Kamaudiananna​—Kinahustisia Agpaay iti Isuamin

“Babaen kadagiti kabbaro a wagas, ikagumaanmi nga ipangag . . . dagiti nasair a timek, dagiti madanagan a timek, dagiti timek a naawananen iti namnama a maipangag pay. . . . Masapul a maipatungpal dagiti sagudayen ti linteg: tapno maipasigurado met laengen nga idinto ta naipasngay dagiti isuamin nga agpapada ti dignidadda iti imatang ti Dios, naipasngay dagiti isuamin nga agpapada ti dignidadda iti imatang ti tao.”​—Bitla ti Presidente ti E.U. a ni Richard Milhous Nixon, iti inagurasionna idi Enero 20, 1969.

NO AGTAKEM dagiti ari, presidente, ken primero ministro, agannayasda nga agsao maipapan iti kinahustisia. Saan a nailaksid ni Richard Nixon a nagpresidente idi iti Estados Unidos. Ngem awan pakaimudingan dagiti makaibuyog a balikasna no mausigda iti di mangidumduma a lawag ti historia. Nupay insapatana a ‘maipatungpal ti linteg,’ natakuatan idi agangay a naglabsing ni Nixon iti linteg ket napilitan a naglusulos iti takemna. Tallo a dekada kalpasanna, um-umkis pay laeng ‘dagiti nasair, madanagan, ken naawananen iti namnama a timek’ nga agkidkiddaw iti pannakaipangag.

Kas natakuatan ti nagadun a nasayaat-panggepda a papanguluen, saan a kaskarina a trabaho ti panangipangag iti kakasta a timek ken panangiremedio kadagiti irekreklamoda. Nagrigat a ragpaten ti kalat a ‘kinahustisia agpaay iti isuamin.’ Nupay kasta, adun a siglo ti napalabas, adda kari a rumbeng nga ipangagtayo​—naisangsangayan a kari maipapan iti kinahustisia.

Babaen ken mammadtona nga Isaias, impasigurado ti Dios iti ilina nga ibaonna kadakuada ti maysa nga “adipen” nga isu a mismo ti nangpili. “Inkabilko ti espirituk kenkuana,” kinuna ni Jehova kadakuada. “Iyegnanto ti kinahustisia kadagiti nasion.” (Isaias 42:1-3, NW) Awan ti agturay a tao a nakaitured a mangaramid iti kasta a nasaknap a deklarasion, a kaipapananna ti manayon a kinahustisia iti tunggal nasion. Mapagtalkan kadi daytoy a kari? Pumaysonto kadi ti kasta a naisalsalumina a gapuanan?

Kari a Mapagtalkantayo

Mapangnamnamaan laeng ti kari no mapangnamnamaan daydiay nangikari iti dayta. Iti daytoy a kaso, awan sabali no di ti Mannakabalin-amin a Dios ti mangibagbaga a ti “adipenna” ipasdeknanto ti kinahustisia iti intero a lubong. Saan a kas kadagiti politiko, paypaysuen ni Jehova dagiti karina. Ipanamnama ti Biblia kadatayo a ‘di mabalin nga agulbod ti Dios.’ (Hebreo 6:18) “Maaramidto ti inkeddengko nga aramiden,” inyunay-unay ti Dios.​—Isaias 14:24, Today’s English Version.

Mapasingkedan met ti panagtalektayo iti dayta a kari babaen ti naaramidan ni Jesu-Kristo, ti “adipen” a pinili ti Dios. Daydiay mangipaannurot iti kinahustisia masapul nga ayatenna ti kinahustisia ken agbiag a maitunos iti dayta. Nangibati ni Jesus iti di maumsi a pakasaritaan kas tao nga ‘inayatna ti kinalinteg, ket ginurana ti kinakillo.’ (Hebreo 1:9) Dagiti imbagana, ti wagas ti panagbiagna, ken uray pay ti pannakapapatayna, pinaneknekanda nga isu ket agpayso a nalinteg a tao. Iti ipapatay ni Jesus, ti Romano nga opisial ti buyot, nga agparang a nakasaksi iti pannakausig ken pannakapapatay ni Jesus, ket nagutugot a nangikuna: “Pudno a daytoy a tao nalinteg.”​—Lucas 23:47.

