Ginura ni Kristo ti Kinakillo​—Guraenyo Kadi?

“Inayatmo ti kinalinteg, ket ginuram ti kinakillo. Isut’ gapuna a ti Dios, ti Diosmo, pinulotannaka iti lana ti pannakaitan-ok nga ad-adda ngem kadagiti kakaduam.”​—HEBREO 1:9.

1. Malaksid iti panangayat iti kinalinteg, ania pay ti makalikaguman kadagiti amin a pudno nga adipen ni Jehova a Dios?

DAGITI pudno nga adipen ni Jehova isut’ ayatenda iti amin a puso, kararua, panunot, ken pigsada. (Marcos 12:30) Kayatda a pagrag-oen ti puso ni Jehova babaen panangsalimetmetda iti kinatarnaw. (Proverbio 27:11) Tapno maaramidanda dayta, saanda laeng a masapul nga ayaten ti kinalinteg no di ket masapul met a guraenda ti kinakillo. Ti Ulidanda, ni Jesu-Kristo, inaramidna la ketdi dayta. Maipapan kenkuana naikuna: “Inayatmo ti kinalinteg, ket ginuram ti kinakillo.”​—Hebreo 1:9.

2. Aniat’ nairaman iti kinakillo?

² Ania ti kinakillo? Isu dayta ti basol, kas impakita ni apostol Juan idi insuratna: “Tunggal maysa nga agaramid ti basol isu agar-aramid met iti kinakillo, ket ngarud ti basol isu ti kinakillo.” (1 Juan 3:4) Ti nakillo a tao ket “saan a mapawilan wenno matengngel ti linteg.” (Webster’s Ninth New Collegiate Dictionary) Ti kinakillo iramanna amin a dakes, nadangkes, imoral, narugit, ken di nasingpet. Ti panangtaldiap iti lubong ipakitana a ti kinakillo ket nakasaksaknap ita a nakarkaro ngem iti napalabas. Awan duadua nga agbibiagtayon kadagiti “napeggad a panawen” nga impadto ni apostol Pablo idiay 2 Timoteo 3:1-5. Gapu kadagitoy amin a kinakillo, anian a nagsayaat ta nabilintayo a manggura iti amin a kinadakes! Kas pangarigan, naikuna kadatayo: “O dakayo a managayat ken Jehova, guraenyo ti dakes.” (Salmo 97:10) Kasta met, mabasatayo: “Guraenyo ti dakes, ken ayatenyo ti naimbag.”​—Amos 5:15.

Tallo a Kita ti Pananggura

3-5. Kadagiti ania a tallo a pamay-an a ti sao a “gura” ket nausar iti Sao ti Dios?

³ Aniat’ kayat a sawen ti guraen? Idiay Sao ti Dios, ti “gura” ket nausar iti tallo a nagduduma a pamay-an. Adda gura a tignayen ti panagpanunot iti dakes ken panangdangran ti nakaituronganna. Masapul a liklikan dagiti Kristiano daytoy a kita ti gura. Isu daytoy ti kita a nangtignay ken Cain a mangpapatay ken nalinteg a kabsatna nga Abel. (1 Juan 3:12) Isu met daytoy ti kita ti gura a naadda kadagiti relihiuso a papangulo agpaay ken Jesu-Kristo.​—Mateo 26:3, 4.

⁴ Mainayon pay, ti sao a “gura” ket nausar kadagiti Kasuratan iti anag a basbassit a panagayat. Kas pangarigan, kuna ni Jesus: “No ti asinoman a tao umay kaniak ket dina guraen ni amana ken ni inana ken ni asawana ken dagiti annakna ken dagiti kakabsatna a lallaki ken babbai, wen, ken uray ti bukodna a biag, saan a makapagbalin nga adalak.” (Lucas 14:26) Nalawag, kayat laeng a sawen ni Jesus ti basbassit a panangayat kadagitoy ngem iti panangayattayo kenkuana. Ni Jacob ‘ginurana ni Lea,’ ngem kinaagpaysuanna basbassit panangayatna kenkuana ngem iti panangayatna ken Raquel.​—Genesis 29:30, 31.

