Agsalukag ken Umagawakayo!

“Agtultuloykayo nga agbantay, ngarud, agsipud ta dikay ammo ti aldaw wenno uray ti oras.”​—MATEO 25:13.

1. Ania ti ninamnama ni apostol Juan?

ITI maudi a panagsarita a nailanad iti Biblia, inkari ni Jesus: “Umayak a sidadaras.” Insungbat ni Juan nga apostolna: “Amen! Umayka, Apo Jesus.” Awan panagduadua ti apostol nga umayto ni Jesus. Maysa ni Juan kadagiti apostol a nagsaludsod idi ken Jesus: “Kaanonto a mapasamak dagitoy a bambanag, ket anianto ti pagilasinan ti kaaddam [Griego, pa·rou·siʹa] ken ti panungpalan ti sistema ti bambanag?” Wen, sitatalek a ninamnama ni Juan ti masanguanan a kaadda ni Jesus.​—Apocalipsis 22:20; Mateo 24:3.

2. No maipapan iti kaadda ni Jesus, ania ti kasasaad kadagiti nagduduma a relihion?

² Manmano ita dagiti addaan iti kasta a panagtalek. Adu a relihion ti addaan iti opisial a doktrina maipapan iti “iyaay” ni Jesus, ngem manmano kadagiti miembroda ti talaga a mangsegsegga iti dayta. Agbibiagda a kas man la saan nga umay ni Jesus. Kuna ti libro a The Parousia in the New Testament: “Bassit ti kaipapanan ti namnama iti Parousia iti biag, panunot ken aramid ti simbaan. . . . Kimmapuy no saan man nga interamente a napukawen ti kinaganat ti trabaho ti simbaan a mamagbabawi kadagiti tattao ken mangiwaragawag iti ebanghelio.” Ngem saan nga amin ket kasta!

3. (a) Kasano ti panangmatmat dagiti pudno a Kristiano iti pa·rou·siʹa? (b) Ania ti partikular nga intay usigen ita?

³ Segseggaan dagiti pudno nga adalan ni Jesus ti panungpalan ti agdama a sistema ti bambanag. Nupay sisusungdo a padpadaanantayo, nasken a salimetmetantayo ti umiso a panangmatmat iti amin a nairaman iti kaadda ni Jesus ket agtignaytayo a kas maiparbeng. Matulongannatay dayta nga ‘agibtur agingga iti panungpalan ket maisalakantayo.’ (Mateo 24:13) Idi ipapaayna ti padto a masarakantayo iti Mateo kapitulo 24 ken 25, nangted ni Jesus iti nainsiriban a balakad a mabalintay nga iyaplikar, nga agpaay iti manayon a pagimbagantayo. Naglaon ti kapitulo 25 kadagiti pangngarig a nalabit ammoyo, a pakairaman ti pangngarig maipapan kadagiti sangapulo a babbalasang (dagiti masirib ken maag a babbalasang) ken ti pangngarig maipapan kadagiti talento. (Mateo 25:1-30) Kasanotayo a mabenepisiaran kadagita nga ilustrasion?

Agsalukagkayo, kas Kadagiti Lima a Babbalasang!

4. Ania ti kababagas ti pangngarig maipapan kadagiti babbalasang?

⁴ Nalabit kayatyo nga uliten a basaen ti pangngarig maipapan kadagiti babbalasang, a masarakan iti Mateo 25:1-13. Maipapan daytoy iti engrande a kasar iti kagimongan dagiti Judio. Kannawidan idi a mapan ti nobio iti balay ti ama ti nobiana sada agkuyog a mapan iti pagtaengan ti nobio (wenno iti pagtaengan ti amana). Nalabit adda dagiti tumutokar ken kumakanta iti prosesion, ngem awan ti makasinunuo iti oras ti isasangpetda. Iti pangngarig, inur-uray dagiti sangapulo a babbalasang ti isasangpet ti nobio agingga iti rabii. Lima kadakuada ti simamaag a di nangitugot iti umanay a lana ti pagsilawanda, isut’ gapuna a kapilitan a napanda gimmatang iti kanayonan a lana. Sisisirib a nangitugot dagiti lima iti kanayonan a lana kadagiti pagkargaan tapno adda ikargada kadagiti pagsilawanda no kasapulan bayat ti panagurayda. Dagitoy laeng a lima ti adda ken nakasagana idi simmangpet ti nobio. Gapuna, isuda laeng ti napalubosan a simrek iti padaya. Idi nagsubli dagiti lima a maag a babbalasang, naladaw unayen ket saanda a napalubosan a sumrek.

