Biag iti Kampo Dagiti Nagbakuit

ANIA ti mapanunotyo no mangngegyo ti sasao a “kampo dagiti nagbakuit”? Adda kadi kasta a kampo a nabisitayon? Ania a talaga ti itsurana?

Idi maisursurat daytoy, 13 a nagduduma a kampo dagiti nagbakuit ti naipasdek iti makinlaud a paset ti Tanzania. Gapu ta napapanawda kas resulta ti gerra sibil, agarup 500,000 a nagbakuit manipud kadagiti dadduma a paset ti Africa ti natulongan ti gobierno ti Tanzania babaen ti pannakitinnulong ti United Nations High Commissioner of Refugees (UNHCR). Ania ti kasasaad ti biag iti kampo?

Isasangpet iti Kampo

Ilawlawag ti agtutubo nga agnagan Kandida no ania ti napasamak idi nakasangpetda a sangapamiliaan sumagmamano a tawen ti napalabas: “Para iti rasion, impaayandakami iti kard nga addaan numero a pakabigbiganmi, ken naipankami a sangapamilia iti Nyarugusu, maysa a kampo dagiti nagbakuit. Sadiay, nakaawatkami iti numero ti lote ken numero ti kalsada kas direksion ti pagnaedanmi. Naipakita kadakami no sadino ti pagpukanan kadagiti kayo ken pagalaanmi iti garami a mausar a pagbangon iti abongmi. Nagaramidkami iti damili a ladrilio. Nangted ti UNHCR iti dakkel a plastik a pagatepmi. Makabannog a trabaho, ngem naragsakankami idi nalpasen ti simple a balaymi.”

Ti kard para iti rasion ket nausar iti tunggal kanikadua a Mierkoles. “Wen, agliniakami iti kantina tapno mangala kadagiti taraon nga ibumbunong ti UNHCR,” innayon ni Kandida.

Ania ti inaldaw a taraon para iti maysa a tao?

“Makaawat ti tunggal maysa kadakami iti agarup 3 a tasa nga arina a naggapu iti mais, sangatasa a gisantes, 20 a gramo a soya, 2 a kutsara a manteka, ken 10 a gramo nga asin. No dadduma, makaawatkami met iti maysa a barreta a sabon, nga usarenmi iti makabulan.”

Komusta met ti mainum a danum? Adda kadi? Kuna ti maysa nga agtutubo a babai nga agnagan Riziki: “Adda, maibomba ti danum manipud iti asideg a karayan babaen kadagiti tubo a mapan kadagiti dadakkel a pagurnongan. Madalusan ti danum babaen ti chlorine sakbay a maibomba a mapan kadagiti adu a pagsakduan iti tunggal kampo. Ikagumaanmi latta nga ipaburek ti danum sakbay nga inumenmi tapno saankami nga agsakit. Masansan nga okupadokami iti agsapa agingga iti rabii nga agsaksakdo ken aglablaba kadagiti kawesmi kadagitoy a pagsakduan. Ti laeng maipalubos a sakduenmi iti kada aldaw ket maysa ket kagudua a timba ti danum.”

No lumabaskayo iti maysa kadagiti kampo, mabalin a madlawyo dagiti eskuelaan ti kindergarten, elementaria, ken segundaria. Nalabit nga adda pay ti dadduma nga edukasion para kadagiti nataengan iti kampo. Adda estasion ti polisia ken opisina ti gobierno iti asideg ti kampo a mangipanamnama iti seguridad ti kampo. Mabalin a makakitakayo iti dakkel a tiendaan nga addaan iti adu a puesto, a paggatangan dagiti nagbakuit kadagiti nateng, prutas, ikan, manok, ken dadduma pay a kasapulan a taraon. Adda dagiti katutubo nga umili nga umay agnegosio iti tiendaan. Ngem pangalaan dagiti nagbakuit iti paggatangda iti aniaman? Adda dagiti agmula iti nateng iti bassit a hardin sada ilako ti apitda iti tiendaan. Nalabit ilako ti dadduma ti paset ti rasionda nga arina wenno gisantes tapno makagatangda iti karne wenno prutas. Wen, ti kampo ket mabalin a kaasping ti dakkel a purok imbes a kampo. Gagangay a makita nga adda dagiti agkakatawa ken agraragsak iti tiendaan, kas iti ar-aramidenda iti mismo a pagilianda.