⁵ Kalpasanna adda kaipapanan ti sao a “gura” a pakaseknantayo a nangnangruna ditoy. Addaan daytoy iti kapanunotan ti kaadda ti kasta unay kakarona a rikna ti di pananggusto wenno nakaro a pananglisi iti maysa a tao wenno maysa a banag a liklikantayo ti aniaman a pannakainaig iti kasta a tao wenno banag. Idiay Salmo 139 nasao daytoy kas “maysa a naan-anay a gura.” Sadiay kuna ni David: “Saanko aya a guraen, O Jehova dagidiay gumurgura kenka, ken saanko aya a karimon dagidiay bumusor kenka? Guraek ida iti naan-anay a gura. Nagbalinda a pudpudno a kabkabusorko.”​—Salmo 139:21, 22.

No Apay Rebbeng a Guraentayo ti Kinakillo

6, 7. (a) Apay, kangrunaanna, rebbeng a guraentayo ti kinakillo? (b) Aniat’ maikadua a nabileg a rason tapno guraen ti kinakillo?

⁶ Apay rebbeng a guraentayo ti kinakillo? Maysa a rason ket tapno maaddaantayot’ panagraem iti bagi ken nasayaat a konsiensia. Iti daytoy laeng a pamay-an a maaddaantayo ti naimbag a pannakirelasion iti nalinteg, naayat a nailangitan nga Amatayo, ni Jehova. Nangituyang ni David iti nasayaat nga ulidan iti daytoy a banag, kas makita babaen panangbasa iti Salmo 26. Kas pangarigan, kunana: “Ginurak ti bunggoy dagiti managdakdakes, ket diakto makikatugaw kadagiti nadangkes.” (Salmo 26:5) Ti ayattayo iti Dios ken kinalinteg rebbeng a tignayennatayo a maaddaan nalinteg a panagpungtot​—wen, pananggura​—iti isuamin a nakillo iti panangmatmatna, agraman dagiti nakillo nga aramid dagidiay sumukir ken manggura ken Jehova. Kasta pay met, rebbeng a guraentayo ti kinakillo gapu iti umsi nga ipaayna iti nagan ti Dios.

⁷ Sabali pay a rason no apay a ti ili ni Jehova rebbeng a guraenna ti kinakillo ket gapu ta daytat’ napeggad unay ken makadangran. Ti panagmula maipaay iti lasag, a kaipapananna ti panagmula iti kinakillo, maaddaantot’ ania a resulta? Impakdaar ni Pablo: “Dikay koma maallilaw: ti Dios saan a marabrabak. Ta aniaman nga imulanto ti maysa a tao, daytoy apitennanto met; ta ti agmula maipaay iti lasagna, iti lasag apitennanto ti panagrupsa, ngem dayta agmula a maipaay iti espiritu, iti espiritu apitennanto ti biag nga agnanayon.” (Galacia 6:7, 8) Gapuna a rebbeng a kayattayo ti naan-anay nga awan pannakainaigna iti kinakillo. Pudno unay, kasapulantayo a guraen amin a kinakillo agpaay iti bukodtayo a pagimbagan ken talna ti panunot.

Dagidiay Manggurgura ti Kinakillo

8. Asinot’ nangituyang iti kangrunaan nga ulidan iti pananggura iti kinakillo, kas ipakita dagiti ania a kasuratan?

⁸ Iti pananggura ti kinakillo, ituyang ti Dios ti kangrunaan nga ulidan agpaay kadagiti nasaririt a parsuana. Sililinteg a kaungetna ti kinakillo, ket kunaen ti Saona: “Adda innem a banag a guraen ni Jehova; wen, pito dagiti makarimon iti kararuana: natangsit a matmata, naulbod a dila, ken im-ima a mangibuyat iti dara nga awan basolna, puso nga agpakpakinakem kadagiti dakes a panggepen, saksaka a nakarting a tumaray iti panangranggas, natiri a saksi nga agbalikas iti ulbod, ken asinoman nga agmula iti riri kadagiti agkakabsat.” Mabasatayo met: “Ti panagbuteng ken Jehova kaipapananna ti pananggura iti dakes. Tangsit ken kuspag ken ti dakes a dalan ken ti naulpit a ngiwat guraek.” (Proverbio 6:16-19; 8:13) Kasta pay met, naibaga kadatayo: “Siak, ni Jehova, ayatek ti kinahustisia, guraek ti panagtakaw agraman kinadangkes.”​—Isaias 61:8.

