Ti Naidumduma a Nakristianuan a Tawid
KAS INSALAYSAY NI BLOSSOM BRANDT
Madama nga agtinnag ti yelo idi idiay San Antonio, Texas, idi Enero 17, 1923, ti aldaw a pannakaiyanakko. Nalam-ek iti ruar, ngem nasalikepkepanak kadagiti naimeng a takkiag dagiti naayat a Kristiano a nagannak, da Judge ken Helen Norris. Manipud puotko, amin nga inaramid dagiti nagannak kaniak naisentro iti panagdayawda ken Jehova a Dios.
IDI 1910 a walot’ tawen ni Nanang, pimmanaw dagiti nagannak kenkuana iti asideg ti Pittsburgh, Pennsylvania, ket napanda nagnaed iti talon iti ruar ti Alvin, Texas. Sadiay naragsakanda a nakaammo kadagiti kinapudno a linaon ti Biblia manipud iti maysa a kaarruba. Inusar ni Mommy ti natda a panagbiagna a nangkumbinsir kadagiti tattao iti namnama iti Pagarian. Isut’ nabautisaran idi 1912 kalpasan ti iyaakar ti pamilia idiay Houston, Texas.
Damo a naam-ammo ni Mommy ken dagiti dadakkelna ni Charles T. Russell, ti immuna a presidente ti Watch Tower Bible and Tract Society, idi simmarungkar iti kongregasionda idiay Houston. Masansan a sangailien ti pamilia dagiti agdaldaliasat a pannakabagi ti Sosiedad, nga idi maaw-awagan iti pilgrim. Sumagmamano a tawen kalpasanna, immakar da Mommy ken dagiti dadakkelna idiay Chicago, Illinois, ket bisitaen met ni Kabsat Russell ti kongregasion sadiay.
Idi 1918, nagsakit ni Lelang iti trankaso Español, ket gapu ta kimmapuy ti salun-atna, inrekomendar dagiti doktor a mapan aggian iti lugar a napudpudot ti klimana. Agsipud ta mangmangged ni Lelong iti kompania ti tren a Pullman, idi 1919 nakaala ti pammalubos nga agsubli idiay Texas. Idiay San Antonio, naam-ammo ni Mommy ti maysa nga agkabannuag, naregta a miembro ti kongregasion nga agnagan ti Judge Norris. Dagus a nagginnustoda, ket di nagbayag nagkallaysada, ket ni Judge nagbalin a tatangko.
Nasursuro ni Tatang ti Kinapudno ti Biblia
Judge (Hues) ti naited a naidumduma a naganna idi naitao. Idi damo a namingmingan ni tatangna, kinunana: “Natanang dayta nga ubing a kas iti maysa a hues,” ket daytat’ nagbalin a naganna. Idi 1917, idi 16 ti tawen ni Daddy, naikkan kadagiti tracts a Where Are the Dead? ken What Is the Soul? nga inyimprenta ti Watch Tower Bible and Tract Society. Dua a tawen sakbay dayta pimmusay ti tatang ni Daddy, ket nangted dagidi a tracts kadagiti sungbat iti nabayagen a birbirukenna maipapan iti kasasaad dagiti natay. Di nagbayag kalpasanna, nangrugin a nakigimong kadagiti Estudiante ti Biblia, a kas pannakaawag dagiti Saksi ni Jehova idi.
Dagus a tinarigagayan ni Daddy ti makiraman kadagiti aktibidades ti kongregasion. Nakaala ti teritoria a pangasabaanna, ket kalpasan ti eskuela agbisikleta a mapan agibunong kadagiti tracts. Impapusona a namimpinsan ti panangiraman iti sabsabali ti namnama iti Pagarian, ket idi Marso 24, 1918, insimbolona ti dedikasionna ken Jehova babaen ti bautismo iti danum.
Iti sumaganad a tawen iti daydi panagnaed ni Mommy idiay San Antonio, dagus a nakayawan ni Daddy iti kunana a “kasam-itan nga isem ken asul unay a mata” a nakitana pay laeng. Di nagbayag impakaammodan a kayatda ti agkallaysa, ngem narigatanda a nangallukoy kadagiti nagannak ni Nanang. Kaskasdi, idi Abril 15, 1921, naangay ti kasar. Pinagbalinda idi a kalat ti amin-tiempo a ministerio.
