Panangalaw iti Isla ti Robinson Crusoe

TI ROBINSON CRUSOE ket maysa kadagiti tallo nga isla iti Taaw Pacifico a mangbukel iti arkipelago a naawagan Juan Fernández, agarup 640 a kilometro manipud iti kosta ti Chile.a Namunganay ti nagan dayta 93 a kilometro kuadrado nga isla iti nalatak a nobela idi maika-18 a siglo a napauluan iti Robinson Crusoe, nga insurat ti Ingles nga autor a ni Daniel Defoe. Agparang a naibasar ti nobela iti pannakigasanggasat ti maysa a taga Scotland, ni Alexander Selkirk, a nagmaymaysa a nagindeg iti dayta nga isla iti agarup uppat a tawen.

Maysa a karatula a kayo iti isla ti agkuna iti kastoy: “Iti daytoy a lugar, iti uneg ti nasurok nga uppat a tawen, ti taga Scotland a marinero a ni Alexander Selkirk ti inaldaw a sigagagar a nagwanawan iti nagtugmokan ti langit ken daga nga agsapsapul iti bapor a mangalaw kenkuana iti pannakaiputongna.” Idi agangay, naalaw ni Selkirk ket nakasubli iti nakayanakanna a daga, iti lubong a dinan magustuan kalpasan a naramananna ti agbiag iti bukodna a bassit a paraiso. Naipadamag a kinunana idi agangay: “O, ipatpategko nga isla! Dika la koman pinampanawan!”

Iti panaglabas ti tiempo, nagbalin ti isla a penal colony, a nagyanan ti sumagmamano a nakaaramid iti “krimen gapu iti pammati” maibusor iti Iglesia Katolika. Anian a naiduma iti isla a pagaammo idi ni Selkirk kas maysa a paraiso! Nupay kasta, dagiti agdama nga umili ti isla tagtagiragsakenda ti kinatalingenngen nga awan iti adu a paset ti lubong. Ti napamayan a klase ti panagbiag, a gagangay iti adu a kultura kadagiti isla, pagbalinenna a nalaklaka ti makisarita iti uray siasino.

Ti opisial a populasion ti Robinson Crusoe ket agarup 500, ngem iti kaaduan a paset ti tawen, agarup 400 laeng a tattao ti adda iti isla. Ti maysa a rason isu ti kaadda dagiti inna ken annakda iti mainland ti Chile kabayatan ti panawen ti eskuela. Kaduadanto la manen ti dadduma a kameng ti pamiliada iti isla kadagiti bulan ti bakasion.

Iti laksid ti makaay-ayo nga arig minuyongan nga aglawlaw ti Robinson Crusoe, marikna ti dadduma nga umili ti isla nga adda naespirituan a kinakawaw ket agsapsapulda kadagiti sungbat. Iti dadduma, mariknada a kasla kasapulanda ti naespirituan a pannakaalaw.

Naespirituan a Pannakaalaw

Nangrugi ti kasta a trabaho a naespirituan a panangalaw idi 1979. Maysa a babai a makipagad-adal iti Biblia kadagiti Saksi ni Jehova idiay Santiago, Chile, ti immakar iti dayta nga isla ket rinugianna nga insuro iti dadduma ti naadalna. Iti naminsan, maysa a panglakayen ti kongregasion a simmarungkar iti isla agpaay iti sekular a panggep ti naklaat idi naammuanna nga adda bassit a grupo dagiti agad-adal iti Biblia a rumangrang-ay iti naespirituan gapu iti tulong dayta a babai. Idi nagsubli ti panglakayen iti isla kalpasan ti tallo a bulan, nakasaganan nga agpabautisar ti naiputputong a mannursuro ti Biblia ken ti dua kadagiti iyad-adalanna. Immatonan ngarud ti panglakayen ti panagbautisarda. Idi agangay, nakiasawa ti maysa kadagitoy kabbaro a bautisado a Kristiano ket kaduana ni lakayna a nagtultuloy a nangsapul kadagiti dadduma nga agtarigagay iti naespirituan a pannakaalaw. Indauluan ni lakayna ti panangbangon iti maysa a bassit a Kingdom Hall nga agtultuloy nga us-usaren ti bassit a grupo iti isla. Idi agangay, gapu iti rigat ti biag, pinanawanda ti Robinson Crusoe ket immakarda iti kongregasion iti sentro ti Chile, ket sadiay nga intultuloyda ti aktibo a panagserbida ken Jehova.

