden dagiti tao kadakayo, kasta met ti aramidenyo kadakuada.” (Mateo 7:12) No annuroten koma ti sangatauan daytoy a pagalagadan, nabatad a nasaysayaat koma toy lubong a pagnaedan. Ngem uray pay kaaduan a tao ket dida annuroten dayta, kas indibidual nasaysayaat no tungpalenyo dayta. Apay? Ngamin naparsuatayo a mangtaripato kadagiti sabali ken maseknan kadakuada. (Aramid 20:35) Adda naangay a sikolohikal a panagsirarak idiay Estados Unidos tapno maammuandat’ reaksion dagiti tao no daytay timmulongda kadagiti sabali ket kastoy ti konklusionda: “Agparang, no kasta, a ti panangtaripato kadagiti sabali ket paset unay ti natauan a nakaparsuaan a kas met lat’ panangtaripatotay iti bagitayo.”​—Mateo 22:39.

Ti Balakad ti Biblia​—Naisaluminat’ Siribna

12. Aniat’ maysa a banag a nakaisaluminaan ti Biblia?

¹² Itatta, siempre, adun ti gubuayan ti balakad malaksid iti Biblia. Dagiti diario agipablaakda kadagiti binnatog a mamatigmaan, ket dagiti paglakuan ti libro napnoda kadagiti libro a self-help. Sa, adda dagiti sikologo, propesional a mammalakad, ken dadduma pay a mangitukon iti patigmaan kadagiti nadumaduma a tay-ak. Ngem naisalumina ti Biblia kadagiti tallo a benneg. Umuna, ti balakadna kanayon a makapalaing. Saan a basta teoria lat’ ibalakadna, ket ditay met pulos a pagdaksan dayta. Asinoman a mangannurot iti pammalakad ti Biblia umanamong iti salmista idi inkararagna iti Dios: “Dagiti mismo a pammalagipmo napaneknekanda a mapagtalkan.”​—Salmo 93:5.

13. Aniat’ mangipakita a ti Biblia natantan-ok nga amang ngem ti aniaman a natauan a gubuayan ti sirib?

¹³ Maikadua, ti Biblia nasuboken bayat ti ilalabas ti panawen. (1 Pedro 1:25; Isaias 40:8) Ti balakad nga aggaput’ tao nakalaklaka nga agbaliw, ket daydiay popular itatta a tawen kadarato a babalawenda inton sumuno a tawen. Ngem, nupay dandani 2,000 a tawenen ti napalabas idi makompleto ti Biblia, linaonna pay laeng dagiti adda ita a kasisiriban a balakad, ket sapasap ti pagaplikaran dagiti saona. Pareho ti epektona uray agnanaedtay idiay Africa, iti Asia, iti Sud wenno Norte America, iti Europa, wenno kadagiti isla ti baybay.

14. Aniat’ pagsaysayaatan ti balakad ti Saot’ Dios?

¹⁴ Kamaudiananna, ti nalawat’ saknapanna a pammalakad ti Biblia ket awan kapadana. Kuna ti proverbio ti Biblia: “Ni Jehova a mismo mangted ti sirib,” ket aniaman a problema wenno desision ti sanguentayo, adda kinasirib a linaon ti Biblia a tumulong kadatayo a mangrisut iti dayta. (Proverbio 2:6) Dagiti ubbing, tin-edyer, nagannak, lallakay, empleado, amo, dagiti mangituray, natakkuatanda a ti kinasirib a linaon ti Biblia agaplikar kadakuada. (Proverbio 4:11) Uray pay no sanguentay dagiti situasion a di nadamdamag idi tiempo da Jesus ken dagiti apostolna, ikkannatay ti Biblia kadagiti balakad nga agkurri. Kas ehemplo, idi immuna a siglo, saanda nga ammo ti agtabako idiay Makintengnga a Daya. Itatta, nagsaknapen. Kaskasdi, asinoman a makadlaw iti balakad ti Biblia a kunana a “saanakto a paiturayan [wenno paadipen] iti aniaman” ken ti panagtalinaed a nadalus “iti isuamin a kinarugit ti lasag ken espiritu” liklikannanto daytoy a bisio, a pareho a makaadikto ken makadangran iti salun-at.​—1 Corinto 6:12; 2 Corinto 7:1.

Agpaay iti Manayon a Pagimbagantayo

15. Apay nga adut’ agkuna a ti Biblia ket lausen?

¹⁵ Pudno, adut’ agkuna a lausen ti Biblia ket din maibagay itoy maika-20 a siglo. Ngamin, nalabit saan a sawen ti Biblia daydiay kayatda a mangngegan. Ti panangannurot iti Nainkasuratan a balakad agserbi iti manayon a pagimbagantayo, ngem masansan a kasapulanna daytoy ti anus, disiplina, ken panagsakripisio​—kababalin a di unay popular iti lubong nga ad-adda a paregtaenna ti intay panangbiruk iti apagapaman a panagpennek.​—Proverbio 1:1-3.

