Libro ti Sirib a Naglaon iti Mensahe nga Agpaay Itatta

“TI SANGASUPOT a sirib nagatgatad ngem iti maysa a napno kadagiti perlas,” kuna ti nagkauna a patriarka a ni Job, a sigurado a maysa kadagiti kabaknangan a tao idi kaaldawanna. (Job 1:3; 28:18; 42:12) Wen, napatpateg nga amang ti sirib ngem kadagiti material a sanikua no maipapan iti banag a mamagballigi iti biag ti maysa a tao. “Ti sirib isu ti maysa a salaknib, a kas met laeng iti kuarta isu ti maysa a salaknib,” kinuna ni masirib nga Ari Solomon, “ngem ti kinamangnibinibi ti pannakaammo isu, a ti sirib igagana ti biag ti agikut kenkuana.”​—Eclesiastes 7:12.

Ngem sadino ti pakasarakan iti kasta a sirib itatta? Dagiti tattao iyumanda dagiti personal a parikutda kadagiti kolumnista, sikologo, sikiatrista, uray pay kadagiti hairdresser ken agmanmaneho iti taksi. Ken nakaad-adu dagiti matangtangdanan nga eksperto a sidadaan a mamagbaga mainaig iti gistay aniaman a tema. Ngem ti kakasta a sasao ti “sirib” ket masansan a nangituggod laeng iti pannakaupay ken pannakadidigra pay. No kasta, kasanotay a mabirokan ti pudno a sirib?

Ni Jesu-Kristo, nga addaan nauneg a pannakaawat kadagiti aramid ti tao, kinunana iti naminsan: “Ti kinasirib mapaneknekan a nalinteg babaen iti ar-aramidna.” (Mateo 11:19) Kitaentayo ti sumagmamano a gagangay a parikut dagiti tattao ket ammuentayo no aniada a sasao ti sirib ti pudno a nakatulong kadakuada ken napaneknekan a napatpateg kadakuada ngem iti ‘supot a napno kadagiti perlas.’ Mabirokanyo met dayta a “sangasupot a sirib” ket magunggonaankayo iti dayta.

Malmaldaangankay Kadi?

“No ti maika-20 a siglo nangituggod iti Panawen ti Panagdanag, ti pagtungpalanna ket pannakaimatang iti panagbannawag ti Panawen ti Panagleddaang,” kuna ti International Herald Tribune ti London. Kunana pay a “ti immuna nga internasional a panagadal maipapan iti nakaro a panagleddaang ipalgakna ti agtultuloy nga ilalanlan dayta a sakit iti sangalubongan. Iti nadumaduma a nasion a kas ti Taiwan, Lebanon ken New Zealand, tunggal agsasagadsad a kaputotan ket ad-adda a maap-apektaran iti dayta a sakit.” Dagidiay nayanak kalpasan ti 1955 ket naikuna a tallo a daras a nalabit nalaklakada nga agsagaba iti nakaro a panagleddaang ngem kadagiti ap-appoda.

Kasta ti napasaran ni Tomoe, a nagsagaba iti nakaro a panagleddaang ken gistay kanayon lattan a nakaidda. Yantangay dinan maasikaso ti anakna a lalaki nga agtawen iti dua, nagsubli iti pagtaengan dagiti dadakkelna. Di nagbayag nagayyem ti maysa a kaarruba nga addaan iti anak a babai a kasadar ti anak ni Tomoe. Idi naibaga ni Tomoe iti kaarruba a kasla awanen ti mamaayna nga agbibiag, adda teksto nga impakita kenkuana ti kaarrubana manipud iti maysa a libro. Kunana: “Ti mata dina mabalin a kunaen iti ima: ‘Awan pakasapulak kenka’; wenno, manen, ti ulo dina mabalin a kunaen kadagiti saka: ‘Awan pakasapulak kadakayo.’ Ngem ad-adda ketdi a nasken dagiti kamkameng ti bagi a kasla nakapkapuy.”a Nagarubos dagiti lua ni Tomoe bayat a nabigbigna nga adda maitutop a lugar ti tunggal maysa ditoy lubong ken adda pategna.

Insingasing ti kaarruba a sukimatenna ti libro a nakailanadan dagidiay a sasao. Timmung-ed ni Tomoe, nupay sakbay dayta awan a pulos ti maaramidanna, uray man laeng simple a kari. Tinulongan met ti kaarruba a makitienda, ken inaldaw a kaduaenna ni Tomoe nga agluto. Kalpasan ti makabulan, bumangonen ni Tomoe iti kada agsapa, aglaba, agdalus iti balay, aggatang, ken agluto iti pangrabii, a kas iti ar-aramiden ti asinoman nga asawa nga agtagtagibalay. Adu ti parikut a kasapulan idi a sarangtenna, ngem kinunana, “Nanginanamaak a no surotek laeng ti sasao ti sirib a nabirokak, umimbagakto.”