9, 10. Kasano nga impakita ni Jesus a ginurana ti kinakillo?

⁹ Ni Jesu-Kristo tinuladna ni Amana iti pananggura iti kinakillo. Ngarud, mabasatayo: “Inayatmo ti kinalinteg, ket ginuram ti kinakillo. Isut’ gapuna a ti Dios, ti Diosmo, pinulotannaka iti lana ti pannakaitan-ok nga ad-adda ngem kadagiti kakaduam.” (Hebreo 1:9) Nangituyang ni Jesus ti ulidan kadatayo iti daytoy a kita ti pananggura. Impakitana ti gurana iti kinakillo babaen panangibutaktakna kadagidiay sipapakinakem a mangar-aramid iti dayta​—dagidiay ulbod a relihiuso a papangulo. Naulit-ulit a kinondenarna ida kas managinsisingpet. (Mateo, kapitulo 23) Iti sabali pay a gundaway imbaga ni Jesus kadakuada: “Kukuanakayo ti Diablo nga amayo, ket kayatyo nga aramiden dagiti kalikagum ni amayo.” (Juan 8:44) Impakita ni Jesus ti gurana iti kinakillo uray agingga iti panangusarna iti pisikal a puersa, iti namindua a panangdalusna iti templo manipud kadagiti naagum a relihiuso a managinsisingpet.​—Mateo 21:12, 13; Juan 2:13-17.

¹⁰ Impakita met ni Jesus ti pananggurana iti kinakillo ken basol babaen panagtalinaedna a naan-anay nga adayo kadagita a banag. Ngarud, maiyimtuodna a naimbag kadagiti bumusbusor kenkuana: “Asino kadakayo ti mangbabalaw kaniak iti basol?” (Juan 8:46) Ni Jesus ket “nasungdo, awan basolna, di natulawan, naisina manipud kadagiti managbasol.” (Hebreo 7:26) Iti panangpasingkedna iti daytoy, insurat ni Pedro a ni Jesus “saan a nagaramid ti basol, ket awan ti nasarakan nga allilaw iti ngiwatna.”​—1 Pedro 2:22.

11. Ania a Nainkasuratan nga ulidan ti adda kadatayo maipapan kadagiti imperpekto a tattao a nanggura iti kinakillo?

¹¹ Ni Jesus, nupay kasta, ket maysa a perpekto a tao. Addaantayo kadi kadagiti Nainkasuratan nga ulidan dagiti imperpekto a tattao a pudpudno a nanggura iti kinakillo? Addaantayo la ketdi! Kas pangarigan, ni Moises ken dagiti padana a Levita impakitada ti nakaro a pananggurada iti idolatria babaen panangpapatayda iti agarup 3,000 a managdayaw kadagiti didiosen iti panangibilin ni Jehova. (Exodo 32:27, 28) Impakita ni Finees ti nakaro a pananggurana iti kinakillo idi a pinapatayna babaen iti gayang ti dua a mannakiabig.​—Numeros 25:7, 8.

Panangiyebkas iti Pananggura iti Kinakillo

12. (a) Kasanotayo a maipakita ti panangguratayo iti kinakillo? (b) Ania dagiti sumagmamano a praktikal a pamay-an tapno maliklikan dagiti nakillo a pampanunot?

¹² Iti panawentayo, kasanotayo a maipakita ti pananggura iti kinakillo? Babaen panangtengngeltayo kadagiti pampanunot, sasao, ken tigtignaytayo. Kasapulantayo a patanoren ti ugali nga agpanunot maipapan kadagiti makapabileg a bambanag no awan pampanunotentayo a trabaho. No maiparna nga aglukagtayo iti rabii, mabalin nga adda pagannayasan nga agaramid kadagiti sumagmamano a negatibo a panagpanunot, kas iti panagipempen kadagiti sakit ti nakem wenno pannakaigamer kadagiti seksual nga arapaap. Dikay pulos ilugaran dagita a bambanag, no di ket gun-odenyo ti ugali a pannakaigamer kadagiti makagunggona a panagpanunot. Kas pangarigan, padasenyo ti agikabesa kadagiti kasuratan, dagiti siam a kinaragsak, ken dagiti siam a bunga ti espiritu. (Mateo 5:3-12; Galacia 5:22, 23) Mainagananyo kadi dagiti 12 nga apostol? Ammoyo kadi dagiti Sangapulo a Bilin? Ania dagiti pito a kongregasion a nainaganan idiay Apocalipsis? Ti panangikabesa kadagiti kanta ti Pagarian tumulong met a mangipamaysa kadagiti panunottayo kadagiti bambanag a napudno, nadayaw, nalinteg, nadalus, makaay-ayo, naimbag ti damagda, nasingpet, ken nadayaw.​—Filipos 4:8.