16, 17. Aniada a nangato nga estandartet’ seksual a moralidad ti inlanad ti Biblia, ket kasano nga inlaksidda ida itoy moderno a tiempo?

¹⁶ Alaenyo a pangarigan ti seksual a moralidad. Nakaes-estrikto ditoy dagiti estandarte ti Biblia. Ti kakaisuna a lugar ti seksual a kinasinged masarakan iti uneg ti singgalut ti panagasawa, ket iparitna amin a kasta a kinasinged iti ruar ti panagasawa. Mabasatayo: “Uray mannakiabig, wenno managrukbab kadagiti ladawan, wenno mannakikamalala, wenno lallaki a nairanta kadagiti di nakaisigudan a panggep, wenno lallaki a makidenna kadagiti lallaki . . . didanto tawiden ti pagarian ti Dios.” (1 Corinto 6:9, 10) Maysa pay, kalikaguman ti Biblia ti monogamia kadagiti Kristiano, maysa a lalaki para iti maysa a babai. (1 Timoteo 3:2) Ket nupay nadakamatna dagiti mammano a kaso a maipalubos ti diborsio wenno panagsina, ti pagalagadan ti Biblia kunaenna a ti singgalut ti panagasawa ket ingga ken patay. Kinuna a mismo ni Jesus: “Ti namarsua kadakuada manipud punganay inaramidna ida a lalaki ken babai ket kinunana, ‘Gapu itoy ti lalaki panawannanto ti ama ken ti inana ket makikaduanto ken asawana, ket isuda a dua agbalindanto a maymaysa a lasag’ . . . Gapuna saandanto a dua, no di ket maymaysa a lasag. No kasta, ti pinagtipon ti Dios saan koman a pagsinaen ti tao.”​—Mateo 19:4-6, 9; 1 Corinto 7:12-16.

¹⁷ Itatta, din maikankano dagitoy nga estandarte. Napanuynoyanen dagiti nalulok a seksual nga aramid. Ti seksual a panagdenna dagditi tin-edyer nga agkuyogkuyog minatmatanda a kas normal. Naanamonganen ti panagkabbalay uray dida nagpakasar. Kadagiti adda asawana, gagangayen ti pannakikamalalada kadagiti dida asawa. Ket ti diborsio nagrairan iti moderno a lubong. Ngem, dagitoy a nalulok nga estandarte, dida imbungat’ ragsak. Dagiti dakes a resulta daytoy nalulok a moral a kasasaad pinaneknekanna a talaga nga umiso gayam ti kunat’ Biblia.

18, 19. Aniat’ imbanag ti nakaro a panangilaksidda kadagiti moral nga estandarte ni Jehova?

¹⁸ Kuna ti Ladies’ Home Journal: “Ti pannakaigunamgunam ti sekso kadagidi tawen sisenta ken sitenta dina inyeg ti aglaplapusanan a kinaragsak ti tao no di ket inyegnat’ sumagmamano a serioso a didigra ti tao.” Ti “serioso a didigra ti tao” a nasao ditoy ramanenna dagiti ubbing a naparigat gaput’ panagdiborsio dagiti dadakkelda ken dagiti nataenganen nga agsagsagaba ti nasaem nga emosional nga ut-ot. Ramanenna pay met ti iyaadu dagiti pamilia nga ina wenno ama laeng ti adda ken ti iwawadwad dagiti agtutubo a di kasado a babbai nga adda annakna idinto ta ubbingda pay laeng. Mainayon pay, ramanenna ti panagraira dagiti sakit a maiyakar gapu iti sekso, a kas iti genital herpes, gonorrhea, syphilis, chlamydia, ken AIDS.

¹⁹ Gapu amin kadagitoy, napaliiw ti maysa a propesor ti sociolohia: “Nalabit nagnakemtayon ket maamiristayo a nasaysayaat no idagadagtayo ti di panagdendenna sakbay ti kasar kas pagalagadan nga isut’ maikanatad unay kadagiti kasapulan dagiti umili agraman kalinteganda a mawayawayaan: mawayawayaan iti sakit, mawayawayaan iti napilpilit a panagsikog.” Siuumiso a kunaen ti Biblia: “Naragsak ti nabaneg-pammagina a tao a pagkamatalkanna ni Jehova ket saanna a pagraeman dagiti tao a natangsit, wenno dagiti agturong kadagiti kinaulbod.” (Salmo 40:4) Dagidiay agtalek iti sirib ti Biblia saanda a maallilaw kadagiti kinaulbod dagidiay mangsukir iti Biblia ken agkunkuna a ti nalullulok a moral a pagalagadan ket mangyeg iti ragsak. Dagiti masirib, nupay estrikto nga estandarte ti Biblia, pagsayaatan unay.