No mapankayo iti ospital, mabalin nga ibaga ti maysa kadagiti doktor nga adda dagiti sumagmamano a klinika iti kampo a sadiay a mataming dagiti ordinario a sakit. Maipan idiay ospital dagiti nakaro ti sakitda ken dagiti kasapulan a mataming a dagus. Di pakasdaawan a napateg ti departamento a pakatamingan dagiti inna ken ti pagpasngayan a siled, agsipud ta iti kampo nga addaan iti 48,000 a nagbakuit, mabalin nga adda agarup 250 nga agpasngay iti kada bulan.

Naan-anay a Pannakataraon iti Naespirituan

Iti sangalubongan, nalabit pampanunoten dagiti Saksi ni Jehova dagiti kapammatianda nga agnanaed kadagiti kampo ti Tanzania. Agarup 1,200 ti dagupda, a naorganisar iti 14 a kongregasion ken 3 a grupo. Komusta ti kasasaadda?

Maysa kadagiti immuna nga inaramid dagitoy dedikado a Kristiano idi dimtengda kadagiti kampo ket ti panagkiddawda iti lote a pangibangonanda iti Kingdom Hall. Tumulong dayta tapno maammuan dagiti nagbakuit ti ayan dagiti Saksi ken no sadino ti paggigimonganda iti linawas. Iti kampo ti Lugufu, adda 7 a kongregasion, a nakaitimpuyogan ti dagup nga 659 nga aktibo a Kristiano. Kadagiti gimongda iti Domingo, masansan nga agarup 1,700 ti bilang dagiti tumabtabuno kadagitoy 7 a kongregasion.

Magunggonaan met dagiti Saksi nga adda kadagiti amin a kampo babaen dagiti dadakkel a Nakristianuan nga asamblea ken kombension. Idi naangay ti umuna a kombension distrito iti kampo ti Lugufu, adda 2,363 a timmabuno. Nagaramid dagiti Saksi iti pagbautisaran a ban-aw iti ruar ti pagkombensionan. Ti ban-aw ket maysa nga abut a kinalida, sada pinarabawan iti plastik tapno saan a sagepsepen ti daga ti danum. Babaen ti bisikleta, nagsakdo dagiti kakabsat manipud iti maysa a karayan nga agarup dua a kilometro ti kaadayona. Kaipapanan dayta ti mamin-adu a panagsublisubli agsipud ta lima laeng a galon ti mabalin nga ilugan iti tunggal panagsakdo. Iti tiempo ti bautismo, naglinia dagiti kandidato a natakneng ti kawesda. Agdagup amin iti 56 ti nabautisaran babaen ti naan-anay a pannakaitaneb. Iti interbiu iti kombension, kinuna ti maysa nga amin-tiempo a ministro nga adda 40 nga iyad-adalanna iti Biblia. Uppat kadagiti iyad-adalanna ti nabautisaran iti dayta a kombension.

Inyurnos ti sanga nga opisina dagiti Saksi ni Jehova ti regular a panagbisita dagiti agdaldaliasat a manangaywan. Kuna ti maysa kadakuada: “Naregta iti ministerio dagiti kakabsattayo. Adu ti kasabaanda. Iti maysa a kongregasion, binulan a mangbusbusbos ti tunggal Saksi iti agarup 34 nga oras iti ministerio. Adu dagiti mangyad-adal iti Biblia iti lima wenno ad-adu pay nga interesado. Maysa a payunir [amin-tiempo a ministro] ti nagkuna nga awan ti masarakanna a nasaysayaat a teritoria iti sadinoman. Dagiti tattao kadagiti kampo maragsakanda unay kadagiti publikasiontayo.”

Kasano a dumanon kadagiti kampo dagiti naibatay-Biblia a literatura? Ipatulod dayta ti sanga nga opisina babaen ti tren a mapan idiay Kigoma, maysa nga ili iti makindaya a takdang ti Dan-aw Tanganyika. Manipud sadiay, alaen dagiti kakabsat dagiti publikasion ket ibiaheda nga ipan kadagiti kongregasion. No dadduma, mangabangda iti pick-up a lugan ket itulodda a mismo dagiti literatura kadagiti amin a kampo. Tallo wenno uppat nga aldaw dayta a panagbiahe iti nakaro a lasonglasong a kalsada.