Nasapa a Pannakairuam iti Ministerio
Idi madama nga ipalplano da Mommy ken Daddy ti yaatendar iti kumbension idi 1922, idiay Cedar Point, Ohio, natakuatanda nga agdadagsen ni Mommy kaniak. Kalpasan la unay ti pannakaipasngayko, idi 22 pay lat’ tawen ni Daddy, nadutokan a kas direktor ti serbisio ti kongregasion. Kaipapanan daytoy nga isu ti mangaramid kadagiti amin nga urnos ti panagserbi iti tay-ak. Iti sumagmamano a lawas laeng, inkuyognakon ni Mommy iti panagbalaybalay a ministerio. Kinapudnona, kayat met dagiti apongko nga ikuyogdak iti ministerio.
Idi agtawenak ti dua, napan nagnaed dagiti nagannak kaniak idiay Dallas, Texas, ket nangrugida iti amin-tiempo a ministerio kas payunir tallo a tawen kalpasanna. Iti rabii maturogda iti papag iti igid ti kalsada ket ipaiddadak iti akinlikud a tugaw ti kotse. Siempre, impagarupko idi a naragsak ti kastoy, ngem di nagbayag naamirisda a dida pay gayam nakasagana para iti biag ti payunir. Isu a nangirugi ni Daddy iti maysa a negosio. Di nagbayag, nangaramid ti bassit a trailer kas panagsaganana nga agpayunir manen.
Sakbay a nageskuelaak, insuronakon ni Nanang nga agbasa ken agsurat, ket ammokon ti ag-multiply manipud maysa agingga iti uppat a numero. Kanayon a kayatnak a tulongan a makasursuro. Ipatakdernak idi iti tugaw iti abayna nga agpunas kadagiti plato kalpasan a mainnawanna ida, ken isuronak a mangikabesa kadagiti kasuratan ken agkanta kadagiti kanta ti Pagarian, wenno himno a kas panangawagmi idi.
Panagserbi iti Dios a Kadua Dagiti Dadakkelko
Idi 1931 inatendaranmi ti nakaay-ayat a kumbension idiay Columbus, Ohio, a nakapanaganantayo iti Saksi ni Jehova. Uray no walo pay lat’ tawenko, ti kunak isu dayta ti kapipintasan pay laeng a nagan a nangngegko. Di unay nabayag kalpasan ti panagawidmi idiay balay, napuoran ti negosio ni Daddy, ngem minatmatan da Daddy ken Mommy daytoy a kas “pagayatan ti Apo” tapno rugianda manen ti agpayunir. Gapuna, nangrugi idi kalgaw ti 1932, tinagiragsakmi ti adu a tawen iti amin-tiempo a ministerio.
Nagpayunir dagiti nagannak kaniak idiay sentral Texas tapno asidegda iti pagnanaedan dagiti nagannak ni Mommy, nga adda pay laeng idiay San Antonio. Ti panagakar-akar iti destino kaipapananna ti masansan a panagbaliwbaliw ti pageskuelaak. No dadduma mailaw-an nga ikuna dagiti kakabsat, “Apay a dikay agnaed iti maysa a lugar ket ibalayanyo dayta nga ubing,” a kas ket tay saanak a matartaripato a naimbag. Ngem ti kunak naragsak ti biagmi ken matulongak da Daddy ken Mommy iti ministerioda. Kinapudnona, masansanay ken maisagsaganaak iti biag a sinerrekko idi agangay.
Adu a bulan nga idagdagadagko kada Daddy ken Mommy a kayatkon ti agpabautisar, ket masansan a kasaritadak maipapan iti dayta. Kayatda a siguraduen a maawatak no kasanot’ kinaserioso ti desisionko. Idi Disiembre 31, 1934, nadanon ti aldaw daytoy di malipatan a pasamak iti biagko. Nupay kasta, iti rabii sakbayna, sinigurado ni Daddy nga agkararagak ken ni Jehova. Kalpasanna adda nakapimpintas nga inaramidna. Pinagparintumengnakami amin, sa nagkararag. Imbagana ken ni Jehova a maragsakan unay gapu iti desision ti balasangda a mangidedikar iti biagna Kenkuana. Ipanamnamak kadakayo, nga aglabaston dagiti panawen, ngem pulos a diakto malipatan daydi a rabii!
Pannakasanay Manipud Kada Apongko
Iti nagbaetan ti 1928 ken 1938, inusarko ti adu a tiempo a mangbisita kada apongko a lakay ken baket idiay San Antonio. Ti inaldaw a garaw iti dennada ket kas met laeng kadagiti nagannak kaniak. Colporteur idi ni Lelang, kas panangawagda kadagiti payunir, ket kalpasanna nagbalin a paset-tiempo a payunir. Nadutokan ni Lelong a payunir idi Disiembre 1929, isu a ti panagserbi iti tay-ak isut’ inaldaw a tamingenmi.