In-inut a dimmakkel ti bassit a grupo dagiti agad-adal iti Biblia idiay isla gapu ta naalaw dagiti sabsabali manipud palso a relihion. Nupay kasta, gapu ta masapul nga umakar dagiti estudiante idiay mainland tapno ageskuelada iti haiskul, dua laengen a bautisado a babbai ken maysa a balasitang ti nabati iti grupo. Dumakkel ti grupo kabayatan ti bakasion no agsasangpet dagiti inna iti isla. Agserbi daytoy a pammabileg iti tallo a naiputong a Kristiano yantangay isuda la ti adda sadiay iti uneg ti makatawen. Gapu iti kinaganetget dagitoy a kakabsat a babbai, agdindinamag dagiti Saksi ni Jehova idiay Robinson Crusoe. Pudno, sumagmamano a taga isla ti nangbusor iti trabahoda ken nangpadas a mangimpluensia iti dadduma tapno ilaksidda ti mensahe ti Pagarian. Kaskasdi, agtultuloy ti panagtarubo dagiti bin-i ti kinapudno manipud Biblia a naimula kadagiti napasnek a puso.

Panangpabileg Kadagidiay Naalaw

Maminsan kada tawen, bumisita iti isla ti agdaldaliasat a manangaywan. Ania ti rikna ti mangbisita iti manmano a Saksi iti naiputputong nga isla? Kastoy ti panangiladawan ti maysa a manangaywan ti sirkito idi damo a nagbisita iti Robinson Crusoe:

“Naisangsangayan daytoy a biahe. Nagrubbuatkami iti 7:00 t.b. manipud Valparaiso agturong iti Cerrillos Aiport idiay Santiago. Naglugankami iti bassit nga eroplano a makalaon la iti pito a pasahero. Kalpasan ti 2 nga oras ken 45 a minuto a biahe, nasaripatpatanmi ti pantok ti bantay iti ngatuen dagiti ulep. Bayat nga umas-asidegkami, matannawaganmin ti isla​—maysa a kasla nagdakkel a bato iti tengnga ti taaw. Kasla tumtumpaw a barko nga agkalkallautang iti baybay.

“Idi nakadissokamin, nagbangkakami a napan iti purok. Iti nadumaduma a lugar, adda dagiti kabatuan a nakarungarong kadagiti danum ket kasda la babassit nga isla a paginanaan dagiti fur seal iti Juan Fernández. Masalsalakniban a kita ti ayup dagiti fur seal gapu ta nagbassiten ti bilangda. Pagam-ammuan, adda timpuar manipud sikigan ti bangka sa nagpukaw manen iti taaw. Flying fish gayam dayta nga umarngi kadagiti payak dagiti karenkenen a pigarda. Kasla pagay-ayatna ti rumkuas iti danum tapno mangtiliw kadagiti insekto. Siempre, no dadduma, matiliw met ti mangtiltiliw; mabalin a ti irurukuasna ket masiputan ti dadduma a predator (ayup a mangan iti padana nga ayup) a nakasagana a mangalun-on kenkuana apaman nga agdisso iti danum.

“Nakadanonkami met laeng iti purok ti San Juan Bautista (St. John the Baptist). Adu a taga isla ti sitatakder iti sangladan, agur-urayda man iti bisitada wenno agusioso laeng no asino dagiti sumangpet. Nasulek dagiti matami iti maysa a namarangmang a buya​—ti nangayed ken nabato a bantay a naawagan El Yunque (The Anvil), a kasla naaplagan iti natayengteng a berde a velvet, ket iti likudan, ti naariwanas nga asul a langit a naarkosan kadagiti kasla kapas a puraw nga ulep.

“Dagus a nadlawmi ti grupo dagiti Kristiano a babbai ken dagiti annakda nga agur-uray kadakami iti sangladan. Bakasion ngamin isu a dakdakkel ti grupo ngem iti gagangay. Kalpasan ti nabara a panagkikinnablaaw, intuloddakami iti maysa a napintas a cabin a pagyananmi iti makalawas.