Malaksid iti panagbiagna a sililinteg, binusor ni Jesus ti kinaawan hustisia a nagraira idi kaaldawanna. Inaramidna daytoy, saan a babaen ti iyaalsa wenno rebolusion, no di ket babaen ti panangisurona iti pudno a kinahustisia kadagiti amin a nangipangag. Ti Sermonna iti Bantay ket maysa a nagsayaat a panangilawlawag no kasano ti rumbeng a pannakaipatungpal ti pudno a kinahustisia ken kinalinteg.​—Mateo, kapitulo 5-7.

Inaramid ni Jesus ti inkasabana. Saanna nga inumsi dagiti daksanggasat nga agkukutel, dagiti “maipupuera” iti kagimongan dagiti Judio. Imbes ketdi, kinasaona ida, sinagidna ida, ken pinaimbagna pay ida. (Marcos 1:40-42) Napateg kenkuana dagiti amin a tattao a naam-ammona, agraman dagiti nakurapay ken mairurrurumen. (Mateo 9:36) “Umaykayo kaniak, dakayo amin a mabambannogan ken nadagsenan, ket pagin-awaenkayto,” kinunana kadakuada.​—Mateo 11:28.

Kangrunaanna, saan nga impalubos ni Jesus a ti kinaawan hustisia iti aglawlawna ti mangdadael kenkuana wenno mamagsakit iti nakemna. Saanna nga imbales ti dakes iti dakes. (1 Pedro 2:22, 23) Uray agtirtiritir idin iti ut-ot, inkararaganna iti nailangitan nga Amana dagiti mismo a soldado a nangilansa kenkuana. “Ama, pakawanem ida,” impakpakaasina, “ta dida ammo ti ar-aramidenda.” (Lucas 23:34) Wen, ‘imbatad [ni Jesus] kadagiti nasion no ania ti kinahustisia.’ (Mateo 12:18) Adda pay aya dakdakkel nga ebidensiatayo iti tarigagay ti Dios a mangipasdek iti nalinteg a lubong malaksid iti impakita ti mismo nga Anakna?

Maparmek ti Kinaawan Hustisia

Iti agdama a lubong, adda met ti makita nga ebidensia a maparmek ti kinaawan hustisia. Tunggal maysa, ken kas organisasion, ikagkagumaan dagiti Saksi ni Jehova a parmeken ti panagilem, panangidumduma, panangisalsalumina iti puli, ken kinaranggas. Usigenyo ti sumaganad a pagarigan.

Patien idi ni Pedroa a ti iyaalsa ti kakaisuna a wagas a mangyeg iti kinahustisia idiay Basque Country, ti rehion ti España a pagnanaedanna. Gapu iti daytoy a kalat, isut’ nagbalin a miembro iti organisasion dagiti terorista a nangsanay kenkuana idiay Francia iti kaasping ti ar-aramiden dagiti militar. Idi nalpasen ti pannakasanayna, nabilin a mangbuangay iti grupo dagiti terorista ken bombaenda ti maysa a kuartel dagiti polis. Isagsagana idin ti grupona dagiti eksplosibo idi inarestar dagiti polis. Naibalud iti 18 a bulan, ngem uray naibalud, intultuloyna latta ti napolitikaan nga aramidna, nakipaset kadagiti hunger strike, ket naminsan, linaslasna ti pungupunguanna.

Impagarup ni Pedro a kinahustisia ti ilablabanna. Idi agangay, naam-ammona ni Jehova ken dagiti panggepna. Kabayatan ti pannakaibalud ni Pedro, nakipagadal ni baketna iti Biblia kadagiti Saksi ni Jehova, ket idi nawayawayaanen, inawis ni baketna a tumabuno iti maysa kadagiti gimongda. Tinagiragsakna unay ti tinabunuanna ta urayna la a kiniddaw a mayadalan iti Biblia, maysa a panagadal a nangiruangan iti dakkel a panagbalbaliw iti panangmatmatna ken iti wagas ti panagbiagna. Kamaudiananna, idi 1989, nabautisaran da Pedro ken ni baketna.