5. Aniada a kasuratan ti mangibuksil iti piguratibo a kaipapanan ti pangngarig maipapan kadagiti babbalasang?

⁵ Simboliko ti kaipapanan ti adu a paset daytoy a pangngarig. Kas pagarigan, iti Kasuratan nadeskribir ni Jesus kas maysa a nobio. (Juan 3:28-30) Inyarig ni Jesus ti bagina iti maysa nga anak ti ari a naisaganaan iti padaya gapu ta agkasar. (Mateo 22:1-14) Sa ti Biblia inyarigna ni Kristo iti maysa nga asawa a lalaki. (Efeso 5:23) Makapainteres ta nupay nadeskribir dagiti napulotan a Kristiano kas “nobia” ni Kristo iti dadduma a paset ti Kasuratan, awan nadakamat a nobia iti pangngarig. (Juan 3:29; Apocalipsis 19:7; 21:2, 9) Nupay kasta, nadakamat iti dayta ti sangapulo a babbalasang, ket iti dadduma a teksto, nayarig dagiti napulotan iti maysa a birhen a naitulag a mayasawa ken Kristo.​—2 Corinto 11:2.a

6. Ania a pammagbaga ti impaay ni Jesus idi ginibusanna ti pangngarig maipapan kadagiti babbalasang?

⁶ Malaksid kadagiti kasta a detalye ken aniaman a naimpadtuan a kayuloganda, addada la ketdi nasayaat a prinsipio a maadaltayo iti daytoy a pangngarig. Kas pagarigan, imutektekanyo ta ginibusan ni Jesus dayta kadagitoy a sasao: “Agtultuloykayo nga agbantay, ngarud, agsipud ta dikay ammo ti aldaw wenno uray ti oras.” No kasta, ipagpaganetget ti pangngarig a nasken nga agsalukag ti tunggal maysa kadatayo, a seggaantayo ti umad-adani a panungpalan daytoy dakes a sistema. Di pagduaduaan nga umay daytoy a panungpalan, nupay awan ti maitudotayo a petsa. Maipapan iti daytoy a banag, imutektekanyo ti kababalin nga imparangarang ti dua a grupo dagiti babbalasang.

7. Iti ania nga anag a maag dagiti lima a babbalasang iti pangngarig?

⁷ Kinuna ni Jesus: “Lima kadakuada ti naampang.” Gapu aya ta saanda a mamati nga umay ti nobio? Pimmanawda aya gapu ta kayatda ti agragragsak? Wenno naallilawda kadi? Saan. Kinuna ni Jesus a dagitoy a lima “rimmuarda a sumabet iti nobio.” Ammoda nga umay ti nobio, ket kayatda ti mairaman, ‘makiboda’ pay ketdi. Ngem, nakasaganada aya a naimbag? Nagur-urayda kenkuana, agingga iti “tengnga ti rabii,” ngem saanda a nakasagana iti isasangpetna kaanoman dayta​—nasapsapa man wenno naladladaw ngem iti ninamnamada iti damo.

8. Kasano a napaneknekan a masirib dagiti lima a babbalasang iti pangngarig?

⁸ Dagiti lima a dadduma pay​—dagidiay inawagan ni Jesus a masirib​—rimmuarda met a tugotda dagiti nasindian a pagsilawan, a sinegseggaanda ti isasangpet ti nobio. Nasken met nga agurayda, ngem ‘masiribda.’ Ti Griego a sao a naipatarus a “masirib” mabalin nga ipasimudaagna ti panagbalin a “naannad, nanakman, nalaing.” Pinaneknekan dagitoy a lima a masiribda babaen ti panangitugotda kadagiti pagkargaan a napno iti kanayonan a lana nga ikargada kadagiti pagsilawanda no kasapulan. Kinapudnona, sipapasnek a pinadpadaananda ti nobio ket saanda a nangibingay iti lanada. Maitutop ti kasta a panagsalukag, kas paneknekan ti kaaddada ken naan-anay a nakasaganada idi simmangpet ti nobio. Dagitoy a “sisasagana simrekda a kimmuyog kenkuana iti padaya ti kasar; ket ti ridaw nairikep.”

9, 10. Ania ti punto ti pangngarig maipapan kadagiti babbalasang, ket aniada a saludsod ti nasken nga iyimtuodtayo iti bagbagitayo?

