Ti Panagballigi ti Pudno a Panagdayaw Umas-asidegen

“Ni Jehova isunto ti ari iti rabaw ti amin a daga.”​—ZACARIAS 14:9.

1. Aniat’ napasaran dagiti napulotan a Kristiano kabayatan ti Gubat Sangalubongan I, ken kasano a naipadto daytoy?

KABAYATAN ti umuna a gubat sangalubongan, nagsagaba dagiti napulotan a Kristiano iti adu a pakarigatan ken pannakaibalud iti ima dagiti aggugubat a nasion. Nakaro ti pannakaipawil dagiti daton ti panagdaydayawda ken Jehova, ken natnagda iti kasasaad a pannakakautibo iti naespirituan. Naipadto amin daytoy iti Zacarias 14:2, a mangiladladawan iti internasional a pannakaraut ti Jerusalem. Ti siudad iti daytoy a padto ket “nailangitan a Jerusalem,” ti nailangitan a Pagarian ti Dios ken ti ayan “ti trono ti Dios ken ti Kordero.” (Hebreo 12:22, 28; 13:14; Apocalipsis 22:3) Dagiti pinulotán ti Dios ditoy daga iladladawanda dayta a siudad. Nakalasat dagiti matalek kadakuada iti pannakaraut, a dida kinayat a makautiboda “manipud iti siudad.”a

2, 3. (a) Kasano a nagballigi ti panagdayaw ken Jehova sipud pay idi 1919? (b) Manipud idi 1935, ania a pasamak ti napagteng?

² Idi 1919, nawayawayaan dagiti matalek a napulotan iti nakautibo a kasasaadda, ket dagus a ginundawayanda ti panawen ti talna a simmaruno iti gubat. Kas embahador ti nailangitan a Jerusalem, innalada ti naindaklan a gundaway a mangikasaba iti naimbag a damag ti Pagarian ti Dios ken tumulong iti pannakaurnong dagiti maudi a kameng ti 144,000. (Mateo 24:14; 2 Corinto 5:20) Idi 1931, inawatda ti umiso a Nainkasuratan a nagan a Dagiti Saksi ni Jehova.​—Isaias 43:10, 12.

³ Sipud idin, nagtultuloy a rimmang-ay dagiti napulotan a Saksi ti Dios. Uray ni Hitler ken ti puersa Nazi a militarna dina a napagulimek ida. Iti laksid ti sangalubongan a pannakaidadanes, nagbalin a nabunga ti trabahoda iti amin a daga. Nangnangruna idi tawen 1935, timmipon kadakuada ti internasional a “dakkel a bunggoy,” a naipadto iti libro nga Apocalipsis. Naidedikar, nabautisaran met dagitoy a Kristiano ken “linabaanda dagiti pagan-anayda ket pinapudawda ida iti dara ti Kordero,” ni Jesu-Kristo. (Apocalipsis 7:9, 14) Nupay kasta, saanda a napulotan, nga addaan iti namnama a nailangitan a biag. Ti namnamada isut’ panangtawid iti napukaw da Adan ken Eva, a dayta ti, perpekto a natauan a biag iti paraiso a daga. (Salmo 37:29; Mateo 25:34) Ita, agdagup ti dakkel a bunggoy iti nasurok a lima a milion a kararua. Agbalballigi ti pudno a panagdayaw ken Jehova, ngem dumtengto pay laeng ti maudi a panagballigina.

Dagiti Ganggannaet iti Naespirituan a Templo ti Dios

4, 5. (a) Sadinot’ pagdaydayawan ti dakkel a bunggoy ken Jehova? (b) Ania dagiti pribilehio a tagtagiragsakenda, ken iti kaitungpalan ti ania a padto?