“Naisangsangayan dayta a lawas, ket ammomi a nabiit la nga aglabas dayta. Masapul a nainsiriban ti panangusarmi iti tiempomi. Iti dayta met la nga aldaw, kalpasan unay ti pangaldaw, sinarungkaranmi ti maysa a babai nga agad-adal iti Biblia nga asidegen nga agbalin a kabsattayo ken paset ti naespirituan a paraiso ti Dios. Maragragsakan unay nupay adda bassit panagamakna. Umad-adani ti nabayagen nga inur-urayna a panagpabautisarna. Inlawlawagmi kenkuana ti sumagmamano a napateg nga impormasion tapno maikari nga agbalin nga agibumbunannag iti naimbag a damag. Kabigatanna, damo unay a kimmuyog a nangasaba. Iti maikatlo nga aldaw, inlawlawagmi kenkuana no ania ti maipaannurot kadagidiay agpabautisar. Sakbay a nagngudo ti lawas, nabautisaranen.

“Adu ti timmabuno kadagiti gimong kabayatan dayta a lawas, nga agdagup iti 14 ti kangatuan a bilang. Kada aldaw adda nayurnos a panangasaba iti tay-ak, panagsarungkar, panangyadal iti Biblia, ken panangipastor nga isasarungkar. Anian a pammabileg kadagiti kakabsat a babbai a mangaskasaba a bukbukodda iti intero a makatawen!”

Narigrigat nga umawat iti kinapudno dagiti lallaki iti isla, nalabit gapu ta adu ti asikasuenda iti sekular a trabahoda. Ti kangrunaan a pagsapulan isu ti panagsagap iti padaw, nga agkalikagum iti adu a tiempo ken pigsa. Manangidumduma met ti adu. Nupay kasta, manamnama nga ad-adunto pay a taga isla ti agtignay iti masanguanan, lallaki man wenno babbai.

Adda itan ti sangapulo a tattao a naalaw iti isla gapu ta naammuanda ti kinapudno ken dagiti panggep ni Jehova a Dios. Pimmanawen ti dadduma kadakuada iti isla gapu iti nadumaduma a rason. Ngem agtalinaedda man iti isla wenno saan, napatpateg nga amang ti naespirituan a pannakaalawda ngem iti pannakaalaw idi ni Alexander Selkirk. Tagtagiragsakenda itan ti naespirituan a paraiso sadinoman ti ayanda. Tagtagiragsaken ita dagiti kakabsat a babbai ken dagiti annakda ti arig minuyongan nga aglawlaw. Ngem nasaysayaat pay iti dayta, adda namnamada nga agbiag inton agbalin a napaypayso ken naan-anay a paraiso ti intero a daga.

Agtultuloy ti Trabaho a Panangalaw

No iti lugar, nakaad-adayo kadagiti naespirituan a kakabsatda daytoy bassit a grupo dagiti Saksi ni Jehova idiay Robinson Crusoe. Ngem saan a kas iti taga Scotland a ni Selkirk, dida ibilang a nabaybay-anda. Mamantener ti kinasingedda iti organisasion ni Jehova babaen ti agtultuloy nga idadateng dagiti nateokratikuan a literatura, video dagiti asamblea ken kombension a maipatpatulod kadakuada mamitlo iti makatawen manipud iti sanga nga opisina ti Watch Tower Society idiay Chile, ken ti tinawen a panagbisita ti manangaywan ti sirkito. Agtultuloyda ngarud nga aktibo a paset ‘ti intero a timpuyog dagiti kakabsat ditoy lubong.’​—1 Pedro 5:9.

[Footnote]

[Dagiti Mapa/Ladawan iti panid 9]

(Para iti aktual a pannakaurnosna, kitaem ti publikasion)

CHILE

Santiago

ROBINSON CRUSOE

San Juan Bautista

El Yunque

TAAW PACIFICO

ISLA TI SANTA CLARA

[Ladawan]

No matannawaganen ti isla, makitayo ti kasla nagdakkel a bato iti tengnga ti taaw

[Credit Line]

Mapa ti Chile: Mountain High Maps® Copyright © 1997 Digital Wisdom, Inc.

[Ladawan iti panid 8, 9]

Ti nangayed ken nabato a bantay a maawagan El Yunque (The Anvil)

[Ladawan iti panid 9]

Ti purok ti San Juan Bautista (St. John the Baptist)

[Ladawan iti panid 9]

Babassit nga isla nga agserserbi kas paginanaan dagiti fur seal ken sea lion

[Ladawan iti panid 10]

Nagbiahekami babaen ti bassit nga eroplano manipud Santiago, Chile

[Ladawan iti panid 10]

Ti katangriban ti Isla ti Robinson Crusoe

[Ladawan iti panid 10]

Ti bassit a Kingdom Hall iti isla