No iti rabii saklotennak ni Lelong sa isuronak kadagiti nagnagan dagiti bituen. Daniwannak kadagiti malagipna a daniw. Namin-adu a simmurotak kenkuana a nagbiahe iti Pullmans idi agtartrabaho pay iti kompania ti tren. Isu a kanayon ti asitgak no adda parikutko; liniwliwanak ken pinunasna dagiti luak. Kaskasdi, no makaramanak gapu iti madi nga inaramidko sa mapanak agpaay-ayo kenkuana, kunana laeng (sasao a diak maawatan pay idi, ngem nalawag ti kayatda a sawen): “Dungngo, ti naluko, agikaro.”
Dagiti Tawen ti Pannakaidadanes
Idi 1939, nangrugi ti Gubat Sangalubongan II, ket naidadanes ken biktima ti nakas-ang a derraaw ti ili ni Jehova. Idi agngudo ti 1939, nagsakit ni Mommy ti nadagsen nga idi agangay masapul a maoperaan, gapuna a nagsublikami idiay San Antonio.
Adda no kua maangay a derraaw bayat a magitukonkami ti magasin kadagiti lansangan ti San Antonio. Ngem kada lawas, kas pamilia, addakami sadiay, tunggal maysa iti nakaitudinganna a kanto. Masansan a maimatangak nga iguyodda ni Daddy nga ipan iti estasion ti polis.
Inkagumaan ni Daddy nga ituloy ti agpayunir nupay masapul idi nga agsardeng ni Mommy. Nupay kasta, saan nga umanay ti kuarta a mateggedanna iti paset-tiempo a trabaho, gapuna a masapul met a sumardeng. Nagturposak idi 1939, ket napanak met nangged.
Adda nagimbagan ti nagan ni Daddy a Judge (Hues) kadagidi a tiempo. Kas pangarigan, adda grupo dagiti kakabsat a napan nangasaba iti ili nga amiananen ti San Antonio, ket inrugi ti sheriff nga ipisok ida iti pagbaludan. Adda agarup 35 a natiliwna, agraman da Lelong ken Lelangko. Pinakaammuanda ni Daddy, ket nagkotse a napan. Simrek iti opisina ti sheriff sana kinuna: “Siak ni Judge Norris ti San Antonio.”
“Wen Apo, aniat’ maipaayko kadakayo, Judge?” insaludsod ti sheriff.
“Immayak tapno kitaek no kasano a makaruar dagitoy a tattao iti pagbaludan,” insungbat ni Daddy. Idi kuan pinaruar ti sheriff ida nga awan ti piansa—ket saanen a nagsaludsod pay!
Magusgustuan ni Daddy ti mangasaba kadagiti patakder nga ayan dagiti opisina iti poblasion, ket pagay-ayatna a kasarita dagiti hues ken abogado. Kunana no kua iti receptionist: “Siak ni Judge Norris, ket umayak makisarita ken ni Judge Kastoy-ken-Kasdiay.”
Ket, inton makasangonan ti hues, kanayon a kunaenna pay nga umuna: “Ita, sakbay nga ibagak ti rantak, kayatko nga ilawlawag nga immuna nga amang a nagbalinak a Judge ngem dakayo. Kastaak iti intero a biagko.” Sana ilawlawag no kasano a napanaganan iti Judge. Maysa daytoy a nainggayyeman a panangiruangan, ket naaddaan ni Daddy kadagiti adu a nasasayaat a pannakigayyem kadagiti hues kadagidi a tiempo.
Agyamanak iti Panangidalan Dagiti Dadakkelko
Timmanorak kadagiti nariribuk a tawtawen ti panagbalasang, ket ammok a masansan a madanagan da Daddy ken Mommy bayat a sipsiputan ken pampanunotenda no aniat’ sumaruno a tignayko. Kas kadagiti amin nga ubbing, namin-adu a sinubokko da Daddy ken Mommy, a dumawatak ti pammalubos nga aramidek ti maysa a banag wenno agpakada a mapan iti maysa a lugar uray no ammok a saandak a palubosan. No dadduma agsangitak. Kinapudnona, ad-adda koma a nagsakit ti nakemko no kinunada: “Sige, aramidem ti kaykayatmo. Awan bibiangmi.”
