Kagura ni Jehova ti Kinagulib
‘Dikay makilangen a sigugulib iti maysa ken maysa.’—MALAKIAS 2:10.
1. Ania ti kalikaguman ti Dios kadatayo tapno magun-odtayo ti biag nga agnanayon?
KAYATYO kadi ti agbiag nga agnanayon? No patienyo dayta a namnama nga inkari ti Biblia, mabalin a kunaenyo, ‘Siempre.’ Ngem no kayatyo a paraburannakayo ti Dios iti biag nga agnanayon iti baro a lubongna, masapul nga annurotenyo dagiti kalikagumanna. (Eclesiastes 12:13; Juan 17:3) Rasonable kadi a namnamaen a kabaelan dayta nga aramiden dagiti imperpekto a tattao? Wen, gapu ta kastoy ti makapabileg a kuna ni Jehova: “Naragsakanak iti naayat a kinamanangngaasi, ket saan nga iti sakripisio; ken iti pannakaammo iti Dios imbes a kadagiti sibubukel a daton a mapuoran.” (Oseas 6:6) No kasta, uray dagiti imperpekto a tattao kabaelanda nga annuroten dagiti kalikaguman ti Dios.
2. Kasano a ti adu nga Israelita sigugulib a nakilangenda ken Jehova?
2 Ngem saan nga amin ket kayatda nga aramiden ti pagayatan ni Jehova. Ipalgak ni Oseas nga uray ti adu nga Israelita dida kinayat nga aramiden dayta. Kas maysa a nasion, nakitulagda a tungpalenda dagiti bilin ti Dios. (Exodo 24:1-8) Ngem di nagbayag, “sinalungasingda ti tulag” babaen ti panagsukirda kadagiti bilinna. Gapuna, kinuna ni Jehova a ‘nakilangen a sigugulib’ kenkuana dagidi nga Israelita. (Oseas 6:7) Kasta ti inaramid ti adu a tattao sipud idin. Kagura ni Jehova ti kinagulib, dayta man ket pananggulib kenkuana wenno kadagidiay agayat ken agserserbi kenkuana.
3. Ania ti mausig iti daytoy a panagadal?
3 Saan laeng a ni Oseas ti propeta a nangipaganetget iti panangmatmat ti Dios iti pananggulib, ti panangmatmat a masapul a tuladentayo no kayattayo a masagrap ti naragsak a biag. Iti immuna nga artikulo, inusigtayo ti dakkel a paset ti mensahe ti padto ni Malakias, nangrugi iti umuna a kapitulo ti librona. Isarunotay ita ti maikadua a kapitulo dayta a libro, ket ammuentayo dagiti kanayonan a panangmatmat ti Dios iti pananggulib. Nupay ti tuktukoyen ni Malakias ket ti kasasaad nga agraraira idi iti tengnga ti ili ti Dios adu a dekada kalpasan ti isusublida manipud pannakautibo iti Babilonia, adda pudpudno a kaipapanan kadatayo daytoy maikadua a kapitulo.
Mababalaw a Papadi
4. Ania ti impakdaar ni Jehova kadagiti papadi?
4 Mangrugi ti kapitulo 2 babaen ti panangbabalaw ni Jehova kadagiti Judio a papadi gapu ta immikayda iti nalinteg a dalanna. No dida ipapuso ti pammatigmaanna ken dida aturen ti daldalanda, sigurado a nagdakes dagiti ibungana. Imutektekanyo ti umuna a dua a bersikulo: “‘Agpaay kadakayo daytoy a bilin, O papadi. No dikayto agimdeng, ken no dikayto ipapuso ti panangidayaw iti naganko,’ kinuna ni Jehova ti buybuyot, ‘sigurado nga ibaonkonto met kadakayo ti lunod, ket ilunodkonto dagiti bendisionyo.’” No insuro ken sinalimetmetan koma dagiti papadi ti linteg ti Dios, nabendisionanda koma. Ngem gapu ta tinagilag-anda ti pagayatan ti Dios, lunod wenno didigra ti dumteng. Agbalin a lunod uray dagiti bendision nga impakaammo dagiti papadi.
5, 6. (a) Apay a dagiti papadi ti nangnangruna a mababalaw? (b) Kasano nga impakita ni Jehova a karimonna dagiti papadi?