⁴ Kas naipadto, ti dakkel a bunggoy “agdaydayawda [iti Dios] iti aldaw ken rabii iti templona.” (Apocalipsis 7:15, footnote) Yantangay saanda a naespirituan, papadi nga Israelita, mabalin a nakita ida ni Juan nga agtaktakder iti templo iti makinruar a paraangan dagiti Gentil. (1 Pedro 2:5) Anian a nagdayag ti naespirituan a templo ni Jehova, a dagiti pagbeddenganna napno iti daytoy dakkel a tallaong a mangidaydayaw kenkuana a kaduada ti natda ti naespirituan nga Israel!

⁵ Ti dakkel a bunggoy saanda nga agserserbi iti Dios iti kasasaad nga inladawan ti makin-uneg a paraangan dagiti papadi. Saanda a naideklara a nalinteg iti panggep nga agbalin a naespirituan nga annak nga inampon ti Dios. (Roma 8:1, 15) Nupay kasta, babaen ti panangalagad iti pammati iti subbot ni Jesus, addaanda iti nadalus a takder iti imatang ni Jehova. Naideklarada a nalinteg iti panggep nga agbalin a gagayyemna. (Idiligyo ti Santiago 2:21, 23.) Addaanda met iti pribilehio a mangidatag kadagiti makaay-ayo a daton iti naespirituan nga altar ti Dios. Gapuna, maipanggep iti daytoy dakkel a bunggoy, agdama a mapaspasamak ti nadayag a kaitungpalan ti padto iti Isaias 56:6, 7: “Dagiti ganggannaet a makikallaysa ken Jehova tapno agserbi kenkuana ken agayatda iti nagan ni Jehova, . . . Uray isuda iyegkonto ida iti nasantuan a bantayko ken paragsakekto ida iti balayko a pagkarkararagan. Dagiti mapuoran a datonda ken dagiti sakripisioda maawatdanto iti rabaw ti altarko. Ta ti balayko maawaganto iti balay ti kararag a maipaay kadagiti amin nga il-ili.”

6. (a) Aniada a kita ti daton ti indatag dagiti ganggannaet? (b) Aniat’ ipalagip kadakuada ti pagkargaan ti danum iti paraangan dagiti papadi?

⁶ Mairaman kadagiti sakripisio nga idaton dagitoy a ganggannaet “ti bunga dagiti bibig [kas iti napino ti pannakaisaganana a daton a bellaay] a mangaramid iti publiko a panangideklara iti nagan [ti Dios]” ken “ti panagaramid iti naimbag ken ti panangiranud kadagiti bambanag kadagiti dadduma.” (Hebreo 13:15, 16) Ti dakkel a pagkargaan ti danum a kasapulan nga usaren dagiti papadi a pangbuggo iti bagbagida ti maysa met a napateg a palagip kadagitoy a ganggannaet. Kasapulan met nga agpasakupda iti naespirituan ken moral a panangdalus bayat nga in-inut nga aglawag kadakuada ti Sao ti Dios.

Ti Nasantuan ken Dagiti Alikamenna

7. (a) Kasanot’ panangmatmat ti dakkel a bunggoy kadagiti pribilehio ti nasantuan a kinapadi? (b) Ania dagiti kanayonan a pribilehio ti inawat dagiti dadduma a ganggannaet?

⁷ Adda kadi aniaman a kaipapanan agpaay iti daytoy dakkel a bunggoy dagiti ganggannaet ti Nasantuan ken dagiti alikamenna? Bueno, pulos nga awandanto iti kasasaad nga inladawan ti Nasantuan. Saanda a mayanak manen kas dagiti naespirituan nga annak ti Dios nga addaan iti nailangitan a pannakipagili. Daytoy kadi ti mangtignay kadakuada nga umapal wenno agagum? Saan. Imbes ketdi, pagragsakanda ti pribilehioda a mangsuporta iti natda ti 144,000, ket ipakitada ti nauneg a panangapresiar iti panggep ti Dios a panangampon kadagitoy a naespirituan nga annak, a makiraman ken Kristo iti panangiturong iti sangatauan iti kinaperpekto. Kasta met, tagiragsaken ti dakkel a bunggoy dagiti ganggannaet ti naindaklan a di kaikarian a kinamanangngaasi ti Dios iti panangipaayna kadakuada ti naindagaan a namnama a biag nga agnanayon iti Paraiso. Dadduma kadagitoy a ganggannaet, kas kadagiti Netineo idi un-unana, ti naipaayan kadagiti pribilehio a mangiwanwan kas itutulong iti nasantuan a kinapadi.b (Isaias 61:5) Aggapu kadagitoy ti dutokan ni Jesus a “piprinsipe iti amin a daga.”​—Salmo 45:16.