Babaen ti panangyaplikarna iti nabirokanna a sirib, napagballigian ni Tomoe dagiti nakas-ang a tiempo ti panagleddaangna. Ita agtartrabahon ni Tomoe iti amin-tiempo tapno tulonganna dagiti sabsabali a mangyaplikar kadagiti isu met laeng a sasao a nakatulong kenkuana a nangdaer kadagiti parikutna. Dagidiay a sasao ti sirib ket masarakan iti maysa a nagkauna a libro a naglaon iti mensahe a para iti amin a tattao itatta.

Addaan kay Kadi Kadagiti Parikut iti Pagtaengan?

Iti intero a lubong, lumanlanlan ti panagdiborsio. Umad-adu dagiti parikut iti pagtaengan uray kadagiti pagilian iti Dumaya, a sadiay dati a tagtagiragsaken dagiti tattao ti kinasinged ti pamiliada. Sadino ti pakasarakantayo iti nainsiriban a giya iti panagasawa nga epektibo?

Usigenyo ti kaso da Shugo ken Mihoko, maysa a pareha a nakaad-adu ti parikut iti panagasawada. Awan lat’ dida pagapaan. Managpungpungtot ni Shugo, ket makisinnungbat ni Mihoko tunggal adda pangbabalawan kenkuana ni lakayna. Naikuna pay ketdin ni Mihoko, ‘Awan pulos banag a pagtunosanmi.’

Maysa nga aldaw adda babai a bimmisita ken ni Mihoko ket binasaanna kadagitoy a sasao manipud iti maysa a libro: “Isuamin a bambanag, ngarud, a kayatyo nga aramiden kadakayo dagiti tattao, masapul a kasta met ti aramidenyo kadakuada.”b Nupay saan nga interesado ni Mihoko iti relihion, immanamong a mangadal iti dayta a libro a nakailanadan dagidiay a sasao. Ti paginteresanna idi ket pannakapasayaat ti biag ti pamiliana. Gapuna, idi naawis a tumabuno iti maysa a gimong tapno pagsasaritaanda sadiay ti publikasion a napauluan Panangparagsak ti Biag ti Pamiliayo, dagus nga immanamong ni Mihoko​—ken ti asawana.c

Iti gimong, napaliiw ni Shugo a pudno nga iyap-aplikar dagidiay timmabuno ti maad-adalda ken kasla nagragsakda. Inkeddengna a sukimaten ti libro nga ad-adalen ni baketna. Di nagbayag adda sasao a naginteresanna: “Ti nabannayat a makapungtot dakkel ti pannakaawatna; ngem ti nadarasudos ti espirituna itantan-okna ti kinamaag.”d Nupay nabayag sana nayaplikar daytoy a prinsipio iti biagna, ti in-inut a panagbalbaliwna ket nadlaw dagidiay kapulpulapolna, a pakairamanan ni baketna.

Yantangay nakitana ti panagbalbaliw ni lakayna, inrugi met ni Mihoko nga iyaplikar dagiti maad-adalna. Daytoy ti maysa a prinsipio a nangnangruna a nakatulong: “Isardengyo ti manguk-ukom tapno dikay maukom; ta iti panangukom a panguk-ukomyo, maukomkayto.”e Gapuna, inkeddeng da Mihoko ken ni lakayna a ti pagsaritaanda ket dagiti nasasayaat a nagapuananda ken no kasanoda a rumang-ay imbes nga agsapulda iti biddut ti tunggal maysa. Aniat’ resultana? Kuna ni Mihoko: “Pudno a naragsakanak. Ar-aramidenmi daytoy kada mangrabiikami. Uray ti anakmi nga agtawen iti tallo makiraman met iti saritaan. Pudno a makapabang-ar dayta kadakami!”

Idi inyaplikar daytoy a pamilia ti napateg a balakad nga inawatda, nadaeranda dagiti parikut a nangriribuk iti relasionda a gistay nadadael. Saan aya a napatpateg dayta kadakuada ngem iti sangasupot a perlas?

Kayatyo Kadi ti Naballigi a Panagbiag?

Kadagiti adu itatta, kalatda ti agpabaknang. Nupay kasta, kinuna ti nabaknang a negosiante idiay Estados Unidos a nakaipaayen iti ginasut a milion a doliar kas saranay: “Pagay-ayat dagiti dadduma a tattao ti kuarta, ngem awan makabalin a mangisapatos iti dua a paris nga aggiddan.” Manmano ti mangbigbig iti daytoy a kinapudno ket ad-adda pay a manmano ti sumardeng nga agpabaknang.