5 Apay a dagiti papadi ti nangnangruna a mababalaw? Mangted ti Mal 2 bersikulo 7 iti maysa a nalawag a pamalatpatan: “Dagiti bibig ti padi isuda ti rebbeng a mangsalimetmet iti pannakaammo, ket ti linteg isu ti rebbeng a sapulen dagiti umili manipud iti ngiwatna; ta isu ti mensahero ni Jehova ti buybuyot.” Nasurok a sangaribu a tawen sakbayna, dagiti linteg ti Dios a naited iti Israel baeten ken Moises sagudayenda a rebbengen dagiti papadi nga ‘isuro kadagiti annak ti Israel dagiti amin nga alagaden a sinao ni Jehova.’ (Levitico 10:11) Makapaladingit ta idi agangay, kinuna ti nangisurat iti 2 Cronicas 15:3: “Adu idi dagiti aldaw a ti Israel awanan iti pudno a Dios ken awanan iti padi a mangisuro ken awanan iti Linteg.”
6 Idi panawen ni Malakias, iti maikalima a siglo K.K.P., awan ti nagbaliwan ti kasasaad ti kinapadi. Dida insuro ti Linteg ti Dios kadagiti tattao. Maiparbeng laeng ngarud a manungsungbat dagidi a papadi. Imutektekanyo ti agkakadagsen a sasao ni Jehova a naiturong kadakuada. Kuna ti Malakias 2:3: “Mangiwarisakto iti ibleng kadagiti rupayo, ti ibleng dagiti piestayo.” Ania ketdin a disiplina! Ti ibleng dagiti daton nga animal ket kadawyan a mairuar iti pakarso, sa mapuoran. (Levitico 16:27) Ngem idi kuna ni Jehova a ti ibleng ket maiwaris kadagiti rupada, nabatad nga ipakitana a karimon ken linaksid ti Dios dagiti sakripisioda ken dagiti agidatdaton kadagita.
7. Apay a nakapungtot ni Jehova kadagiti mannursuro iti Linteg?
7 Sinigsiglo sakbay ti panawen ni Malakias, dinutokan ni Jehova dagiti Levita nga aywananda ti tabernakulo ken idi agangay, ti templo ken ti sagrado a ministerio. Isuda ti agserbi a mannursuro iti nasion ti Israel. Ti panangitungpalda iti annongenda kaipapananna ti biag ken talna kadakuada ken iti nasion. (Numeros 3:5-8) Ngem napukaw dagiti Levita ti sigud a panagbutengda iti Dios. Gapuna, kinuna ni Jehova kadakuada: “Simiasikayo iti dalan. Pinagtibkolyo ti adu iti linteg. Dinadaelyo ti tulag ni Levi . . . Saanyo a sinalimetmetan dagiti dalanko.” (Malakias 2:8, 9) Gapu ta dagiti papadi dida insuro ti kinapudno ken gapu ta saanda a mapagulidanan, adu nga Israelita ti nayaw-awan. Maiparbeng ngarud a nakapungtot kadakuada ni Jehova.
Panangsalimetmet Kadagiti Pagalagadan ti Dios
8. Saan kadi a nainkalintegan a namnamaen a masalimetmetan ti tattao dagiti pagalagadan ti Dios? Ilawlawagyo.
8 Ditay koma pagarupen a maikari iti simpatia ken pammakawan dagidi a papadi gapu laeng ta imperpektoda a tattao ket saan a manamnama a masalimetmetanda dagiti pagalagadan ti Dios. Iti kinapudnona, kabaelan ti tao a salimetmetan dagita yantangay saan a namnamaen ni Jehova ti dida kabaelan. Nalabit adda sumagmamano idi a papadi a nangsalimetmet kadagiti pagalagadan ti Dios, ket di pagduaduaan a ti maysa a nakaaramid iti kasta—isu ni Jesus, ti naindaklan a “nangato a padi.” (Hebreo 3:1) Pudno a maikuna maipapan kenkuana: “Ti mismo a linteg ti kinapudno adda idi iti ngiwatna, ket awan ti kinakillo a masarakan kadagiti bibigna. Nakipagna kaniak iti talna ken iti kinalinteg, ket adu dagidiay pinagbaw-ingna manipud iti biddut.”—Malakias 2:6.