8, 9. Ania a gunggona ti magun-od ti dakkel a bunggoy iti panangusig kadagiti alikamen iti Nasantuan?

⁸ Nupay pulos a didanto sumrek iti antitipiko a Nasantuan, ti dakkel a bunggoy dagiti ganggannaet ti nakasursuro kadagiti napateg a leksion manipud kadagiti alikamenna. Kas iti panagkasapulan ti kandelero iti agtultuloy nga abasto a lana, kasta met a kasapulan dagiti ganggannaet ti nasantuan nga espiritu a tumulong kadakuada a mangtarus iti rumangrang-ay a kinapudno iti Sao ti Dios, a mayal-allatiw babaen “ti matalek ken masirib nga adipen.” (Mateo 24:45-47) Kasta met, ti espiritu ti Dios tultulonganna ida a mangipangag iti daytoy nga awis: “Ti espiritu ken ti nobia [ti napulotan a natda] itultuloyda a kunaen: ‘Umayka!’ Ket ti asinoman a makangkangngeg kunaenna koma: ‘Umayka!’ Ket ti asinoman a mawaw umay koma; ti asinoman a mayat awatenna koma ti danum ti biag nga awan bayadna.” (Apocalipsis 22:17) Iti kasta, ti kandelero maysa a palagip iti dakkel a bunggoy maipapan iti annongenda nga aglawag kas Kristiano ken mangliklik iti aniaman a kababalin, kapanunotan, sao, wenno aramid a mamagleddaang iti nasantuan nga espiritu ti Dios.​—Efeso 4:30.

⁹ Ti lamisaan ti tinapay ti pamarang ipalagipna iti dakkel a bunggoy a tapno agtalinaed a nasalun-at iti naespirituan, kasapulan a kanayon a makiramanda iti naespirituan a taraon manipud iti Biblia ken kadagiti publikasion “ti matalek ken masirib nga adipen.” (Mateo 4:4) Ti altar ti insienso ipalagipna kadakuada ti kinapateg ti sipapasnek a panagkararag ken Jehova maipaay iti tulong tapno masalimetmetanda ti kinatarnawda. (Lucas 21:36) Dagiti kararagda ramanenna koma dagiti naimpusuan nga ebkas ti panagdayaw ken panagyaman. (Salmo 106:1) Ti altar ti insienso ipalagipna met kadakuada ti kinapateg ti panangidayaw iti Dios iti dadduma pay a pamay-an, kas ti naimpusuan a panagkantada iti kanta ti Pagarian kadagiti Nakristianuan a gimong ken babaen ti panagsaganada a naimbag tapno makaaramid iti epektibo a “publiko a panangideklara maipaay iti pannakaisalakan.”​—Roma 10:10.

Ti Naan-anay a Panagballigi ti Pudno a Panagdayaw

10. (a)Ania a nadayag a namnama ti mabalintay a seggaan? (b) Ania a pasamak ti masapul pay nga umuna a mapagteng?