Ti pannakaammo a diak mapagbalbaliw ida kadagiti pagalagadanda isut’ nangted kaniak iti natalingenngen a rikna. Kinaagpaysuanna, daytoy ti nangpalaka kaniak a mangikuna: “Dinak palubosan ni Daddy,” no awisendak dagiti dadduma nga agtutubo kadagiti di nainsiriban a paglinglingayan. Idi agtawenak ti 16, kayat unay ni Daddy a masursurok ti agmaneho ket iti dayta naikkanak ti driver’s license. Kasta met nga agarup iti dayta a tiempo inikkannak ti tulbek ti balaymi. Apresiarek unay ta nagpiar kaniak. Mariknak a nataenganakon, ket inikkannak daytoy ti responsabilidad ken rikna a diakto paayen ti panagtalekda.
Kadagidi nga al-aldaw saan nga adu dagiti balakad maipaay iti panagasawa, ngem ammo ni Daddy no aniat’ kuna ti Biblia maipapan iti panagasawa a “maiyalubog iti Apo.” (1 Corinto 7:39) Imbatadna kaniak a no mangawisak iti baro a taga lubong idiay balay, wenno agpaarem iti maysa kadakuada, nakaronto a pannakapaay dayta kenkuana. Ammok nga isu ket umiso, gapu ta naimatangak ti kinaragsak ken kinatunos iti panagkaduada ken Mommy agsipud ta nagasawada “iti Apo.”
Idi 1941, nga agtawenak ti 18, impagarupko a magustuak ti maysa a baro a kakongregasionak. Maysa a payunir ken agad-adal ti abogasia. Diak makaidna iti ragsak. Idi imbagami kadagiti dadakkelko a kayatmin ti agkallaysa, imbes nga impakitada a dida umanamong wenno upayendakami, kinunada laeng: “Adda koma maysa a kiddawenmi kenka Blossom. Ti kunami ket ubingka pay unay, ket dawatenmi koma kenka nga agurayka pay ti maysa a tawen. No talaga nga agpimpinnategkayo, saan a mabayag ti maysa a tawen.”
Agyamanak unay ta dimngegak iti dayta nainsiriban a balakad. Bayat dayta a tawen, nagmataenganak bassit ket nabigbigko nga awan iti daytoy a baro dagiti talugading a kasapulan iti nasayaat nga asawa. Idi agangay pinanawanna ti organisasion, ket nalisiak ti nagbalin koma a sanaang iti biagko. Anian a nagsayaat ti addaan kadagiti nagannak a mapangnamnamaan dagiti desisionda!
Ti Pannakiasawak ken Trabaho a Panagdaliasat
Idi kalam-ek ti 1946, idi adda innem a tawenen nga agpaypayunirak ken mangmangged iti paset-tiempo, ti kasayaatan a baro a naam-ammok ket simrek iti Kingdom Hall. Nadutokan ni Gene Brandt a mangkuyog iti agdaldaliasat nga adipen kadagiti kakabsat, kas panangawag iti manangaywan ti sirkito idi. Nagsabet ti riknami, ket idi Agosto 5, 1947, nagkallaysakami.
Di nagbayag, nanglukat da Daddy ken Gene iti accounting office. Ngem impakauna ni Daddy ken ni Gene: “No umay ti aldaw a lapdannatayo daytoy nga opisina a makigimong wenno iti teokratiko nga annongen, serraak daytoy a negosio.” Binendisionan ni Jehova daytoy a naespirituan a panangmatmat, ket impaay ti opisina ti umdas a material a kasapulanmi ken adda wayami nga agpayunir. Nalaing a negosiante da Daddy ken Gene, ket nalaka laeng koma a bumaknangkami, ngem saan a pulos a daytoy ti kalatda.
Idi 1954, naawis ni Gene nga agserbi iti sirkito, a kaipapananna ti dakkel a panagbalbaliw iti biagmi. Ania ngatat’ rikna dagiti nagannak kaniak? Kas ti dati, saan a ti bukodda a pagimbagan ti pampanunotenda no di ket no ania ti maipaayda iti Pagarian ti Dios ken ti kasasaad dagiti annakda iti naespirituan. Nikaanoman dida kinuna kadakami: “Apay a didakam ikkan iti appomi?” Imbes ketdi, kanayon nga: “Aniat’ maitulongmi iti amin-tiempo a serbisioyo?”