13. Ti pananggura iti kinakillo tignayennatayo a manggura iti ania a kita ti panagsao?

¹³ Mainayon pay, maipakitatayo a guraentayo ti kinakillo babaen panangliklik iti isuamin a narugit a panagsasao. Adu a nailubongan a tao pagay-ayatanda ti panangisawang ken panagdengngeg kadagiti narugit nga angaw, ngem dagiti Kristiano masapul a saanda nga agannayas uray man la dumngeg kadakuada. Imbes ketdi, rebbeng nga umadayotayo ken liklikantayo ti makipaset iti aniaman a panagpapatang nga agtinnag kadagiti kasta a nababa a kasasaad. No ditay kabaelan ti umadayo, kaskasdi a maipakitatayo babaen iti langa ti rupatayo a guraentayo ti kasta a panagsao. Kasapulan nga ipangagtayo daytoy a nasayaat a balakad: “Awan koma ti naalas a sao a rumuar iti ngiwatyo, no di ket aniaman a naimbag a maipaay a pagsingpetan kas maiparbeng iti pakasapulan, tapno maparaburanna dagiti agdengngeg.” (Efeso 4:29) Rebbeng a ditay tulawan ti bagbagitayo babaen panangisao iti narugit wenno babaen panagdengngeg iti dayta.

14. Ania a pannalaknib ti ipaay ti pananggura iti kinakillo no maipapan kadagiti aramid ti negosio ken pagtrabahuan?

¹⁴ Ti panangguratayo iti kinakillo masapul met a maiturong maibusor kadagiti amin a managbasol nga ar-aramid. Ti pananggura iti kinakillo tulongannatayo a mangliklik iti palab-og ti pannakikompromiso iti daytoy a banag. Dagiti pudno a Kristiano dida ruamen ti agbasol. (Idiligyo ti 1 Juan 5:18.) Kas pangarigan, masapul a guraentayo amin a kinukusit nga aramid ti panagnegosio. Ita, adu a Saksi ni Jehova ti mapilpilit nga agaramid kadagiti kinukusit a bambanag agpaay kadagiti amoda ngem nagkedkedda a nangaramid ti kasta. Dagiti Kristiano urayda la situtulok a makapukaw kadagiti trabahoda imbes nga agaramidda kadagiti banag a manglabsing iti nasanay-Biblia a konsiensiada. Mainayon pay, kayattayo met nga ipakita ti panangguratayo iti kinakillo babaen saan a pananglabsing kadagiti linteg ti trapiko ken babaen saan a panagkusit no masapul nga agbayadtayo kadagiti buis wenno kadagiti rebbengentayo iti aduana.​—Aramid 23:1; Hebreo 13:18.

Pananggura iti Seksual a Kinarugit

15. Ti pannakaparsua dagiti tattao buyogen napigsa a kasisigud a rikna ti panagasawa sinerbianna dagiti ania a nasayaat a panggep?

¹⁵ Kas Kristiano, masapul a nangnangruna a guraentayo amin a kinarugit a manginaig kadagiti bambanag iti sekso. Babaen panangparsuana iti sangatauan nga addaan napigsa a kasisigud a rikna iti panagasawa, sinerbian ti Dios ti dua a nasayaat a panggep. Siniguradona a saan a matalipupos ti natauan a rasa, ken inaramidna met ti maysa a naayat unay a probision agpaay iti kinaragsak. Uray dagiti tattao a napanglaw, saan a nakaadal, wenno daksanggasat kadagiti sabsabali pay a pamay-an makasarakdat’ kinaragsak iti relasion ti panagasawa. Nupay kasta, nangituyang ni Jehova kadagiti pagbeddengan a mabalin a pakatagiragsakan iti daytoy a relasion. Dagitoy a nadiosan pannakaiyebkasna a keddeng ti masapul a maraem.​—Genesis 2:24; Hebreo 13:4.