Dimmakkel a napanglaw ni Hitoshi, isu a tinarigagayanna unay ti agpabaknang. Idi mautobna ti pananggundaway dagiti agpapautang kadagiti umutang kadakuada, naikunana: “Mangabak daydiay makagammat iti adu a kuarta.” Namati unay ni Hitoshi iti bileg ti kuarta nga impagarupna a magatangna pay ti biag ti tao. Tapno bumaknang, inggaedna ti agtrabaho iti negosiona kas tubero ket di pulos agbakbakasion iti intero a makatawen. Nupay inaramidna amin a kabaelanna, di nagbayag nautob ni Hitoshi a, kas maysa a subcontractor, dinto pulos makipada iti kinaturay dagiti kontratista a mangmangted iti trabahona. Inaldaw a sarsarangtenna ti pannakapaay ken danag a malugi.

Idi kuan adda lalaki a bimmisita ken ni Hitoshi ket insaludsodna no ammona a natay ni Jesu-Kristo agpaay kenkuana. Yantangay impapan ni Hitoshi nga awan mangisakripisio iti biagna maipaay iti maysa a tao a kas kenkuana, naginteres ken immanamong nga ituloyda ti agsarita. Iti simmaganad a lawas, tinabunuanna ti maysa a palawag ket nasdaaw a nakangngeg iti patigmaan a ‘pagtalinaeden a simple ti mata.’ Inlawlawag ti nagbitla a ti “simple” a mata ket daydiay adayo ti makitana ken naipamaysa kadagiti naespirituan a bambanag; iti sabali a bangir, ti “nadangkes,” wenno “naapal,” a mata ket naipamaysa laeng kadagiti dagus a nainlasagan a tarigagay ken saan a nalawa ti panangmatmatna. Immukuok kenkuana ti balakad a “No sadino ti yan ti gamengmo, addanto met sadiay ti pusom.”f Adda pay napatpateg ngem ti panagpabaknang! Di pay pulos nakangkangngeg iti kastoy.

Gapu ta nagustuanna, rinugianna nga inyaplikar ti maad-adalna. Imbes nga inggaedna ti agpabaknang, rinugianna nga iyun-una dagiti naespirituan a banag iti biagna. Inasikasona met ti naespirituan a pagimbagan ti pamiliana. Siempre, kaipapanan dayta a bimmassit ti tiempona iti trabaho, kaskasdi a rimmang-ay ti negosiona. Apay?

Dati a managpungpungtot ngem nagbalin a naemma ken mannakigayyem gapu ta inyaplikarna ti naibalakad kenkuana. Nangnangruna a nagustuanna ti balakad a: “Pudno nga iwaksiyo amin ida manipud kadakayo, pungtot, unget, kinadakes, nabassawang a panagsasao, ken naalas a sasao manipud iti ngiwatyo. Dikay pagulbodan ti maysa ken maysa. Uksobenyo ti daan a personalidad agraman dagiti aramidna, ket kawesanyo ti bagbagiyo iti baro a personalidad, a babaen ti umiso a pannakaammo mapabpabaro maitunos iti ladawan Daydiay namarsua iti dayta.”g Ti panangsurotna iti daytoy a balakad ket saan a nangpabaknang kenkuana, ngem nagustuan dagiti klientena ti “baro a personalidad[na]” ket nagtalekda kenkuana. Wen, dagiti nasarakanna a sasao ti sirib isu ti namagballigi iti biagna. Para kenkuana, literal a napatpateg nga amang dagita ngem iti sangasupot a perlas wenno kuarta.

Luktanyo Kadi ti Supot?

Maibagayo kadi no ania dayta a sangasupot a sirib a napaneknekan a nakapatpateg kadagita a tattao a nadakamat kas ehemplo? Dayta ti sirib a masarakan iti Biblia, ti kasaknapan ken kalakaan a magun-odan a libro ditoy daga. Nalabit adda Bibliayo wenno nalakakayo a makaala iti maysa. Nupay kasta, awan unay pategna ti basta panagikut laeng iti Biblia. Umasping dayta iti tao nga addaan iti sangasupot a perlas ngem dina us-usaren, awan mamaay kenkuana. Apay a diyo luktan ti supot, no ar-arigen, ket iyaplikaryo ti nainsiriban a balakad ken naintiempuan a patigmaan ti Biblia ket kitaenyo no kasanonakay a matulongan a mangtaming a sibaballigi kadagiti parikut iti biag.

No inikkandakayo iti sangasupot a perlas, dikay kadi maragsakan ket ikagumaanyo nga ammuen no siasino ti nangted tapno makapagyamankayo kenkuana? Ammoyo kadi no siasino ti Nangted iti Biblia?