Isu nga idi dimteng ti aldaw nga ipapanawmi, bin-ig a pammabileg ti impabalonda kadakami ken maragragsakanda iti dakkel a pribilehiomi. Pulos a dida imparikna nga itan panawanmi ida no di ket naan-anay a sinuportarandakami. Idi awankamin, sinangoda ti trabaho a kinapayunir iti sangapulo a tawen pay. Nadutokan ni Daddy a kas city overseer ti San Antonio, nga inannongna iti 30 a tawen. Nagrag-o a makakita iti irarang-ay manipud maysa a kongregasion iti siudad idi 1920’s agingga iti 71 sakbay ti ipupusayna idi 1991.
No dakami ken ni Gene, ti biag ket napno iti kinaragsak. Naaddaankami iti rag-o nga agserbi kadagiti ingungoten a kakabsat iti nasurok a 31 nga estado ken, nalabit ti maikuna a tampok amin dayta, isut’ pribilehio nga umatendar iti maika-29 a klase ti Watchtower Bible School of Gilead idi 1957. Kalpasanna nagsublikami iti trabaho a panagdaliasat. Idi 1984, kalpasan ti 30 a tawen a panagserbi iti sirkito ken distrito, siaayat a pinalubosan ti Sosiedad ni Gene nga agserbi iti sirkito idiay San Antonio, gapu ta dagiti nagannak kadakami ket nasuroken nga 80 ti tawenda ken nakapuyen ti salun-atda.
Panangtaripato Kadagiti Nagannak
Napalabas laeng ti maysa ket kagudua a tawen kalpasan ti panagsublimi idiay San Antonio a naidasay iti semicoma ni Mommy ket natay. Nakaparpardas ti pannakapasamakna ket diak man la naisao dagiti kayatko koma nga ibaga kenkuana. Insuronak daytoy a kanayon a makisao ken ni Daddy. Kalpasan ti 65 a tawen a panagdennada, kailiwna unay ni Mommy, ngem sidadaankami a nangipaay ti ayat ken saranay.
Ti ulidan ni Daddy iti Nakristianuan a pannakigimong, panagadal, ken panagserbi nagtultuloy aginggat’ ipupusayna. Magustuanna ti agbasa. No mabati nga agmaymaysa bayat nga addakami iti serbisio, isaludsodko no sumangpetak: “Nalidaykay kadi?” Impasnekna unay ti nagbasbasa ken nagad-adal, ket pulos a di simmiplot dayta iti panunotna.
Adda pay ugalina idi sibibiag a tinaginayonmi. Kanayon nga insikkir ni Daddy nga aggigiddankami a mangan, nangruna iti agsapa tapno inkam pagsasaritaan ti teksto. Idi ubingak pay, saanak a pulos a mapalubosan a pumanaw iti balay no diak maaramid dayta. No dadduma kunaek: “Ngem Dad, maladawakon idiay eskuela (wenno iti trabaho).”
“Saan a ti teksto ti makagapu a maladawka; dika ngamin nagriing a nasapa,” kunana no kua. Ket masapul idi nga agtugawak a makiteksto. Siniguradona a daytoy naimbag nga ulidan ket nagtultuloy agingga iti maudi nga al-aldaw ti biagna. Daytoy pay ti tawid nga imbatina kaniak.
Alerto ti panunot ni Daddy agingga iti ipapatayna. Saankami a narigatan a nangtaripato kenkuana gapu ta di pulos agpapauyo ken agrekreklamo. Ay wen, no dadduma maidukitna ti arthritisna, ngem iyang-angawko nga ipalagip kenkuana a dayta ket kinapudnona “Adamitis,” ket agkatawa no kua. Bayat nga agtugtugawkami ken ni Gene iti sibayna, siuulimek a naginana ni Daddy iti daydi agsapa ti Nobiembre 30, 1991.
Nasuroken a 70 ti tawenko ita ket makagunggona pay laeng ti nasayaat nga ulidan dagiti naayat a Kristiano a nagannak kaniak. Ket sipapasnek nga ikarkararagko a mapaneknekak ti pudno a panangipateg iti daytoy a tawid babaen ti umiso a panangaramat iti dayta agingga nga aglabas dagiti panawen.—Salmo 71:17, 18.
[Ladawan iti panid 5]
Dakami ken Mommy
[Dagiti ladawan iti panid 7]
1. Ti damo a kumbension a tinabunuak: San Marcos, Texas, Setiembre 1923
2. Ti maudi a kumbension a tinabunuan ni Daddy: Fort Worth, Texas, Hunio 1991 (nakatugaw ni Daddy)
[Ladawan iti panid 9]
Da Gene ken Blossom Brandt