⁹ Saan a mangipapaay ni Jesus iti leksion maipapan iti umno a kababalin iti kasar. Saan met a mangipapaay iti balakad maipapan iti panagririnnanud. Daytoy ti puntona: “Agtultuloykayo nga agbantay, ngarud, agsipud ta dikay ammo ti aldaw wenno uray ti oras.” Saludsodanyo ti bagiyo, ‘Talaga kadi a nasalukagak no maipapan iti kaadda ni Jesus?’ Patientayo nga agturturayen ni Jesus sadi langit, ngem kasano kapasnektayo iti kinapudno a ‘ti Anak ti tao asidegen nga umay kadagiti ulep ti langit agraman pannakabalin ken dakkel a dayag’? (Mateo 24:30) Iti “tengnga ti rabii,” sigurado nga as-asideg idin ti isasangpet ti nobio ngem idi damo a rimmuar dagiti babbalasang a sumabet kenkuana. Umasping iti dayta, ti iyaay ti Anak ti tao tapno dadaelenna ti agdama a dakes a sistema ket as-asideg itan ngem idi rinugiantayo a padaanan ti iyaayna. (Roma 13:11-14) Agtaltalinaedtay kadi a nasalukag, nga ad-adda pay a nasalsalukag bayat nga umad-adani dayta a tiempo?

¹⁰ Ti panangtungpal iti bilin nga “agtultuloykayo nga agbantay” kalikagumanna ti di agbalbaliw a panagsalukag. Impalubos dagiti lima a babbalasang a maibusanda iti lana ket napanda gimmatang iti nayonna. Ti maysa a Kristiano ita mabalin a masinga met ket iti kasta saan a naan-anay a nakasagana iti umad-adani nga iyaay ni Jesus. Napasamak dayta kadagiti dadduma a Kristiano idi umuna a siglo. Mabalin a mapasamak met dayta kadagiti dadduma ita. Gapuna, saludsodantay ti bagbagitayo, ‘Mapaspasamak kadi dayta kaniak?’​—1 Tesalonica 5:6-8; Hebreo 2:1; 3:12; 12:3; Apocalipsis 16:15.

Umagawakayo Bayat nga Umad-adani ti Panungpalan

11. Ania a pangngarig ti simmaganad nga impaay ni Jesus, ket iti ania nga umasping dayta?

¹¹ Iti sumaganad a pangngarigna, saan la a basta indagadag ni Jesus kadagiti pasurotna nga agsalukagda. Kalpasan ti panangisaritana iti maipapan kadagiti masirib ken maag a babbalasang, insalaysayna ti ilustrasion maipapan kadagiti talento. (Basaenyo ti Mateo 25:14-30.) Iti adu a pamay-an, umarngi daytoy iti immun-una a pangngarigna maipapan iti mina, a sinarita ni Jesus agsipud ta adu idi ti ‘nangipagarup nga agparangto a giddato ti pagarian ti Dios.’​—Lucas 19:11-27.

12. Ania ti kababagas ti pangngarig maipapan kadagiti talento?

¹² Iti pangngarig maipapan kadagiti talento, sinarita ni Jesus ti maipapan iti maysa a lalaki a, sakbay a nagbaniaga, inayabanna ti tallo nga adipenna. Intalekna iti maysa ti lima a talento, intalekna iti sabali ti dua, ket iti maudi, maysa laeng ti intalekna​—“iti tunggal maysa sigun iti bukodna a kabaelan.” Mabalin a pirak a talento daytoy, ti kadawyan idi a gatad a matgedan ti maysa a trabahador iti 14 a tawen. Dakkel a kuarta dayta! Idi nagsubli ti lalaki, kinomustana ti naaramidan dagiti adipenna bayat ti “nabayag a tiempo” a kaawanna. Dinoble dagiti immuna a dua nga adipen ti gatad a naitalek kadakuada. Kinunana: “Nasayaat unay.” Inkarina nga ikkanna ti tunggal maysa iti kanayonan a responsabilidad, sana kinuna: “Sumrekka iti rag-o ni apom.” Gapu ta impatona a nainget unay ni apona, ti adipen nga immawat iti maysa a talento dina inusar ti talento iti aniaman a makagunggona a pamay-an. Indulinna ti kuarta, nga uray indepositona koma iti bangko tapno aginteres. Isu ket inawagan ti apona iti “nadangkes ken nabuntog” agsipud ta saan a maseknan iti pagimbagan ti apona. Gapuna, innalada ti talento a naited kenkuana, sa naparuar a ‘sadiay adda ti panagsangitna ken ti panagngaretnget dagiti ngipenna.’