¹⁰ Ita “adu dagiti inilin-ili” manipud kadagiti amin a nasion ti agay-ayus nga agturong iti balay a pagdaydayawan ken Jehova. (Isaias 2:2, 3) Iti panangpasingked iti daytoy, kuna ti Apocalipsis 15:4: “Siasinonto ti pudno a di agbuteng kenka, Jehova, ken mangpadayag iti naganmo, agsipud ta siksika ti nasungdo? Ta amin dagiti nasion umaydanto ket agdaydayawda iti sanguanam, agsipud ta dagiti nalinteg a bilinmo naiparangarangda.” Iladawan ti Zacarias kapitulo 14 ti sumaganad. Iti asidegen a masanguanan, ti dakes a kababalin ti kaaduan a tattao ditoy daga magtengnanto ti kangitingitanna bayat nga agtitiponda iti maudi a gundaway a makidangadang maibusor iti Jerusalem​—dagiti pannakabagi ditoy daga ti nailangitan a Jerusalem. Iti kasta agtignayton ni Jehova. Kas Mannakigubat a Dios, “mapanto ket makigubatto a maibusor kadagidiay a nasnasion” a situtured a mangaramid iti daytoy nga iraraut.​—Zacarias 14:2, 3.

11, 12. (a) Kasanonto ti panagtignay ni Jehova iti um-umayen a sangalubongan a pannakaraut dagiti managdaydayaw iti templona? (b) Anianto ti pagbanagan ti gubat ti Dios?

¹¹ “Daytoy isunto ti didigra a pangsaplit ni Jehova kadagiti amin nga il-ili a nakigubat a maibusor iti Jerusalem: Ti lasagda aggibusto iti bayat nga isuda agtatakderda ket dagiti matada aggibusdanto kadagiti abutda, ket ti dilada aggibusdanto iti ngiwatda. Ket maaramidto iti daydiay nga aldaw a ti natbag nga ariwawa manipud ken Jehova addanto iti tengngada; ket isuda kumpetdanto tunggal maysa iti ima ti kaarrubana, ket ti imana mayunnatto a maibusor iti ima ti kaarrubana.”​—Zacarias 14:12, 13.

¹² Literal man wenno piguratibo daytoy a saplit, kasapulan nga aguray ket kitaentayo ti pagbanaganna. Nupay kasta, maysa a banag ti sigurado. Bayat nga agtigtignay dagiti kabusor ti Dios a mangaramid iti sangalubongan a panangrautda kadagiti adipen ni Jehova, mapasardengdanto babaen kadagiti karkarna a pannakaipakita ti bileg ti mannakabalin-amin a Dios. Mapagulimekdanto. Kaslanto nalungsot dagiti dilada ti iyaalsa. Ti nagkaykaysa a kalatda agbalinto a nakusnaw iti panagkitada, a kasla nalungsot dagiti matada. Ti pisikal a pigsada, a nangpabileg kadakuada a rumaut, ti kumapuyton. Iti pannakariribukda, addanto nakaro a panagpipinnatayda. Iti kasta mapukawto amin ti naindagaan a bumusbusor iti panagdayaw iti Dios. Kamaudiananna, mapilitanto ti amin a nasion a mangbigbig iti sapasap a kinasoberano ni Jehova. Matungpalton ti padto: “Ni Jehova isunto ti Ari iti rabaw ti amin a daga.” (Zacarias 14:9) Kalpasanna, maibaludto ni Satanas ken dagiti demoniona bayat a mangrugi ti Sangaribu a Tawen a Panagturay ni Kristo buyogen dagiti naindaklan a bendision nga agur-uray iti sangatauan.​—Apocalipsis 20:1, 2; 21:3, 4.