16. Aniat’ rebbeng a kababalintayo maipapan kadagiti narugit a seksual a paglinglingayan ken ar-aramid?

¹⁶ No guraentayo ti kinakillo, sipapasnek a liklikantayo amin a narugit nga ar-aramid ti sekso ken imoral a paglinglingayan. Liklikantayo ngarud amin a mapagduduaan iti moral a liblibro, magasin, ken pagiwarnak. Kasta met, no guraentayo ti kinakillo, ditay agbuya iti aniaman a narugit a pabuya, iti man telebision, iti sine, wenno iti entablado. No matakuatantayo nga imoral ti maysa a programa, rebbeng a matignaytayo a mangiddep a dagus iti telebision wenno masapul a maaddaantayo iti tured a pumanaw manipud pagsinean. Umasping iti dayta, ti pananggura iti kinakillo ti mamagbalin kadatayo nga agannad iti isuamin a musika a makatukay-derrep dagiti linaonna wenno ti kumpasna. Ditay sapulen ti pannakaammo maipapan kadagiti imoral a banag no di ket agbalin nga ‘ubbing no iti kinadakes, ngem nataengan no kadagiti pannakabalin ti pannakaawat.’​—1 Corinto 14:20.

17. Ania a balakad ti ited ti Colosas 3:5 a makatulong kadatayo nga agtalinaed a nadalus iti moral?

¹⁷ Maitutop unay, nabalakadantayo: “Papatayenyo, ngarud, dagiti kamengyo nga adda iti rabaw ti daga no maipapan iti pannakiabig, kinarugit, derrep.” (Colosas 3:5) Awan duadua a dagiti nabileg a pangtiped ket kasapulan iti biangtayo no kayattayo ti agbalin a determinado nga agtalinaed a nadalus iti moral. Maipanggep iti Griego a verbo a naipaulog a “papatayen” idiay Colosas 3:5, kunaen ti The Expositor’s Bible Commentary: “Isingasing dayta a saantayo laeng a basta lapdan wenno tenglen dagiti dakes nga aramid ken kababalin. Kasapulan a punasentayo ida, naan-anay a talipuposentayo ti daan a wagas ti biag. Ti ‘papatayen a naan-anay’ mabalin nga iyebkasna ti bilegna. . . . Agpada a ti kaipapanan ti verbo ken ti bileg ti tense isingasingna ti maysa a nabileg, naut-ot a tignay ti personal a determinasion.” Rebbeng ngarud a liklikantayo ti pornograpia kas ket tay napeggad, makaimpeksion, makapapatay a sakit, ta kasta a talaga dayta iti moral ken naespirituan. Inyebkas ni Jesus ti umasping a kapanunotan idi kunana nga ikkatentayo ti ima, saka, wenno uray pay mata no isu daytoy ti mangitibkol kadatayo.​—Marcos 9:43-48.

Pananggura iti Ulbod a Relihion ken Apostasia

18. Kasanota]yo a maiyebkas ti panangguratayo iti relihiuso a kinakillo?

¹⁸ Sa, maysa pay, kas impakita ni Jesus ti pananggurana iti kinakillo babaen panangibutaktakna kadagiti managinsisingpet a relihionista, kasta met ita dagiti Saksi ni Jehova ipakpakitada ti pananggurada kadagiti amin a managinsisingpet a narelihiusuan a kinakillo. Kasano? Babaen panagiwarasda kadagiti literatura ti Biblia a mangipalgak iti kinasiasino ti Babilonia a Dakkel, maysa a relihiuso a balangkantis. No pudno a guraentayo ti nakillo a relihiuso a kinamanaginsisingpet, sipaprangkesa nga ibutaktaktayo ti Babilonia a Dakkel, ti sangalubongan nga imperio ti ulbod a relihion. Aramidentayo ti kasta gapu kadagiti nasingpet panagpuspusona a tattao a binulsekna ken imbaludna iti naespirituan a pannakaadipen. Iti rukod ti pudno a panangguratayo iti kinakillo ti Babilonia a Dakkel, iti dayta met laeng a rukod nga agbalintayo a naregta iti pannakiraman kadagiti amin a parupa ti ministerio iti Pagarian.​—Mateo 15:1-3, 7-9; Tito 2:13, 14; Apocalipsis 18:1-5.