“Agyamanak ken Jehova ta awan a pulos ti napapatayko kabayatan dagiti tawen a maysaak a terorista,” kuna ni Pedro. “Ita us-usarekon ti kampilan ti espiritu ti Dios, ti Biblia, a mangiburay kadagiti tattao iti mensahe ti pudno a talna ken kinahustisia​—ti naimbag a damag ti Pagarian ti Dios.” Nabiit pay a sinarungkaran ni Pedro, nga ita ket agserserbin kas panglakayen dagiti Saksi ni Jehova, ti mismo a kuartel a panggepna idi a dadaelen. Napan sadiay tapno ikasabana ti mensahe ti talna kadagiti pamilia nga agnanaed sadiay.

Ar-aramiden dagiti Saksi ni Jehova dagitoy a panagbalbaliw gapu ta ur-urayenda ti nalinteg a lubong. (2 Pedro 3:13) Nupay naan-anay nga agtalekda iti kari ti Dios a mangibanag iti daytoy, maamirisda a rebbengenda met ti agbiag a maitunos iti kinahustisia. Silalawag nga ipamatmat ti Biblia kadatayo a namnamaen ti Dios nga aramidentayo ti rebbengentayo.

Panagmula Kadagiti Bukel ti Kinalinteg

Wen, no maipaidam kadatayo ti kinahustisia, mabalin nga agannayastayo a mangyikkis: “Sadino ti yan ti Dios ti kinahustisia?” Dayta ti inyarungaing dagiti Judio idi kaaldawan ni Malakias. (Malakias 2:17) Pinati kadi ti Dios ti reklamoda? Dayta ketdi ti ‘nangupay’ kenkuana agsipud ta, malaksid iti dadduma pay a banag, lipliputanda a mismo dagiti bimmaketen nga assawada, nga idibdiborsioda ida gapu kadagiti awan kaimudinganna a gapuna. Inyebkas ni Jehova ti pannakaseknanna kadagiti ‘assawa iti kinaagtutuboda, a liniputanda, nupay kaduada, ken assawa ti tulagda.’​—Malakias 2:14.

Nainkalintegan kadi nga agreklamotayo iti kinaawan hustisia no datayo a mismo awan met kinahustisia ti ar-aramidentayo? Iti kasumbangirna, no ikagkagumaantayo a tuladen ni Jesus babaen ti panangiwaksitayo iti pusotayo ti panagilem ken panangisalsalumina gapu iti puli, babaen ti saan a panangidumduma ken panagayattayo iti isuamin, ken saan a panangibales ti dakes iti dakes, ipakpakitatayo a pudno nga ay-ayatentayo ti kinahustisia.

Tapno agapittayo iti kinahustisia, iparparegta ti Biblia nga ‘agmulatayo iti bukel iti kinalinteg.’ (Oseas 10:12, NW) Kasano man ti kabassitna, napateg ti panangparmektayo a mismo iti kinaawan hustisia. Kas insurat ni Martin Luther King, Jr., iti Letter From Birmingham Jail, “ti kinaawan hustisia iti sadinoman ket pangta iti kinahustisia iti amin a lugar.” Dagidiay ‘agbirbirok iti kinalinteg’ ket tattao a pilpilien ti Dios nga agtawid iti asidegen a nalinteg a baro a lubongna.​—Sofonias 2:3.

Saantay a maibangon ti namnamatayo a kinahustisia iti nakapuy a pundasion dagiti kari ti tattao, ngem makapagtalektayo iti sao ti naayat a Namarsua kadatayo. Dayta ti gapuna nga imbaga ni Jesus kadagiti pasurotna a kanayon nga ikararagda nga umay koma ti Pagarian ti Dios. (Mateo 6:9, 10) Ti nadutokan nga Ari iti dayta a Pagarian a ni Jesus, “ispalennanto ti makasapul inton umkis, ken ti napanglaw nga awan mangarayat kenkuana. Mangngaasinto kadagiti napanglaw ken makasapul, ket dagiti kararua dagiti makasapul isalakannanto.”​—Salmo 72:12, 13.

Wen, temporario ti kinaawan hustisia. Ti kinaawan hustisia ket agnanayon a parmekento ti turay ni Kristo iti intero a daga, kas ipasigurado kadatayo ti Dios babaen ken mammadtona a Jeremias: “Dumtengto ti panawen a tungpalek ti inkarik . . . Iti dayta a panawen piliekto a kas ari ti nalinteg a kaputotan ni David. Dayta nga Ari ti mangaramidto iti umiso ken nalinteg iti intero a daga.”​—Jeremias 33:14, 15, TEV.

[Footnote]