13. Kasano a mayarig ni Jesus iti apo iti pangngarig?

¹³ Simboliko met ti kaipapanan dagiti detalye daytoy. Kas pagarigan, ni Jesus, nga iladladawan ti lalaki a nagbaniaga, pinanawanna dagiti adalanna, napan sadi langit, ken naguray iti nabayag a tiempo agingga nga inawatna ti naarian a pannakabalinna.b (Salmo 110:1-4; Aramid 2:34-36; Roma 8:34; Hebreo 10:12, 13) Nupay kasta, adda met maadawtayo a nabagas a leksion wenno prinsipio a rumbeng nga iyaplikartay amin iti biagtayo. Ania dayta a leksion wenno prinsipio?

14. Ania ti ipagpaganetget ti pangngarig maipapan kadagiti talento a nasken nga aramidentayo?

¹⁴ Imortal a biag idiay langit man ti namnamatayo wenno biag nga agnanayon iti paraiso a daga, nabatad iti pangngarig ni Jesus a nasken a ganetgetantayo ti makiraman kadagiti Nakristianuan nga aktibidad. Kinapudnona, ti mensahe daytoy a pangngarig ket mabalin a gupgopen iti maysa a sao: panagagawa. Nangipaay dagiti apostol iti pagtuladan manipud idi Pentecostes 33 K.P. nga agpatpatuloy. Mabasatayo: “Buyogen ti adu a sabsabali pay a sasao nangted [ni Pedro] ti naan-anay a pangsaksi ket intultuloyna a binagbagaan ida, a kunkunana: ‘Maisalakankayo manipud iti daytoy nakillo a kaputotan.’” (Aramid 2:40-42) Ket anian a nagsayaat ti gunggona iti panagbannogna! Dagiti dadduma nakipagkaykaysada kadagiti apostol iti Nakristianuan a trabaho a panangasaba. Naagawada met, isut’ gapuna a ti naimbag a damag “rumangrang-ay [idi] . . . iti isuamin a lubong.”​—Colosas 1:3-6, 23; 1 Corinto 3:5-9.

15. Iti ania a naisangsangayan a pamay-an nga iyaplikartayo koma ti kababagas ti pangngarig maipapan kadagiti talento?

¹⁵ Laglagipenyo ti konteksto daytoy a pangngarig​—maysa a padto maipapan iti kaadda ni Jesus. Addaantayo iti nawadwad a pammaneknek a madaman ti pa·rou·siʹa ni Jesus ket din agbayag, dumtengto ti kangitingitanna. Tandaananyo nga innaig ni Jesus “ti panungpalan” iti trabaho a nasken nga aramiden dagiti Kristiano: “Daytoy naimbag a damag ti pagarian maikaskasabanto iti isuamin a mapagnaedan a daga a maipaay a pangsaksi kadagiti isuamin a nasnasion; ket iti kasta umayton ti panungpalan.” (Mateo 24:14) Bayat a sipapanunottayo iti daytoy, ania a kita ti adipen ti kayarigantayo? Saludsodanyo ti bagiyo: ‘Kaslaak kadi iti adipen a nangidulin iti naitalek kenkuana, a nalabit ti laeng bukodna a pagimbagan ti inasikasona? Wenno nalawag kadi a kaslaak kadagidiay naimbag ken matalek nga adipen? Naan-anay kadi a determinadoak a mangparang-ay kadagiti banag nga agpaay iti Apo iti amin a gundaway?’

Nasalukag ken Naagawa Bayat ti Kaaddana

16. Ania a mensahe ti ipaay kadakayo ti dua a pangngarig a pinagsasaritaantayo?

¹⁶ Wen, malaksid iti piguratibo ken naimpadtuan a kaipapananda, ipaayandatayo dagitoy dua a pangngarig iti nabatad a pammaregta nga insawang ni Jesus a mismo. Ti mensahena isu daytoy: Agsalukag; umagawa, nangruna no agparangen ti pagilasinan ti pa·rou·siʹa ni Kristo. Itan dayta a tiempo. No kasta, pudno met la kadi a nasalukag ken naagawatayo?

17, 18. Ania ti imbalakad ni adalan a Santiago maipapan iti kaadda ni Jesus?

¹⁷ Awan idi idiay Bantay dagiti Olibo ni Santiago a kabsat ni Jesus iti ina, isut’ gapuna a dina nangngeg ti padto ni Jesus; ngem naammuanna dayta idi agangay, ket silalawag a naawatanna ti kaipapanan daytoy. Insuratna: “Ngarud, alagadenyo ti kinaanus, kakabsat, agingga iti kaadda ti Apo. Adtoy! Ti mannalon agtultuloy nga agur-uray iti napateg a bunga ti daga, nga al-alagadenna ti kinaanus iti dayta agingga a magun-odna ti nasapa a tudo ken ti naladaw a tudo. Alagadenyo met ti kinaanus; patibkerenyo ti puspusoyo, agsipud ta ti kaadda ti Apo ket immasidegen.”​—Santiago 5:7, 8.