Material a Tulong

Dagiti Saksi ni Jehova idiay Francia, Belgium, ken Switzerland ti nangnangruna a tumultulong kadagiti nagbakuit kadagiti kampo. Adda dagiti bimmisita kadagiti kampo idiay Tanzania, babaen ti pammalubos ti Ministry of Home Affairs ken UNHCR. Nakaurnong dagiti Saksi idiay Europa iti tonelada a gatas a soya, kawes, sapatos, pageskuela a libro, ken sabon. Dagitoy ket donasion a maibunong kadagiti amin a nagbakuit, maitunos iti prinsipio ti Biblia: “Bayat nga addaantayo iti mainugot a tiempo a maipaay iti dayta, aramidentayo koma ti naimbag kadagiti amin, ngem nangnangruna kadagidiay nainaig kadatayo iti pammati.”​—Galacia 6:10.

Nagsayaat ti imbungana dagitoy a naasi a panagregget, ta adu a nagbakuit ti natulongan. Kastoy ti ebkas ti panagyaman ti Refugee Community Committee iti maysa kadagiti kampo: “Kas pannakabagi ti intero a komunidad, kayatmi nga ipakaammo ti panagyamanmi kadakayo gapu iti naasi a tulong a namitlo a daras nga impaay ti organisasionyo . . . Adda 12,654 nga agkasapulan a lallaki, babbai, ken ubbing, agraman dagiti kappasngay a naipaayan kadagiti kawes . . . Iti agdama, dagiti agindeg a nagbakuit iti kampo ti Muyovozi ket addaan iti populasion a 37,000. Dagiti natulongan ket agdagup amin iti 12,654 katao, wenno 34.2 porsiento iti populasion.”

Iti sabali a kampo, tunggal maysa kadagiti 12,382 a nagbakuit ket naipaayan iti tallo a kawes, ken maysa pay a kampo ti nakaawat iti rinibu a libro a mausar kadagiti eskuelaan ti elementaria, segundaria ken day-care center. Inkomento ti logistics officer ti UNHCR iti maysa kadagiti rehion: “Agyamankami unay kadagiti naawat a donasion [a mangan-anay] kadagiti dakkel a pakasapulan dagiti nagbakuit kadagiti kampo. Ti maysa kadagiti kaudian a naipatulod ket ti lima a kargamento a naglaon kadagiti pageskuela a libro, a naibunong kadagiti nagbakuit babaen ti serbisio ti komunidad. . . . Agyamankami unay.”

Nagkomento uray dagiti lokal a periodiko mainaig iti naipaay a tulong. Ti paulo dagiti damag iti Sunday News ti Mayo 20, 2001, kinunana: “Sumangsangpet Dagiti Kawes Para Kadagiti Nagbakuit Idiay Tanzania.” Kuna ti Pebrero 10, 2002 nga edision ti periodiko: “Ti komunidad dagiti nagbakuit pagyamananda ti donasion agsipud ta ages-eskuela manen ita dagiti ubbing a nagsardeng gapu ta awan kawesda.”

Marigrigatan Ngem Saan a Nabaybay-an

Para iti kaaduan a nagbakuit, agpaut iti agarup makatawen sakbay a mairuamda ti panagbiag iti kampo. Simple ti panagbibiagda. Dagiti Saksi ni Jehova kadagitoy a kampo us-usarenda ti adu a tiempoda a mangiranud kadagiti padada a nagbakuit ti makaliwliwa a naimbag a damag ti Sao ti Dios, ti Biblia. Saritaenda ti maipapan iti baro a lubong, a sadiay “kasapulanto a pitpitenda dagiti kampilanda a pagbalinen a subsob ti arado ken dagiti pikada a pagbalinen a pangarbas a getgetteng. Saandanto a mangitag-ay iti kampilan, nasion maibusor iti nasion, saandanto met a sursuruenen ti pannakigubat.” Kalpasanna, “pudno nga agtugawdanto [amin], tunggal maysa iti sirok ti puon ti ubasna ken iti sirok ti kayona a higos, ket awanto ti asinoman a mamagpigerger kadakuada; ta ti mismo a ngiwat ni Jehova ti buybuyot sinaona dayta.” Nalawag, babaen ti pamendision ti Dios, agbalinto daytoy a lubong nga awanan kadagiti kampo dagiti nagbakuit.​—Mikias 4:3, 4; Salmo 46:9.

[Ladawan iti panid 8]

Dagiti balay iti kampo ti Nduta

[Dagiti Ladawan iti panid 10]

Ti Kingdom Hall ti Lukole (kannawan) Bautismo idiay Lugufu (baba)

[Ladawan iti panid 10]

Kombension Distrito iti kampo idiay Lugufu