9. Siasino ita dagiti simamatalek a mangisursuro iti kinapudno?
9 Umasping iti dayta, iti nasuroken a maysa a siglo ita, dagiti napulotan a kakabsat ni Kristo, nga addaan iti nailangitan a namnama, agserserbida iti ‘nasantuan a kinapadi, tapno mangidatonda kadagiti naespirituan a sakripisio a makaay-ayo iti Dios.’ (1 Pedro 2:5) Idadauluanda ti panangiranud iti sabsabali ti kinapudno a linaon ti Biblia. Bayat nga ad-adalenyo ti kinapudno nga isursuroda, saan kadi a napaneknekanyo sigun iti kapadasanyo nga ipakpakaammoda ti mismo a linteg ti kinapudno? Adu ti natulonganda a mangiwaksi kadagiti ulbod a sursuro dagiti relihion. Isu nga iti intero a lubong, minilion itan ti nakaadal kadagiti kinapudno nga adda iti Biblia ken addaan iti namnama nga agbiag nga agnanayon. Kas resultana, naaddaan met dagitoy iti pribilehio a mangisuro iti linteg ti kinapudno iti sabsabali pay a minilion a tattao.—Juan 10:16; Apocalipsis 7:9.
No Apay nga Agannad
10. Apay a rumbeng nga agannadtayo?
10 Ngem rumbeng nga agannadtayo. Amangan no ditay matarusan dagiti leksion a naibatad iti Malakias 2:1-9. Agan-annadtayo kadi a mismo tapno awan ti kinakillo a masarakan kadagiti bibigtayo? Kas pagarigan, makapagtalek met la kadi dagiti kameng ti pamiliatayo iti ibagbagatayo? Makapagtalek met kadi uray dagiti kakabsat iti kongregasion? Nakalaklaka nga iyugali ti agusar kadagiti nalamuyot a sasao tapno agparang nga umiso dagitoy idinto ta makaallilaw gayam. Wenno nalabit sobraan wenno ilimed dagiti detalye ti maysa a negosio. Saan ngata nga ammo ni Jehova dayta? Ket no agaramidtayo iti kasta, awatento ngata ti Dios dagiti sakripisio ti panagdayaw nga aggapu iti bibigtayo?
11. Siasino kangrunaanna ti nasken nga agannad?
11 Kadagiti addaan iti pribilehio a mangisuro iti Sao ti Dios iti kongregasion ita, agserbi koma a pakdaar ti Malakias 2:7. Kunana a dagiti bibigda “rebbeng a mangsalimetmet iti pannakaammo, ket ti linteg isu ti rebbeng a sapulen dagiti umili” iti ngiwatda. Nadagsen ti responsabilidad dagita a mannursuro, ta kas ipasimudaag ti Santiago 3:1, ‘awatendanto ti nadagdagsen a pannakaukom.’ Nupay rumbeng a mangisuroda a sibibileg ken sireregta, dagiti pannursuroda ti nasken a naan-anay a naibatay iti naisurat a Sao ti Dios ken iti instruksion a naggapu iti organisasion ni Jehova. Iti kasta a wagas, ‘naan-anayda a kualipikado a mangisuro iti sabsabali.’ Gapuna, nabalakadanda: “Aramidem ti amin a kabaelam a mangiparang iti bagim a naanamongan iti Dios, maysa a mangmangged nga awan ti aniaman nga ibainna, nga aramatem a siuumiso ti sao ti kinapudno.”—2 Timoteo 2:2, 15.
12. Iti ania a masapul nga agannad dagiti mannursuro?
12 No ditay agannad, mabalin a magargaritayo a mangipasngat iti bukod a kapanunotan wenno opinion kadagiti isursurotayo. Napeggad dayta nangnangruna iti tao nga agpannuray iti bukodna a pannakaawat uray no maisupadi dayta iti isursuro ti organisasion ni Jehova. Ngem ipakita ti Malakias kapitulo 2 a manamnama kadagiti mannursuro iti kongregasion a nasken a salimetmetanda ti pannakaammo a naggapu iti Dios, saan a dagiti personal a kapanunotan a mabalin a mangitibkol iti arban. Kinuna ni Jesus: “Siasinoman a mangitibkol iti maysa kadagitoy babassit nga addaan pammati kaniak, naim-imbag kenkuana a maibitin iti tengngedna ti maysa a gilingan a bato a kas iti puspusiposen ti asno ket maipalned iti nalawa, nawayang a baybay.”—Mateo 18:6.
Pannakiasawa iti Di Manamati
13, 14. Ania nga aramid a kinagulib ti intampok ni Malakias?