19. Kasanot’ rebbeng a panangmatmattayo kadagiti apostata, ken apay?

¹⁹ Ti obligasion a pananggura iti kinakillo agaplikar met iti amin nga aramid dagiti apostata. Ti kababalintayo kadagiti apostata rebbeng a kas iti daydiay ken David, a nagkuna: “Saanko aya a guraen, O Jehova, dagidiay gumura kenka, ken saanko aya a karimon dagidiay bumusor kenka? Guraek ida iti naan-anay a gura. Nagbalinda a pudpudno a kabkabusorko.” (Salmo 139:21, 22) Dagiti moderno-aldaw nga apostata dinasigandan “ti tao ti kinakillo,” dagiti klero ti Kakristianuan. (2 Tesalonica 2:3) Kas nasungdo a Saksi ni Jehova, awan a pulos ngarud ti pakaipadaantayo kadakuada. Gapu iti kinaimperpekto, mabalin a dagiti pusotayo nalaka nga agannayas iti panagbalin a manangbabalaw kadagiti kakabsattayo. Kas indibidual, dagidiay paset ti “matalek ken naannad nga adipen” ket imperpektoda a tattao. (Mateo 24:45-47) Ngem daytoy a klase ket matalek ken naannad. Dagiti apostata pagringbawenda dagiti kamali wenno kasla biddut a maaramidan dagiti kakabsat a mangidaldalan. Ti kinatalgedtayo agpannuray iti panangliklik kadagiti apostata a panangawis kas ket tay makasabidong daytoy, a kinapudnona ket talaga a kasta.​—Roma 16:17, 18.

20, 21. Kasano a mabalin a magupgop dagiti rason iti pananggura iti kinakillo?

²⁰ Nakitatayon a ti lubong ket napno iti kinakillo, nga addaan agpada a kaipapanan ti basol. Saan nga umdas nga ayatentayo ti kinalinteg; masapul a guraentayo met ti kinakillo. Dadduma kadagidiay nailaksiden manipud Kristiano a kongregasion mabalin nga impagarupda nga inayatda ti kinalinteg, ngem di umdas ti pananggurada iti kinakillo. Nakitatayo metten no apay a rebbeng a guraentayo ti kinakillo. Ditay maaddaan nasayaat a konsiensia ken panagraem iti bagi no ditayo aramiden dayta. Maysa pay, ti kinakillo kaipapananna ti panagbalin a di nasungdo ken Jehova a Dios. Ken ti kinakillo ti mangituggod kadatayo nga agani kadagiti nakapapait a bunga​—panagsagaba, panagrupsa, ken ipapatay.

²¹ Nakitatayo metten no kasano nga ipakitatayo a gurguraentayo ti kinakillo. Aramidentayo ti kasta babaen kaadda ti naan-anay a di pannakainaig iti aniaman a kita ti di kinasingpet, seksual nga imoralidad, wenno apostasia. Yantangay kayattayo ti makipaset iti pannakaalangon ni Jehova ken tarigagayantayo a paragsaken ti pusona, masapul a ditay laeng ayaten ti kinalinteg ken agtalinaed a naagawa iti serbisiona no di ket guraentayo met ti kinakillo, kas inaramid ti Pangulo ken Kumandantetayo, ni Jesu-Kristo.

Kasanot’ Panangsungbatyo?

◻ Kasanot’ panangusar dagiti Kasuratan iti sao a “gura”?

◻ Ania dagiti sumagmamano a naimbag a rason a guraentayo ti kinakillo?

◻ Aniada a nasayaat nga ulidan ti adda kadatayo maipapan kadagidiay nanggura iti kinakillo?

◻ Kasanotayo a maipakita ti panangguratayo iti kinakillo?

[Ladawan iti panid 8]

Dinalusan ni Jesus ti templo gapu ta ginurana ti kinakillo

[Ladawan iti panid 10]

No guraentayo ti kinakillo, liklikantayo ti seksual nga imoral a paglinglingayan