Ti Naindagaan a Panagungar

13. Asino dagidiay “matda kadagiti amin a nasnasion”?

¹³ Agtultuloy ti padto ni Zacarias iti Zac kapitulo 14, bersikulo 16 (NW): “Maaramidto, a tunggal maysa a matda kadagiti amin a nasnasion nga immay a maibusor iti Jerusalem, sumang-atto iti tinawentawen tapno agdayaw iti Ari, a ni Jehova dagiti buybuyot, ken mangngilin iti piesta dagiti abong-abong.” Sigun iti Biblia, amin a tattao a sibibiag ita nga agtultuloy nga agbiag agingga iti panungpalan daytoy dakes a sistema ken agtalinaed a kabusor ti pudno a panagdayaw aglak-amdanto iti “pannakaukom a dusa nga agnanayon a pannakadadael.” (2 Tesalonica 1:7-9; kitaenyo met ti Mateo 25:31-33, 46.) Saandanto a mapagungar. Nabatad ngarud a dagidiay “matda” ramanenna dagiti kameng ti nasnasion a natay sakbay ti maudi a gubat ti Dios ken addaanda iti naibatay-Biblia a namnama a panagungar. “Um-umayen ti oras,” inkari ni Jesus, “nga amin dagidiay adda kadagiti pakalaglagipan a tanem mangngegdanto ti timekna ket rummuardanto, dagidiay nagaramid kadagiti naimbag a bambanag iti panagungar iti biag, dagidiay nangiyugali kadagiti nakadakdakes a bambanag iti panagungar iti pannakaukom.”​—Juan 5:28, 29.

14. (a) Aniat’ masapul nga aramiden dagiti mapagungar tapno magun-odda ti biag nga agnanayon? (b) Anianto ti mapasamak iti asinoman nga agkedked a mangidedikar iti bagida ken Jehova ken mangalagad iti pudno a panagdayaw?

¹⁴ Amin dagitoy a napagungar adda kasapulan nga aramidenda tapno ti panagungarda agbanag iti biag ket saan nga iti di nasayaat a pannakaukom. Kasapulan nga umayda iti naindagaan a paraangan ti templo ni Jehova ken agtamedda kas dedikasion iti Dios baeten ken Jesu-Kristo. Asinoman a mapagungar a di mangaramid iti daytoy aglak-amto iti isu met laeng a saplit a mapaspasaran dagiti nasion iti agdama. (Zacarias 14:18) Asino koma ti makaammo no mano ti mapagungarto a siraragsak a tumipon iti dakkel a bunggoy a mangrambak iti antitipiko a Piesta dagiti Abong-abong? Awan duadua, nakaad-adudanto, ket ti naindaklan a naespirituan a templo ni Jehova agbalinto nga ad-adda pay a natantan-ok kas banagna!

Ti Antitipiko a Piesta Dagiti Abong-abong

15. (a) Ania dagiti sumagmamano a naisangsangayan a parupa ti Piesta dagiti Abong-abong iti nagkauna nga Israel? (b) Apay a naidaton ti 70 a toro kabayatan ti Piesta?

¹⁵ Kada tawen, nakalikaguman iti nagkauna nga Israel a rambakanda ti Piesta dagiti Abong-abong. Nagpaut dayta iti makalawas ken nagpatingga iti panawen ti panagani. Maysa dayta a naragsak a tiempo ti panagyaman. Iti las-ud ti makalawas, masapul nga agnaedda kadagiti temporario nga abong a naarpawan kadagiti bulong ti kayo, nangnangruna kadagiti sanga ti palma. Daytoy a piesta impalagipna iti Israel no kasano nga insalakan ti Dios dagiti inapoda manipud Egipto ken no kasanona nga inaywanan ida kabayatan ti panagnaedda kadagiti abong-abong bayat ti panagakar-akarda iti agarup 40 a tawen iti let-ang agingga a nagtengda ti Naikari a Daga. (Levitico 23:39-43) Kabayatan ti piesta, 70 a toro ti naidaton iti altar ti templo. Nalawag, daytoy a parupa ti piesta inladawanna ti perpekto ken naan-anay a makaispal-biag a trabaho ni Jesu-Kristo. Dagiti gunggona ti daton a subbotna agayusto kamaudiananna iti di mabilang a kapuonan ti 70 a pamilia ti sangatauan a nagtaud ken Noe.​—Genesis 10:1-29; Numeros 29:12-34; Mateo 20:28.

16, 17. (a) Kaano a nangrugi ti antitipiko a Piesta dagiti Abong-abong, ket kasano a nagtultuloy dayta? (b) Kasano a makiraman iti rambak ti dakkel a bunggoy?

