Salsaludsod Dagiti Agbasbasa
Ti kadi kuna ti Ezequiel 18:20 a “ti met laeng anak saanto nga agikaro gapu iti biddut ti ama,” ket maisupadi iti kuna ni Jehova iti Exodo 20:5 a “gapu iti biddut ti amma mangyeg iti pannusa iti annak”?
Saan nga agsupadi dagita. Sigun iti kontekstoda, itampok ti Ezequiel 18:20 ti sungsungbatan ti tunggal indibidual, idinto a ti Exodo 20:5 ipakitana a mabalin nga agsagaba ti kaputotan ti maysa gapu kadagiti biddutna.
Kuna ti Ezequiel 18:4: “Ti kararua nga agbasbasol—dayta a mismo matayto.” Daydiay ngay tao a ‘nalinteg a nangipakat iti kinahustisia ken kinalinteg’? “Di bumurong nga agtultuloyto nga agbiag.” (Ezeq. 18:5, 9) Gapuna, no madanon ti maysa ti edad a kabaelannan ti mangngeddeng a bukbukodna, isu ket manungsungbat “maitunos kadagiti dalanna.”—Ezeq. 18:30.
Mayilustrar dayta a prinsipio babaen ti napasamak iti maysa a Levita nga agnagan iti Kore. Bayat nga adda dagiti Israelita iti let-ang, saan a nakontento ni Kore kadagiti naisangsangayan a pribilehiona. Iti panangikagumaan ni Kore a gumun-od iti akem a kinapadi, isu ken ti dadduma a kakaduana nagrebeldeda maibusor kada Moises ken Aaron, dagiti pannakabagi ni Jehova. Gapu iti sidudursok a pananggun-odda iti pribilehio a saanda a pakaikarian, pinapatay ni Jehova da Kore ken dagiti nagrebelde a kakaduana. (Num. 16:8-11, 31-33) Nupay kasta, saan a nakiraman dagiti annak ni Kore iti panagrebelde. Saan a dinusa ida ti Dios uray nagbasol ti amada. Naispal ti biagda gapu iti kinasungdoda ken Jehova.—Num. 26:10, 11.
Ngem komusta ngay ti pakdaar iti Exodo 20:5 a paset ti Sangapulo a Bilin? Usigentayo manen ti konteksto. Inyussuat ni Jehova ti Linteg ti tulag iti nasion ti Israel. Kalpasan a nangngegan dagiti Israelita dagiti sagudayen ti tulag, indeklarada iti publiko: “Isuamin a sinao ni Jehova situtulokkami a mangaramid.” (Ex. 19:5-8) Gapuna, simrek ti intero a nasion iti maysa a naisangsangayan a relasion ken Jehova. No kasta, dagiti sasao iti Exodo 20:5 ket naiturong iti intero a nasion.
Nagunggonaan dagiti Israelita idi nagtalinaedda a matalek ken ni Jehova ken adu a bendision ti natagiragsakda. (Lev. 26:3-8) Ngem idi a ti nasion ti Israel inlaksidna ni Jehova ken nagdayawda kadagiti didiosen, inikkat ni Jehova ti pamendision ken pannalaknibna kadakuada. Iti kasta, nadidigra ti nasion. (Uk. 2:11-18) Pudno, adda dagidiay nagtalinaed a natarnaw ken nangsalimetmet kadagiti bilin ti Dios iti laksid ti panagdayaw ti nasion kadagiti didiosen. (1 Ar. 19:14, 18) Mabalin a nakapasarda iti sumagmamano a pakarigatan gapu iti basol ti nasion, ngem impakitaan ida ni Jehova iti naayat a kinamanangngaasi.
Idi sipapanayag a linabsing ti Israel dagiti pagalagadan ni Jehova a nagbanag iti pannakaumsi ti naganna kadagiti nasion, inkeddeng ni Jehova a dusaen ti ilina babaen ti panangipalubosna a makautiboda idiay Babilonia. Siempre, nagbanag dayta iti panagsagaba ti tunggal indibidual ken ti ilina kas maysa a grupo. (Jer. 52:3-11, 27) Kinapudnona, ipakita ti Biblia a nakaro unay dagiti nagbasolan ti Israel ta uray la a nagsagaba ti tallo, uppat, wenno ad-adu pay a kaputotan gapu kadagiti dakes nga inaramid dagiti ammada, kas kunaen ti Exodo 20:5.
Naglaon met ti Sao ti Dios kadagiti salaysay maipapan kadagiti pamilia a nagsagaba gapu iti saan a nasayaat a kondukta dagiti nagannak. Babaen iti panangipalubos ti Nangato a Padi a ni Eli nga agtalinaed a papadi dagiti ‘awan kaes-eskanna’ ken imoral nga annakna, napagpungtotna ni Jehova. (1 Sam. 2:12-16, 22-25) Gapu ta ad-adda nga inkabilangan ni Eli dagiti annakna ngem ni Jehova, inkeddeng ti Dios a pagpatinggaen ti panagserbi ti pamilia ni Eli kas nangato a padi, a nangrugi iti apokona iti dapan a ni Abiatar. (1 Sam. 2:29-36; 1 Ar. 2:27) Mayilustrar met ti prinsipio ti Exodo 20:5 babaen ti kapadasan ni Gehazi. Inabusona ti akemna kas katulongan ni Eliseo tapno laeng makagun-od iti material a kinabaknang manipud iti pannakapaimbag ti Siriano a heneral a ni Naaman. Indeklara ni Jehova ti panangukomna babaen ken Eliseo, a kinunana: “Ti kukutel ni Naaman kumpetto kenka ken iti kaputotam agingga iti tiempo a di nakedngan.” (2 Ar. 5:20-27) Gapuna, nagsagaba dagiti kaputotan ni Gehazi gapu iti dakes nga inaramidna.
Kas Namarsua ken Manangted iti Biag, adda ken Jehova ti amin a kalintegan a mangikeddeng no ania ti maiparbeng ken maitutop a pannusa. Ipakita dagiti nadakamat a pagarigan a mabalin nga agsagaba dagiti annak wenno kaputotan gapu iti basol dagiti ammada. Nupay kasta, ni Jehova “mangngegna ti ikkis dagidiay naparigatan,” ken dagiti sipapasnek nga agpatpatulong kenkuana mabalin a magun-odda ti anamongna ken pannakabang-ar.—Job 34:28.
[Ladawan iti panid 29]
Nadusa ni Kore ken dagiti kakaduana a nagrebelde gapu kadagiti aramidda