Dagiti Narikut a Problemat’ Biag

20. Aniada a prinsipiot’ Biblia ti napaneknekan a makatulong kadagidiay mangsaranget iti kinapanglaw no iti biagda?

²⁰ Ti kinasirib ti Biblia tumulong met kadatayo a mangrisut kadagiti narikut a problemat’ biag. Kas ehemplo, kadagiti adu a daga adda dagiti Kristiano a napalalot’ kinapanglawda. Kaskasdi a sarangtenda ti kinapanglawda ket magun-odda ti napalalo a ragsak. Kasano? Babaen ti panangannurotda iti naipaltiing a Saot’ Dios. Ipapusoda ti makaliwliwa a sasao ti Salmo 55:22: “Iyallatiwmo ta awitmo ken Jehova, ket saranayennakanto.” Agtaklinda ken Jehova a mamabileg kadakuada tapno makaibturda. Sa surotenda ti balakad ti Biblia a liklikan dagiti bisio a makadangran, pakasayangan ti kuarta, kas iti panagsigarilio ken panagbartek. Nagagetda, kas irekomenda ti Biblia, ket natakkuatanda a kabaelanda a taraonan dagiti pamiliada idinto ta dagidiay sadut wenno dagidiay madisdismaya ket mapaayda. (Proverbio 6:6-11; 10:26) Maysa pay, ipangagda ti pakdaar ti Biblia. Kunana: “Dimo apalan dagidiay agar-aramid ti kinakillo.” (Salmo 37:1) Dida agsugal wenno makiraman kadagiti kriminal nga aramid, a kas iti panaglako ti droga. Dagitoy kasla mangitukon iti nadaras a “solusion” kadagiti problemada, ngem napaitto ti bungana kamaudiananna.

21, 22. (a) Kasano a nakaalat’ tulong ken liwliwa ti maysa a Kristiano a babai manipud Biblia? (b) Ania pay a sabali nga elemento ti Biblia ti tumulong kadatayo a mangbigbig a Saot’ Dios dayta?

²¹ Talaga kadi a ti panangannurot iti Biblia tulonganna dagidiay nakapangpanglaw? Wen, kas paneknekan dagiti nakaad-adu a kapadasan. Maysa a Kristiano a balo a babai iti Asia nagsurat: “Nupay napanglawak, saanak nga agdudukot wenno masmasnaayan. Ti kinapudno ti Biblia isut’ nangpunno kaniak iti positibo a panangmatmat.” Kinunana a ti nalatak a karin Jesus ti talaga a natungpal kenkuana. Kunan Jesus: “Itultuloyyo, ngarud, a biruken nga umun-una ti pagarian ken ti kinalintegna, ket amin dagitoy dadduma a banag mainayondanto kadakayo.” (Mateo 6:33) Babaen iti panangiyun-unana iti panagserbinat’ Dios, paneknekanna a naynay a maaddaan kadagiti material a kasapulan iti biag, iti nagduduma a wagas. Ket ti Nakristianuan a serbisiona ipaayna kenkuanat’ dignidad ken kalat iti biag nga isut’ tumulong kenkuana a mangibtur iti kinapanglawna.

²² Pudno, ti kaadalem ti sirib a linaon ti Biblia ipakitana a talaga a Saot’ Dios dayta. Awanen ti libro a pinataud nga interamente dagiti tao ti makabael a mangsaklaw kadagiti nagduduma nga aspeto ti biag sa kaskasdi a napalalot’ pannakatarusna ken naynay nga umiso ti sinaona. Ngem adda pay sabali nga elemento ti Biblia a mangipakita a nadiosan ti punganayna. Adda puersana a mangbalbaliw kadagiti tao tapno sumayaatda. Salaysayenmi daytoy iti sumaganad nga artikulo.

Mailawlawagyo Kadi?

◻ Kasano a nabendisionan dagiti Saksi ni Jehova gaput’ panangawatda iti Biblia kas Saot’ Dios?

◻ Kas mammati iti Saot’ Dios, aniat’ obligasiontayo, ket kasano a makatulong ti konduktatayo a mangannong itoy nga obligasion?

◻ Aniat’ mamagbalin iti masirib a balakad ti Biblia a natantan-ok ngem iti balakad laeng ti tao?

◻ Ania dagiti ehemplo a mangipakita ti kinauneg ti sirib nga adda iti Biblia?