¹⁶ Gapuna ti kadaanan a Piesta dagiti Abong-abong inladawanna ti naragsak a pannakaurnong dagiti nasubbot a managbasol iti naindaklan a naespirituan a templo ni Jehova. Ti kaitungpalan daytoy a piesta nangrugi idi Pentecostes iti 33 K.P. idi nangrugi ti naragsak a pannakaurnong dagiti naespirituan nga Israelita iti kongregasion Kristiano. (Aramid 2:41, 46, 47) Naawatan dagitoy a napulotan nga isuda idi dagiti “temporario nga agnanaed” iti lubong ni Satanas gapu ta ti pudpudno a “pannakipagili[da] adda iti langlangit.” (1 Pedro 2:11; Filipos 3:20) Ti naragsak a piesta temporario nga inyanninaw ti apostasia nga imbunga ti pannakabuangay ti Kakristianuan. (2 Tesalonica 2:1-3) Nupay kasta, naituloy ti piesta idi 1919 iti naragsak a pannakaurnong dagiti natda a kameng ti 144,000 a naespirituan nga Israelita, a sinaruno dayta ti [pannakaurnong ti] internasional a dakkel a bunggoy ti Apocalipsis 7:9.

¹⁷ Nailadawan ti dakkel a bunggoy kas addaan kadagiti sanga ti palma kadagiti imada, a mangipakpakita a nararagsakda met a manangrambak iti antitipiko a Piesta dagiti Abong-abong. Kas dedikado a Kristiano, siraragsak a makiramanda iti trabaho a panangurnong iti ad-adu pay a managdaydayaw iti templo ni Jehova. Maysa pay, kas managbasol, maawatanda nga awan karbenganda iti permanente a panagnaedda ditoy daga. Isuda, agraman dagidiay mapagungar iti masanguanan, kasapulan nga itultuloyda nga alagaden ti pammati iti daton a subbot ni Kristo agingga a magtengda ti natauan a kinaperpekto iti ngudo ti Sangaribu a Tawen a Panagturay ni Kristo.​—Apocalipsis 20:5.

18. (a) Anianto ti mapasamak iti ngudo ti Sangaribu a Tawen a Panagturay ni Jesu-Kristo? (b) Kasanonto nga agballigi iti kamaudiananna ti pudno a panagdayaw ken Jehova?

¹⁸ No kasta, dagiti managdaydayaw iti Dios ditoy daga agtakderdanto iti sanguananna iti natauan a kinaperpekto a saanen nga agkasapulan iti nailangitan a kinapadi. Dumtengto ti tiempo inton ni Jesu-Kristo “iyawatna ti pagarian iti Dios ken Amana.” (1 Corinto 15:24) Maluk-atanto ni Satanas “iti bassit a kanito” tapno suotenna ti naperpekton a sangatauan. Asinoman a di matalek madadaelto nga agnanayon, a kadua ni Satanas ken dagiti demoniona. Dagidiay agtalinaed a matalek maipaayandanto iti biag nga agnanayon. Agbalindanto a permanente nga agtaeng iti naindagaan a Paraiso. Iti kasta dumtengto ti antitipiko a Piesta dagiti Abong-abong iti nadayag, naballigi a panagpatinggana. Agballiginton ti pudno a panagdayaw iti agnanayon a dayag ni Jehova ken iti agnanayon a ragsak ti sangatauan.​—Apocalipsis 20:3, 7-10, 14, 15.

[Dagiti Footnote]

Dagiti Repaso a Saludsod

◻ Kasano a naraut ti “Jerusalem” kabayatan ti umuna a gubat sangalubongan?​—Zacarias 14:2.

◻ Aniat’ napasamak iti ili ti Dios manipud idi 1919?

◻ Asino ita ti makiraman iti panangrambak iti antitipiko a Piesta dagiti Abong-abong?

◻ Kasanonto a naan-anay nga agballigi ti pudno a panagdayaw?

[Ladawan iti panid 23]

Naaramat dagiti sanga ti palma iti panangrambak iti Piesta dagiti Abong-abong