¹⁸ Tangay naipatalged a siiinget nga ukomento ti Dios dagidiay di umiso ti panangusarda iti kinabaknangda, indagadag ni Santiago kadagiti Kristiano nga aganusda bayat nga ur-urayenda ti panagtignay ni Jehova. Ti Kristiano a di makaanus ket nalabit agbalin a managibales, a kas man la nasken nga ilintegna dagiti biddut a naaramid. Ngem saan a maiparbeng dayta agsipud ta sigurado nga umayto ti tiempo ti panangukom. Kas inlawlawag ni Santiago, mayarig dayta iti mannalon.

19. Ania a kita ti panaganus ti mabalin nga aramiden ti maysa nga Israelita a mannalon?

¹⁹ Ti maysa nga Israelita a mannalon a nangimula iti bin-i nasken nga urayenna, umuna ti panagrusing, kalpasanna ti panagdakkel ti mula, ken kamaudiananna ti panagaapit. (Lucas 8:5-8; Juan 4:35) Iti panaglabas dagiti bulan, adda tiempo ken nalabit makagapu a madanagan. Umay ngata ti masapa a tudo ken nawadwadto? Ti ngay maladaw a tudo? Dadaelento ngata ti insekto dagiti mula wenno mabagyonto? (Idiligyo ti Joel 1:4; 2:23-25.) Nupay kasta, ti Israelita a mannalon ket makapagtalek ken Jehova ken kadagiti natural a siklo nga impasdekna. (Deuteronomio 11:14; Jeremias 5:24) Ti panaganus ti mannalon mabalin a kaipapananna ti natalged a panangnamnama. Patienna a dumteng ti ur-urayenna. Talaga a dumteng!

20. Kasanotay a maipakita ti kinaanus maitunos iti balakad ni Santiago?

²⁰ Nupay nalabit adda pamalatpatan ti mannalon no kaano ti panagaapit, saan idi a mapattapatta dagiti Kristiano idi umuna a siglo no kaano ti kaadda ni Jesus. Ngem sigurado a dumteng. Insurat ni Santiago: “Ti kaadda [Griego, pa·rou·siʹa] ti Apo ket immasidegen.” Idi insurat ni Santiago dagita a sasao, saan pay a nagparang ti nasaknap, wenno sangalubongan, a pagilasinan ti kaadda ni Kristo. Ngem nagparangen iti kaaldawantayo! Kasano ngarud ti panagriknatayo koma iti daytoy a panawen? Aktual a makita ti pagilasinan. Makitatayo dayta. Sitatalek a maikunatayo, ‘makitkitak a matungtungpal ti pagilasinan.’ Sitatalged a maikunatayo, ‘Madaman ti kaadda ti Apo, ket asidegen a dumteng ti kangitingitanna.’

21. Ania ti naan-anay a determinado nga aramidentayo?

²¹ Gapu ta kasta, addaantayo iti natibker a rason a mangipapuso ken mangyaplikar kadagiti napateg a leksion a maadaw iti dua a pangngarig ni Jesus a pinagsasaritaantayo. Kinunana: “Agtultuloykayo nga agbantay, ngarud, agsipud ta dikay ammo ti aldaw wenno uray ti oras.” (Mateo 25:13) Awan duadua nga itan ti tiempo tapno agbalintayo a naregta iti Nakristianuan a serbisiotayo. Inaldaw nga ipakitatay koma iti biagtayo a maawatantayo ti punto ni Jesus. Agsalukagtayo! Umagawatayo

[Dagiti Footnote]

Malagipyo Kadi?

◻ Ania a kangrunaan a mensahe ti naadawyo iti pangngarig maipapan kadagiti masirib ken maag a babbalasang?

◻ Babaen ti pangngarig maipapan kadagiti talento, ania a napateg a balakad ti ipapaay ni Jesus kadakayo?

◻ Kasano a mayarig iti panaganus ti maysa nga Israelita a mannalon ti panaganusyo a mainaig iti pa·rou·siʹa?

◻ Apay a nangnangruna a makapagagar ken naganat ti panawen a pagbibiagantayo?

[Dagiti Ladawan iti panid 23]

Ania ti maadalyo iti pangngarig maipapan kadagiti babbalasang ken kadagiti talento?