13 Manipud Mal 2 bersikulo 10 ken agtultuloy, ad-adda a direkta ti panangitampok ti Malakias kapitulo 2 iti kinagulib. Imbatad ni Malakias ti dua nga agkanaig nga aramid, a naulit-ulit a nangusaranna iti sao a “sigugulib.” Umuna, paliiwenyo ta rinugian ni Malakias ti balakadna babaen kadagitoy a saludsod: “Saan kadi nga addaantayo amin iti maymaysa nga ama? Saan kadi a maymaysa a Dios ti nangparsua kadatayo? Apay ngarud a makilangentayo a sigugulib iti maysa ken maysa, iti panangtabbaaw iti tulag dagidi ammatayo?” Sana innayon iti Mal 2 bersikulo 11 a ti kinagulib ti Israel ket katupag ti panangtabbaaw iti “kinasanto ni Jehova.” Ania ti serioso unay nga inaramidda? Impatuldo dayta a bersikulo ti maysa a di umiso nga aramid: ‘Tinagikuada kas nobia ti anak a babai ti maysa a ganggannaet a dios.’
14 Iti sabali a pannao, dadduma nga Israelita, a kameng ti ili a dedikado ken Jehova, ket nakiasawa kadagidiay saan nga agdaydayaw iti Dios. Tulongannatayo ti konteksto a mangtarus no apay a serioso unay dayta. Imbaga ti Mal 2 bersikulo 10 a maymaysa ti amada. Dina tuktukoyen ni Jacob (a napanaganan iti Israel) wenno ni Abraham wenno ni Adan. Ipakita ti Malakias 1:6 a ni Jehova ti ‘maymaysa nga ama.’ Adda pakainaigan ti nasion ti Israel ken ni Jehova, yantangay pasetda iti tulag a naaramid kadagiti ammada. Daytoy ti maysa kadagiti linteg iti dayta a tulag: “Dika mangbukel iti pannakiasawa nga aliansa kadakuada. Ti anakmo a babai dika ited iti anakna a lalaki, ket ti anakna a babai dika alaen a maipaay iti anakmo a lalaki.”—Deuteronomio 7:3.
15. (a) Kasano nga ikalintegan ti dadduma ti pannakiasawada iti di manamati? (b) Kasano nga inyebkas ni Jehova ti panangmatmatna iti panagasawa?
15 Mabalin nga irason ti dadduma ita: ‘Nasingpet ti pagduyosak a tao. Inton agangay, mabalin nga awatennanto ti pudno a panagdayaw.’ Ti kasta a panagpampanunot patalgedanna laeng ti naipaltiing a pakdaar: “Ti puso nagulgulib ngem iti aniaman a banag ket desperado.” (Jeremias 17:9) Nayebkas iti Malakias 2:12 ti panangmatmat ti Dios iti pannakiasawa iti di manamati: “Gessatento ni Jehova ti tunggal maysa a mangaramid iti dayta.” No kasta, maidagadag kadagiti Kristiano a makiasawada mayalubog ‘laeng iti Apo.’ (1 Corinto 7:39) Iti sidong ti Nakristianuan nga urnos ti bambanag, saan a ‘magessat’ ti manamati no makiasawa iti di manamati. Kaskasdi, no agtalinaed a di manamati ti maysa a tao, ania ti mapasamak kenkuana inton dadaelen ti Dios daytoy a sistema?—Salmo 37:37, 38.
Panangmaltrato iti Asawa
16, 17. Ania a kinagulib ti inaramid idi ti dadduma?
16 Insaruno nga inusig ni Malakias ti maikadua nga aramid ti kinagulib: panangmaltrato iti asawa, nangnangruna ti di nainkalintegan a panangidiborsio. Kuna ti Mal kapitulo 2 iti bersikulo 14: “Ni met laeng Jehova nangsaksi iti nagbaetanyo iti asawa ti kinaagtutubom, a kenkuana nakilangenka a sigugulib, nupay isu kaasmangmo ken asawa ti tulagmo.” Gapu ta ginulibanda ti assawada, dagiti Judio a lallaki kasda la ‘inabbongan iti lulua’ ti altar ni Jehova. (Malakias 2:13) Mangidiborsioda maigapu kadagiti di nainkalintegan a rason, a di maiparbeng a panawanda ti assawa ti kinaagtutuboda, nalabit tapno mangasawada iti ub-ubing wenno pagano a babbai. Pinanuynoyan pay ketdi dayta dagiti rinuker a papadi! Ngem kuna ti Malakias 2:16: “‘Ginurana ti panagdiborsio,’ kinuna ni Jehova a Dios ti Israel.” Idi agangay, impakita ni Jesus a ti imoralidad ti kakaisuna a rason a maipalubos ti panagdiborsio a mangwayawaya iti di nakabasol nga asawa a makiasawa manen.—Mateo 19:9.