Ipalgak ti Biblia ti Gubuayan ti sirib a masarakan iti dayta a kunana: “Amin a Kasuratan impaltiing ti Dios ken makagunggona.” (2 Timoteo 3:16) Ibagana met kadatayo a “ti sao ti Dios nabiag ken adda bilegna.” (Hebreo 4:12) Dayta ti gapuna no apay a naintiempuan ken epektibo kadatayo itatta ti nainsiriban a sasao a masarakan iti Biblia. Maragsakan dagiti Saksi ni Jehova a tumulong kadakayo a mangammo maipapan iti daytoy naparabur a Manangted, ni Jehova a Dios, tapno mairamankayo a magunggonaan iti “sangasupot a sirib” a linaon ti Biblia​—ti libro ti sirib a naglaon iti mensahe nga agpaay kadagiti tattao itatta.

[Footnotes]

[Kahon/Ladawan iti panid 4]

Sasao ti Sirib a Mangmantener iti Emosional a Kinatimbeng

“No sika, O Jehova, mingmingam koma dagiti kinadangkes, O Apo, siasino koma ti makapagtakder? Ngem adda kenka ti pammakawan, tapno mapagbutnganka koma.”​—Salmo 130:3, 4.

“Ti naragsak a puso paisemenna ti rupa; ngem gapu ti ladingit ti puso madudog ti espiritu.”​—Proverbio 15:13.

“Dika aglabes nga aglinteg; dika met agsirib nga aglablabes: apay a dadaelem koma ta bagim?”​—Eclesiastes 7:16.

“Ad-adu ti kinaragsak iti panangted ngem iti panangawat.”​—Aramid 20:35.

“Agpungtotkayo, ngem nupay kasta dikay agbasol; ti init saannakay koma a malnekan a sipupungtot.”​—Efeso 4:26.

[Kahon/Ladawan iti panid 5]

Sasao ti Sirib Para iti Naragsak a Biag ti Pamilia

“No awan ti balakad, dagiti gandat mawasda; ngem iti kaadu dagiti mamalakad mapatibkerda.”​—Proverbio 15:22.

“Ti puso ti masirib gun-odenna ti pannakaammo; ket ti lapayag ti masirib agsapul iti pannakaammo.”​—Proverbio 18:15.

“Ti sao a maitutop ti pannakaisaona kasla mansanas a balitok a nabungon iti iniket a pirak.”​—Proverbio 25:11.

“Itultuloyyo nga anusan ti maysa ken maysa ken sibubulos a pakawanen ti maysa ken maysa no ti asinoman adda pangidarumanna iti sabali. Kas iti sibubulos a panangpakawan ni Jehova kadakayo, kasta met ti aramidenyo. Ngem, malaksid kadagitoy amin a bambanag, kawesanyo ti bagbagiyo iti ayat, ta isu ti naan-anay a singgalut ti panagkaykaysa.”​—Colosas 3:13, 14.

“Ammuenyo daytoy, dungdunguek a kakabsat. Tunggal tao masapul a nasiglat koma maipapan iti panagdengngeg, nainayad maipapan iti panagsao, nabannayat maipapan iti panagpungtot.”​—Santiago 1:19.

[Kahon/Ladawan iti panid 6]

Sasao ti Sirib Para iti Naballigi a Panagbiag

“Ti naulbod a kakatian maysa a kagura ni Jehova; ngem ti apag-isu a timbeng makaay-ayo kenkuana.”​—Proverbio 11:1.

“Ti kinatangsit umun-una ngem ti pannakadadael, ket ti napalangguad nga espiritu kasakbayan ti pannakatnag.”​—Proverbio 16:18.

“Daydiay a ti espirituna awanan panangtengngel kas maysa nga ili a margaay ken awan bakudna.”​—Proverbio 25:28.

“Saan koma a nadarasudos ti espiritum nga agpungtot; ta ti pungtot agsaad iti barukong dagiti maag.”​—Eclesiastes 7:9.

“Ipalladawmo ta tinapaymo iti rabaw dagiti dandanum; ta isu masarakamto iti kalpasan dagiti adu nga al-aldaw.”​—Eclesiastes 11:1.

“Saan koma a rummuar iti ngiwatyo ti rinuker a sasao, no di ket ti aniaman a sasao a naimbag a maipaay a pangpabileg kas iti kasapulan, tapno maipaayna no ania ti mainugot kadagiti managdengngeg.”​—Efeso 4:29.

[Ladawan iti panid 7]

Ti panangadal iti Biblia isu ti umuna nga addang tapno magunggonaankayo iti “sangasupot a sirib”