17 Mennamennaenyo ti sasao ni Malakias, ket kitaenyo no kasano a tukayenda ti puso ken pannakariknatayo iti asi. Dinakamatna ti “kaasmangmo ken asawa ti tulagmo.” Ti tunggal lalaki a natukoy ditoy ket nangasawa iti padana nga agdaydayaw, maysa a babai nga Israelita, a pinilina kas ingungoten a katakunaynay iti tungpal-biag. Nupay nalabit nagkallaysada idi kaub-ubinganda, ti panaglabas ti tiempo ken ti panagmataengan dina winaswas ti tulag nga inaramidda idi, ti tulag ti panagasawa.
18. Kasano nga agaplikar ita ti balakad ni Malakias maipapan iti kinagulib?
18 Agaplikar met ita dayta a balakad. Nakalkaldaang ta di inkankano ti dadduma ti bilin ti Dios a makiasawa laeng mayalubog iti Apo. Nakaay-ay-ay met ta saan nga itultuloy ti dadduma a palagdaen ti panagasawada. Padpadasenda pay ketdi nga irasonan ken salimetmetan ti aramid a kagura ti Dios babaen ti di nainkasuratan a diborsio tapno makaasawada iti sabali. Gapu iti kasta nga aramid, ‘pinakilda ni Jehova.’ Idi panawen ni Malakias, dagidiay nangyaleng-aleng iti balakad ti Dios ti awanan-bain pay ketdi a nangipapan a di nainkalintegan ti panangmatmat ni Jehova. Kasla kunkunada: “Sadino ti ayan ti Dios ti kinahustisia?” Anian a ballikug a panagpampanunot! Ditay koma matnag iti dayta a silo.—Malakias 2:17.
19. Kasano a dagiti assawa a lallaki ken babbai magun-odda ti espiritu ti Dios?
19 Makaparegta unay ta impakita ni Malakias nga adda lallaki a saan a nanggulib iti assawada. ‘Adda kadakuada ti nabatbati iti nasantuan nga espiritu ti Dios.’ (Mal 2 Bersikulo 15) Makaparagsak ta aglaplapusanan ti organisasion ti Dios kadagiti kasta a lallaki ‘a mangipapaay iti dayaw kadagiti assawada.’ (1 Pedro 3:7) Dida dangran wenno agsao iti nagubsang kadagiti assawada, dida piliten ida kadagiti narugit a seksual nga ar-aramid, ken dida ibaba ti dayaw ti assawada babaen ti panangipakita iti seksual nga interes iti sabali a babbai wenno ti panagbuya iti pornograpia. Nabendisionan met ti organisasion ni Jehova iti adu a matalek a Kristiano nga assawa a babbai a nasungdo iti Dios ken kadagiti lintegna. Pagaammo dagita a lallaki ken babbai no ania ti kagura ti Dios, isu nga agpanunot ken agtignayda maitunos iti lintegna. Itultuloyyo a tuladen ida, nga ‘agtulnog iti Dios kas agturay’ ket iti kasta, maparaburankayo iti nasantuan nga espiritu ti Dios.—Aramid 5:29.
20. Ania ti asidegen a dumteng iti intero a sangatauan?
20 Iti din agbayag, ukomen ni Jehova daytoy intero a lubong. Sungsungbatanto ti tunggal indibidual dagiti pinatpati ken inar-aramidna. “Tunggal maysa kadatayo makikuentanto iti Dios maipaay iti bagina.” (Roma 14:12) Isu a ti makapainteres a saludsod ita ket: Siasinonto ti makalasat iti aldaw ni Jehova? Daytoy a tema ti ibinsabinsa ti maikatlo ken maudi nga artikulo iti daytoy a serye.
Mailawlawagyo Kadi?
• Apay a binabalaw ni Jehova dagiti papadi ti Israel?
• Apay a dagiti pagalagadan ti Dios saan a narigat nga annuroten dagiti tattao?
• Apay a nasken nga agannadtayo no mangisursurotayo ita?
• Ania a dua nga aramid ti nangnangruna a kondenaren ni Jehova?
[Ladawan iti panid 15]
Idi kaaldawan ni Malakias, nababalaw dagiti papadi gapu ta dida sinalimetmetan dagiti dalan ni Jehova
[Ladawan iti panid 16]
Nasken ti panagannad no isurotayo dagiti dalan ni Jehova, a ditay itandudo ti bukodtayo a kapanunotan
[Dagiti Ladawan iti panid 18]
Kinondenar ni Jehova dagiti Israelita a nangidiborsio kadagiti assawada maigapu kadagiti narabaw a rason ket nakiasawada kadagiti pagano a babbai
[Ladawan iti panid 18]
Dagiti Kristiano ita raemenda ti tulag ti panagasawada